Ἡ θυσία τοῦ ἀρχιερέως Χριστοῦ - ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης

 

Ἡ θυσία τοῦ ἀρχιερέως Χριστοῦ

«Εἰ γὰρ τὸ αἷμα ταύρων καὶ τράγων καὶ σποδὸς δαμάλεως ῥαντίζουσα τοὺς κεκοινωμένους ἁγιάζει πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς καθαρότητα, πόσῳ μᾶλλον τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ὃς διὰ Πνεύματος αἰωνίου ἑαυτὸν προσήνεγκεν ἄμωμον τῷ Θεῷ, καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ὑμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων εἰς τὸ λατρεύειν Θεῷ ζῶντι;» (Ἑβρ. 9,13-14)

Μὲ τὰ θεόπνευστα αὐτὰ λόγια, ἀγαπητοί μου, ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή του ὁ ἀπόστολος Παῦλος σήμερα, Πέμπτη (Ε΄) Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν καὶ καθὼς πλέον πλησιάζουμε στὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα καὶ τὸ Πάσχα, τονίζει πόσο μεγάλη εἶνε ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ. Συγκρίνει τὴ θυσία αὐτὴ μὲ τὶς θυσίες τῶν ἀρχαίων, καὶ μάλιστα τῶν Ἰουδαίων τὶς ὁποῖες προσέφεραν οἱ ἀρχιερεῖς τῆς παλαιᾶς διαθήκης, καὶ βρίσκει ὅτι οἱ θυσίες ἐκεῖνες ἦταν μόνο ἀσθενεῖς σκιές, ἁπλᾶ σύμβολα, μπροστὰ στὴ θυσία τοῦ μεγάλου ἀρχιερέως, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία εἶνε ἡ μόνη πραγματικὴ καὶ ἁγία θυσία.

Ἐκεῖνες οἱ θυσίες ἁπλῶς πιστοποιοῦσαν τὴν ἐνοχὴ τῆς ταλαιπώρου ἀνθρωπότητος. Τὰ ἄπειρα θυσιαστήρια, ἐπάνω στὰ ὁποῖα κάηκαν ἑκατομμύρια ζῷα, ἦταν οἱ ἄφωνοι μάρτυρες ποὺ δήλωναν, ὅτι ὁ ἄνθρωπος ζητάει ἐξιλέωσι γιὰ τὶς ἁμαρτίες του, ζητάει τὴ λύτρωσι ἀπὸ τὴν ἐνοχή του. Τὴν κάθαρσι ὅμως τῆς ψυχῆς δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ τὴ φέρουν οὔτε τὰ αἵματα τῶν ζῴων, οὔτε τὸ αἷμα καὶ τῶν ἁγιωτέρων ἀκόμη ἀνθρώπων. Τὴ λύτρωσι, τὴν «αἰωνίαν λύτρωσιν» (Ἑβρ. 9,12), τὴν ἔφερε μόνο ὁ Ἰησοῦς Χριστός.

Τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ καθαρίζει ὄχι ἁπλῶς τὰ σώματα, τὴν ἐξωτερικὴ ἐπιδερμίδα, ἀλλὰ τὸν ἐσωτερικὸ ἄνθρωπο· λούζει τὴν ψυχὴ τοῦ ἁμαρτωλοῦ μέσα στὸ θεϊκὸ λουτρό, ἐξαγνίζει τὴ συνείδησί του, καὶ συμφιλιώνει τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸ Θεό. Ὅπως λέει σήμερα ὁ ἀπόστολος Παῦλος, τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ καθαρίζει τὴ συνείδησι «ἀπὸ νεκρῶν ἔργων» (ἔ.ἀ. 9,14). Γιὰ νὰ κατανοήσουμε τώρα τί ἐννοεῖ μὲ τὰ λόγια αὐτά, χρειάζονται μερικὲς πληροφορίες ἀπὸ τὶς διατάξεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης· καὶ νά γιατί ἡ μελέτη καὶ ἡ γνῶσις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης δὲν εἶνε καθόλου περιττή, ὅπως νομίζουν ὡρισμένοι, ἀλλὰ εἶνε ἀπαραίτητη γιὰ τὴν κατανόησι τῆς Καινῆς Διαθήκης.

* * *

Σύμφωνα, ἀγαπητοί μου, μὲ ὅσα ὥριζε ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ στὰ βιβλία Λευϊτικόν(βλ. κεφ. 16ο, στίχ. 14-16) καὶ Ἀριθμοί (βλ. κεφ. 19ο, στίχ. 4,9,17), οἱ Ἰουδαῖοι ποὺ θὰ ἄγγιζαν ἕνα νεκρὸ ἢ ἕνα λεπρὸ ἢ ἕνα λευϊτικὰ ἀκάθαρτο ζῷο, ἐθεωροῦντο «κεκοινωμένοι» (ἔ.ἀ. 9,13), ὅτι δηλαδὴ ἔγιναν «κοινοί», νομικὰ ἀκάθαρτοι στὸ σῶμα, καὶ εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ θυσία γιὰ νὰ καθαριστοῦν· γι᾽ αὐτὸ ἀκριβῶς ἦταν τότε ἐπιβεβλημένοι ὡρισμένοι καθαρμοί, λουτρὰ καὶ θυσίες. Στὸ Λευϊτικὸ λέγεται, ὅτι ὁ ἀρχιερεὺς ἔσφαζε ἕνα μοσχάρι καὶ ἕνα τράγο, ἔπαιρνε ἀπὸ τὸ αἷμα τους καὶ ἔμπαινε στὰ ἅγια τῶν ἁγίων νὰ τὸ προσφέρῃ στὸ Θεὸ ῥαντίζοντας μέσα ἐκεῖ· ἔπειτα ἔβγαινε ἔξω καὶ ῥάντιζε τὸ λαὸ μὲ τὸ αἷμα ἐκεῖνο καὶ μὲ νερό, στὸ ὁποῖο ἦταν διαλυμένη στάχτη ἀπὸ δάμαλι ποὺ εἶχε καῆ ὁλόκληρη.

Οἱ διατάξεις ἐκεῖνες σήμερα, στὴν περίοδο τῆς καινῆς διαθήκης, πρακτικὰ ἔχουν πλέον καταργηθῆ, ἰσχύουν ὅμως πνευματικά. Ἡ Καινὴ Διαθήκη δὲν θεωρεῖ τώρα ἀκάθαρτο τὸν Χριστιανὸ ποὺ θὰ πάῃ π.χ. σὲ μία κηδεία καὶ θὰ ἀσπασθῇ τὸ νεκρὸ μέσα στὸ φέρετρο. Θεωρεῖ ὅμως μολυσμένο ψυχικὰ ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος χωρὶς φόβο Θεοῦ πλησιάζει τὴν ἁμαρτία καὶ τὴν «ἀγγίζει», ἐκεῖνον ποὺ καταπατεῖ μία ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ καὶ ζῇ μέσα στὴν ἁμαρτίᾳ, ἐκεῖνον ποὺ ὑποχωρεῖ στὰ πάθη του καὶ καταντᾷ δοῦλος τῆς ἁμαρτίας. Ὁ Χριστιανὸς αὐτός, ὅσα λουτρὰ καὶ ἂν κάνῃ καὶ ὅσα ἀρώ ματα καὶ ἂν βάλῃ ἐπάνω του, εἶνε πνευματικὰ ἀκάθαρτος καὶ ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ ἕναν πνευματικὸ ἐπίσης καθαρμό.

Ἀκάθαρτος, λοιπόν, ἦταν γιὰ τοὺς Ἰουδαίους ὅποιος ἄγγιζε νεκρό. Ἀλλὰ γιὰ τοὺς Χριστιανοὺς πολὺ πιὸ ἀκάθαρτος, ἀκάθαρτος στὴ συνείδησι, εἶνε ἐκεῖνος ποὺ ἔρχεται σὲ σχέσι μὲ τὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας. Διότι κι αὐτὰ εἶνε «νεκρά»· ἔτσι τὰ χαρακτηρίζει σήμερα ὁ ἀπόστολος (ἔ.ἀ. 9,14). Γιατί τὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας εἶνε νεκρά; Διότι νεκρώνουν, διακόπτουν τὴν πνευματικὴ ζωή, ἀπονεκρώνουν πνευματικὰ τὸν ἄνθρωπο.

Καὶ ἐκεῖνοι μὲν ποὺ ἀγγίζουν σώματα νεκρὰ εἶνε λίγοι, ἐκεῖνοι ὅπως ποὺ ἀγγίζουν τὴν ἁμαρτία (αὐτὸν τὸν μεγάλο νεκρό) εἶνε πολλοί, εἴμαστε ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἄνθρωποι. Ποιός ἀλήθεια δὲν ἦρθε σὲ ἐπαφὴ μὲ τὴν ἁμαρτία; ποιός δὲν ἔζησε μαζί της ἔστω καὶ λίγη ὥρα, ἔστω καὶ μιὰ στιγμή; Ἀλλὰ καὶ μία ἀκόμη στιγμὴ ζωῆς καὶ συναναστροφῆς μὲ τὴν ἁμαρτία λερώνει τὴν ψυχή, μολύνει τὴ συνείδησι· τὴ μολύνει τόσο ὅσο δὲν μολύνεται τὸ σῶμα ὅταν ἔρθῃ σὲ ἐπαφὴ μὲ νεκρὰ σώματα μυριάδων νεκρῶν ἢ ἀρρώστων ποὺ πάσχουν π.χ. ἀπὸ λέπρα ἢ χολέρα.

Ἄχ ἡ ἁμαρτία! Εἶνε ἑλκυστικὴ μὲν στὴν ὄψι ὅπως ἦταν ἡ μυθικὴ ἐκείνη Κίρκη, ποὺ ἐξαπάτησε τοὺς συντρόφους τοῦ Ὀδυσσέως, ἢ ἡ ἱστορικὴ Δαλιδά, ποὺ ξελόγιασε τὸν Σαμψών, τὸν εὐσεβῆ κριτὴ τοῦ Ἰσραήλ. Εἶνε ὅμως φοβερὴ στὴν ἐπιρροή της καὶ φαρμακερὴ στὴν ἐπαφή της· κι αὐτὴ ἀκόμη ἡ ἀναπνοή της μολύνει καὶ νεκρώνει τὴν ψυχή μας, γιατὶ ἀποπνέει πνευματικὸ θάνατο.

Τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ ἔχει τὴ δύναμι νὰ καθαρίζῃ τὶς ψυχές μας. Διότι ἡ θυσία ποὺ ἐκεῖνος προσέφερε ἐπάνω στὸ σταυρό, ἦταν «ἄμωμος», χωρὶς τὸ παραμικρὸ ψεγάδι, τελείως δηλαδὴ ἀπηλλαγμένη ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Καμμιά ἄλλη θυσία δὲν μπόρεσε οὔτε θὰ μπορέσῃ ποτὲ νὰ φτάσῃ τὸ ὕψος τῆς θυσίας αὐτῆς τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐξ ὁλοκληρου καθαρὸ προσέφερε ὁ Ἰησοῦς τὸν ἑαυτό του «ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καὶ σωτηρίας» (Λειτ. Μ. Βασ., καθαγ.). Τὸ πανακήρατο αἷμα του, τὸ ὁποῖο ἔτρεξε ἀπὸ τὰ πανάχραντα χέρια καὶ τὰ πόδια του, σὰν οὐράνια φωτιὰ ἔκαψε καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ καίῃ τὶς ἁμαρτίες ὅλων τῶν μετανοούντων ἁμαρτωλῶν. Μία σταγόνα του ἔχει, γιὰ μᾶς τοὺς πιστοὺς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀσυγκρίτως μεγαλύτερη ἀξία ἀπὸ ὅλες τὶς προσευχές, τὶς νηστεῖες, τὶς ἐλεημοσύνες καὶ τῶν μεγαλυτέρων ἁγίων. Τὸ αἷμα αὐτὸ ἔκανε τὴ ζυγαριὰ τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ νὰ κλίνῃ πρὸς τὸ μέρος μας καὶ ἐξασφάλισε τὴ σωτηρία μας.

Ἂν τὸ αἷμα ζῴων, «ταύρων καὶ τράγων» λέει σήμερα ὁ ἀπόστολος Παῦλος, καὶ ἡ στάχτη ἀπὸ τὴν ὁλοκαυτωμένη δάμαλι ὅταν ῥαντίζῃ τοὺς σωματικὰ μολυσμένους τοὺς καθαρίζῃ ἀπὸ τὴ νομικὴ ἀκαθαρσία, πόσο μᾶλλον τὸ ἄσπιλο αἷμα τοῦ Χριστοῦ; Τὸ τίμιο αἷμα τοῦ Χριστοῦ μᾶς καθαρίζει ὄχι πλέον ἐξωτερικά, στὴν ἐπιδερμίδα ἀπὸ τὴ νομικὴ ἀκαθαρσία, ἀλλὰ ἐσωτερικά, στὴ συνείδησί μας ἀπὸ «τὰ νεκρὰ ἔργα», δηλαδὴ τὶς ἁμαρτίες μας (Ἑβρ. 9,13-14).

Ὁ ἀρχιερεὺς τῆς παλαιᾶς διαθήκης θυσίαζε ζῷα. Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ μέγας καὶ τέλειος ἀρχιερεὺς τῆς καινῆς διαθήκης, δὲν θυσιάζει ζῷα· θυσίασε καὶ προσφέρει τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό του γιὰ τὴ σωτηρία μας. Ἂν ὁ ἀρχιερεὺς ἐκεῖνος ἐπιτύγχανε τὴν ἐξωτερικὴ νομικὴ καθαρότητα, πολὺ περισσότερο ὁ ἀρχιερεὺς Χριστὸς ἐπιτυγχάνει τὴν ἐσωτερικὴ καθαρότητα καὶ λυτρώνει τὸν κόσμο.

Προσοχὴ ὅμως! Ὁ σκοπός, γιὰ τὸν ὁποῖο ἔγινε ἡ θυσία τοῦ Γολγοθᾶ καὶ χύθηκε τὸ ἄσπιλο αἷμα τοῦ Χριστοῦ, εἶνε νὰ μισήσουμε πλέον ἐμεῖς «τὰ νεκρὰ ἔργα», τὶς ἁμαρτίες μας, καὶ στὸ ἑξῆς νὰ λατρεύουμε «τὸν Θεὸν τὸν ζῶντα», πορευόμενοι τώρα κατὰ τὶς ἐντολές του. Ἔχοντας λουσθῇ μὲ τὸ αἷμα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, καθαροὶ στὴν ψυχὴ καὶ βαδίζοντας στὰ ἴχνη του, θὰ μποροῦμε νὰ πλησιάζουμε τὸν Κύριο, νὰ προσευχώμαστε σ᾽ αὐτὸν καὶ νὰ ζοῦμε ἑνωμένοι μαζί του.

* * *

Ἀγαπητοί μου! Ὁ ἄλλος ἀπόστολος, ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, λέει· «Τὸ αἷμα Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ (=τοῦ Θεοῦ) καθαρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας»(Α΄ Ἰω. 1,7). Αὐτὴ εἶνε ἡ πίστι μας καὶ τὸ θεμέλιο τῆς σωτηρίας μας. Ὦ Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ! Οἱ ἄπιστοι ἂς μᾶς εἰρωνεύωνται καὶ ἂς ζητοῦν ἀποδείξεις γιὰ τὴν ἀλήθεια αὐτή. Ἐμεῖς δὲν ζητᾶμε ἀποδείξεις· ἐμεῖς ζοῦμε τὴν σωτηρία ποὺ μᾶς ἔδωσες. Ζοῦμε μέσα στὴν πίστι σ᾽ ἐσένα, γευόμεθα τὴν σωτηρία, καὶ σὲ εὐγνωμονοῦμε αἰωνίως γι᾽ αὐτήν. Ἔνοχοι καὶ ἄθλιοι θὰ ἤμασταν, ἐὰν τὸ ἄσπιλο αἷμα σου δὲν ἔρρεε ἐπάνω στὸ σταυρό σου. Αὐτὸ μᾶς καθάρισε, αὐτὸ μᾶς ἐξάγνισε καὶ μᾶς ἐξαγνίζει διαρκῶς διὰ τῆς θείας κοινωνίας, ποὺ μᾶς προσφέρεις. Χριστέ, σ᾿ εὐγνωμονοῦμε. Τὸ αἷμα σου ὑπῆρξε ἡ ὑψίστη εὐεργεσία σου σ᾽ ἐμᾶς τοὺς ἁμαρτωλούς.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης