Δημ. Μεταλληνός: Ι. Καποδίστριας, ο μέγιστος των Ελλήνων και των Ευρωπαίων της εποχής του

Αληθινά μέγιστοι στην ιστορία της ανθρωπότητας, αναδεικνύονται οι κατά χάριν Θεοί, δηλαδή οι Άγιοι, που ζουν αδιαλείπτως με την μνήμη του θανάτου τους. Η ίδια πνευματική αρχή διέπνεε την φιλόκαλη και νηπτική μορφή του Κυβερνήτη. 

Του Σταμάτη Μιχαλακόπουλου / Ι. Ν. Ευαγγελιστρίας

Μία εξαιρετικά αποκαλυπτική και επιστημονικά εμπεριστατωμένη ομιλία, με θέμα: «Ο “άγνωστος” Ιωάννης Καποδίστριας», πραγματοποίησε ο Διδάκτωρ Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου κ. Δημήτριος Μεταλληνός, την Δευτέρα 27 Μαρτίου, στο Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς.

Η εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Επιστημόνων Πειραιώς, εντάσσεται στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ 2017» που διοργανώνει ο Ναός, για 19η συνεχή χρονιά.

Η εισήγηση του κ. Μεταλληνού, βασισμένη σε ιστορικές πηγές και εμπλουτισμένη με οπτικό υλικό, παρουσίασε πτυχές που φωτίζουν την πραγματική, αλλά και εν πολλοίς άγνωστη ζωή, του «μέγιστου των Ελλήνων», όπως εύστοχα χαρακτήρισε τον Ιωάννη Καποδίστρια.

Τον ομιλητή παρουσίασε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιστημόνων Πειραιώς, Φυσικός κ. Παναγιώτης Χαρατζόπουλος, οποίος σημείωσε πως πολλά έχει να διδαχθεί κανείς και ιδιαίτερα οι προεξάρχοντες του τόπου μας, από την προσωπικότητα του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας.

Ποιος λοιπόν υπήρξε στην πραγματικότητα, ο «άγνωστος» Καποδίστριας; Συνήθως, τόνισε ο ομιλητής, αναφερόμαστε στον πολιτικό, τον κυβερνήτη, τον διπλωμάτη, αλλά υπάρχουν και κάποιες άλλες ιδιότητες του, τις οποίες ή δεν γνωρίζουμε ή δεν τις υπερτονίζουμε.

Ο Καποδίστριας είχε επτά ιδιότητες, σύμφωνα με τον κ. Μεταλληνό. Ορθόδοξος της εμπειρίας, Ιατρός ανάργυρος, Νομικός δίκαιος, Στρατιωτικός επιτελικός, Διπλωμάτης απολύτως έντιμος, Εθνεγέρτης από την Ελβετία και Πολιτικός Κυβερνήτης και Εθνομάρτυρας.

Ορθόδοξος της εμπειρίας

Είναι μια πτυχή της ζωής του που δεν τονίζει σχεδόν κανένας. Ο Καποδίστριας γεννήθηκε μέσα στην Εκκλησία και πέθανε σχεδόν μέσα στην Εκκλησία, στο κατώφλι της και ετάφη μέσα στην Εκκλησία. Οι αδελφές της μητέρας του, όπως και οι δύο αδελφές του, ήταν μοναχές.

Για να γίνει κατανοητό το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσε, πρέπει  να τονιστεί ότι την εξοχική του κατοικία, στην οποία έζησε τον περισσότερο καιρό, την χώριζε ένας τοίχος από την μονή της Πλατυτέρας. Έτσι, η οικογένεια Καποδίστρια μεγάλωσε με φιλομόναχο πνεύμα και ο ίδιος ο Ιωάννης Καποδίστριας μεγάλωσε κυριολεκτικά μέσα στο μοναστήρι.

Είναι επίσης γνωστό το ατύχημα που είχε, όταν αφήνιασε το άλογο του και τον παρέσυρε για 500 μέτρα, χωρίς ο ίδιος να πάθει τίποτα και το άλογο σταμάτησε  έξω από το μοναστήρι.

Γι’ αυτό, και τα δύο πρόσωπα που ήταν μόνιμοι συνοδοί του, ήταν  η Παναγία Πλατυτέρα και ο Άγιος Σπυρίδωνας.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας λοιπόν, ήταν ακραιφνής Ορθόδοξος και η  Ορθόδοξη αυτοσυνειδησία του δεν τον εγκαταλείπει ποτέ. Όποιος ασχολείται μαζί του και αγνοεί αυτήν  την παράμετρο, σημαίνει ότι τα συμπεράσματα του είναι αυθαίρετα.

Ιατρός ανάργυρος

Σπούδασε στην Πάδοβα της Ιταλίας Ιατρική και Νομικά, για να διακονήσει, στην κυριολεξία, το ορθόδοξο σώμα και πλήρωμα. Επιστρέφοντας στη γενέτειρά του, εργάστηκε σαν ιατρός για πολλά χρόνια. Αφιλοχρήματος και ανάργυρος, ο οποίος αγόραζε και τα φάρμακα για όσους δεν μπορούσαν να τα προμηθευτούν.

Διετέλεσε πρώτος Πρόεδρος και Διευθυντής του  Νοσοκομείου της Κέρκυρας, ενώ ίδρυσε τον 1ο ιατρικό σύλλογο στην Ελλάδα, το 1802 και εκλέγεται πρώτος πρόεδρος του.

Νομικός δίκαιος

Ως δίκαιος και ειδήμων νομικός ασχολήθηκε με τη διένεξη που υπάρχει μέχρι σήμερα στην Κεφαλονιά, μεταξύ Αργοστολίου και Ληξουρίου. Ο Καποδίστριας τότε ήταν αυτός που έδωσε λύση. Το 1805 – 6 παρέμεινε έξη μήνες στο νησί, για να μπορέσει να σταματήσει τον εμφύλιο πόλεμο που εμαίνετο. Έξυπνος και κορυφαίος διπλωμάτης, με μια διπλωματία των προσωπικών σχέσεων, άκουσε τα παράπονα κάθε περιοχής και έφτασε να ομαλοποιήσει την κατάσταση.

Στρατιωτικός επιτελικός

Η στρατιωτική του ικανότητα αποδείχτηκε το 1807, 14 χρόνια πριν από την Εθνεγερσία του 1821. Εκείνη τη χρονιά, στη Λευκάδα, συγκεντρώνει όλους τους οπλαρχηγούς. Γνωρίζεται μαζί τους και συμβάλλει ως ιθύνων νους στη σωτηρία του νησιού από τους Τούρκους.

Διπλωμάτης απολύτως έντιμος

Μια ιδιότητα του Καποδίστρια που γνωρίζουμε όλοι, ήταν εκείνη του διπλωμάτη. Ο χαρακτηρισμός «απολύτως έντιμος» του αποδόθηκε από τον αντίπαλο του, τον παμπόνηρο, πανούργο και κυρίαρχο της Ευρώπης, πρίγκιπα Μέττερνιχ.

Στο συνέδριο της Βιέννης (1814-5), ανάγκαζε σε κάθε συνεδρία τους συνέδρους να συνυπογράφουν τα πρακτικά, σε καθημερινή βάση, ώστε να μην αλλάζουν γνώμη αργότερα.

Ως διπλωμάτης, είναι γνωστό ότι συνέβαλλε στην επίλυση του Ελβετικού ζητήματος. Όμως έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επίλυση και του Γαλλικού ζητήματος, όπου πέτυχε τη μη διχοτόμηση της Γαλλίας μετά το Βατερλώ. Καθώς και του Γερμανικού ζητήματος, όπου έθεσε τα θεμέλια για να δημιουργηθεί ομοσπονδία, αφού δεν υπήρχε Γερμανία, αλλά γερμανικά κρατίδια. Μπόρεσε έτσι να ενώσει τους γερμανικούς λαούς και να καταστήσει αυτά τα κρατίδια, Γερμανία.

