Με αφορµή την πρόσφατη εκλογή των έξι βοηθών επισκόπων από την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, θα µου επιτρέψετε να παρατηρήσω τα εξής: Ανέκαθεν στην Εκκλησία, σύµφωνα µε την ορθόδοξη εκκλησιολογία της, δεν υπήρχε ο θεσµός του βοηθού επισκόπου. Και τούτο γιατί δεν νοείται επίσκοπος, ακόµη και πρεσβύτερος, χωρίς δικό του θυσιαστήριο και ποίµνιο. Και ο µεν πρεσβύτερος έχει ποίµνιο την ενορία του και θυσιαστήριο το Ναό της. Ο βοηθός επίσκοπος ούτε δικό του ποίµνιο έχει ούτε θυσιαστήριο. Τελεί τα µυστήρια και µάλιστα της θείας Ευχαριστίας σε «ξένο» θυσιαστήριο, αυτό του Αρχιεπισκόπου ή του Μητροπολίτη, τους οποίους και µνηµονεύει.
Στην Εκκλησία πάντοτε υπήρχε το «µητροπολιτικό» σύστηµα διοίκησης. Ο Μητροπολίτης, επίσκοπος στην πρωτεύουσα µιας ευρύτερης περιφέρειας, οι χωρεπίσκοποι ή απλά οι επίσκοποι, µε δικό τους πάντοτε ποίµνιο και θυσιαστήριο σε µικρότερες διοικητικές περιφέρειες. Έτσι, ο Μητροπολίτης, ως πρόεδρος, και οι επίσκοποι ως µέλη, συγκροτούσαν την Τοπική Σύνοδο. Τέτοιες, Τοπικές Συνόδους, απαριθµεί πολλές η Εκκλησιαστική Ιστορία.
Επίσης, από εκκλησιολογικής πλευράς, πάσχει ο θεσµός των αρχιµανδριτών, όπως, δυστυχώς, έχει επικρατήσει ιδιαίτερα στην Ελλαδική Εκκλησία. Αρχιµανδρίτης (=αρχηγός µάνδρας) είναι ο «προεστώς» ή ο ηγούµενος µονής.
Οι άγαµοι πρεσβύτεροι, κοινώς ιεροµόναχοι, και οι διάκονοι εγκαταβιώνουν στις µονές της µετανοίας τους, εκεί που δίνουν όρκους και υποσχέσεις υπακοής. Είναι απαράδεκτο, από εκκλησιολογικής πλευράς, ιεροµόναχοι µε τον τίτλο του αρχιµανδρίτη να διορίζονται προϊστάµενοι ή και εφηµέριοι στους λεγόµενους «κοσμικούς» ναούς των ενοριών, που δικαιωματικά ανήκουν στον έγγαμο κλήρο (όσιος Παφνούτιος, Α' Οικουμενική Σύνοδος 325 μ.χ.)
Από τις μονές πρέπει να παίρνει τα στελέχη η Εκκλησία, τους επισκόπους, πρωτoσύγκελλους, ιεροκήρυκες κ.λ.π.
Δυστυχώς, σήμερα, πολλές μονές παραμένουν κλειστές ή πάσχουν από έλλειψη μοναχών, ενώ πλήθος ιερομόναχων διαμένει στις πόλεις ως εφημέριοι ή προϊστάμενοι ναών, όπως αναφέρθηκε.
Και οι δύο αυτοί θεσμοί, των βοηθών επισκόπων και των αρχιμανδριτών, πρέπει κάποτε να βρουν τη σωστή τους εκκλησιολογική θέση.
Επίσης, από εκκλησιολογικής πλευράς, πάσχει ο θεσµός των αρχιµανδριτών, όπως, δυστυχώς, έχει επικρατήσει ιδιαίτερα στην Ελλαδική Εκκλησία. Αρχιµανδρίτης (=αρχηγός µάνδρας) είναι ο «προεστώς» ή ο ηγούµενος µονής.
Οι άγαµοι πρεσβύτεροι, κοινώς ιεροµόναχοι, και οι διάκονοι εγκαταβιώνουν στις µονές της µετανοίας τους, εκεί που δίνουν όρκους και υποσχέσεις υπακοής. Είναι απαράδεκτο, από εκκλησιολογικής πλευράς, ιεροµόναχοι µε τον τίτλο του αρχιµανδρίτη να διορίζονται προϊστάµενοι ή και εφηµέριοι στους λεγόµενους «κοσμικούς» ναούς των ενοριών, που δικαιωματικά ανήκουν στον έγγαμο κλήρο (όσιος Παφνούτιος, Α' Οικουμενική Σύνοδος 325 μ.χ.)
Από τις μονές πρέπει να παίρνει τα στελέχη η Εκκλησία, τους επισκόπους, πρωτoσύγκελλους, ιεροκήρυκες κ.λ.π.
Δυστυχώς, σήμερα, πολλές μονές παραμένουν κλειστές ή πάσχουν από έλλειψη μοναχών, ενώ πλήθος ιερομόναχων διαμένει στις πόλεις ως εφημέριοι ή προϊστάμενοι ναών, όπως αναφέρθηκε.
Και οι δύο αυτοί θεσμοί, των βοηθών επισκόπων και των αρχιμανδριτών, πρέπει κάποτε να βρουν τη σωστή τους εκκλησιολογική θέση.
Με τιμή
Παναγιώτης Μαρτίνης, Δρ. Θ.
Παναγιώτης Μαρτίνης, Δρ. Θ.
17 σχόλια:
Οι εκκλησιολογικές σας επισημάνσεις είναι σωστές. Δυστυχώς όμως ανεφάρμοστες και αυτό διότι κανένας πλέον δεν τολμά να εκφράσει την αλήθεια. Σε όλους αρέσουν οι τίτλοι έστω και αν δεν έχουν αξία. Η πραγματικότητα είναι ότι πολλοί εκ των κληρικών των αγάμων εισέρχονται στην ιεροσύνη με το όνειρο να γίνουν επίσκοποι. Ελάχιστοι αυτοί που ποθούν να διακονήσουν το ιερό Θυσιαστήριο ως πρεσβύτεροι. Μου προκαλεί ανησυχία η αθρόα είσοδος αγάμων κληρικών στην Εκκλησία. Γέμισαν οι ενορίες των Αθηνών από Αρχιμανδριτάδες. Αν ρίξει κάποιος μια ματιά στα Δίπτυχα της Εκκλησίας θα διαπιστώσει ότι πολλές μεγάλες ενορίες έχουν επανδρωθεί μόνο με αγάμους. Στην Ιερά Μονή Πετράκη γράφει «Μοναχοί:72 εγγεγρ., 15 εγκατ., 2 δοκ.» αυτό μας δείχνει ότι οι 57 είναι εκτός και διαμένουν στα διαμερίσματα και όχι στα κελιά της Μονής.
Μου προκαλεί εντύπωση το ότι κάποιος κληρικός επειδή είναι άγαμος προηγείται των εγγάμων κληρικών. Τι το παραπάνω έχουν οι άγαμοι 32 ετών που προηγούνται σεβασμίων κληρικών 70 ετών; Αν θέλουν να είναι οι άγαμοι στον κόσμο (ενορίες) να μην έχουν τίτλους μοναστηριακούς. Σωστή η πρότασή σας να στελεχώνουν την Ιεραρχία μόνον οι εκ των Ιερών Μονών.
Και αυτό το βοηθοί Επίσκοποι που βρέθηκε. Μάλιστα κάποιοι εκ των Μητροπολιτών τους έχρισαν ως διαδόχους τους παρουσιάζοντας τους βοηθούς. Τελικά οι Μητροπόλεις θα στελεχώνονται κληρονομικά;
Έχω την εντύπωση πως εκτροχιαζόμαστε όλο και περισσότερο.
π. Ευστάθιος
"πέστα Χρυσόστομε"!
Συμφωνώ με τίς σκέψεις του π. Ευσταθίου καί του κ. Μαρτίνη και γιά τους βοηθούς επισκόπους καί για τούς αγάμους κληρικούς στον κόσμο.
Το ορθό είναι οι αρχιμανδρίτες νά εγκαταβιούν στίς ι. Μονές της μετανοίας τους συμφώνως με τους όρκους τους στο ίερό Ευαγγέλιο, να ασκούν τα μοναχικά τους καθήκοντα εκεί καί, γιά τίς ανάγκες της Μητροπόλεως, να πηγαίνουν στις ενορίες γιά κηρύγματα, ι. εξομολόγηση κ.α., όπως γίνεται σε κάποιες Μητροπόλεις.
Μοναχός στον κόσμο είναι σαν το ψάρι έξω από τό νερό.
"Θα τρίζουν τα άγια οστά" των Αγίων Μ. Αντωνίου, Μ. Βασιλείου καί όλων των Αγίων Πατέρων με αυτά τα πράγματα.
