Ο Άγιος Λεόντιος Νεαπόλεως

Με την ευκαιρία της εορτής του πολιούχου Αγίου της Λεμεσού, Ιωάννου του Ελεήμονος, που τιμούμε στις 12 Νοεμβρίου, θα παρουσιάσουμε σήμερα τον άγιο Λεόντιο επίσκοπο Νεαπόλεως, ο οποίος μας διέσωσε το βίου του διδασκάλου του, Πατριάρχου Αλεξανδρείας αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος, μέσα από το συγγραφικό του έργο.

Ο άγιος Λεόντιος, το καύχημα της επισκοπή Νεαπόλεως (Λεμεσού), έζησε, κατά την εποχή που αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ὁ Μαυρίκιος (582-602).  Μέσα από τα λιγοστά στοιχεία του βίου του μαθαίνουμε ότι γεννήθηκε γύρω στο 590 μ.Χ. στην επισκοπική περιφέρεια της Νεαπόλεως. Από μικρός φαίνεται ότι έλκυσε πλουσιοπάροχα τη χάρη του Θεού, αφού καθημερινή του απασχόληση ήταν η μελέτη των ιερών βιβλίων και η προσφορά προς τους συνανθρώπους του σε ό,τι αυτοί τον χρειάζονταν. Η αγάπη του αυτή προς το συνάνθρωπό του, αλλά  και προς το Θεό, υπήρξε αιτία να οδηγηθεί στις τάξεις του κλήρου και να αναλάβει με ιερό ζήλο τα ιερατικά του καθήκοντα.

Ένα σημαντικό στοιχείο του βίου του αγίου είναι και η γνωριμία του με τον άγιο Ιωάννη τον Ελεήμονα του οποίου διετέλεσε μαθητής. Από αυτόν ο Λεόντιος πήρε πολλά παραδείγματα σχετικά με την ελεημοσύνη, τη φιλανθρωπία αλλά και την ολοκληρωτική αγάπη προς το Θεό. Βλέποντας τον άγιο Ιωάννη, ο Λεόντιος προσπάθησε να τον μιμηθεί και το πέτυχε.

Η μεγάλη δράση του Αγίου, η πίστη του στο Θεό αλλά και η πνευματική του κατάρτιση υπήρξαν αιτία να ανέλθει στον επισκοπικό θρόνο της Νεαπόλεως, μετά από το θάνατο του προκατόχου του γέροντος επισκόπου. Όσο καιρό τον αξίωσε ο Θεός να ποιμάνει το λαό του στην επισκοπική του περιφέρεια ο Λεόντιος έκανε πολλά έργα αγάπης. Μιμήθηκε κατά γράμμα το διδάσκαλό του άγιο Ιωάννη τον Ελεήμονα και προσέφερε όλο του τον εαυτό στη διακονία των συνανθρώπων του. Δεν μπορούσε να βλέπει άνθρωπο στην επισκοπή του να υποφέρει ή να δυστυχεί. Έκανε ότι ήταν δυνατό για να εξαλείψει τον πόνο από το ποίμνιό του αλλά και κάθε κίνδυνο για την ενότητα της εκκλησίας στην επισκοπική του περιφέρεια.

Παράλληλα με τα αρχιερατικά του καθήκοντα, ο Λεόντιος, ασχολήθηκε με τη συγγραφή βίων των αγίων αλλά και άλλων θεολογικών συγγραμμάτων. Υπήρξε σύμφωνα με τις πηγές “πολυγραφότατος συγγραφεύς”.  Αρχικά έγραψε το βίο του επισκόπου Τριμυθούντος, του αγίου Σπυρίδωνος του θαυματουργού, ο οποίος έζησε κατά τον 4ο αιώνα. Στη συνέχεια έγραψε το βίο του αγίου Συμεών του Σαλού με τίτλο «Βίος και Πολιτεία του αββά Συμεών του δια  Χριστόν επονομασθέντος Σαλού». Στα μέσα του 7ου αιώνα και λίγο πριν το τέλος του προχώρησε στη συγγραφή του βίου του διδασκάλου του, αγίου Ιωάννου του Ελεήμονα, Πατριάρχου Αλεξανδρείας (610-619 μ.Χ.). Προς συγγραφή του βίου αυτού, ο Λεόντιος φαίνεται ότι είχε ταξιδεύσει στην Αλεξάνδρεια για συλλογή περαιτέρω στοιχείων, πιθανότατα μετά το  θάνατο του αγίου Ιωάννη. Αυτό προκύπτει από την αναφορά ότι ο βίος του Αγίου γράφτηκε μετά από τη διήγηση κάποιων ανθρώπων που έζησαν από κοντά τον Άγιο, όπως ο Οικονόμος Μηνάς που υπηρέτησε τον Πατριάρχη μέχρι το θάνατό του.

Μεταξύ των άλλων έργων του επισκόπου Λεοντίου, που δυστυχώς δεν έχουν σωθεί, περιλαμβάνονται και δοκίμιά του (αναφέρονται ως απολογίες) κατά των Ιουδαίων  και υπέρ των αγίων εικόνων. Τα κείμενα αυτά του επισκόπου Λεοντίου απετέλεσαν “αγαθήν μαρτυρίαν” και παρουσιάστηκαν στην Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο  (στη Νίκαια το 787 μ.Χ.) από τον τότε αρχιεπίσκοπο Κωνσταντίας Κωνσταντίνο Β΄, που εκπροσώπησε την Κυπριακή Εκκλησία επικεφαλής εξαμελούς αντιπροσωπείας. Διαβάστηκαν δε στην τέταρτη συνεδρία της Συνόδου που ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το τεράστιο και φλέγον τότε ζήτημα της τιμής και προσκύνησης των Αγίων Εικόνων. Το γεγονός ότι η Σύνοδος δέχθηκε να ακούσει τις απόψεις και του επισκόπου Λεοντίου, καταδεικνύει ότι ο Λεόντιος, ο δικός μας επίσκοπος, έχαιρε μεγάλης φήμης και σεβασμού και μετά το θάνατό του.

Έχοντας αυτά υπόψη μας για τον άγιο Λεόντιο θα πρέπει να αισθανόμαστε περήφανοι αλλά και ευλογημένοι από το Θεό που μας αξίωσε να ζούμε σε ένα τόπο στον οποίο έζησαν τέτοιοι μεγάλοι άγιοι. Η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του στις 18 Ιουνίου μαζί με την μνήμη του μάρτυρος Λεοντίου.

Του Δρος Δημητρίου Χ. Καππαή, Θεολόγου