Χαιρετισμός του Οικουμενικού Πατριάρχου ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ κατά το Πνευματικόν Μνημόσυνον του Θρασ. Στανίτσα

Χαιρετισμός της Α.Θ.Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ.ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ κατά το Πνευματικόν Τριακονταετές Μνημόσυνον του αειμνήστου Θρασ. Στανίτσα, Άρχοντος Πρωτοψάλτου 

(Αστικὴ Σχολὴ Γαλατά, 09.XІІ.2017)

Ἱερώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι ἅγιοι ἀδελφοί,

Ἐξοχώτατε κύριε Γενικὲ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος,

Ἐντιμολογιώτατοι καὶ Μουσικολογιώτατοι Ἄρχοντες

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Εἰς τὴν μακραίωνα πορείαν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, θὰ ἠδύνατο νὰ ἐντοπίσῃ καὶ ὁ ἁπλούστερος τῶν μελετητῶν τῆς Ἱστορίας, ἕνα βασικὸν χαρακτηριστικὸν τὸ ὁποῖον συνέχει καὶ συγκροτεῖ τὸν βίον καὶ τὴν πολιτείαν αὐτοῦ. Τοῦτο δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὴν παράδοσιν, τὴν εὐλογημένην παράδοσιν τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, τὴν καθαγιασθεῖσαν διὰ τοῦ κόπου καὶ τοῦ τρόπου τῶν προαπελθόντων Πατέρων μας.

Ἐν τῇ ἐννοίᾳ "παράδοσις" ἐσυνηθίσαμε νὰ ἀποδίδωμεν ἕνα παρελθοντικόν χρόνον, καὶ περιεχόμενον ἱστορικὸν. Καί δικαίως! Αἱ ἀξίαι, αἱ συνήθειαι, τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια, τὰ ἰδανικά, ἡ ἐπιστημοσύνη, ἡ γνῶσις, σύνολος ἡ κληροδοσία τῶν Πατέρων μας, περιέχονται εἰς τήν ὑψηλὴν καὶ τετιμημένην ἔννοιαν τῆς παραδόσεως.

Ὅμως, ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ καὶ Ρωμηοὶ, εἰς τὴν ἔννοιαν τῆς παραδόσεως βλέπομεν περισσότερον τὸ μέλλον παρὰ τὸ παρελθὸν! Διότι, τί εἶναι ἡ παράδοσις διὰ τὸν Ρωμηὸν ἐάν ὄχι ἐφαλτήριον διὰ τό μέλλον; Τί εἶναι ἡ κληρονομία τῶν προαπελθόντων, ἐάν ὄχι ὁ ὁδοδείκτης πρὸς τὸ ἐπέκεινα;

Ἐσυνηθίσαμεν, ἰδίως κατὰ τὰ τελευταῖα ἔτη, νὰ συνασσώμεθα ἐπί τὸ αὐτὸ καὶ νά θριαμβολογῶμεν ἐπί τοῦ ἔργου τῶν προκατόχων μας, εἴτε εἶναι κληρικοί, εἴτε εἶναι λαϊκοί, εἴτε ἱεροψάλται, εἴτε κοινοτικοὶ παράγοντες, εἴτε διδάσκαλοι καὶ ἐκπαιδευτικοί. Θριαμβολογοῦμεν καὶ ἀλληλοεπαινούμεθα, παρελθοντολογοῦμεν καὶ διατρίβομεν εἰς στείρας καὶ ἀγόνους, τελικῶς, συζητήσεις. Ὅμως, αὐτή ἦτο ἡ προσδοκία τῶν παλαιοτέρων ἀπὸ ἡμᾶς; Τοῦτον τόν κόσμον ὡραματίσθησαν; Τόση ἦτο ἡ δυναμική τήν ὁποίαν μᾶς κατέλιπον; Συζήτησις καὶ τιμὴ τῆς παραδόσεως ἄνευ ὁραματισμῶν καί σχεδίων διὰ τὸ μέλλον, ἀποβαίνουν μᾶλλον εἰς βλασφημίαν τῶν ἔργων τῶν Πατέρων μας καί ὄχι εἰς τιμὴν αὐτῶν.

