Τί σημαίνει μετάνοια; Συνήθως θεωρείται ως θλίψη για την αμαρτία, ένα αίσθημα ενοχής, μια αίσθηση στενοχώριας και τρόμου για τις πληγές που προκαλέσαμε στους άλλους και στον εαυτό μας. Μια τέτοια άποψη είναι επικίνδυνα ατελής.. Η στενοχώρια και ο τρόμος υπάρχουν πράγματι συχνά στη βίωση της μετάνοιας, αλλά δεν είναι ολόκληρη η μετάνοια, δεν αποτελούν καν το σπουδαιότερο τμήμα της. Αν θεωρήσουμε όμως κατά τρόπο κυριολεκτικό τον όρο μετάνοια, τότε θα βρεθούμε πιο κοντά στη καρδιά του ζητήματος. Μετάνοια σημαίνει "αλλαγή του νου": όχι απλώς λύπη για το παρελθόν, αλλά μια θεμελιώδης μεταμόρφωση της όρασής μας, ένας νέος τρόπος να βλέπουμε τον εαυτό μας, τους άλλους και τον Θεό-σύμφωνα με τον Ποιμένα Ερμά, είναι μια "μεγάλη κατανόηση". Μια μεγάλη κατανόηση και όχι, αναγκαστικά, μια συναισθηματική κρίση. Η μετάνοια δεν είναι ένας παροξυσμός τύψεων και αυτο-οικτιρμού, αλλά μεταστροφή, επανατοποθέτηση του κέντρου της ζωής μας στην Αγία Τριάδα.
Ως" νέος νους", ως μεταστροφή και επανατοποθέτηση της ζωής, η μετάνοια είναι κάτι το θετικό, και όχι αρνητικό. "Μετάνοια εστί θυγάτηρ ελπίδος, και άρνησις ανελπιστίας", λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Δεν είναι απελπισία αλλά σφοδρή αναμονή' δεν είναι το αίσθημα πως κάποιος έφθασε σε αδιέξοδο, αλλά ο τρόπος με τον οποίο θα βγει από αυτό. Δεν είναι αυτομίσος, αλλά επιβεβαίωση του αληθινού μου εαυτού, του δημιουργημένου κατ'εικόνα Θεού. Μετάνοια σημαίνει πως κοιτάζω, όχι προς τα κάτω, στις δικές μου ελλείψεις, αλλά προς τα πάνω, στην αγάπη του Θεού 'όχι προς τα πίσω αυτομεμφόμενος, αλλά προς τα εμπρός με εμπιστοσύνη. Μετάνοια είναι να βλέπω όχι το γιατί απέτυχα να γίνω κάτι, αλλά τί ακόμη μπορώ να γίνω με τη Χάρη του Χριστού.
Όταν η μετάνοια ερμηνευθή με αυτή τη θετική έννοια, δεν θεωρείται πλέον μία απλή πράξη, αλλά μια συνεχής στάση. Στην προσωπική εμπειρία κάθε ανθρώπου υπάρχουν αποφασιστικές στιγμές μεταστροφής, στην παρούσα όμως ζωή το έργο της μετάνοιας παραμένει πάντα ανολοκλήρωτο. Η μεταστροφή ή η επανατοποθέτηση του κέντρου της ζωής μας πρέπει συνεχώς να ανανεώνεται' μέχρι τη στιγμή του θανάτου, όπως το κατανόησε ο αββάς Σισώης, "η αλλαγή του νοός" πρέπει να είναι όλο και πιο ριζική, και η "μεγάλη κατανόηση" όλο και πιο βαθιά. Σύμφωνα νε τον άγιο Θεοφάνη τον Έγκλειστο. " η μετάνοια είναι η αφετηρία και ο θεμέλιος λίθος της νέας ζωής μας εν Χριστώ' και πρέπει να είναι παρούσα όχι μόνο στην αρχή αλλά σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας, και να αυξάνεται καθώς μεγαλώνουμε".
Μητροπολίτης Κάλλιστος Ware
Ως" νέος νους", ως μεταστροφή και επανατοποθέτηση της ζωής, η μετάνοια είναι κάτι το θετικό, και όχι αρνητικό. "Μετάνοια εστί θυγάτηρ ελπίδος, και άρνησις ανελπιστίας", λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Δεν είναι απελπισία αλλά σφοδρή αναμονή' δεν είναι το αίσθημα πως κάποιος έφθασε σε αδιέξοδο, αλλά ο τρόπος με τον οποίο θα βγει από αυτό. Δεν είναι αυτομίσος, αλλά επιβεβαίωση του αληθινού μου εαυτού, του δημιουργημένου κατ'εικόνα Θεού. Μετάνοια σημαίνει πως κοιτάζω, όχι προς τα κάτω, στις δικές μου ελλείψεις, αλλά προς τα πάνω, στην αγάπη του Θεού 'όχι προς τα πίσω αυτομεμφόμενος, αλλά προς τα εμπρός με εμπιστοσύνη. Μετάνοια είναι να βλέπω όχι το γιατί απέτυχα να γίνω κάτι, αλλά τί ακόμη μπορώ να γίνω με τη Χάρη του Χριστού.
