«Άνθρακες ο θησαυρός», αλλά πυρακτωμένοι… - π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος

Σχόλιο σε άρθρο του κ. Αθ. Κοτταδάκη,

για την επιστολή του Αυστραλίας Στυλιανού

 «Άνθρακες ο θησαυρός»,  αλλά πυρακτωμένοι…

Πρωτοπρεσβύτερος

Ἀναστάσιος Κ. Γκοτσόπουλος

Δημοσιεύθηκε στις 15.04.19 στο φιλόξενο αυτό ιστολόγιο άρθρο του κ. Αθ. Κοτταδάκη με τίτλο «Πολύπτυχο στην επιστολή του Αυστραλίας Στυλιανού»^[1]. Ο συντάκτης του αναφέρεται στο πρόσωπό μου με αφορμή την από 09.07.2010 επιστολή τού αειμνήστου Αρχιεπισκόπου προς εμένα, την οποία δημοσίευσα ασχολίαστη στο παρόν ιστολόγιο στις 03.04.2019^[2].

Α. Πριν απαντήσω στον κ. Κοτταδάκη θεωρώ αναγκαίες δύο διευκρινήσεις:

1. Η καθυστέρηση απαντήσεως στον κ. Κοτταδάκη οφείλεται στο ότι έκρινα φρόνιμο εν όψει της Μ. Εβδομάδος και της Διακαινησίμου να μην ασχοληθώ με το ζήτημα, όπως, άλλωστε, το δήλωσα σε σχόλιό μου. Το σχετικό σχόλιό μου αντιμετωπίστηκε από τους αναγνώστες αναλόγως των προσωπικών τους πνευματικών καταβολών.

2. Ένας εκ των σχολιαστών έκρινε ως μη ηθική ενέργεια τη δημοσίευση εκ μέρους μου της επιστολής τού αειμνήστου Αρχιεπισκόπου «χωρίς την άδειά του»^[3]. Για την αποφυγή τυχόν εσφαλμένων εντυπώσεων αναφέρω ότι επειδή στην επιστολή του ο Αρχιεπίσκοπος αναφέρεται με ιδιαίτερα σοβαρές-σκληρές εκφράσεις εναντίον Ιεραρχών και άλλων προσώπων, αλλά και απαξιοί πλήρως τον επίσημο Θεολογικό Διάλογο μεταξύ Ορθοδοξίας και παπισμού ως «ανόσιο παίγνιο», τον ρώτησα εάν είχε αντίρρηση στη δημοσίευσή της.

Ο αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας μού απάντησε με την από 15.05.2012 επιστολή του: «Φίλτατέ μου π. Αναστάσιε Γκοτσόπουλε, Πρωτίστως αντεύχομαι πλουσίαν ευλογίαν του Αναστάντος Κυρίου εις την εύορκον ποιμαντικήν διακονίαν Σας και εις τις συγγραφικές Σας επιδόσεις, και δεν αμφιβάλλω ότι θα στέφωνται πάντοτε από πολλήν επιτυχίαν, δοθείσης της ειλικρινούς αφοσιώσεώς Σας εις την Ορθοδοξίαν. Εν συνεχεία, Σας ευχαριστώ θερμώς διά την όλως τιμητικήν εκτίμησιν της από 9^ης Ιουλίου 2010 απαντητικής Επιστολής μου, δια την αξιοποίησιν της οποίας καθ’ οιονδήποτε τρόπον ευχαρίστως συγκατατίθεμαι, εφ’ όσον πλέον Σας έχω απόλυτον εμπιστοσύνην… Ο  Αυστραλίας Στυλιανός»!

Β. Αναφορικά με το δημοσίευμα του κ. Κοτταδάκη έχω να παρατηρήσω τα εξής:

1. Αρέσκεται ο κ. Κοτταδάκης σε γενικεύσεις, διότι έτσι μπορεί πολύ εύκολα να χρεώνει σε όσους θέλει ό,τι τον βολεύει. Έτσι, όλους όσοι διαφωνούν με την Οικουμενική Κίνηση, από τους πλέον ακραίους που αντιδρούν έντονα μέχρι τις πολύ συγκρατημένες φωνές εγρήγορσης της εκκλησιαστικής συνείδησης τους βάζει στο ίδιο “τσουβάλι” και τους χαρακτηρίζει δεόντως: «Ορθόδοξοι πιο ίσοι από τους άλλους», «ου κατ’ επίγνωση ζηλωτές», «πιπιλίζουν μόνο τη λέξη», «αδύνατον να καταλάβουν», «θέλουν την Ορθοδοξία εγκλωβισμένη σε μια ζώνη αυτοπεριχαράκωσης» κ.ο.κ. Και φυσικά προσαρμόζει σε όλους αδιακρίτως τα χαρακτηριστικά του «μη κατ’ επίγνωση ζηλωτού», που αναφέρει ο Άγ. Νεκτάριος… Είναι αρκετό για τον κ. Κοτταδάκη κάποιος να πιστεύει ότι ο παπισμός και ο προτεσταντισμός είναι αίρεση ή να διατηρεί επιφυλάξεις για την Οικουμενική Κίνηση, και αυτομάτως εντάσσεται στους «μη κατ΄επίγνωσιν ζηλωτάς» του Αγ. Νεκταρίου!

Και ασφαλώς, επειδή τον βολεύει, βάζει στο λόγο μας απόψεις (συνήθως ανόητες και ατεκμηρίωτες) που δεν έχουμε ποτέ διατυπώσει, ούτε, φυσικά, αποδεχόμαστε, αλλά θα τον βόλευαν πολύ να τις είχαμε εκφράσει. Επί παραδείγματι: γράφει στην §Α του κειμένου του: «Γι’ αυτούς (σ.σ. σε αυτούς ανήκω και εγώ) η Δυτική Χριστιανοσύνη… είναι αιρετική. Διό κάθε επαφή και διάλογος μαζί τους… αποτελεί έκπτωση στην “παν-αίρεση του οικουμενισμού”». Το ότι ουδέποτε διατύπωσα τέτοια ανοησία είναι προφανώς μικρής σημασίας για τον κ. Κοτταδάκη…

2. Όσες απόψεις συγχρόνων Πατέρων δεν τις αποδέχεται, με πολλή άνεση τις απαξιώνει ως «προσωπικά τσιτάτα» (§Α κειμένου του)!

3. Ο κ. Κοτταδάκης, ενώ στον τίτλο του άρθρου του μνημονεύει την επιστολή τού Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας, στο ίδιο το άρθρο ελάχιστα αναφέρεται σε αυτή! Και πάντως όχι στα ουσιωδέστερα σημεία της. Αν τα αριθμητικά μεγέθη έχουν κάποια αξία: από τις 100 (εκατό) σειρές της τρισέλιδης επιστολής του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας προς εμένα, ο κ. Κοτταδάκης σχολιάζει  μόνο  τις 9 (εννέα) σειρές της πρώτης σελίδος της επιστολής!

Μνημονεύει διά πολλών τα εξής:

i. Την επιστολή του Αγ. Παϊσίου, της οποίας εκτενέστατα αποσπάσματα δημοσιεύει μετά σχολιασμού (σε κάθε περίπτωση εντελώς άσχετη με την επιστολή του Αυστραλίας).

ii. Την υπόθεση του αειμνήστου Ν. Σωτηροπούλου (και αυτή άσχετη με την επιστολή του Αυστραλίας).

iii. Την πρακτική άσκηση στο μάθημα ομιλητικής και τη «γροθιά τού Τρεμπέλα» (εντελώς άσχετα και αυτά με την επιστολή του Αυστραλίας).

Και όλα αυτά τα μεταξύ τους εντελώς άσχετα υπό τον τίτλο «Πολύπτυχο στην επιστολή του Αυστραλίας Στυλιανού»…

Και, τελικά, ο κ. Κοτταδάκης ποια σημεία σχολιάζει από την επιστολή του Αυστραλίας Στυλιανού;

α. Τη στάση των «Καντιωτικών» κύκλων! Προφανώς παλαιές- νεανικές εμμονές; Και εδώ τα περιστατικά που αναφέρει δεν σχετίζονται με το θέμα της επιστολής του Αυστραλίας.

β. Τη φράση της επιστολής τού Αυστραλίας ότι εγώ δεν αξιοποίησα όσο θα έπρεπε στην εργασία μου τις δύο μελέτες του. Με ενθουσιασμό ο κ. Κοτταδάκης διακηρύσσει δύο φορές ότι «Άνθρακες ο θησαυρός»! Προφανώς ο κ. Κοτταδάκης, νόμιζε ότι η δημοσίευση της επιστολής του Αυστραλίας προς εμένα απέβλεπε στο να αποδείξω πόσο… σπουδαίος θεολόγος είμαι, αλλά ο αείμνηστος Αυστραλίας με… άδειασε! Έτσι γράφει με ενθουσιασμό ο κ. Κοτταδάκης: «Με άλλα λόγια, λίαν αγαπητέ άγνωστε κατά τα άλλα π. Αναστάσιε, η δημοσίευση της Επιστολής μάλλον σας βγήκε, “άνθρακες ο θρησαυρός”»! Ας μου επιτραπεί να παρακαλέσω τον σεβαστό κ. Κοτταδάκη, να μην προβάλλει τις δικές του στοχοθεσίες στους άλλους! Κρίμα που δεν θέλει να καταλάβει ποιος ήταν ο προσδοκόμενος… «θησαυρός»!

Μέσα στον… ενθουσιασμό του ο κ. Κοτταδάκης δεν πρόσεξε ότι το βιβλίο μου («Ου δει αιρετικοίς ή σχισματικοίς συνεύχεσθαι», Πάτρα 1999, στο οποίο αναφέρεται ο Αρχιεπίσκοπος), δεν αφορά γενικά στο θεολογικό διάλογο με τους Ρωμαιοκαθολικούς, αλλά μόνο στο ζήτημα της συμπροσευχής με τους αιρετικούς και συνεπώς δεν μπορούσα να έχω εκτενή αναφορά στα ζητήματα του Θεολογικού Διαλόγου, στα οποία αναφέρονται τα δύο δημοσιεύματα που μνημονεύει ο  Αυστραλίας.

Επαναλαμβάνω: αυτά και μόνο αναφέρει ο κ. Κοτταδάκης από την επιστολή του Αυστραλίας! Δηλαδή, από τις 100 (εκατό) σειρές της τρισέλιδης επιστολής του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας προς εμένα σχολιάζει  μόνο  τις 9 (εννέα) σειρές της πρώτης σελίδος της επιστολής!

Είναι εντυπωσιακό, ότι ο κ. Κοταδάκης σιωπά πλήρως για τις υπόλοιπες δυόμισι σελίδες της αυστραλιανής επιστολής. Ακριβέστερα όχι απλώς σιωπά, αλλά επειδή δεν συμφωνεί με τις θέσεις που εκφράζει ο αείμνηστος Αυστραλίας, νομίζει ότι τις ακυρώνει αναζητώντας εμπαθή κίνητρα στο συντάκτη τους Αρχιεπίσκοπο. Έτσι διαπιστώνει ότι ο κεκοιμημένος και ενώπιον του αδεκάστου Κριτού ευρισκόμενος ιεράρχης διεκατείχετο από εμπάθεια όταν συνέτασσε την επιστολή! Με βεβαιότητα, μάλιστα, αποφαίνεται ότι η εμπάθεια αυτή του αειμνήστου προερχόταν από τον «ιό φιλοπρωτείας» που τον είχε κυριεύσει! 

Προφανώς δεν μπορώ να αντικρούσω τους ισχυρισμούς του κ. Κοτταδάκη, διότι εγώ δεν διαθέτω διορατικό χάρισμα για να ελέγξω τα κίνητρα οποιουδήποτε, πολλώ δε μάλλον ενός κεκοιμημένου πρωθιεράρχου! Βέβαια, μέχρι τώρα ήξερα ότι τη δυνατότητα «ετάζειν νεφρούς και καρδίας» την έχει μόνο ο Θεός και σε όσους ελαχίστους Αυτός τη χορηγεί ως χάρισμα. Τώρα προκύπτει ότι και ο κ. Κοτταδάκης διαθέτει το χάρισμα αυτό και το αξιοποιεί με πολλή άνεση για να βγάλει knock out τις απόψεις με τις οποίες διαφωνεί.

Κατόπιν αυτών είναι προφανές ότι η όποια διαφωνία μου με τον κ. Κοτταδάκη δεν οφείλεται κυρίως σε διαφορετική θεολογική προσέγγιση, αλλά στην ίδια τη βάση του θεολογικού διαλόγου. Για τον κ. Κοτταδάκη είναι αποδεκτές προς συζήτηση μόνο οι απόψεις όσων συμφωνούμε, και μάλιστα όσες εκ των απόψεων αυτών έχουν “καθαρά” – κατά την εκτίμησή του  – κίνητρα. Προσωπικά εγώ όμως, επόμενος τω αρχαίω ρητώ, όχι «τις ο λέγων, αλλά τι το λεγόμενον», προσπαθώ να αξιολογώ, σύμφωνα με τις μικρές μου θεολογικές γνώσεις τη διαφορετική θεολογική άποψη ή πράξη χωρίς καθόλου να υπεισέρχομαι σε αναζήτηση κινήτρων.

Τελικά, τι μας είπε ο κ. Κοτταδάκης στο «Πολύπτυχό» του για την επιστολή του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας;

1. Ότι ο π. Αναστάσιος δεν είναι σπουδαίος θεολόγος! Αγαπητέ, κ. Κοτταδάκη, το ξέραμε! Εγώ, μάλιστα, καλύτερα από όλους…

2. Όσα αναφέρει ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας εναντίον του Θεολογικού Διαλόγου με τους Ρωμαιοκαθολικούς προέρχονται ­­­­­­­­­­­­­­­­­από την εμπάθειά του!

Ας δούμε, όμως, τι δεν μας είπε ο κ. Κοτταδάκης, ή ορθότερα τι απέφυγε, όχι μόνο να σχολιάσει, αλλά ούτε καν να αναφέρει από όσα γράφει ο αείμνηστος πρωθιεράρχης του Οικουμενικού Πατριαρχείου:

1. Ο επίσημος Θεολογικός Διάλογος με τους Ρωμαιοκαθολικούς έχει εξελιχθεί σε «ανόσιο παίγνιο», μάλιστα, τονίζει με ένταση ότι έγραψε «ανόσιο» και όχι «ανούσιο»!

2. «Πάντως διεξήλθον μετὰ πολλῆς προσοχῆς τὸ δικὸ σας Πόνημα, καὶ συμφωνῶ μὲ πολλὰς τῶν γενομένων παρατηρήσεων σας, εἰς τοὺς πλαδαρῶς τὰ τῶν Ὀρθοδόξων κατὰ καιροὺς ἐκπροσωπήσαντας Θεολόγους»!

3. Ομιλεί ο αρχιεπίσκοπος για υπαναχώρηση «εἰς τὸ τόσον θεμελιῶδες ζήτημα τῆς Οὐνίας, ἐνῶ εἴχομεν ἐν τῷ Διαλόγῳ ἐπιτυχή τὴν κοινὴν «καταδίκην» (rejection) αὐτῆς ἐν Freising».

4. Μέμφεται τον «”πολὺ” τῆς Ὀρθοδόξου θεολογίας μύστη(!) Μητροπολίτη Περγάμου Ἰωάννη», διότι δήλωσε «ὅτι τὸ ζήτημα τῆς Οὐνίας δεν ἀποτελεῖ Ἐκκλησιολογίαν, ἀλλὰ πρακτικὸν ἐρώτημα, τὸ ὁποῖον ὀφείλει να ἀντιμετωπίσει κάθε Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καθ’ ἑαυτὴν».

5. Ομιλεί ο Αυστραλίας περί «τῶν ἐπακολουθησάντων ἐκτρόπων περὶ τὴν δογματικὴν ἀκρίβειαν τῆς Ὀρθοδόξου συμπεριφορᾶς»!

6. Δεν διστάζει ο κεκοιμημένος ιεράρχης να προσωποποιήσει τις ευθύνες: «Ἐάν, λόγου χάριν, παρακολουθήσετε τάς δηλώσεις ἀπὸ Πατριάρχου Βαρθολομαίου καὶ  Περγάμου Ἰωάν. Ζηζιούλα (ἰδίως ἀφ’ ἧς ὁ τελευταῖος κατέλαβεν, ὡς κατέλαβε, τὴν Προεδρείαν τοῦ Διαλόγου), εἲναι ἀδύνατον να μὴ διαπιστώσετε ὅτι οὐδεμίαν ἔχουν σχέσιν μὲ τὰ κείμενα, τὰ ὁποῖα ἐξεπόνησεν ὁ Διάλογος ἐπὶ Προεδρείας μου».

7. Και καταλήγει με τη φράση που θα έπρεπε να κάνει όλους τους Ορθοδόξους να ανατριχιάσουν: «Σήμερον, ἀτυχῶς, οὐδόλως διαφέρομεν τῶν Οὐνιτὼν»!

Και όλα αυτά τα φοβερά τα έγραψε ένας εν ενεργεία Αρχιεπίσκοπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου με τεράστια εμπειρία στους διαλόγους, αλλά ο κ. Κοτταδάκης δεν τα θεώρησε άξια σχολιασμού στο «Πολύπτυχό» του, διότι προέρχονται από τον «ιό της φιλοπρωτείας» του κεκοιμημένου πρωθιεράρχου!

Με τη στάση του ο κ. Κοτταδάκης πέτυχε το ακριβώς αντίθετο των προσδοκιών του.

Τελικά, κ. Κοτταδάκη, με την παρέμβασή σας επιβεβαιώσατε τη σοβαρότητα και την ευστοχία των καταγγελιών του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου.

Τελικά, απεδείχθη ότι η δημοσίευση της επιστολής του αειμνήστου Αυστραλίας μπορεί να ήταν «άνθρακες ο θησαυρός», αλλά πυρακτωμένοι… άνθρακες, οι οποίοι, ως γνωστόν, και θερμαίνουν καρδιές αλλά ταυτόχρονα καταφλέγουν τα κάθε είδους ξερόχορτα…

Με την εν Χριστώ Αναστάντι αγάπη

π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος

ΥΓ:  1.  Είχα αποφύγει να σχολιάσω την κακοποίηση της επιστολής του Αγ. Παϊσίου και την διαστρέβλωση του νοήματός της στα παλαιότερα δημοσιεύματα του κ. Κοτταδάκη. Επειδή όμως το δημοσίευμα επανέρχεται και απευθύνθηκε σε μένα προσωπικά, επιφυλάσσομαι να απαντήσω.

2. Για να έχει μία ολοκληρωμένη άποψη ο κ. Κοτταδάκης, του αφιερώνω και την τρίτη, από 14.07.2017, επιστολή τού αειμνήστου Αυστραλίας προς εμένα:

 «Αγαπητέ π. Γκοτσόπουλε,

Απαντώ εις την από 2ας Μαΐου 2017 επιστολήν σας, διά της οποίας είχατε την ευγένειαν να συνοδεύσετε την πρόσφατον έκδοσιν της διπλωματικής εργασίας σας, διά την απόκτησιν τίτλου ειδικεύσεως (master) και υπό τον τίτλον «Η Εκκλησία της Ρώμης και ο Επίσκοπός της στα Πρακτικά και τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων».

