11η Ιουνίου: Μνήμη Αγίου
Λουκά, του ιατρού,
Αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως
& Κριμαίας.
Ένας ηρωικός Ποιμενάρχης, στα χρόνια του
άθεου Κομμουνισμού.
-Γράφει ο Κωνσταντίνος
Χασόγιας,
πτυχιούχος Θεολογικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α.
Ήταν Ιεράρχης με βαθύ αίσθημα ποιμαντικής ευθύνης, δέχθηκε αγόγγυστα συκοφαντίες, ταλαιπωρίες, απίστευτες περιπέτειες και πολυετείς εξορίες, φυλακίσεις, εξαντλητικές ανακρίσεις και βασανιστήρια συνεχόμενα για ημέρες ολόκληρες, χωρίς να προδώσει την πίστη του και το ποίμνιο του κι ελπίζοντας μόνο στον Θεό, τον οποίον αγάπησε με όλη τη δύναμη της ψυχής του. «Αγάπησα το μαρτύριο, το οποίο τόσο παράξενα καθαρίζει την ψυχή», συνήθιζε να λέει ο ίδιος. Βλέποντας τώρα τον οσιακό βίο του και τα μαρτύρια που υπέστη από τους Κομμουνιστές, χωρίς ποτέ να λυγίσει ή να διαμαρτυρηθεί, δεν μπορούμε παρά να θαυμάσουμε την ευγένεια της ψυχής αυτού του νεοφανέντος αγίου.
Ο άγιος Λουκάς υπήρξε γόνος πριγκιπικής οικογενείας. Γεννήθηκε την 14η /27η Απριλίου 1877 στην πόλη Κέρτς της Κριμαίας[1]. Από τα νεανικά του χρόνια ανέδειξε το ιδιαίτερο ταλέντο που είχε στη ζωγραφική εξ ου και γράφτηκε ως φοιτητής στη Σχολή Καλών Τεχνών. Πολύ γρήγορα όμως εγκατέλειψε μια περίφημη καριέρα στη ζωγραφική αφού ένοιωσε ότι στη ζωή του επιθυμούσε να κάνει κάτι που να απαλύνει τον ανθρώπινο πόνο. Έτσι σπούδασε Ιατρική και δεν άργησε να αναδειχθεί σε ικανότατο χειρούργο που απέκτησε πολύ γρήγορα μεγάλη φήμη. Ο νεαρός Βαλεντίν διακρίνονταν για το ήθος του, την επιμέλεια στη μελέτη και τις ικανότητές του[2]. Οι καθηγητές και οι συμφοιτητές του προέβλεπαν ότι θα είχε μεγάλη εξέλιξη στον κλάδο της Ιατρικής, εξέταζε και θεράπευε τους πτωχούς ασθενείς δωρεάν. Αργότερα, θα εξομολογείτο ο ίδιος στα απομνημονεύματα του με τίτλο «Αγάπησα το μαρτύριο»: «Είχα ενοχληθεί σφόδρα από το γεγονός ότι δεν μπορούσαν να καταλάβουν πως εγώ σπούδασα Ιατρική με μοναδικό σκοπό να βοηθώ και να θεραπεύω σε όλη μου τη ζωή τους πτωχούς ανθρώπους.»
ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΝ ΠΑΣΧΟΝΤΑ ΑΝΘΡΩΠΟ
Θερμός πατριώτης ο ίδιος δεν δίστασε να σπεύσει εθελοντής στο μέτωπο, στις τάξεις των ιατρών του Ερυθρού Σταυρού, μόλις ξέσπασε ο Ρώσο-ιαπωνικός πόλεμος το 1904. Υπηρέτησε αμισθί και με αυτοθυσία μέχρι το τέλος του πολέμου, χειρουργώντας και απαλύνοντας τον ανθρώπινο πόνο. Έκτοτε η ζωή του συνδέεται με την Ιατρική και οι ασθενείς του τον αποκαλούν «ανάργυρο» και «ελεήμονα ιατρό». Ο ίδιος ο άγιος Λουκάς είχε ως πρότυπο του, τους Αγίους Αναργύρους Κοσμά και Δαμιανό[3]. Οι επεμβάσεις του ξεκινούν και καταλήγουν όλες με προσευχή στην Παναγία, ενώ με το ιώδιο που απολυμαίνει τις πληγές σχηματίζει πάντα το σημείο του Σταυρού στην περιοχή που επρόκειτο να χειρουργήσει. Αντιμετωπίζει τον κάθε ασθενή με τον σεβασμό που αξίζει ως εικόνα Θεού και ποτέ δεν είδε άρρωστο σαν «περιστατικό» ή «περίπτωση». Το μέλλον του ως ιατρού και ως πανεπιστημιακού καθηγητή προδιαγράφεται λαμπρό αλλά τα σύννεφα έχουν αρχίσει να πυκνώνουν ήδη επάνω από την Αγία Ρωσία των Τσάρων. Έναν αιώνα νωρίτερα ο άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, ένας ακόμα νέος θαυματουργός Άγιος της Εκκλησίας, είχε προφητεύσει ότι «βαθύ σκοτάδι θα απλωθεί επάνω από την Αγία Ρωσία και οι χοίροι θα καταστρέψουν όλα τα όσια και τα ιερά της. Να έχετε πίστη κι υπομονή, το κακό θα κρατήσει επτά δεκαετίες!»[4] είχε προφητεύσει ο άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ και οι λόγοι του επαληθεύθηκαν. Λίγο πριν τη λήξη του Α’ Παγκόσμιου Πόλεμου όλα ανατράπηκαν στη Ρωσία. Μια εξέγερση των Αστών, ανάγκασε τον τσάρο Νικόλαο Β΄ να παραιτηθεί ανοίγοντας τους ασκούς του Αιόλου[5]. Ακολούθως ο Λένιν και οι Μπολσεβίκοι κατάφεραν, πραξικοπηματικώς, να αρπάξουν την εξουσία. Οι Δαιμονισμένοι, όπως πολύ προφητικά τους είχε χαρακτηρίσει στο ομώνυμο έργο του ο μέγας ψυχολόγος Ντοστογιέφσκυ, άρχισαν το καταστροφικό τους έργο διώκοντας τον ρωσικό λαό και την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Ένας διωγμός που θα ανεδείκνυε εκατομμύρια Χριστιανών Νεομαρτύρων επί Κομμουνισμού, είχε ξεκινήσει. Πολλοί κληρικοί θανατώθηκαν, ενώ δεν ήταν λίγοι κι εκείνοι που ολιγοπίστησαν, αποσχηματίσθηκαν κι ακολούθησαν τους Κομμουνιστές. Νυμφευμένος ήδη και πατέρας τεσσάρων τέκνων ο Βαλεντίν, είχε δοκιμάσει ήδη τη βία του Κομμουνισμού επάνω του αφού – μετά από καταγγελία ενός μέθυσου μεταφορέα του νοσοκομείου, τον οποίο ο ίδιος είχε επιπλήξει διότι δε έκανε τη δουλειά του – είχε συλληφθεί και φυλακιστεί από τους Κομμουνιστές. Τελικά αφέθηκε ελεύθερος, κατόπιν θεϊκής παρεμβάσεως, αφού μεταξύ των δεσμωτών του ήταν κι ένας υψηλόβαθμος μπολσεβίκος του οποίου ο Άγιος είχε σώσει τη ζωή εγχειρίζοντας τον. Αυτός τον γλύτωσε από την εκτέλεση και τον άφησε ελεύθερο. Η σύλληψη του όμως επιδείνωσε την κατάσταση της υγείας της συζύγου του Άννας, η οποία έπασχε από φυματίωση κι επέφερε το μοιραίο[6].
