Η λογοκρισία της Οδύσσειας - Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 

Η λογοκρισία της Οδύσσειας

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

 Η πρόσφατη απαγόρευση της διδασκαλίας της Ομηρικής Οδύσσειας σε σχολείο των ΗΠΑ θεωρείται από κάποιους μεμονωμένο περιστατικό.  Όμως η δημοσιότητα που πήρε το γεγονός στη Δύση δείχνει ότι υπάρχει μια τάση αυτοκαταστροφής της, εν ονόματι κάποιων ελκυστικών επικοινωνιακά όρων, όπως είναι ο σεξισμός και ο ρατσισμός,. Είναι πάντως παρήγορο ότι υπήρξαν διεθνώς και στην Ελλάδα  φωνές διαμαρτυρίας για τη λογοκρισία στην Οδύσσεια και άρθρα για την αξία της.

          Ο Γκάντι είχε πει πως είναι σοβαρό ελάττωμα του ανθρώπου να παίρνει ως λάθος αυτό που δεν καταλαβαίνει. Στην περίπτωση της Οδύσσειας  όσοι την απαγόρευσαν γυρίζοντας την ανθρωπότητα αιώνες πίσω, στον βατικάνειο index, ασφαλώς δεν κατάλαβαν τίποτε από τα μηνύματα της. Όλοι τους ανήκουν στο κίνημα των δυτικών ταλιμπάν, οι οποίοι  μετά φανατισμού πολεμάνε τις παραδοσιακές αξίες και τα αθάνατα μνημεία του πολιτισμού και είναι η συνέχεια των  ολοκληρωτικής ιδεολογίας καθεστώτων του 20ού αιώνα. Και αυτά έναν νέο πολιτισμό και μια νέα τάξη πραγμάτων επαγγέλθηκαν, το μόνο όμως που προκάλεσαν ήταν καταστροφές και εκατομμύρια αθώων θυμάτων.

          Τι διδάσκει η Οδύσσεια, που απαγορεύθηκε σε σχολείο των ΗΠΑ; Μια εξαίρετη ανάλυση για αυτήν έχει γράψει ο εκλεκτός φιλόλογος Κώστας Γανωτής. Το βιβλίο του λέγεται «Η Οδύσσεια του Ομήρου» και το εξέδωσαν οι εκδόσεις «Πηλός». Στην εισαγωγή του βιβλίου του ο Κ. Γανωτής σημειώνει ότι ο Όμηρος, ως τίμιος άνθρωπος, δεν αφήνει τον αναγνώστη του με την προσδοκία ότι θα διαβάσει ένα «κόμικς» με εντυπωσιακές περιπέτειες. Στο έπος του κυριαρχεί ο αγώνας του Οδυσσέα να φτάσει στην πολυπόθητη Ιθάκη με μύρια βάσανα, ενώ οι εταίροι του δεν θα φτάσουν. Και αυτό όχι γιατί δεν ήσαν παλληκάρια στις μάχες, αλλά γιατί δεν είχαν στη ζωή τους την παλληκαριά του Οδυσσέα στην ηθική και συγκεκριμένα στην εγκράτεια.

          Κατά την άποψη του Κων. Γανωτή η Οδύσσεια είναι το έπος που εξυμνεί την θρησκεία, την πατρίδα και την οικογένεια, αξίες δηλαδή που οι ταλιμπάν της «νέας εποχής» επιδιώκουν να καταστρέψουν. Κάποιοι, που θεωρούν τον εαυτό τους προοδευτικό, απομυθοποιούν ή παραποιούν το νόημα της Οδύσσειας. Η ιδεολογία τους δεν τους επιτρέπει να φτάσουν στην Ιθάκη. Μένουν στο ταξίδι. Ένας από αυτούς είναι ο ποιητής μας Κων. Καβάφης. Το να μένει όμως κάποιος μόνο στο ταξίδι είναι  κατά τον Κων. Γανωτή πλαστογραφία του Ομηρικού έπους, και οφείλεται στο ότι δεν έχει μέσα του την Ιθάκη, και «δεν βρέχει τις νύχτες τη στρωμνή του με τα δάκρυά του για τη μακρινή χαμένη πατρίδα...». Τώρα άρχισαν κάποιοι να παίρνουν ριζικότερα μέτρα εναντίον της Οδύσσειας...  

          Το ερώτημα που τίθεται σε  αυτό το κίνημα εναντίον του Δυτικού πολιτισμού είναι αν εμείς, ως Έλληνες, μπορούμε να υπερασπιστούμε τις αξίες που δίδαξε ο Όμηρος.  Αν δούμε τα σχολικά προγράμματα μάλλον θα μελαγχολήσουμε. Παρασυρόμαστε και εμείς, όπως γράφει ο Κων. Γανωτής, από τα λεγόμενα προοδευτικά ρεύματα και γινόμαστε «νήπιοι» στη Βαβυλώνα του σύγχρονου κόσμου...-