Τέλος, ποιός φέρει τήν ευθύνη γιά τήν πνευματική κατάσταση αυτών των παιδιών; Ποιός θα τους μάθει, θά τους καθοδηγήσει στίς τρείς μοναχικές αρετές που είναι υπακοή- ακτημοσύνη-παρθενία;
Αισθάνομαι πολύ πόνο που γράφω αυτά. Δεν έχουν καμιά προσωπική αιχμή γιά κανέναν, όμως "φίλος μέν Πλάτων, φιλτάτη δέ ἡ ἁλήθεια".
Μέ αγάπη Χριστού
Νικόλαος Μεσσαλάς
Φωνές σαν την δική σας καλό κάνουν διότι μας υπενθυμίζουν την κανονική τάξη της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Το κακό είναι ότι οι υπεύθυνοι δεν θέλουν να τις ακούσουν. Εξάλλου δια την παρεκτροπή αυτή την ακέραια ευθύνη φέρουν οι Μητροπολίτες οι οποίοι ζητούν βοηθούς και χωρίς φειδώ δίνουν οφίκια με το «κιλό» σε αγάμους και εγγάμους κληρικούς. Κάποτε οι φέροντες τον τίτλο του Αρχιμανδρίτου ήσαν προσωπικότητες πρώτου μεγέθους και οι φέροντες τον τίτλο του Πρωτοπρεσβυτέρου διαπρεπείς θεολόγοι. Τώρα που κυριαρχεί ο πληθωρισμός απωλέσαν την όποια αξία.
Κύριε Μαρτίνη πολλούς φίλους σου κληρικούς τους κακοκάρδισες με τις αλήθειες που γράφεις. Τώρα θα σε έχουν στο στόχαστρο γιατί άλλο να τα ψιθυρίζουν κάποιοι και άλλο να τα φωνάζουν όπως εσείς. Αν στην Πάτρα εφημερεύουν άγαμοι κληρικοί σε ναούς πολλές πόρτες θα βρεις κλειστές. Κύριε Μεσσαλά σας συγχαίρω που και εσείς υπογράφετε την άποψή σας. Εγώ επειδή φοβάμαι σιωπώ. Η ελευθερία του λόγου στην Εκκλησία δεν έχει ισχύ. Μας θέλουν οι προϊστάμενοι μόνο ως χειροκροτητές. Αυτό κάνω και εγώ.
Πάω σε ένα ταπεινό εκκλησάκι που έχει έναν ευλαβή κληρικό. Δεν τις αντέχω τις Λειτουργίες με τις «φιγούρες» τις ενδυματολογικές και φωνητικές των παπάδων. Όταν μάλιστα βρεθώ λόγω κάποιας υποχρεώσεως σε ναό με αρχιμανδρίτη τι να πω!!!! φορούν κάτι σταυρούς μεγάλους και άμφια πολυτελή. Μάλιστα κάνουν και χρωματικούς συνδυασμούς -τρομάρα του- για να φανούν ποιο όμορφοι. Που είναι ο Χριστόδουλος Παπαγιάννης, ο Κωνσταντίνος Οικονόμου και ο ευεργέτης των Πατρών Ιάκωβος Λιαρομμάτης που είχαν την ομορφιά της απλότητας στην εμφάνισή τους και στην ομιλία τους περιεχόμενο.
Kύριε Μαρτίνη
εκτός από ωραίος κύριος, είστε και σοφός θεολόγος!
Φιλάκια!
Αγαπητέ κ. Μαρτίνη,
σας συγχαίρω για την απολύτως ορθή εκκλησιολογική σας τοποθέτηση.
Συνεχίστε... αυτές οι φωνές μας χρειάζονται!
Οι λαϊκοί έχουν κι αυτοί πολύ σημαντικό ρόλο στην Εκκλησία κι ας τους έχουν οι διοικούντες
"παραγκωνίσει".....
Χρυσούλια μου
την εξουσία στους παπάδες, οι λαικοί με την αδιαβασιά και τη χαζομάρα που τους δέρνει, την παραχωρούν.
Για ξυπνήστε οι λαικοί , λιγάκι, σας παρακαλώ!
Ετσι κι αλλιώς οι λαικοί είναι που δουλεύουν σκληρά και ταίζουν τους περισσοτερους ρασοφόρους με τις ευρυγώνιες μπάκες, για Ονομααα!
Αρχιερείς οι νομοθετούντες. Εμάς τους λαϊκούς μας έχουν για συνδρομές και βοήθεια αυτοί είναι οι παντοδύναμοι καπεταναίοι και εμείς τα ναυτάκια. Έχουν μάθει μόνο να διατάζουν-διδάσκουν και ποτέ να μην αφουγκράζονται την αγωνία του λαού του Θεού.
Κύριε Ανώνυμε
ακριβώς έτσι έχει η κατάσταση, αλλά ευτυχώς ο κόσμος αρχίζει και ξυπνάει και δεν θα πάει πολύ μακριά της αυταρχικότητάς τους, η άθλια βαλίτσα!
Χρειαζόμαστε ποιμένες που θα συμπάσχουν μαζί μας και συνάμα θα ορθοτομούν το Λόγο της Αληθείας και όχι επηρμένους, φαρισαίους δεσποτάδες, που κάνουν μόνο για νεκροθάφτες και ουδέν έτερον...
Μην υπερβάλεις και εσύ με την κριτική σου Σαλογραια δεν όπως τα λες. Παρ΄ όλες τις αδυναμίες τους οι κληρικοί μας προσπαθούν στο μέτρο του δυνατού ο καθένας να διακονήσουν τον πιστό. Η ισοπέδωση δεν ωφελεί. Δεν είναι κακό που ασκείς κριτική αλλά όχι ισοπεδωτική.
Σωστές οι παρατηρήσεις όμως πολλοί εκ των αγάμων κληρικών προσφέρουν πολλά. Ορισμένα ας μένουν στην διακριτική ευχέρεια των επισκόπων οι οποίοι αγρυπνούν για το ποίμνιο. Οι άγαμοι έχουν δώσει την ύπαρξη τους στην Εκκλησία και αυτή τους τοποθετεί στις θέσεις που μπορούν να προσφέρουν.
Άρχοντά μου αυτά τα λες μόνο για την Ελλαδική Εκκλησία ή και για την του Φαναρίου επικράτεια; Νομίζω ότι είναι για όλους οπότε καλά τα λες. Λόγο ηλικίας μπορεί να μην μπορέσουν να διαβάσουν της προτάσεις σου. Δεν τους συμφέρει ούτε του εντός ούτε τους εκτός. Εσύ όμως Άρχοντά μου καλά τα λέγεις
Άγγελος.
Σωστές οι θέσεις οι απόψεις και οι προτάσεις. Όμως έτσι όπως έχουν εξελιχθεί και παγιοποιηθεί σήμερα τα πράγματα δεν μπορούν να εφαρμοσθούν. Ας δούμε πως μπορεί έστω και λίγο να βελτιωθεί η σημερινή πραγματικότητα.
Το σωστό δεν είναι πάντα εφικτό. Ο αγαπητός πολυγραφότατος συγγραφεύς κ. Μαρτίνης ορθά τα διατυπώνει στην παρέμβασή του αυτή. Τώρα όμως αυτή η κακή νοοτροπία έχει επικρατήσει. Γι’ αυτό θα έπρεπε η διοικούσα Εκκλησία να πάρει αποφάσεις για το από εδώ και πέρα. Είναι ένα πρόβλημα και οι βοηθοί επίσκοποι (να προσθέσω και αυτούς των διαφόρων Πατριαρχείων που κατοικοεδρεύουν στην Αθήνα) και οι μοναχοί οι αμόναχοι του κόσμου. Πολλές φορές διερωτώμαι για τη διακονία στο Άγιο Θυσιαστήριο χρειάζονται κάποιοι τίτλους και επίγειες επιβραβεύσεις. Ως προ τι αυτές οι τιμητικές διακρίσεις της Εκκλησίας στους εργάτες του αγρού του Κυρίου. Καιρός για επιστροφή στην απλότητα των αποστολικών χρόνων. Γιατί τόσα χρυσοποίκιλτα υπό Αρχιερέων και Ιερέων άμφια . Ας σκεφτούμε ότι και «ο πτωχός εμπυρίζεται» και ο Θεός προκαλείται. Η Εκκλησία είναι σωτηρία των ταπεινών και απλών. Όχι των αφρόνων ούτε των ενθρόνων.
Μια και ο λόγος για τον άγαμο κλήρο:
Ποιός θυμάται συχνά-πυκνά την Ακολουθία και τις υποσχέσεις στην έ
ναρξη τού μοναχικού-επίσημα βίου ;
Νομίζω πως άν δεν στραφούμε στις Ρίζες τις Αποστολικές απλά θα κουτσομπολεύουμε !
Δημοσίευση σχολίου