Η ΙΕΡΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΩΞΕΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ
Χήρος πλέον, ανέθεσε τη φροντίδα των τεσσάρων του τέκνων σε μια ευλαβή νοσοκόμα κι ακολουθώντας τη φωνή του Θεού – που με το στόμα του επισκόπου Ιννοκεντίου τον κάλεσε – εισήλθε στον κλήρο. Ήταν το Σωτήριον έτος 1921 όταν ο Ιννοκέντιος του είπε: «Βαλεντίν, ήρθε η ώρα να υπηρετήσεις την Εκκλησία» και ο Άγιος, ανταποκρινόμενος στο θεϊκή κλήση χειροτονήθηκε διαδοχικά διάκονος, ιερέας και επίσκοπος, ενώ κατά τη μοναχική του κουρά έλαβε το όνομα του Αγίου Αποστόλου κι Ευαγγελιστού Λουκά, με το οποίο θα περνούσε στην αιωνιότητα. Έκτοτε δεν έπαυσε ποτέ και πουθενά να ιερουργεί και να κηρύττει με θάρρος το όνομα του Ιησού. Κι αυτή η ποιμαντική δράση του Αγίου Λουκά τον οδήγησε σε 11 χρόνια φυλακής στα κομμουνιστικά κάτεργα και εξορίας στους πάγους της Σιβηρίας. Μόνος και διωκόμενος δεν σταμάτησε να κηρύττει τον Λόγο του Θεού. Αντιθέτως, μέσα στον απηνή διωγμό αξιοποίησε τα ταλέντα με τα οποία τον είχε προικίσει ο Θεός, πάντα προς δόξαν Θεού. Ιερουργούσε, κήρυττε και θεράπευε σε φυλακές, νοσοκομεία, εξορίες, παντού. Φυλακισμένοι και μη έβλεπαν στο πρόσωπο του τον ερχομό του Θεού στον τόπο τους. Ακόμα στη Μεγάλη Μούρτα της Σιβηρίας, κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες, ιερουργούσε και θεράπευε ενώ παραλλήλως συνέγραφε επιστημονικές μελέτες. Μάλιστα για το έργο του «Δοκίμια για τη χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων», βραβεύθηκε με το ανώτατο Κρατικό Βραβείο «ΣΤΑΛΙΝ» της ΕΣΣΔ. Όλα για τη δόξα του Χριστού! Τίποτε δεν κράτησε για εκείνον. Κάθε φορά που οι θεραπευμένοι ασθενείς τον ευχαριστούσαν, εκείνος απαντούσε: «Ο Θεός σε θεράπευσε με τα χέρια μου. Να προσεύχεσαι πάντα σε Εκείνον!»
ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΗΣ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΝ ΠΙΣΤΟ ΛΑΟ
Φλογερός πατριώτης ο Άγιος Λουκάς, μόλις δέχθηκε γερμανική εισβολή η Ρωσία το θέρος του 1941, ζήτησε με επιστολή του να τον στείλουν ως ιατρό στο μέτωπο να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε όποιο στρατιωτικό νοσοκομείο ήθελαν κι όταν τελείωνε ο πόλεμος να επέστρεφε στον τόπο εξορίας του. Το αίτημα του έγινε δεκτό κι έτσι βρέθηκε στο μέτωπο να χειρουργεί τα πιο βαριά περιστατικά, τραυματίες που οι υπόλοιποι ιατροί τους είχαν ξεγραμμένους[7]. Με βάση τα αρχεία των νοσοκομείων εκστρατείας στα οποία υπηρέτησε, βλέπουμε ότι πολλοί από τους ξεγραμμένους αυτούς ασθενείς ιάθησαν και επιβίωσαν με την ιατρική επέμβαση του Αγίου Λουκά. «Για τον χειρούργο δεν πρέπει να υπάρχουν «περιστατικά», αλλά άνθρωποι, εικόνες Θεού που υποφέρουν!» δίδασκε πάντα τους νεωτέρους ιατρούς, ενώ δεν έπαυσε ποτέ να προσεύχεται πριν και μετά το χειρουργείο και ναι χειρουργεί πάντα με μια εικόνα της Παναγίας μέσα στον θάλαμο. Παρά το εξαντλητικό του πρόγραμμα ως χειρούργου στο νοσοκομείο εκστρατείας, μάθαινε πάντα τα ονόματα των ασθενών του και φρόντιζε να δημιουργεί μια προσωπική σχέση με τον καθένα από αυτούς. Θεωρούσε καθήκον του ιατρού να κάνει ότι μπορεί για να απαλύνει τον πόνο του ασθενούς και πίστευε ότι δεν χρειάζεται έπαινο εκείνος που κάνει υπεύθυνα τη δουλειά του. Τον αγανακτούσε η αδιαφορία που επεδείκνυαν κάποιοι συνάδελφοι του για τους ασθενείς τους, ενώ πίστευε ότι ο ιατρός πρέπει να ενημερώνεται συνεχώς για τις νέες εξελίξεις στην επιστήμη του.