Λόγω φόρτου εργασίας, την φιλότιμον ταύτην εργασίαν σας επί του παρόντος ανέγνωσα μόνον μέχρις ενός σημείου και θα επανέλθω. Σπεύδω, όμως, από τούδε να σας ευχαριστήσω και να σας συγχαρώ ειλικρινώς διά την μετά φόβου Θεού και θεολογικής ακριβολογίαςπροσέγγισιν του τόσο επιμάχου θέματος περί το οποίον έπρεπε κυριο-λεκτικώς να θηριομαχήσω  επί 23 συναπτά έτη, που ήμουν μόνιμος Συμπρόεδρος εις τον Επίσημον Θεολογικόν Διάλογον, μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών.

Θα έχετε ίσως πληροφορηθεί τα της αυτοβούλου παραιτήσεώς μου από του Διαλόγου τούτου, εξ αγανακτήσεως διά την στάσιν και ανευθυνότητα μεθ’  ης συμπεριφέροντο κυρίως δύο μόνον Ορθόδοξοι, και δη ο Περιστερίου Χρυσόστομος και ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Αθηνών Φαράντος Μέγας.

Την εκ του Διαλόγου τούτου δις υποβληθείσαν παραίτησίν μου, δεν έστερξε να αποδεχθεί το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, διά να μην απωλέσει την μόνιμον Προεδρίαν εις την οποίαν, κατά το Καταστατικόν του Διαλόγου, με εξέλεξεν η Ολομέλεια ουχί διά το γεγονός ότι ήμουν ο Αντιπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλά λόγω των σχετικών επί έτη θεολογικών εργασιών μου, τας οποίας, ως διεπίστωσα, καλώς γνωρίζετε, ιδιαιτέρως δε την «Περί το Αλάθητον της Εκκλησίας εν τη Ορθοδόξω Θεολογία».

Επειδή ουδεμία ελήφθη πρόνοια, παρά τας διαμαρτυρίας μου, ηναγκάσθην την τρίτην παραίτησίν μου να υποβάλω ανυποχωρήτως, ενώ ήτο γνωστόν τοις πάσι ότι είχον εκλεγεί (διά φανεράς και ητιολογημένης ψηφοφορίας!).

Το κύριον αίτιον διά το οποίον και παρητήθην, υπήρξε η περίπτωσις της Ουνίας και τα συναφή γληναφήματα τόσον των Ρωμαιοκαθολικών, όσον και του Περγάμου κ. Ζηζιούλα, τολμήσαντος να πει ότι η Ουνία είναι ουχί θεολογικόν πρόβλημα, και οφείλει να το διαπραγματευθεί εκάστη Αυτοκέφαλος Εκκλησία μετά της Ρώμης!!

Κατόπιν των ανωτέρω, εύχομαι όλως πατρικώς πάσαν άνωθεν ενίσχυσιν εις την ιεράν διακονίαν της Ορθοδοξίας ως της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Παραδόσεως, προς σωτηρίαν παντός φιλοθέου και ευλαβούς Χριστιανού

Επί τούτοις διατελώ,

Μετά της εν Κυρίω αγάπης και τιμής,

Ο Αυστραλίας Στυλιανός»

Πρωτοπρεσβύτερος

Ἀναστάσιος Κ. Γκοτσόπουλος

Ἐφημέριος Ἱ. Ν. Ἁγ. Νικολάου Πατρῶν

τηλ. 6945-377621,  agotsopo@gmail.com

Πάτρα  22.05.2019

---

[1] http://anastasiosk.blogspot.com/2019/04/blog-post_796.html#more

[2] http://anastasiosk.blogspot.com/2019/04/blog-post_3.html

[3] Σχόλιο 18^ης  Απριλίου 2019 – 7:33 μ.μ.