Εις τόπον μετανοίας η αμετανοησία δια το
έγκλημα του σχίσματος δεν χωρεί
Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου
Υπάρχουν αρκετές Αγιορείτικες Μονές που δεν συμφωνούν με τη μονομερή και χωρίς Πανορθόδοξη συναίνεση εκχώρηση Αυτοκεφαλίας στην Ουκρανία και αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη. Είναι γνωστό ότι στο Άγιο Όρος αρκετές Ιερές Μονές δεν συναινούν στον κλονισμό της Εκκλησιαστικής ενότητας που επέφερε η κληθείσα ‘’Ενωτική Σύνοδος’’ στην Ουκρανία. Αρκετές Αγιορείτικες Μονές δεν συμφωνούν με τη μεγάλη ανατροπή στην Ουκρανία. Αν ανακινηθεί θέμα δημιουργίας Ουκρανικής Σκήτης στο Άγιο Όρος, θα δημιουργήσει μορφή διχασμού και στο Αγιώνυμον Όρος.
Ενθυμούμαι κάποιον Αγιορείτη μοναχό που περιτριγυρισμένος από λαϊκούς, είπε ότι ‘’το Άγιον Όρος είναι τόπος μετανοίας’’. Οι θεωρούντες το έγκλημα του σχίσματος ‘’καλόν αγώνα’’, τι εκζητούν Σκήτη στο Αγιώνυμον Όρος; Χωρίς τη μετάνοια και τη συγνώμη για το έγκλημα του σχίσματος, τι επιζητούν σε τόπο μετανοίας;
Η προϋπόθεση της εκζήτησης συγνώμης από την Εκκλησία της Βουλγαρίας, η οποία καταγράφεται στο Πρωτόκολλο των Όρων της άρσης του Σχίσματος το έτος 1945 ως εξής : ‘’Α) ‘’Ίνα η Αγιωτάτη Σύνοδος της Ορθοδόξου Βουλγαρικής Εκκλησίας δια γραμμάτων αυτής προς τον Οικουμενικόν Πατριάρχην δηλώση ότι, θλιβομένη δια τον χωρισμόν…’’*. Στην περίπτωση όμως της μη αναγνωρισμένης από την πλειοψηφία των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών ‘’Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας’’, το ‘’θλιβομένη’’ έχει αντικατασταθεί από το ‘’επαιρομένη’’, αφού θεωρούν ως αγώνες καλούς το έγκλημα του σχίσματος.
Οι Αγιορείτες οι οποίοι ενθυμούνται τις επισκέψεις στο Άγιο Όρος του Μητροπολίτη Ονουφρίου, του Προκαθημένου της Αυτόνομης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, ο οποίος έδινε την εντύπωση ότι επρόκειτο περί ενός απλού μοναχού, θα συνηγορήσουν στη μεγάλη ανατροπή στην Ουκρανία, η οποία Πανορθοδόξως προκάλεσε λύπη μεγίστη;
Θα υποδεχθούν αυτούς που συνεχίζουν να πολεμούν την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας; Είναι γνωστή η ολιγοχρόνια ανοχή των απέναντι στον ‘’Ονούφριο και στην Εκκλησία του’’, όπως ήταν η θρασύτατη έκφρασή των. Ούτε την ονομασία Ουκρανική δεν ανέχονται. Τόσο ζήλο επέδειξαν, συνεργούσης της αμετανοησίας για το έγκλημα του σχίσματος. Δεν αντιλαμβάνονται τον διχασμό που θα προκαλέσουν στο Άγιο Όρος;
Θα υποδεχθούν στο Άγιο Όρος, αυτούς που με αντιεκκλησιαστικές ενέργειες συμπληρώνουν την ουνιτική εχθρότητα; Είναι γνωστή και στο Άγιο Όρος η αντιεκκλησιαστική προσπάθεια κατάληψης της Ιεράς Μονής της Λαύρας των Σπηλαίων και της Ιεράς Μονής της Λαύρας του Ποτσάεφ. Απότοκες της αμετανοησίας είναι επίσης και οι αντιεκκλησιαστικές ενέργειες εις βάρος Ιερών Ναών και Ορθοδόξων πιστών στο Zhytomyr, στο χωριό Luka-Meleshkovskaya, στο χωριό Pohreby, στο χωριό Ptitsa και πολλών άλλων Ουκρανικών Ιερών Ναών. Οι θεωρούντες το έγκλημα του σχίσματος ‘’καλόν αγώνα’’, τι επιζητούν Σκήτη σε τόπο μετανοίας;
*Ιστορία των Σλαβικών Ορθοδόξων Εκκλησιών. Α. Ιστορία της Βουλγαρικής Εκκλησίας. Ιωάννη Ταρνανίδη (Εκδόσεις Αδελφών Κυριακίδη α.ε.)
14 σχόλια:
Να πάει στο Άγιο Όρος και να το δεχθούν οι δύο μόνες που το περιμένουν. Οι υπόλοιποι να μην μιλάνε. Δεν βλέπω διαμαρτυρίες για την σχισματική μονή του Εσφιγμένου και αυτούς που πάνε σε αυτή. Τώρα τους έπιασε ο καημός για τον Επιφάνιο. Ε!!! όχι δύο μέτρα και δύο σταθμά οι Αγιορείτες να μην έχουν στραβισμό.
Πολύ σωστά, ότι τους συμφέρει λένε πάντα .
Δεν έχετε δίκαιο. Δεν θα έγραφα στο κείμενο τούτο για το θλιβερό παλιαοημερολογήτικο σχίσμα γιατί είναι άλλο θέμα. Έχω γράψει για το θέμα τούτο σε άλλο κείμενο. Που είδατε το πρόβλημα στο κείμενο μου; Ο κλονισμός της Εκκλησιαστικής ενότητας μόνο με τη Συνοδική επίλυση του ''Ουκρανικού'' προβλήματος θα βρεί τη θεραπεία του και όχι με τον ''διπλωματικό'' τρόπο της πλάγιας αναγνώρισης. «Η απόδοσις του ‘’Πατριαρχικού δικαίου’’ εις τινά θρόνον ήτο κατά την κανονικήν παράδοσιν της Εκκλησίας κανονικόν δικαίωμα Οικουμενικής Συνόδου ή ομοφώνου τουλάχιστον πράξεως των πατριαρχικών θρόνων’’, αναφέρει ο κ. Φειδάς στη μελέτη του που τιτλοφορείται «Το ‘’αυτοκέφαλον’’ και το ‘’αυτόνομον’’ εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία».
Β.Χ.
Οι περισσότερες τοπικές Εκκλησίες ανακηρύχθηκαν αυτοκέφαλες καί σε πατριαρχεία με απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου και τώρα οι ίδιες ζητάνε Πανορθόδοξη Σύνοδο για την Ουκρανία!
Αυτό που δίνει περισσότερο φως στο ζήτημα τούτο, είναι το απόσπασμα από τη μελέτη του μ. Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστοδούλου που τιτλοφορείται ‘’Μελέτιος ο Πηγάς – Κεφάλαιον Γ΄ : Ο Μελέτιος ως Πατριάρχης Αλεξανδρειας’’, ειδικότερα σε αυτό που αναφέρεται στο Ρωσικό θέμα και τη Σύνοδο του 1593. Στη μελέτη του αυτή που μεταξύ άλλων σημειώνει τα εξής : «Κατ’ εκείνον τον καιρόν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιερεμίας Β΄ την κανονικήν τάξιν παριδών, ανεκήρυξεν αυτοβούλως εις Πατριαρχείον τον Μητροπολιτικόν θρόνον Μοσκοβίας. Πληροφορηθείς τούτο ο Μελέτιος απηύθηνεν επιστολήν προς τον Πατριάρχην Ιερεμίαν δριμέως ψέγων αυτόν δια την τολμηθείσαν παραβίασιν της Κανονικής εν τη Εκκλησία τάξεως. ‘’Οίδα’’, έγραφε, ‘’επί τη αναγωγή εις Πατριαρχείον της Μοσκόβου Μητροπόλεως, ου γαρ σε διαλανθάνει ουχ ενός είναι τούτο Πατριάρχου (ει μη τη Παλαιά Ρώμη επανακολουθείν έγνωκεν η Νέα) αλλά Συνόδου και Συνόδου Οικουμενικής (των Ορθοδόξων δηλαδή). Τούτον γαρ τρόπον και τα μέχρι σήμερον Πατριαρχεία κατέστη, δια τούτο έδει σου την ιεράν ψυχήν και των λοιπών αδελφών συμπαραλαβείν την ψήφον. Δει