Μνήμη του Αγίου Ευλαλίου, Επισκόπου Λαμπούσης (22 Οκτωβρίου)

Σήμερα η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγίου Ευλαλίου, επισκόπου Λαμπούσης, δηλαδή της Λαπήθου στην επαρχία της Κερύνειας.

Ο Άγιος Ευλάλιος επίσκοπος Λαμπούσης, σύμφωνα με παλαιά Κυπριακή παράδοση δεν είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Άγιο Ευλάλιο επίσκοπο Εδέσσης της Συρίας, ο οποίος ιστορείται ότι μετέφερε το Άγιο Μανδήλιο με την Αχειροποίητο εικόνα του Κυρίου στη Λάμπουσα, στην Ιερά Μονή Αχειροποιήτου, σε απόσταση 100 μέτρων περίπου από την οποία βρίσκεται ο Ναός του Αγίου Ευλαλίου Λαμπούσης, στα παράλια του Καραβά της επαρχίας Κερύνειας.

Ο Άγιος Ευλάλιος επίσκοπος Λαμπούσης, σύμφωνα με τα Κύπρια Μηναία, από μικρό παιδί εκδήλωσε την αγάπη του στο Θεό και την Αγία μας Ορθόδοξο Εκκλησία. Γεννήθηκε στην αρχαία Λάμπουσα πλησίον της σημερινής Λαπήθου από θεοσεβείς γονείς, οι οποίοι και του εμφύσησαν στην ψυχή την αγάπη προς τα ιερά Γράμματα και την αρετή. Χαρακτηρίζεται ως «αγιώτατος επίσκοπος Λαπήθου», σύμφωνα με το Λεόντιο Μαχαιρά.

Τα αποτελέσματα αυτής της ανατροφής δεν άργησαν να φανούν στην προσωπικότητα του νεαρού και διακρίνεται ο Ευλάλιος μέσα στην κοινότητα της Λάμπουσας τόσο για την παραδειγματική ζωή του, όσο και για την ενάρετη βιωτή του. Όταν τέλειωσε τις σπουδές του, οι πιστοί χριστιανοί της πόλεως που θαύμαζαν το σεμνό ήθος και την όλη προσεκτική συμπεριφορά του, ζήτησαν από τον τότε Επίσκοπο τους να προωθήσει τον πιστό νέο στις τάξεις του κλήρου της Εκκλησίας.

Χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος και ξεκίνησε το ποιμαντικό έργο με υπακοή στο γέρο Επίσκοπο Λαμπούσης. Το πλήρωμα του χρόνου έφερε την εκδημία από τα εγκόσμια του γέροντα Επισκόπου. Τότε κληρικοί και λαϊκοί με μια φωνή καλούν το φιλόθεο ιερέα Ευλάλιο να αποδεχθεί το υψηλότατο υπούργημα του επισκόπου. Με ταπείνωση και δέος, ο ευλαβής κληρικός κύπτει τον αυχένα και μ’ ευγνωμοσύνη αποδέχεται το θείο χάρισμα του Αρχιερέα, διατηρώντας πάντοτε τις υποθήκες των προγενεστέρων. Η θέση του Επισκόπου δεν είναι για κομπασμό, απόκτηση περιουσιών και καλλιέργεια κολάκων, αλλά θυσιαστική διακονία του λαού του Θεού.

Με αυτή τη σταυροαναστάσιμη πορεία διακόνησε αρκετά χρόνια την Αποστολική Εκκλησία της Κύπρου και ειδικότερα το χριστεπώνυμο ποίμνιο της Λάμπουσας. Η εκδημία του σήμανε συγκλονισμό σε όλη την περιφέρεια και θλίψη σε ολόκληρη τη νήσο. Οι άνθρωποι, που ευεργετήθηκαν από την αγάπη και την καλοσύνη του, έτρεξαν από όλα τα μέρη για να ασπασθούν ακόμη μια φορά τη δεξιά του και να πάρουν την ευλογία του.

Αργότερα η ευλάβεια των κατοίκων της Λαμπούσης έκτισε κοντά στη θάλασσα και σε μικρή απόσταση από την ιερά Μονή της Αχειροποιήτου ένα ναό στ’ όνομα του Αγίου Ευλαλίου. Ο ναός αυτός καταστράφηκε με τον καιρό και τις τόσες επιδρομές που δοκίμασε η πλούσια πόλη. Πάνω στα ερείπια του πρώτου ναού ξανακτίστηκε τον 16^ο αιώνα άλλος ναός, που διατηρείται εξωτερικά σε πολύ καλή κατάσταση. Το ναό έκτισε σε ρυθμό Φραγκοβυζαντινό «ὁ Νεόφυτος τῆς Λευκωσίας Ποιμήν» και «νεύσει θείας χάριτος», για να λάβει με τις πρεσβείες του Αγίου «λύτρωσιν συμφορῶν τε καὶ θλίψεως». Πλησίον της θάλασσας υπάρχει Αγίασμα από το οποίο πολλοί, Χριστιανοί και Οθωμανοί βίωναν με ευλάβεια τα θαύματα του Αγίου.

Ο ναός του Αγίου Ευλαλίου ήταν ένα όμορφο μνημείο ακέραιο και πολύ καλά διατηρημένο, μέχρι την τουρκική εισβολή του 1974. Οι Τούρκοι σύλησαν το ναό, κατέστρεψαν το εικονοστάσιο και έκλεψαν τις εικόνες του. Δεν είχαν σωθεί τοιχογραφίες στο εσωτερικό του ναού. Σήμερα χρησιμοποιείται ως αποθήκη πυρομαχικών του τουρκικού στρατού.

Ας αξιωθούμε σύντομα ελεύθεροι να τιμήσουμε τον Άγιο Ευλάλιο και όλους τους Αγίους μας στο τουρκοκρατούμενο τμήμα της πατρίδας μας.

Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου