Κάθε ιδιαίτερος χώρος της πατρίδας μας έχει και τη δική του εθνική επέτειο. Έχει τις δικές του χαρές· τους δικούς του θριάμβους· τις δικές του δόξες. Η τρισένδοξη γαλανόλευκη περήφανα κυματίζει στους αιθέρες.
Σκιρτούν κι’ αγάλλονται οι ψυχές.
Η 1η τ’ Απρίλη χαράχτηκε για πάντα στις καρδιές των Ελλήνων της Κύπρου. Είναι η τελευταία εποποιΐα του Έθνους. Η στερνή μάχη που δόθηκε σε βουνά και κάμπους, σε σπηλιές και αχυρώνες, σε χωριά και πολιτείες, με πέτρες και φυλλάδια, και με κάτι παλιά όπλα.
Το σύνθημα το έδωσε ο Αρχηγός Γεώργιος Γρίβας (Διγενής)· «Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ».. Έλληνες, όπου και αν βρίσκεστε, ακούσατε την φωνή μας· ΕΜΠΡΟΣ! ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΑΣ».
Και το ξεκίνημα έγινε.
«Πρώτη τα’ Απρίλη σήμερα·
χαρείτε σκλαβωμένοι.
Μ’ ένα στεφάνι αμάραντο
η λευτεριά προσμένει.
Και το ξεκίνημα δεν έγινε μονάχα με την πρώτη ιστορική προκήρυξη του Διγενή, που κυκλοφόρησε σε κάθε γωνιά της μεγαλονήσου, αλλά προ πάντων με τις εκρήξεις σε προσχεδιασμένους βρετανικούς στόχους.
Ναι. Δεν ήτανε ψέματα! Πάνε τα ψέματα της Πρωταπριλιάς. Τώρα στην «Κύπρο την αέρινη, τη μακαρία τη γη» (Παλαμάς), τη χιλιοβασανισμένη, η λευτεριά χαρούμενη σιγοπροβάλλει.
Έτοιμα τα παλικάρια για να ριχτούνε στης μάχης τη φωτιά. Λιγοστοί έφηβοι, ανίδεοι από στρατιωτική εκπαίδευση και παράδοση, θα τα βάλουνε με δεκάδες χιλιάδες πάνοπλους Βρετανούς. Ταχύρρυθμη η εκπαίδευσή τους στα όπλα. Και τι όπλα; Όσα μπορούσαν να καταφθάσουν με μυστικό τρόπο και χίλιους κινδύνους, απ’ την Ελλάδα.
Ωστόσο, όλοι οργανωμένοι, με μια ψυχή και μια καρδιά. Μικροί μεγάλοι, άντρες και γυναίκες. Κλήρος και λαός. Προ πάντων νέοι και νέες.
Η ΕΟΚΑ τους εμπνέει και ποτέ δεν την προδίδουν. Έχουνε δώσει όρκο ιερό· «Ορκίζομαι εν ονόματι της Αγίας Τριάδος ότι· 1. Θα εργασθώ με όλας μου τας δυνάμεις δια την απελευθέρωσιν της Κύπρου από τον Αγγλικόν ζυγόν, θυσιάζων προς τούτο και αυτήν την ζωήν μου…».
Το ηρωικό τραγούδι πάντα στα χείλη των αγωνιστών·
«Είμαστ’ ‘ολοι παιδιά της ΕΟΚΑ, ατσαλένια έχουμε κορμιά.
Για την Κύπρο μας όλοι να πολεμάμε
και να πέφτουμε με θάρρος στη φωτιά».
Αλλά και της Εκκλησίας οι θείοι και ιεροί ύμνοι ευωδιάζουν την ατμόσφαιρα, κι ας είναι φυλακές ή κελλιά μελλοθανάτων. Οι εννιά μελλοθάνατοι και τη στιγμή ακόμα την τραγική, της αγχόνης, ψάλλουν ύμνους σταυροαναστάσιμους και τον εθνικό μας ύμνο. («Ότε κατήλθες προς τον θάνατον, η Ζωή η αθάνατος…». «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια..» κ. ά).
Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα φοβερά ανακριτήρια, οι φυλακές, οι απειλές, τα φρικτά βασανιστήρια… δε λυγίζουν τους αγωνιστές της λευτεριάς. Και όταν κάποτε ο Κυριάκος Μάτσης βρέθηκε αντιμέτωπος με τον Τζών Χάρτινγκ, ύστερα από συζήτηση, του πρότεινε ο κυβερνήτης μισό εκατομμύριο λίρες, αν μπορούσε να καταδώσει τον τόπο διαμονής του Αρχηγού Διγενή. Ο Μάτσης τότε, με θάρρος, απάντησε στον αλαζόνα στρατάρχη· «Εξοχώτατε, ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής»!
Η λευτεριά για πάντα, είναι, «απ’ τα κόκαλα βγαλμένη, των Ελλήνων τα ιερά». Κάθε ήρωας και μια θυσία. Κάθε θυσία και μια δόξα. Και, ω τότε! «Περπατώντας η Δόξα μονάχη, μελετά τα λαμπρά παλικάρια…».
Πολλά τα παλικάρια. Πολλά τα ηρωικά παιδιά. Πολλοί οι γενναίοι λεβεντονιοί. Πολλοί οι «αθάνατοι» της ιστορίας. Πολλά τα ονόματα. Μα απ’ όλους η Δόξα ξεχώρισε και τίμησε πιότερο, τους δυο, τους τέσσερεις και τους δεκατρείς που αναπαύονται στα «Φυλακισμένα Μνήματα».
Οι δυο μεγάλοι και αθάνατοι, έγιναν ολοκαύτωμα για την πατρίδα· Ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ Γρηγόρης Αυξεντίου (ο σταυραετός του Μαχαιρά) και ο Κυριάκος Μάτσης (σταυραετός του Πενταδακτύλου). Οι τέσσερεις, έπεσαν στον αχυρώνα του Λιοπετρίου. Και είναι οι· Ανδρέας Κάρυος, Φώτης Πίττας, Χρήστος Σαμαράς και Ηλίας Παπακυριακού. Οι δεκατρείς στα «Φυλακισμένα Μνήματα» είναι·
Εννιά απαγχονισθέντες· 1. Μιχάλης Καραολής, 2. Ανδρέας Δημητρίου, 3. Ιάκωβος Πατάτσος, 4. Ανδρέας Ζάκος, 5. Χαρίλαος Μιχαήλ, 6. Στέλιος Μαυρομάτης, 7. Μιχαήλ Κουτσόφτας, 8. Ανδρέας Παναγίδης, 9. Ευαγόρας Παλληκαρίδης.
Εκτός του Μάτση και του Αυξεντίου-που τάφηκαν στα Φυλακισμένα Μνήματα- είναι και ακόμα δυο· Ο Στυλιανός Λένας και ο Μάρκος Δράκος.
Ο μικρός αυτός χώρος των ελάχιστων τετραγωνικών μέτρων, με τους δεκατρείς ηρωικούς νεκρούς της εποποιΐας του «Πενηνταπέντε», χωράει ολόκληρο το Έθνος. Το μικρό αυτό κοιμητήριο των Κεντρικών Φυλακών, έγινε πανανθρώπινο διδακτήριο τόλμης και αρετής. Εκεί, χαραγμένος με κεφαλαία γράμματα ο στίχος του ποιητή· «ΤΟΥ ΑΝΤΡΕΙΩΜΕΝΟΥ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ, ΘΑΝΑΤΟΣ ΔΕΝ ΛΟΓΙΕΤΑΙ».
Δαφνοστεφανωμένοι όλοι τους στο Πάνθεο των ηρώων. Όλοι τους «πιστοί άχρι θανάτου». Όλοι τους πιστοί στο Χριστό και την Ελλάδα. Υπήρξαν η πιο αυθεντική μαρτυρία και η πιο γνήσια σφραγίδα των ιδανικών της Φυλής. Αχθοφόροι μιας τρισάγιας Παράδοσης.
