Μνήμη του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού (24 Αυγούστου)

Σήμερα η αγία μας Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Ιερομάρτυρος Ευτυχούς, που υπήρξε μαθητής του Ευαγγελιστή Ιωάννη και θυσίασε τη ζωή του στον αγώνα για τη διάδοση του Ευαγγελίου.

Τιμούμε επίσης τη μνήμη του αγίου νέου Ιερομάρτυρος και Ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού, ο οποίος δίκαια έλαβε και την προσωνυμία του εθναποστόλου.

Ο άγιος Κοσμάς, γνωστός ως Αιτωλός λόγω της καταγωγής του από το χωριό Μέγα Δένδρο της Αιτωλοακαρνανίας, έζησε στα σκοτεινά χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Σε ηλικία είκοσι ετών πήγε στο Άγιο Όρος, όπου σπούδασε σε σχολή που λειτουργούσε στον Άθωνα και στη συνέχεια εκάρη μοναχός και χειροτονήθηκε ιερέας στη Μονή Φιλοθέου του Αγίου Όρους.

Καιόμενος από το μεγάλο πόθο της διδαχής και αφύπνισης των υποδούλων Ελλήνων και έχοντας την ευλογία του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Σωφρονίου, ξεκίνησε τις ιεραποστολικές περιοδείες του από τα περίχωρα της Πόλης, επεκτείνοντας τις στη Θράκη, τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τα νησιά του Αιγαίου και τα Επτάνησα, κηρύττοντας παντού την ανάγκη για προσήλωση στην Ορθόδοξη Παράδοση, για συνειδητή λατρευτική ζωή και σπουδή της ελληνικής παιδείας και γνώσης.

Στο τελευταίο συνέβαλε ο ίδιος τα μέγιστα, με την ίδρυση πολλών σχολείων, σε όλη σχεδόν τη σκλαβωμένη ελληνική επικράτεια. Σημαία του Πατροκοσμά ο Ζωοποιός Σταυρός του Χριστού.

Τα θαύματα, που με τη δύναμη του Θεού επιτέλεσε εν ζωή και μετά το θάνατό του είναι αναρίθμητα, ενώ οι διδαχές και οι προφητείες του, πολλές από τις οποίες αναφέρονται στην απελευθέρωση της Ελλάδας και σε σύγχρονες επιστημονικές ανακαλύψεις, αποτελούν προσφιλή πνευματικά αναγνώσματα.

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, εκτελέστηκε κοντά στο χωριό Κολικόντασι της Αλβανίας, το έτος 1779, με εντολή του Κουρτ πασά του Βερατίου, ο οποίος είχε παρασυρθεί από συκοφαντίες Εβραίων ή Ενετών, οι οποίοι διέβαλαν με ζηλοφθονία τον Άγιο και Εθναπόστολο.

Ας ακούσουμε τον ίδιο τον άγιο Κοσμά να μιλά με πάθος και αγάπη για τη γνώση, την παιδεία και τα ελληνικά γράμματα: «Να σπουδάζετε και σεις, αδελφοί μου, να μανθάνετε γράμματα, όσον ημπορείτε. Και αν δεν εμάθατε οι πατέρες, να σπουδάζετε τα παιδιά σας, να μανθάνουν τα ελληνικά (…)». Και συνεχίζει «(…) πρέπει να στερεώνετε σχολεία Ελληνικά, να φωτίζωνται οι άνθρωποι· διότι διαβάζοντας τα Ελληνικά φωτίζουν τον νουν του μαθητού ανθρώπου, καθώς φωτίζει ο ήλιος την γην (…)». Τέλος, υπογραμμίζει, «διατί το σχολείον ανοίγει την Εκκλησίαν, μανθάνομεν τι είναι Θεός, τι είναι η Αγία Τριάς, τι είναι άγγελος, τί είναι η αρετή, τι είναι οι δαίμονες, τι είναι η κόλασις. Τα πάντα από το σχολείον τα μανθάνομεν». Ας ευχηθούμε να φωτίζει ο Θεός να υπάρχουν μιμητές του και σήμερα.

Με την προσφορά και το μαρτύριο τού Αγίου Κοσμά επιβεβαιώνεται για ακόμη μια φορά ότι η Εκκλησία, όσο κι αν κάποιοι συνειδητά ή ασυνείδητα το παρασιωπούν, είναι η μητέρα όλων μας. Είναι η στοργική μητέρα που φροντίζει τα παιδιά της σε κάθε εποχή, είτε ακμής είτε παρακμής των κοινωνιών. Διότι η Εκκλησία είναι ο ίδιος ο Χριστός παρατεινόμενος στους αιώνες.

Μέσα από τα σπλάχνα της Εκκλησίας αναφύονται εκείνες οι φωτεινές ηγετικές προσωπικότητες που την κατάλληλη στιγμή συνεπαίρνουν το λαό του Θεού, με πίστη και  αγάπη, με ταπείνωση και αλληλεγγύη, με θάρρος και αποφασιστικότητα, όραμα και στόχο, με μέθοδο και πρόγραμμα και ό,τι επιτελούν γίνεται προς δόξα του Τριαδικού Θεού και για τον συνάνθρωπο, χωρίς ιδεοληψίες και ιδιοτέλειες, αλλά απροσωπόληπτα χάριν του κοινωνικού συνόλου με καθαρό λόγο και ευανάγνωστο από όλους.

Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου