Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2009

Η απωλεσθείσα συνοδικότητα - Σταύρος Ζουμπουλάκης


Σύμφωνα με την περί συνοδικότητος διδασκαλία ο επίσκοπος προΐσταται, επισκοπεί, του συνεδρίου των πρεσβυτέρων και ποιμαίνει την επισκοπή μαζί του. Σήμερα λοιπόν, στην Εκκλησία της Ελλάδος, σε ποια μητρόπολη λειτουργεί το συνέδριο των πρεσβυτέρων, το συνέδριο του επισκόπου, που ο επίσκοπος συζητά και συναποφασίζει μαζί με τους εφημερίους των ενοριών του; Πού ακούγεται θεσμικά ο λόγος των πρεσβυτέρων για τα κρίσιμα ζητήματα της τοπικής Εκκλησίας; Μη μου απαντήσετε στις ιερατικές συνάξεις, γιατί σε αυτές οι ιερείς καλούνται για να νουθετηθούν ή να ελεγχθούν. Το μυστικό είναι κοινό: οι εφημέριοι της τοπικής Εκκλησίας δεν συγκροτούν συνέδριο, είναι απλώς υπάλληλοι που καλούνται να εφαρμόσουν τις σοφές ή άσοφες αποφάσεις του δεσπότη.
Το γεγονός αυτό, ότι δηλ. δεν λειτουργεί πουθενά το κολέγιο των πρεσβυτέρων, έχει σοβαρές συνέπειες στη ζωή της Εκκλησίας. Θα απαριθμήσω μόνο τρεις:

α. Οι ίδιοι οι εφημέριοι των ενοριών, επειδή ακριβώς δεν ερωτώνται για τίποτε, δεν βουλεύονται συλλογικά, δεν συναποφασίζουν μαζί με τον επίσκοπο, φέρονται κι αυτοί πολύ συχνά στις ενορίες τους με τρόπο αυθαίρετο, κάνουν του κεφαλιού τους για ζητήματα πολύ σοβαρά, δεν λογαριάζουν τους ενορίτες τους, θεωρούν τον ναό και την ενορία αμπελοχώραφό τους και δεν περνάει ποτέ από το μυαλό τους ότι έχουν υποχρέωση λογοδοσίας έναντι του λαού που συνάζεται στην εκκλησία τους. Φέρεται με άλλα λόγια ο εφημέριος στην ενορία του όπως ο επίσκοπος στην επισκοπή του: κάνει ό,τι θέλει.
β. Ο επίσκοπος επειδή ακριβώς δεν προΐσταται ενός θεσμικού σώματος που βουλεύεται και αποφασίζει συλλογικά μοιραία συγκροτεί (ή αναφύεται) γύρω του ένα άτυπο και άθεσμο σώμα συμβούλων, με όλη εκείνη την παθολογία που έχουν ή παράγουν τα μυστικοσυμβούλια.
γ. Η απουσία του πρεσβυτερίου ως συνεδρίου του επισκόπου της τοπικής Εκκλησίας υπονομεύει τη συνοδικότητα και στο επίπεδο της Συνόδου των επισκόπων, δηλ. της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ο επίσκοπος καλείται να μεταφέρει εκεί την εμπειρία της τοπικής Εκκλησίας, προϋπόθεση όμως για να το κάνει αυτό είναι ακριβώς η λειτουργία του συνεδρίου. Ποια εμπειρία θα μεταφέρει όταν δεν ακούει και δεν συμβουλεύεται με τους πρεσβυτέρους;
.....................................................................................................
Η μνεία της τελευταίας τούτης παρενέργειας λόγω της απουσίας συνοδικότητος στα όρια της τοπικής Εκκλησίας μας οδηγεί φυσιολογικά στο να δούμε μήπως συλλειτουργούν οι επίσκοποι μεταξύ τους στο επίπεδο της Ιεραρχίας, αφού με τους πρεσβυτέρους και τους λαϊκούς δεν συλλειτουργούν. Οι επίσκοποι λοιπόν, επειδή ακριβώς έχουν ακυρώσει το συνέδριο, δεν προσέρχονται στην Ιεραρχία ως εκφραστές της εμπειρίας της τοπικής Εκκλησίας, αλλά προσέρχονται ως άτομα, μόνοι, όπως μόνοι διοικούν την επαρχία τους, ή προσέρχονται ως μέλη μιας ομάδας. Επιπλέον, δεν προσέρχονται για να βουλευτούν και να συνθέσουν, αλλά απλώς και μόνο για να εκλέξουν άλλους επισκόπους από το σώμα των αρχιμανδριτών, από το οποίο προέρχονται και οι ίδιοι. Η Ιεραρχία αντί να αποτελεί τη στιγμή της σύνθεσης της εμπειρίας των τοπικών εκκλησιών, είναι απλώς ένας εκλογικός μηχανισμός, επί τη βάσει ομαδοποιήσεων και δοσοληψιών. Η υψηλή ορθόδοξη θεολογία περί του επισκόπου ως τύπου του Χριστού συντρίβεται στα βράχια της πιο αυταρχικής γραφειοκρατικής πραγματικότητας.

(Σταύρος Ζουμπουλάκης, περ. Σύναξη, τχ.112).

Υάκινθος.

8 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αυτή η δημοσίευση ταράζει τα λιμνάζοντα νερά. Προσπαθεί να δημιουργήσει μια κινητικότητα για κάτι το ζωντανό και συμμετοχικό από όλες τις δυνάμεις τις εκκλησιαστικής σύναξης.

Ανώνυμος είπε...

Αλήθειες τις οποίες αποκρύπτουν από το ποίμνιο οι «ποιμένες». Ευτυχώς που υπάρχουν αφυπνιστικά κείμενα φωτισμένων ανθρώπων για να ξυπνήσουν τα πρόβατα και να γίνουν συνειδητά μέλη της ποίμνης του Χριστού. Υάκινθε οι επιλογές που μας παρουσιάζεις είναι το κάτι άλλο. Τις βγάζω φωτοτυπίες και τις προσφέρω σε γνωστούς. Μην μας εγκαταλείψεις…..

Ανώνυμος είπε...

Κάτι που έχει προ πολλού «απολεσθεί» μπορεί να ξαναβρεθεί; Αναρωτιέμαι με αγωνία γιατί κάποιοι το άφησαν να απολεσθεί επειδή το ήθελαν. Τους βολεύει να είναι άτομα διότι έτσι είναι δεσπότες. Πολλές φορές απελπίζομαι με την πραγματικότητα της εκκλησιαστικής διοίκησης. Ναι, δεν ελπίζω τίποτα το καλύτερο. Που πάμε;

Ανώνυμος είπε...

Είμαι εφημέριος 35 χρόνια. Ποτέ ο επίσκοπος δεν με άκουσε. Μόνο να τον άκουω θέλει. Το κακό είναι πως όλοι όσοι πέρασαν είχαν την ίδια τακτική. Έλαβε μια απόφαση η Σύνοδος τότε με τα γεγονότα των εκκλησιαστικών σκανδάλων επί Χριστοδούλου ήταν όμως μόνο για βιτρίνα ποτέ δεν λειτούργησε το όργανο το συμβουλευτικό των πρεσβυτέρων στην ηλικία κληρικών. Τα της εκκλησιαστικής διοικήσεως είναι μόνο μια σχέτη απογοήτευση. Έχει καταντήσει ο επίσκοπος ανώτατος δημόσιος υπάλληλος. Και εμείς οι εφημέριοι γραφειοκράτες διεκπεραιώσεως κοινωνικών αναγκών. Τσάι για το φιλόπτωχο, καφές για τα μνημόσυνα, δεξιώσεις για την φιλοξενία του επισκόπου και πάει λέγοντας.
Ο κύριος Ζουμπουλάκης μας πρόσφερε την σκέψη του την θεολογική εμείς οι πρεσβύτεροι ας το καλλιεργήσουμε και ας προσπαθήσουμε για μια εκκλησία έτσι όπως την οραματίσθηκαν και την εδραίωσαν οι Απόστολοι και οι Πατέρες των Αποστολικών χρόνων.
π. Ευθύμιος

Ανώνυμος είπε...

Είμαι εφημέριος 35 χρόνια. Ποτέ ο επίσκοπος δεν με άκουσε. Μόνο να τον άκουω θέλει. Το κακό είναι πως όλοι όσοι πέρασαν είχαν την ίδια τακτική. Έλαβε μια απόφαση η Σύνοδος τότε με τα γεγονότα των εκκλησιαστικών σκανδάλων επί Χριστοδούλου ήταν όμως μόνο για βιτρίνα ποτέ δεν λειτούργησε το όργανο το συμβουλευτικό των πρεσβυτέρων στην ηλικία κληρικών. Τα της εκκλησιαστικής διοικήσεως είναι μόνο μια σχέτη απογοήτευση. Έχει καταντήσει ο επίσκοπος ανώτατος δημόσιος υπάλληλος. Και εμείς οι εφημέριοι γραφειοκράτες διεκπεραιώσεως κοινωνικών αναγκών. Τσάι για το φιλόπτωχο, καφές για τα μνημόσυνα, δεξιώσεις για την φιλοξενία του επισκόπου και πάει λέγοντας.
Ο κύριος Ζουμπουλάκης μας πρόσφερε την σκέψη του την θεολογική εμείς οι πρεσβύτεροι ας το καλλιεργήσουμε και ας προσπαθήσουμε για μια εκκλησία έτσι όπως την οραματίσθηκαν και την εδραίωσαν οι Απόστολοι και οι Πατέρες των Αποστολικών χρόνων.
π. Ευθύμιος

Ανώνυμος είπε...

Πολλές απαντήσεις καθώς και την προσωπική μας ευθύνη στα προβλήματα της Εκκλησίας μας δίνει το προσφάτως εκδοθέν βιβλίο του π.Β.Θερμού "Οδύνη Σώματος Χριστού"-εκδ. ΑΚΡΙΤΑΣ.
Υάκινθος
ΥΓ.π. Ευθύμιε, σας συμμερίζομαι και συμπάσχω, αλλά πέρα απο τις ευθύνες των άλλων έχει σημασία και η δική μας ανάληψη ευθυνών.Τίποτε δεν έρχεται ως μανα εξ ουρανού.

Ανώνυμος είπε...

Οι σκέψεις καλές είναι,προ πάντων όταν διατυπώνονται από αξιόλογους ανθρώπους .Το τραγικό είναι ότι οι ίδιοι οι επίσκοποι αισθάνονται πανίσχυροι,και τό όλο σύστημα δεν προσφέρει καμιά δυνατότητα βελτιώσεων δια τού διαλόγου.Η τραγική πρόβλεψη είναι πως τα μέλη της Εκκλησίας, από παράπονο,θα απομακρύνονται επικίνδυνα.Ο Θεός να μάς λυπηθεί.ήδη η Ευρώπη μας προσφέρει μια γεύση!

Ανώνυμος είπε...

Όποιος γνωρίζει μπορεί να προσπαθήσει για κάτι το καλύτερο.