Ήταν μόλις 29 ετών

 

Ήταν ο Ζήδρος, ο θρυλικός υπαρχηγός της ΕΟΚΑ της μεγαλύτερης απελευθερωτικής οργάνωσης, με κύριο στόχο την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
 
Οι Άγγλοι αποικιοκράτες έκαναν πολλές προσπάθειες για να τον συλλάβουν και τον επικήρυξαν με 5.000 λίρες. Ο Αυξεντίου πάντα τους ξέφευγε και ποτέ δεν έχασε το κουράγιο του. 

Μια φορά μεταμφιέστηκε σε καλόγερο και κέρασε τους Άγγλους διώκτες του χωρίς να τον αναγνωρίσουν. Στις 10 Ιουνίου του 1955 βρήκε την ευκαιρία να παντρευτεί την αγαπημένη του Βασιλική στο μοναστήρι της Αχειροποιήτου. 

Στα τέλη Φεβρουαρίου 1957 οι αγγλικές δυνάμεις ασφαλείας είχαν  την πληροφορία ότι ο Αυξεντίου και η ομάδα του κρύβονται σε μια σπηλιά κοντά στη Μονή Μαχαιρά στο όρος Τρόοδος. Το απόγευμα της 2ας Μαρτίου απόσπασμα από 60 στρατιώτες περικύκλωσε τη σπηλιά και κάλεσε τον Αυξεντίου να παραδοθεί. Ο επικεφαλής του βρετανικού αποσπάσματος, ανθυπολοχαγός Μίντλετον, πλησίασε την είσοδο της σπηλιάς και φώναξε: «Ρίξε τα όπλα σου και παραδώσου, αλλιώς θα επιτεθούμε». Κάποιος απάντησε: «Καλά παραδινόμαστε». Τέσσερις άνδρες βγήκαν έξω, όχι και ο Αυξεντίου. Ο Μίντλετον τον κάλεσε και πάλι να παραδοθεί, αλλά έλαβε την υπερήφανη απάντηση «Μολών λαβέ».
Αμέσως, τέσσερις στρατιώτες όρμησαν μέσα στην σπηλιά. Ο Αυξεντίου τους υποδέχτηκε με καταιγιστικά πυρά. Οι τρεις Βρετανοί οπισθοχώρησαν έντρομοι, ο τέταρτος, ένας δεκανέας, έπεσε νεκρός. Ο Μίντλετον ζήτησε ενισχύσεις, οι οποίες κατέφθασαν αμέσως με ελικόπτερα. Η μάχη συνεχίσθηκε για 10 ώρες, χωρίς αποτέλεσμα για τους επιτιθέμενους. Μπροστά στο αλύγιστο θάρρος του Αυξεντίου και αφού χρησιμοποίησαν όλων των ειδών τα όπλα, οι Βρετανοί έρριψαν στη σπηλιά βόμβες πετρελαίου και τον έκαψαν ζωντανό.

 
Η μάχη τελείωσε στις 2 το βράδυ της 3ης Μαρτίου 1957. Το λείψανο του ηρωικού πατριώτη βρέθηκε απανθρακωμένο και τάφηκε την επομένη στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, στο χώρο που είναι γνωστός σήμερα ως «Τα Φυλακισμένα Μνήματα». Ο Γρηγόρης Αυξεντίου ήταν μόλις 29 ετών.