Διότι ἡ παράδοσις τῆς Ρωμησύνης ἐνέχει μέσα της ζωὴν, ἔχει Χριστόν, καὶ ἄρα ἔχει καὶ παρελθον καὶ παρὸν καὶ μέλλον. «᾿Ιησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας» (Ἑβρ13:8.) Τό ὅτι σεβόμεθα, λοιπόν, τὰς παραδόσεις μας, σημαίνει νά μεταφέρωμεν τὴν ἀγαθὴν μερίδα τῆς τότε ἐποχῆς εἰς σύγχρονον ἔκφρασιν. Τοῦτο φρονοῦμεν ὅτι ἰσχύει εἰς πᾶσαν περίπτωσιν παραδόσεως. Καὶ, ἐν προκειμένῳ, τιμῶντες ἀπόψε τὴν τριακοστὴν ἐπέτειον τοῦ θανάτου τοῦ ἀειμνήστου Ἄρχοντος Πρωτοψάλτου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας Θρασυβούλου Στανίτσα, τοῦτο θαυμάζομεν καὶ τοῦτο ἀποκομίζομεν ὡς μάθημα καὶ παρακαταθήκην.

Ὁ ἀείμνηστος Ἄρχων ἦτο ἐμβαπτισμένος, ἄνευ οὐδεμιᾶς ἀμφιβολίας, εἰς τὰ νάματα τῆς πατρῴας ἐκκλησιαστικῆς μας μουσικῆς. Ὅμως ἦτο ἐμβαπτισμένος μὲ ἕνα τέτοιον τρόπον, ὥστε νὰ μὴ ἀναμασσᾷ ἀκάρπως τὰ κληροδοτηθέντα ἀλλὰ νὰ τὰ ἐπεξεργάζεται ἐπικαίρως καὶ χρησίμως πρὸς ὠφέλειαν τῶν συγχρόνων του, ἀλλὰ καί ὡς βάσιν ἄσειστον διὰ τὰς ἐπιγενομένας γενεάς. Ὁ μακαριστός Στανίτσας, τοῦτο τὸ ἐκλεκτὸν γέννημα καὶ θρέμμα τῆς Πόλεώς μας, ἐτίμησε τὰ Πατριαρχικὰ ἀναλόγια πρωτίστως διὰ τοῦ χαρακτῆρος του καὶ ἐν συνεχείᾳ διὰ τῆς ἀπαραμίλλου κάλλους τέχνης του. Τοῦτο εἶναι ἡ πιστὴ ὑπακοὴ εἰς τὴν καλῶς νοουμένην "παράδοσιν", τὴν ζωντανὴν καὶ δυναμικὴν παράδοσιν, τὴν ἐξελισσομένην παράδοσιν, τὴν παράδοσιν πού μᾶς εἰσάγει ἐν ἀσφαλείᾳ εἰς τό μέλλον.

Ἔχομεν ἱερώτατον χρέος νὰ βαδίσωμεν ἐμπρὸς ἐμπνεόμενοι ἀπὸ τὰ παραδοθέντα. Δὲν πρέπει, ὅμως, ἐπ' οὐδενί λόγῳ νὰ παραδοθῶμεν εἰς ἄκριτον αἰχμαλωσίαν των, ἀλλὰ εἰς ἐπωφελῆ ἀνάπτυξίν των. Δὲν μᾶς ἀρκεῖ νὰ ὀνομαζώμεθα διάδοχοι τοῦ ἕνός ἤ τοῦ ἄλλου, ἀλλὰ μᾶς εἶναι ἀπαραίτητον νά ἱστάμεθα εἰς τὸν τόπον τῶν προκατόχων μας, σεβόμενοι πρωτίστως τὴν μνήμην των, ἀναγνωρίζοντες τὴν προσφορὰν των, τιμῶντες τὸ παράδειγμά των, διδασκόμενοι ἀπὸ τὰς προσπαθείας των, ἠλεκτριζόμενοι ἀπὸ τὰ ὑψηλὰ ἰδανικά των. Δὲν ἀνήκει εἰς ἡμᾶς τὸ νὰ ἐκφέρωμεν μόνον κρίσεις, ἀλλὰ νά κρίνωμεν ἐπὶ τῇ βάσει ἐκείνων τὸ ἰδικὸν μας ἔργον καὶ τὰς προοπτικὰς αὐτοῦ. Εἰς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον τὸ αὐθεντικὸν ἦθος μᾶς ὑπαγορεύει νὰ προσεγγίζωμεν ἐν εὐγνωμοσύνῃ καί μετὰ δέους τὰς μορφὰς τῶν προκατόχων μας, ὥστε νὰ διδαχθῶμεν καὶ ὄχι νὰ διδάξωμεν!

Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ,

Ἐθεωρήσαμεν ὅτι τὸ πνευματικόν Μνημόσυνον πρὸς τιμὴν τοῦ τετιμημένου Ἄρχοντος Πρωτοψάλτου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας Θρασυβούλου Στανίτσα θὰ ἦτο μία ἀρίστη εὐκαιρία νὰ ὅμιλήσωμεν περὶ παραδόσεως, καθὼς τόσον τά ἱερὰ ἀναλόγια ὅσον καὶ τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων εἰς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον στηρίζονται ἐπ' αὐτῆς, ἐνῷ ἠθελήσαμε νὰ ἀποδώσωμεν εἰς τὴν ἔννοιάν της τὰς καθ' ἡμᾶς ὀρθὰς παραμέτρους καὶ διαστάσεις, πρός ἀξιοποίησιν τῶν παραδοθέντων διὰ τὸ μέλλον, ἐνῷ συγχαίρομεν, ἐκ παραλλήλου, τὸν ἐν Ἀθήναις Σύλλογον Μουσικοφίλων καί διὰ τὴν πρωτοβουλίαν του αὐτήν.

Προσευχόμενοι ἔτι ἅπαξ ὑπὲρ μακαρίας μνήμης καὶ αἰωνίου ἀναπαύσεως τῆς ψυχῆς τοῦ μακαριστοῦ Θρασυβούλου Στανίτσα, ἀπευθυνόμεθα μετὰ ἰδιαιτέρας στοργῆς καὶ εὐαρεσκείας πρὸς τοὺς οἰκουροῦντας Μουσικολογιωτάτους πολιοὺς Ἀρχοντας πρῴην Πρωτοψάλτην καὶ πρῴην Λαμπαδάριον κυρίους Λεωνίδαν Ἀστέρην καἰ Ἰωάννην Χαριατίδην, τοὺς ὁποίους εὐγνωμόνως ἀναζητοῦμεν συχνάκις διὰ τοῦ βλέμματός μας κατὰ τὰς Ἱερὰς Ἀκολουθίας, καθώς ἐζήσαμε μετ' αὐτῶν ἐπί ἔτη πολλά, καὶ εὐχόμεθα συγχρόνως ὅπως τό παράδειγμα συντριῶν ἀποτελέσῃ κίνητρον διὰ τοὺς μύστας τῆς ἱεροψαλτικῆς τέχνης νὰ προχωρήσουν εἰς τὸ μέλλον, ἔχοντες τὸ θεμέλιον τοῦ παρελθόντος ὡς βάσιν κραταιὰν καὶ ὄχι ὡς τροχοπέδην ἐμποδιστικὴν διὰ τὴν συνέχισιν τῆς παραδόσεως καὶ εἰς τὸ αὔριον τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, πάντοτε καὶ ἀσφαλῶς πρὀς δόξαν Θεοῦ τοῦ ἐν Τριάδι προσκυνουμένου.

Ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, εἴη μεθ' ὑμῶν. Αιὠνία ἡ μνήμη τοῦ τιμωμένου Ἄρχοντος καὶ πάντων τῶν θεραπευσάντων τὴν ἱερὰν τέχνην ἐν τῇ Πόλει ἡμῶν καὶ τῇ Μεγάλῃ Ἐκκλησίᾳ ἁπανταχοῦ.

Καλά Χριστούγεννα!