γαρ πάντας ειδέναι (ως κατά την Γ΄ Σύνοδον οι Πατέρες διορίζονται) το πραττόμενον ότι περί κοινού τινός πράγματος εστίν η σκέψις· φανερόν δε ότι θρόνος ουδείς Πατριαρχικός ετέρω υπόκειται, αλλά τη καθολική συνδέεται Εκκλησία’’. Δια της επιστολής ταύτης επί της Κανονικής αυτού βάσεως το θέμα της ανακηρύξεως του αυτοκεφάλου και της ανυψώσεως Μητροπόλεως τινός εις Πατριαρχικήν αξίαν, γεγονός ενέχον μεγάλην σημασίαν δια την πορείαν της Εκκλησίας».
Β.Χ.
‘’Η Σύνοδος επικυρώσασα το δωροφορηθέςν τη ρωσική Εκκλησία, αυτοκέφαλον, και δια πράξεως Συνοδικής’’ και ‘’επέλυσε το γεννηθέν δια της αυθαιρέτου ενεργείας του Πατριάρχου Ιερεμίου ρωσικόν ζήτημα και απεκατέστησεν την τρωθείσαν κανονικήν τάξιν’’, σημειώνει ο μ. Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος. Αυτό μάλιστα που καταληκτικά τονίζει με το ‘’η σώφρων του Μελετίου φωνή’’, ας είναι στις μέρες μας σωτήριο παράδειγμα για αποκατάσταση της εκκλησιαστικής ενότητας
Β.Χ.
Συνοδικώς θα πρέπει να επιλυθεί το πρόβλημα της κλονισθείσας εκκλησιαστικής ενότητας και συνεπακόλουθα το ζήτημα του Αυτοκεφάλου. Θα είναι και μια ευκαιρία τοιουτοτρόπως να επαναβεβαιωθεί αυτό που η Παράδοση της Εκκλησίας γνωρίζει για το Αυτοκέφαλο και να ανασκευαστούν τα περί έθους και προνομίων που πρόβαλαν κάποιοι. Ποια προνόμια και ποιο έθος, σύμφωνα με ισχυρισμούς τους, μπορεί να τίθεται υπεράνω της εκκλησιαστικής ενότητας; Το Αυτοκέφαλο είναι ζήτημα που αφορά την Εκκλησία και ως εκ τούτου απαιτείται να είναι αποτέλεσμα ομόθυμης απόφασης.
Β.Χ.
Προφανώς γιατί η συγκεκριμένη αυτόκεφαλια, δεν μοιάζει με καμία άλλη χορήγηση αυτόκεφαλιας. Επιπλέον, καμία άλλη αυτοκεφαλια δεν ταλανισε και διχασε τόσο πολύ τον χριστιανικό κόσμο. Τέλος, σε καμία άλλη αυτοκεφαλια, δεν παραγκωνιστηκε η κανονική τοπική εκκλησία, και την θέση της την "πήρε", ένα κράμα σχίσματικών, αχειροτονητων.
Το Άγιο Όρος ως κυρίαρχο Επίσκοπο έχει τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Αφού δώσει την συγκατάθεση και την ευλογία η Σύνοδος του Πατριαρχείου μπορεί ο Ουκρανίας Επιφάνιος να δημιουργήσει Σκήτη. Ας μην ξεχνούν ότι η Μόσχα έχει κόψει το μνημόσυνο του Βαρθολομαίου ενώ ο Οικουμενικός μνημονεύει τον Κύριλλο. Καλά έκανε ο Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας, Κύπρου και Αθηνων και αναγνώρισαν τον Ουκρανική Εκκλησία. Εγώ ως μέλος την Ελλαδικής Εκκλησίας αν πάω εκδρομή στην Ουκρανία θα Λειτουργηθώ μόνο εκεί που μνημονεύουν τον Επιφάνιο και όχι σε αυτούς που δεν μας αναγνωρίζουν.
Μπορεί να έχει δίκιο ο κ. Επιφάνιος αφού αυτόν αναγνωρίζει η Εκκλησία ως Κανονικό Μητροπολίτη. Καλό θα ήταν σε αυτή την τεταμένη κατάσταση να μην προχωρήσει σε ίδρυση Σκήτης στο Άγιο Όρος. Ο χρόνος είναι με το μέρος του ας περιμένει δόξα και τιμή να την ιδρύσει. Σύντομα θα αναγνωρισθεί και από άλλα Πατριαρχεία και Αυτοκέφαλες Εκκλησίες.
Πως μπορούμε να γίνουμε συνήγοροι για μια πράξη που θα προκαλούσε τη μεγάλη ανατροπή και θα επέφερε τον κλονισμό της Εκκλησιαστικής ενότητας; Δια Συνόδου θα επανέλθει η χαρά της ενότητας. ‘’Εκκλησία συστήματος και συνόδου εστίν όνομα’’, λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος (PG 55,493). Έτσι με βάση το εκκλησιαστικό αυτό κριτήριο της ενότητας, θα επιλυθεί το μεγάλο αυτό πρόβλημα. Αυτό θα γίνει απαρχή για επίλυση παρόμοιων ζητημάτων και να αποφευχθούν παρόμοιες δυσάρεστες καταστάσεις.
‘’Μία απόφασις συναντώσα την αντίδρασιν της συντριπτικής πλειοψηφίας των Επισκόπων, και αν ακόμα δεν είνε εξ αυτής άκυρος, ποίον κύρος δύναται να έχει δια την Εκκλησίαν; Ουδέν! Καταργείται de facto’’*, τονίζει ο Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος.
Β.Χ.
Είναι λάθος να λέτε ότι τον Επιφάνιο αναγνωρίζει ως κανονικο Μητροπολίτη η Εκκλησία, τρη στιγμή που η πλειοψηφία των Ορθοδόξων Εκκλησιών δεν τον αναγνωρίζει.
Β.Χ.
Χαίρομαι που υπάρχει ο ελεύθερος διάλογος κ. Β.Χ. και για τις απαντήσεις σας.
Κατοικώ στην Αθήνα και η Εκκλησία της Ελλάδος στην ιεραρχία της αναγνώρισε τον κ. Επιφάνιο. Έχω διαβάσει επιφυλάξεις και ενστάσεις για αυτόν. Εγώ τι πρέπει να κάνω; Να ακολουθήσω την απόφαση της Εκκλησία ή των αντιθέτων. Σας το ρωτώ διότι από κατά καιρούς κείμενά σας διαφαίνεται ότι είσθε κατά. Δεν ρωτάω τι θα κάνατε ως θεολόγος αλλά εγώ ως μη γνωρίζοντας πολλά.
Η πλειοψηφία των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών δεν έχει συνηγορήσει στην Αυτοκεφαλία. Η πλειοψηφία των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών τον Μητροπολίτη Ονούφριο αναγνωρίζει.
Το λεγόμενο Ουκρανικό δεν επιλύθηκε με μια μονομερή πράξη που έφερε τη διχόνοια.
Πρόσφατα πήγα σε ένα ναό να προσκυνήσω και είδα ότι τοποθετήθηκε η εικόνα του Αγιου Σεραφείμ της Βίριτσα με την ευχή ''υπέρ της Εκκλησιαστικής ενότητας''. Η ενότητα έχει κλονισθεί με τη μονομερή αυτή πράξη. Συνοδικώς θα πρέπει να επιλυθεί το ιδιάζον και πολύπλοκο αυτό πρόβλημα. Εμείς ο απλός λαός γι' αυτό ευχόμαστε.
Β.Χ.
Δημοσίευση σχολίου