Εμείς; «Τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι».
Σκιρτούν κι’ αγάλλονται οι ψυχές.
Η 1η τ’ Απρίλη χαράχτηκε για πάντα στις καρδιές των Ελλήνων της Κύπρου. Είναι η τελευταία εποποιΐα του Έθνους. Η στερνή μάχη που δόθηκε σε βουνά και κάμπους, σε σπηλιές και αχυρώνες, σε χωριά και πολιτείες, με πέτρες και φυλλάδια, και με κάτι παλιά όπλα.
Το σύνθημα το έδωσε ο Αρχηγός Γεώργιος Γρίβας (Διγενής)· «Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ».. Έλληνες, όπου και αν βρίσκεστε, ακούσατε την φωνή μας· ΕΜΠΡΟΣ! ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΑΣ».
Και το ξεκίνημα έγινε.
«Πρώτη τα’ Απρίλη σήμερα·
χαρείτε σκλαβωμένοι.
Μ’ ένα στεφάνι αμάραντο
η λευτεριά προσμένει.
Και το ξεκίνημα δεν έγινε μονάχα με την πρώτη ιστορική προκήρυξη του Διγενή, που κυκλοφόρησε σε κάθε γωνιά της μεγαλονήσου, αλλά προ πάντων με τις εκρήξεις σε προσχεδιασμένους βρετανικούς στόχους.
Ναι. Δεν ήτανε ψέματα! Πάνε τα ψέματα της Πρωταπριλιάς. Τώρα στην «Κύπρο την αέρινη, τη μακαρία τη γη» (Παλαμάς), τη χιλιοβασανισμένη, η λευτεριά χαρούμενη σιγοπροβάλλει.
Έτοιμα τα παλικάρια για να ριχτούνε στης μάχης τη φωτιά. Λιγοστοί έφηβοι, ανίδεοι από στρατιωτική εκπαίδευση και παράδοση, θα τα βάλουνε με δεκάδες χιλιάδες πάνοπλους Βρετανούς. Ταχύρρυθμη η εκπαίδευσή τους στα όπλα. Και τι όπλα; Όσα μπορούσαν να καταφθάσουν με μυστικό τρόπο και χίλιους κινδύνους, απ’ την Ελλάδα.
Ωστόσο, όλοι οργανωμένοι, με μια ψυχή και μια καρδιά. Μικροί μεγάλοι, άντρες και γυναίκες. Κλήρος και λαός. Προ πάντων νέοι και νέες.
Η ΕΟΚΑ τους εμπνέει και ποτέ δεν την προδίδουν. Έχουνε δώσει όρκο ιερό· «Ορκίζομαι εν ονόματι της Αγίας Τριάδος ότι· 1. Θα εργασθώ με όλας μου τας δυνάμεις δια την απελευθέρωσιν της Κύπρου από τον Αγγλικόν ζυγόν, θυσιάζων προς τούτο και αυτήν την ζωήν μου…».
Το ηρωικό τραγούδι πάντα στα χείλη των αγωνιστών·
«Είμαστ’ ‘ολοι παιδιά της ΕΟΚΑ, ατσαλένια έχουμε κορμιά.
Για την Κύπρο μας όλοι να πολεμάμε
και να πέφτουμε με θάρρος στη φωτιά».
Αλλά και της Εκκλησίας οι θείοι και ιεροί ύμνοι ευωδιάζουν την ατμόσφαιρα, κι ας είναι φυλακές ή κελλιά μελλοθανάτων. Οι εννιά μελλοθάνατοι και τη στιγμή ακόμα την τραγική, της αγχόνης, ψάλλουν ύμνους σταυροαναστάσιμους και τον εθνικό μας ύμνο. («Ότε κατήλθες προς τον θάνατον, η Ζωή η αθάνατος…». «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια..» κ. ά).
Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα φοβερά ανακριτήρια, οι φυλακές, οι απειλές, τα φρικτά βασανιστήρια… δε λυγίζουν τους αγωνιστές της λευτεριάς. Και όταν κάποτε ο Κυριάκος Μάτσης βρέθηκε αντιμέτωπος με τον Τζών Χάρτινγκ, ύστερα από συζήτηση, του πρότεινε ο κυβερνήτης μισό εκατομμύριο λίρες, αν μπορούσε να καταδώσει τον τόπο διαμονής του Αρχηγού Διγενή. Ο Μάτσης τότε, με θάρρος, απάντησε στον αλαζόνα στρατάρχη· «Εξοχώτατε, ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής»!
Η λευτεριά για πάντα, είναι, «απ’ τα κόκαλα βγαλμένη, των Ελλήνων τα ιερά». Κάθε ήρωας και μια θυσία. Κάθε θυσία και μια δόξα. Και, ω τότε! «Περπατώντας η Δόξα μονάχη, μελετά τα λαμπρά παλικάρια…».
Πολλά τα παλικάρια. Πολλά τα ηρωικά παιδιά. Πολλοί οι γενναίοι λεβεντονιοί. Πολλοί οι «αθάνατοι» της ιστορίας. Πολλά τα ονόματα. Μα απ’ όλους η Δόξα ξεχώρισε και τίμησε πιότερο, τους δυο, τους τέσσερεις και τους δεκατρείς που αναπαύονται στα «Φυλακισμένα Μνήματα».
Οι δυο μεγάλοι και αθάνατοι, έγιναν ολοκαύτωμα για την πατρίδα· Ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ Γρηγόρης Αυξεντίου (ο σταυραετός του Μαχαιρά) και ο Κυριάκος Μάτσης (σταυραετός του Πενταδακτύλου). Οι τέσσερεις, έπεσαν στον αχυρώνα του Λιοπετρίου. Και είναι οι· Ανδρέας Κάρυος, Φώτης Πίττας, Χρήστος Σαμαράς και Ηλίας Παπακυριακού. Οι δεκατρείς στα «Φυλακισμένα Μνήματα» είναι·
Εννιά απαγχονισθέντες· 1. Μιχάλης Καραολής, 2. Ανδρέας Δημητρίου, 3. Ιάκωβος Πατάτσος, 4. Ανδρέας Ζάκος, 5. Χαρίλαος Μιχαήλ, 6. Στέλιος Μαυρομάτης, 7. Μιχαήλ Κουτσόφτας, 8. Ανδρέας Παναγίδης, 9. Ευαγόρας Παλληκαρίδης.
Εκτός του Μάτση και του Αυξεντίου-που τάφηκαν στα Φυλακισμένα Μνήματα- είναι και ακόμα δυο· Ο Στυλιανός Λένας και ο Μάρκος Δράκος.
Ο μικρός αυτός χώρος των ελάχιστων τετραγωνικών μέτρων, με τους δεκατρείς ηρωικούς νεκρούς της εποποιΐας του «Πενηνταπέντε», χωράει ολόκληρο το Έθνος. Το μικρό αυτό κοιμητήριο των Κεντρικών Φυλακών, έγινε πανανθρώπινο διδακτήριο τόλμης και αρετής. Εκεί, χαραγμένος με κεφαλαία γράμματα ο στίχος του ποιητή· «ΤΟΥ ΑΝΤΡΕΙΩΜΕΝΟΥ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ, ΘΑΝΑΤΟΣ ΔΕΝ ΛΟΓΙΕΤΑΙ».
Δαφνοστεφανωμένοι όλοι τους στο Πάνθεο των ηρώων. Όλοι τους «πιστοί άχρι θανάτου». Όλοι τους πιστοί στο Χριστό και την Ελλάδα. Υπήρξαν η πιο αυθεντική μαρτυρία και η πιο γνήσια σφραγίδα των ιδανικών της Φυλής. Αχθοφόροι μιας τρισάγιας Παράδοσης.
Εμείς; «Τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι».
Μιχαήλ Μιχαηλίδης
1 σχόλιο:
ΨΕΜΑ ΕΙΝΑΙ?
Δημοσίευση σχολίου