Όταν η μετάνοια ερμηνευθή με αυτή τη θετική έννοια, δεν θεωρείται πλέον μία απλή πράξη, αλλά μια συνεχής στάση. Στην προσωπική εμπειρία κάθε ανθρώπου υπάρχουν αποφασιστικές στιγμές μεταστροφής, στην παρούσα όμως ζωή το έργο της μετάνοιας παραμένει πάντα ανολοκλήρωτο. Η μεταστροφή ή η επανατοποθέτηση του κέντρου της ζωής μας πρέπει συνεχώς να ανανεώνεται' μέχρι τη στιγμή του θανάτου, όπως το κατανόησε ο αββάς Σισώης, "η αλλαγή του νοός" πρέπει να είναι όλο και πιο ριζική, και η "μεγάλη κατανόηση" όλο και πιο βαθιά. Σύμφωνα νε τον άγιο Θεοφάνη τον Έγκλειστο. " η μετάνοια είναι η αφετηρία και ο θεμέλιος λίθος της νέας ζωής μας εν Χριστώ' και πρέπει να είναι παρούσα όχι μόνο στην αρχή αλλά σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας, και να αυξάνεται καθώς μεγαλώνουμε".
Μητροπολίτης Κάλλιστος Ware
Υάκινθος
6 σχόλια:
Γιατί άραγε οι ξένοι ορθόδοξοι θεολόγοι μα διδάσκούν τις αλήθειες της πίστεως καλύτερα από του Έλληνες. Μήπως οι εδώ θεολόγοι αναλώνουν την ζωή τους όχι στην μελέτη αλλά σε άλλα. Ευτυχώς που τα τελευταία χρόνια μεταφράζονται τα έργα τους ώστε να φωτισθεί η Ελλάδα από αυτούς που φώτισε.
Oλοι διδασκουν σημερα...και αυτοι που κανουν αγωνα εν κυριω και εκεινοι που κανουν λιγοτερο.Το ζητημα ειναι εμεις τι κανουμε απο αυτες τις διδαχες...εμεις πως περνουμε τα μηνυματα της ζωης και αλλαζουμε τροπους,συνηθειες,παραξενιες κ.λ.π.να γινουμε ανθρωποι απλοι...ανθρωποι αγνοι.....ανθρωποι απονηρευτοι....ανθρωποι γενναιας ψυχης...μιας ψυχης που δεν παρασυρεται απο το κακο διοτι το παραγκωνιζει και σταθεροποιειται στο καλο ετσι ...γιατι θελει να αλλαξει για να ακοουθησει τον χριστο.Δεν ειναι ευκολο καθοτι υπαρχουν πειρασμοι στην πολη...αλλα μια αποφυγη πειρασμου στην πολη μουλεγε καποιος ειναι σαν να ησουν ασκητης στο βουνο 10 χρονια.Δηλαδη ,δεν ειναι αστεια αυτα τα πραγματα σημερα...θελει κοπο για να σωθεις!!!Αλλα αν δεν μπορει κανεις να αγιασει που ειναι δυσκολο και να ανηκει στους ''αγιασμενους'',τουλαχιστον ας ειναι στους ''σεσωσμενους''....
Στα λόγια είναι όλοι καλοί. Δεν μπορώ να πω ότι αισθάνομαι την μεγάλη κατανόηση από τον πνευματικό μου. Ενώ νιώθω αυτή την αλλαγή του νου κάθε φορά με επιπλήττει και με κατεβάζει τόσο χαμηλά που χάνω την δύναμη για πραγματικό αγώνα. Ποτέ δεν μου είπε: «Μετάνοια σημαίνει πως κοιτάζω, όχι προς τα κάτω, στις δικές μου ελλείψεις, αλλά προς τα πάνω, στην αγάπη του Θεού όχι προς τα πίσω αυτομεμφόμενος, αλλά προς τα εμπρός με εμπιστοσύνη». Πολλές φορές έχω σκεφθεί αφού είμαι για την κόλαση γιατί να προσπαθώ. Αν δώσω στον πνευματικό μου αυτές τις σκέψεις του Μητροπολίτη αυτού θα τις δεχθεί ή θα αρχίσει ξανά να μου λέει για την φιλανθρωπία του Πηδαλίου την οποία από κατανόηση δεν εφαρμόζει σε μένα με αποτέλεσμα να μην είναι συνεπής στην ιερή αποστολή του. Ουφ… μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.
Μήπως είναι καιρός να αλλάξεις πνευματικό, αδερφέ μου, ανώνυμε των 6.45 ; μήπως ; γιατί βασάνιζεσαι;
Είναι τόσο εύκολη αυτή η αλλαγή του πνευματικού;
Νομίζω ότι είναι από τις πιο δύσκολες και επίπονες αλλαγές που καλούμαστε να κάνουμε στη ζωή μας.
Ο δρόμος αυτός δεν είναι με ροδοπέταλα σπαρμένος, παρά μόνο μ' αγκάθια μυτερά. Λίγοι έχουν την δύναμη για μια τέτοια αναμέτρηση με τον εαυτό τους και τις τύψεις τους.
Bαλτα σε σειρα ...Ο ΑΝΘΡΩΠΟς ηρθε στη ζωη με προοπτικη να γνωρισει τον θεο και να του μοιασει.Ο θεος επλασε τον ανθρωπο ''κατ εικονα'' και ''καθ ομοιωσιν'' το κατ εικονα το εχει ενω το καθ ομοιωσιν πρεπει να το αποκτησει με τον δικο του υδρωτα.Ο Θεος ειναι φως και μονον με φως ενουται...ο ανθρωπος πρεπει να γινει καθαρος περνοντας ο καθενας την δικη του πορεια τα σκαμπανευασματα του στην πνευματικη ζωη και να γινει και αυτος φως..δεν μπορει να εισαι ακαθαρτος απο αμαρτιες και να ενωθεις με τον θεο...διοτι τα ομοια μονον ενωνονται...φως θα γινεις με τον αγωνα σου.Παραδεισος ειναι η αγαπη του θεου που αντεχεις να την εχεις...κολαση σημαινει να μην αντεχεις την αγαπη του θεου.[Για αυτο αν δεις δαιμονισμενο να φωναζει και του βαλει ο παπας το σταυρο επανω του φωναζει οτι καιγεται καιγεται γιατι δεν αντεχει την αγαπη του θεου].Η πνευματικη σου πορεια εαν την αφησεις θα σε αφησει...αν ομως λιγακι προσπαθησεις θα βοηθησει και ο θεος ...ειναι αναγκη να πεφτεις και να σηκωνεσαι μεχρι απο φιλοτιμο να παρεις πολυ σοβαρα την κατασταση της ψυχης σου και να σταθεροποιηθεις στο καλο,στο αγαθο...καποια στιγμη θα νοιωσεις την αγαπη του θεου στην καρδια σου οπωτε θα καταλαβεις οτι γελιοποιεις την κολαση αφου η αγαπη του θεου την τυναζει στον αερα.Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΧΕΙ ΜΙΑ ΑΓΑΠΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ,ΜΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΑΝΑΛΟΓΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ.η δε ψυχη πρεπει να βρει τον καταλληλο πνευματικο που θα τον αγαπησει,θα τον εμπιστευτει,θα τον υπακουσει ωστε να ωφεληθει.Ετσι ο νους φωτιζεται σταδιακα και αποκτα αυτογνωσια.Και οποιος γνωρισει σταδιακα ποιος πραγματικα ειναι και τι παθη εχει,απο εκει θα παει και στην θεογνωσια.Κανενας δεν μπορει να πει πως ειναι αγιος-αγιος αφου η αγιοτητα μονον μετα απο πολλα πολλα χρονια αποδεικνυεται απο την εκκλησια.Στην πορεια σου θα πρεπει να εχεις υπομονη υπομενοντας το αγαπητικο σχεδιο του θεου δια εσενα.Ολα τα πατερικα βιβλια θερμαινουν την ψυχη και βοηθουν να αγωνιζεται κανεις με περισσοτερο ζηλο.Ολοι ειμαστε ασθενεις υπερηφανοι και χρειαζεται λιγος ζηλος για να αρχισουμε να καταλαβουμε οτι πρεπει να ειμαστε ταπεινοι.Η ΗΡΕΜΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ,ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΞΗ.κΑΙ ΦΥΣΙΚΑ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΕΤΗΤΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ .....Η εκκλησια ειναι ζωη.ο κυριος μας ειπε Αγιοι γινεστε οτι Αγιος ειμι....Μην κοιταμε τι κανει ο ταδε η ο δεινα Μητροπολιτης διοτι αυτος μπορει να εχει ηδη μετανοησει και εμεις να κριθουμε για καταλαλια.Να κοιταμε τα δικα μας λαθη διοτι ο καθε ενας θα κριθει για τα δικα του παραπτωματα.Προεχει η σχεση μας με το θεο ποια ειναι και η σχεση μας με τους ανθρωπους ποια ειναι.Τελος αυτα ειναι απο παρα πολλα βιβλια που εχω διαβασει εχω συλλεξει πληροφοριες αυτα που με ωφελουν για να τα διαβαζω και εγω ξανα για να αποροφω και να μενουν στο μυαλο μου...και εγω μια αγωνιζομενη οπως ολοι ειμαι ....ελπιζω να σε βοηθησα λιγακι τα υπολοιπα θα σου δωθον και απο ανωθεν αν πραγματικα το θελεις....καλη δυναμη και καλη πορεια πνευματικη.
Δημοσίευση σχολίου