Πάνω από όλα συνέβαλε στη δημιουργία του Ιονίου κράτους, με προστάτη τους Άγγλους. Όραμά του ήταν η Ευρώπη των εθνών – λαών. Γι’ αυτό και σίγουρα μπορεί να ονομαστεί, ο μέγιστος των Ευρωπαίων, στην αυθεντικότητα τους.

Εθνεγέρτης από την Ελβετία

Το 1812 ιδρύει την «Φιλόμουσο Εταιρεία» στη Βιέννη. Έχει δε τεκμηριωθεί η άποψη, ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας υπήρξε, όχι απλώς μέλος της «Φιλικής Εταιρείας», αλλά και Αόρατος Κεφαλή της!

Η Γενεύη υπήρξε το κέντρο δράσεων του για το εθνικό ζήτημα. Οι οποίες εκφράζονται ως συλλογή χρημάτων και υλικών μέσων, συλλογή βιβλίων για την μόρφωση των Ελλήνων, υποστήριξη των εθνικών δράσεων τόσο της Φιλικής, όσο και της Φιλομούσου Εταιρείας.

Πολιτικός Κυβερνήτης και Εθνομάρτυρας

Ο πρώτος και τελευταίος Κυβερνήτης στην ιστορία. Η συνολική ορθή πολιτική του δράση, θα τον καταστήσει μέγιστο των Ελλήνων της εποχής του (Θ. Κολοκοτρώνης), αλλά και μέγιστο των Ευρωπαίων (Μέττερνιχ και  Κίσινγκερ).

Είναι ο μοναδικός Έλληνας ηγέτης που προσέλαβε τον τίτλο «Κυβερνήτης». Από τον θεσμικό του ρόλο αναδεικνύεται σε μοναδική περίπτωση Έλληνα πολιτικού, που διακυβερνά, αντιμετωπίζοντας τα κύρια προβλήματα του κράτους του.

Αποτελεί τον μοναδικό πολιτικό ηγέτη που δημιουργεί κράτος, όπως προηγουμένως είχε συμβάλλει καθοριστικά στη δημιουργία του Ιονίου, του Γερμανικού και του Ελβετικού, αλλά και στη διάσωση του Γαλλικού.

Έτσι, στον ισχυρισμό ότι η Ελλάδα δημιουργήθηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις, υπάρχει η τεκμηριωμένη ιστορικά απάντηση, ότι η ύπαρξη των εν λόγω κρατών, οφείλεται σε μέγιστο βαθμό στην πολιτική και διπλωματική συμβολή του Καποδίστρια.

Δολοφονήθηκε έξω από τον Άγιο Σπυρίδωνα Ναυπλίου καθώς πήγαινε να εκκλησιαστεί, όπως κάθε Κυριακή, από τους Μαυρομιχαλαίους. Τον ένα μάλιστα, τον Κωνσταντίνο, τον σπούδασε με δικά του χρήματα, ο Καποδίστριας. Οι μόνοι που κέρδισαν από την δολοφονία του Καποδίστρια, ήταν οι εχθροί του Ελληνισμού. Ετάφη στην πατρίδα του την Κέρκυρα και στην αγαπημένη του μονή, την Πλατυτέρα.
Κλείνοντας την αποκαλυπτική ομιλία του, ο κ. Μεταλληνός σημείωσε:

«Αληθινά μέγιστοι στην ιστορία της ανθρωπότητας, αναδεικνύονται οι κατά χάριν Θεοί, δηλαδή οι Άγιοι, που ζουν αδιαλείπτως με την μνήμη του θανάτου τους. Η ίδια πνευματική αρχή διέπνεε την φιλόκαλη και νηπτική μορφή του Κυβερνήτη. 

Δεν θα γνωρίσει ποτέ τον φόβο, αλλά μόνο την αγωνία. Υπό το πρίσμα αυτό, δίνει τα πάντα στην πατρίδα του και δεν λαμβάνει τίποτα από αυτήν.

Η Ελλάς απέκτησε στη νεώτερη ιστορία της, για πρώτη και τελευταία φορά Κυβερνήτη και μάλιστα της Ορθοπραξίας.»

Την ομιλία του κ. Μεταλληνού μπορείτε να την παρακολουθήσετε εδώ.