Βλέποντας σήμερα τα μαρτύρια του και το έργο του δεν μπορούμε παρά μόνον να θαυμάσουμε την ευγένεια της ψυχής αυτού του αγίου ανδρός. Συκοφαντίες, ταλαιπωρίες, φυλακίσεις, ξυλοδαρμοί, βασανιστήρια κι εξορίες, μια ζωή μάρτυρα για την πίστη του Ιησού ήταν η ζωή του Αγίου Λουκά. Ποτέ δεν υπέκυψε στους διωγμούς αλλά, με το βλέμμα του στραμμένο στον Θεό, συνέχισε να θεραπεύει σώματα και να σώζει ψυχές. «Αποσχηματίσου και με μια υπογραφή μου θα αφεθείς ελεύθερος! Εδώ μέσα στα κάτεργα θα ξεχάσεις κι ό,τι έμαθες στη Ιατρική! Γιατί επιμένεις;» τον ρώτησε κάποτε ο βασανιστής του που δεν ήταν άλλος από τον πρώην ιερέα της ενορίας του που είχε προσχωρήσει στους Μπολσεβίκους. «Επιμένω για να σώσω τη ψυχή σου. Στο βλέμμα σου βλέπω τον άρχοντα του Σκότους.» του απήντησε ο Άγιος Λουκάς. Με τη χάρη του Χριστού χειρουργούσε τα ανθρώπινα σώματα και ταυτοχρόνως θεράπευε τις ψυχές των πιστών, πανεπιστημιακός καθηγητής και ιερωμένος της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, ο Βαλεντίν Βόινο – Γιασένέτσκι, γνωστός σήμερα ως Άγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως της Κριμαίας, δεν πόθησε τίποτε άλλο παρά τη Βασιλεία των Ουρανών.
Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΙ Η ΑΓΙΟΚΑΤΆΤΑΞΗ ΤΟΥ
Σχεδόν τυφλός και πολύ άρρωστος από τα βασανιστήρια, τις φυλακίσεις, τις πολυετείς εξορίες και τις συνεχείς διώξεις, ο Άγιος Αρχιεπίσκοπος Λουκάς παρέδωσε το πνεύμα του στα χέρια του Θεού που αγάπησε κι υπηρέτησε όλη του τη ζωή, στις 11 Ιουνίου του 1961. Πολύ σύντομα η Χάρις του Θεού έδειξε τα θαυμαστά της σημεία και ο Άγιος άρχισε να θεραπεύει ασθενείς που τον επικαλούνται. [8] Έτσι, στις 18 Μαρτίου του 1996 έγινε εκταφή των ιερών του λειψάνων τα οποία μυρόβλιζαν και μετεφέρθησαν στον καθεδρικό ναό της Αγίας Τριάδας Συμφερουπόλεως όπου και φυλάσσονται ως σήμερα, ενώ είναι πάμπολλα τα θαύματα που επιτελεί θεραπεύοντας ασθένειες. Σημειώνεται τέλος, ότι ιερά λείψανα του Αγίου Λουκά του ιατρού βρίσκονται στην Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Σαγματά) στη Θήβα. Η μνήμη του ορίστηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία να τιμάται στις 11 Ιουνίου, επέτειο της κοιμήσεως του Αγίου Λουκά.
[1] Μητροπολίτη Αργολίδος Νεκταρίου, Αρχιεπίσκοπος Λουκάς, Ένας άγιος Ποιμένας και γιατρός χειρούργος, εκδ. Πορφύρα, Αθήνα,2019, σελ. 23.
[2] Ο.π. ,σελ.33-35
[3] Ο.π., σελ.49
[4] Προφητεία Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ. Βλέπε: http://www.symeon-anthony.info/StSeraphimSarov/StSeraphimSarov.htm#_ednref61
[5] Αλεξάνδρου Κερένσκυ, Η Ρωσική Επανάσταση όπως την έζησα, εκδ., Πάπυρος, Αθήναι 1972,σελ. 150 κ.ε.
[6] Μητροπολίτη Αργολίδος Νεκταρίου, σελ. 80-81
[7] Ο.π., σελ. 315-317
[8] Ιερά Μονή Σαγματά, Ακολουθία του εν Αγίοις Πατρός ημών Λουκά του Ιατρού και Ομολογητού Αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως και Κριμαίας του Ρώσου. Θήβα, 2008, σελ. 83-118
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου