Γιατί ήταν μεγάλος... (Μητροπολίτης Νικοπόλεως Μελέτιος) - π. Βασίλειος Θερμός

Για τον αοίδιμο μητροπολίτη Νικοπόλεως και Πρεβέζης Μελέτιο ήδη γράφτηκαν και θα γραφτούν ακόμη πολλά. Και δικαίως. Ότι υπήρξε ασκητής και νηστευτής, ότι αναδείχθηκε σοφός θεολόγος, ότι απετέλεσε εμπνευστή του μοναχισμού και της ενοριακής ζωής.

Όλοι αυτοί οι τίτλοι τιμής είναι αληθινοί. Αλλά στις ιδιότητές του αυτές ο μακαριστός δεν ήταν μόνος. Και άλλοι ποιμένες, επίσκοποι και πρεσβύτεροι, καλλιέργησαν την άσκηση, τη θεολογία, την εκκλησιαστική αναδιοργάνωση. Όχι όσοι θα θέλαμε, όχι όσοι θα είχαμε ανάγκη, αλλά πάντως και άλλοι.

Έχοντας για λίγο συναναστραφή με τον απελθόντα ιεράρχη και έχοντας γίνει κοινωνός του τρόπου σκέψης του, ας μου επιτραπή να διατυπώσω μιαν άλλη εκδοχή γιατί αυτός ο άνθρωπος υπήρξε μεγάλος. Υποκειμενική μεν, που όμως την πιστεύω ακράδαντα, γι’ αυτό και ωθούμαι να τη μοιραστώ με το πλήρωμα της Εκκλησίας.

Ο επίσκοπος Μελέτιος υπήρξε από τους ελάχιστους που συνέλαβε την οδυνηρή πραγματικότητα της ιδρυματοποίησης της Εκκλησίας μας. Είχε την οξύνοια να αντιληφθή ότι το βάρος μιας δήθεν ‘παράδοσης‘ συνθλίβει το γνήσιο ευαγγελικό μήνυμα. Διέθετε τη διανοητική εντιμότητα να καταλάβει πως έχουμε δημιουργήσει μιαν "ατμοσφαιρική" Ορθοδοξία, κατάλληλη μόνο για ψυχολογική επανάπαυση ή για "ευλαβή" πολεμική. Υπήρξε τόσο διορατικός ώστε να επισημάνει ότι τελικά έχουμε δημιουργήσει μια Εκκλησία χωρίς Χριστό.

Γι’ αυτό και οι θέσεις, τα κηρύγματα, τα γραπτά του, οι πρωτοβουλίες του, στόχευαν κυρίως στην επαναφορά της Χριστοκεντρικότητας. Απέβλεπαν στην υπονόμευση της σχηματικής, εξωραϊσμένης ως δήθεν "βυζαντινής", ευσέβειας, η οποία εν τέλει υποτάσσεται σε (ή και ταυτίζεται με) σχήματα "του αιώνος τούτου του καταργουμένου". Ακόμη και η θαρραλέα και ιστορικής σημασίας απόφασή του να προχωρήσει σε μετάφραση των λατρευτικών κειμένων στα νέα ελληνικά, στόχευε ακριβώς στην αποκατάσταση του πραγματικού νοήματος του Σώματος του Χριστού. Ήθελε να εντάξει και τη διάνοια στη δοξολογική και ικετευτική προσέγγιση του Θεού από τον πιστό, ώστε να μην παραδίδεται σε ομιχλώδεις "μεθέξεις" που γίνονται συχνά το άλλοθι της οκνηρής διαφυγής από την αλήθεια. Επιθυμούσε να "αιχμαλωτίζεται παν νόημα εις την υπακοήν του Χριστού".

Θα μπορούσα να αφιερώσω το σημείωμα ετούτο αποκλειστικά στην πρωτοβουλία του για τη μετάφραση, μια και πρόκειται για ένα εγχείρημα το οποίο συμμερίζομαι και στηρίζω. Δεν το κάνω διότι το θεωρώ μέρος ενός γενικώτερου οράματός του που περιέγραψα πιο πάνω. Αποτελεί πολύτιμο και αναντικατάστατο βέβαια τμήμα, όμως τμήμα μόνο μιας σύλληψης η οποία θα έπρεπε να είναι αυτονόητη, αλλά που δυστυχώς καταντήσαμε να μάς φαίνεται παράξενη και τολμηρή μετά από τη σκουριά που οι αιώνες επισώρευσαν στις νοοτροπίες μας. Στις νοοτροπίες εκείνες οι οποίες χειρίζονται με άνεση και αυτοϊκανοποίηση τα προϊόντα της δήθεν ‘παράδοσης’ (προϊόντα πολιτισμικά, κατ’ ουσίαν), ενώ κρατούν Εξόριστο τον Χριστό και τις εντολές Του.

Διακινδυνεύω την πρόβλεψη ότι ο επίσκοπος Μελέτιος θα πιστωθή από τον ιστορικό του μέλλοντος με το στεφάνι της πρωτοπορείας. Σ’ εμάς εναπόκειται τώρα να μην έχει κοπιάσει "εις κενόν". Παρηγοριά μας η πληθύς των ομοφρόνων του, "βλαστών κύκλω της τραπέζης του", κληρικών, στους οποίους ευχόμαστε αδελφικά και ολόψυχα να επαυξήσουν την κληρονομιά του.   

Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Θερμός

Πηγή: Ι. Μ. Πρεβέζης