Μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου, Αρχιεπισκόπου Καισαρείας της Καππαδοκίας (1 Ιανουαρίου)

Σήμερα Τρίτη, 1^η Ιανουαρίου του νέου έτους 2019, η Αγία μας Ορθόδοξος Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου, Αρχιεπισκόπου Καισαρείας της Καππαδοκίας, και επιτελεί ανάμνηση της περιτομής του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού.

Ο Μωσαϊκός Νόμος προνοούσε την περιτομή των αρσενικών παιδιών, που πραγματοποιείτο κατά την όγδοη ημέρα από τη γέννηση, ημέρα ονοματοδοσίας του παιδιού. Η περιτομή των Ιουδαίων σήμαινε πίστη και αφοσίωση στον αληθινό Θεό.

Ο Ιησούς γεννήθηκε ιστορικά μέσα στο λαό του Ισραήλ. Με την εφαρμογή της περιτομής και άλλων διατάξεων του Παλαιού Νόμου, ο  Θεάνθρωπος τον τελειοποιεί.  Σύμφωνα με τον Απ. Παύλο, με τον ερχομό του Χριστού στη γη, ούτε περιτομή ισχύει ούτε το αντίθετό της, η ακροβυστία, αλλά καινή κτίση, αφού με την Ενανθρώπησή Του τα πάντα ανανεώνονται και τελειοποιούνται.

Η εορτή της Περιτομής του Κυρίου θεωρείται Δεσποτική Εορτή, εντούτοις έχει επισκιαστεί από την εορτή του Μεγάλου Ιεράρχου τη Καππαδοκίας.

Ο Mέγας Βασίλειος, Πατέρας και Διδάσκαλος της Εκκλησίας γεννήθηκε  το 330 μ.Χ. στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Έζησε τα πρώτα παιδικά χρόνια στο χωριό Άννησα και μεγάλωσε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου και έπειτα στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Οι γονείς του, ο Βασίλειος και η Εμμέλεια, αν και ευγενείς και πλούσιοι, εντούτοις είχαν ταπείνωση, ακμαιότατο χριστιανικό φρόνημα, και έθεσαν τις πρώτες πνευματικές βάσεις στο παιδί τους.

Με εφόδιο τη χριστιανική ανατροφή, ο Μέγας Βασίλειος άρχισε μια θαυμάσια πνευματική πορεία. Γνώρισε τις επιστήμες της εποχής του και προπάντων κατέκτησε τη θεωρία του ιερού Ευαγγελίου, την οποία έθεσε σε εφαρμογή στην αυστηρή ασκητική πορεία της ζωής του.

Σπούδασε στην Καισάρεια, στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα, φιλοσοφία, ρητορική, γραμματική, αστρονομία και ιατρική, έχοντας συμφοιτητές του το Γρηγόριο το Ναζιανζηνό (το Θεολόγο) και τον Ιουλιανό τον Παραβάτη.

Επιστρέφοντας από την Αθήνα στην Καισάρεια, δίδασκε τη ρητορική τέχνη. Αποφάσισε όμως να ακολουθήσει τη μοναστική ζωή και γι’ αυτό πήγε στα σπουδαία μοναστηριακά κέντρα της εποχής, για να διδαχθεί το Μοναχισμό. Έτσι όταν επέστρεψε, αποσύρθηκε σε Ασκητήριο πλησίον του Ίρη ποταμού στον Πόντο. Χειροτονήθηκε διάκονος, πρεσβύτερος και τέλος επίσκοπος Καισαρείας, υπερασπιζόμενος την Ορθοδοξία εναντίον του Αρειανισμού, των Ευνομιανών και των Πνευματομάχων.

Ο Μ. Βασίλειος καταξιώθηκε και στο έργο της βιωματικής θεολογίας μέσα από ένα μεγαλειώδες και πολύπλευρο κοινωνικό έργο, οικοδομώντας τη «Βασιλειάδα». Ένα σπουδαίο φιλανθρωπικό δημιούργημα εφάμιλλο των πιο σύγxρονων τρόπων κοινωνικής πρόνοιας. Αποτελείτο από διάφορα συγκροτήματα με ευαγή ιδρύματα, φτωχοκομεία, ορφανοτροφεία, γηροκομεία και νοσοκομεία, ακόμη και κατοικίες για τους εργαζόμενους στα διάφορα επιμέρους τμήματα της «Βασιλειάδας».

Με πλούσιο συγγραφικό έργο, ο Ιεράρχης Βασίλειος δικαίως θεωρείται Μέγας, γιατί θεμελίωσε την Ορθοδοξία, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Α΄ Οικ. Συνόδου, στη Νίκαια το 325, και προετοίμασε τη σύγκληση της Β΄ Οικ Συνόδου στην Κωνσταντινούπολη το 381. Τόσο με το λόγο, όσο και με τα έργα του απέδειξε το αυθεντικό ορθόδοξο φρόνημα.

Εκοιμήθη, μετά από πολλές δοκιμασίες και ασθένειες την 31^η Δεκεμβρίου του 378 και κηδεύθηκε στην Καισάρεια την 1^η Ιανουαρίου του 379.

Η Εκκλησία μας σήμερα, μαζί με τον Μέγα Βασίλειο, τιμά και τη μνήμη της μητέρας του Αγίας Εμμέλειας.

Σήμερα 1^η του νέου έτους, μας δίδεται μια ακόμη νέα ευκαιρία αποτίμησης και ανασυγκρότησης των πνευματικών μας δυνάμεων, με αγάπη, υγεία, τιμιότητα, εργατικότητα, αλληλεγγύη και αγωνιστικότητα για την ελευθερία από τα πάθη και επικράτηση της ειρήνης και ελευθερίας στην πατρίδα μας και σε όλη την ανθρωπότητα.

Σήμερα πανηγυρίζουν Ναοί επονόματι του Αγίου Βασιλείου στο Στρόβολο, το Ησυχαστήριο του Αγίου Βασιλείου στην Ιερά Μονή Κύκκου, στην κατεχόμενη κωμόπολη Κυθρέα και την ομώνυμη κοινότητα του Αγίου Βασιλείου.

Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου