Χριστούγεννα Τι λέει ακόμα αυτή η νύχτα στις ζωές μας; - Πάπας Φραγκίσκος

 Χριστούγεννα
Τι λέει ακόμα αυτή η νύχτα στις ζωές μας;

Πάπας Φραγκίσκος

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΝΥΧΤΑΣ
ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
Ομιλία του Πάπα Φραγκίσκου
Βασιλική του Βατικανού
Σάββατο, 24 Δεκεμβρίου 2022

Τι λέει ακόμα αυτή η νύχτα στις ζωές μας; Μετά από δύο χιλιετίες από τη γέννηση του Ιησού, μετά από πολλά Χριστούγεννα που γιορτάστηκαν μέσα σε στολίδια και δώρα, μετά από τόσο καταναλωτισμό που έχει τυλίξει το μυστήριο που γιορτάζουμε, υπάρχει ένας κίνδυνος: Γνωρίζουμε τόσα πολλά για τα Χριστούγεννα, αλλά ξεχνάμε το νόημά τους. Πώς λοιπόν βρίσκουμε το νόημα των Χριστουγέννων; Και κυρίως, πού να πάτε για να το αναζητήσετε; Το Ευαγγέλιο της γέννησης του Ιησού φαίνεται να γράφτηκε ακριβώς γι' αυτό: Για να μας πάρει από το χέρι και να μας οδηγήσει πίσω εκεί που ο Θεός θέλει να είμαστε. Ας ακολουθήσουμε το Ευαγγέλιο.

Στην πραγματικότητα, ξεκινά με μια κατάσταση παρόμοια με τη δική μας: Όλοι είναι απασχολημένοι και απασχολημένοι για ένα σημαντικό γεγονός που πρέπει να γιορταστεί, τη μεγάλη απογραφή, η οποία απαιτούσε πολλές προετοιμασίες. Υπό αυτή την έννοια, η ατμόσφαιρα τότε ήταν παρόμοια με εκείνη που μας περιβάλλει σήμερα τα Χριστούγεννα. Αλλά από αυτό το κοσμικό σενάριο, η ευαγγελική ιστορία απομακρύνεται. "Αποσπά" την εικόνα από νωρίς για να πάει να πλαισιώσει μια άλλη πραγματικότητα, στην οποία επιμένει. Επιμένει σε ένα μικρό, φαινομενικά ασήμαντο αντικείμενο, το οποίο αναφέρει τρεις φορές και στο οποίο συγκλίνουν οι πρωταγωνιστές της ιστορίας.

Πρώτα η Μαρία, η οποία βάζει τον Ιησού "σε μια φάτνη" (Λουκ. 2:7)· έπειτα οι άγγελοι, οι οποίοι αναγγέλλουν στους βοσκούς "ένα βρέφος τυλιγμένο σε σπάργανα, ξαπλωμένο σε μια φάτνη" (εδ. 12)· έπειτα οι βοσκοί, οι οποίοι βρίσκουν "το βρέφος ξαπλωμένο στη φάτνη" (εδ. 16). Η φάτνη!! Για να βρει κανείς το νόημα των Χριστουγέννων, πρέπει να ψάξει εκεί. Αλλά γιατί είναι τόσο σημαντική η φάτνη; Επειδή είναι το σημάδι, όχι τυχαίο, με το οποίο ο Χριστός εισέρχεται στην παγκόσμια σκηνή. Είναι το μανιφέστο με το οποίο παρουσιάζει τον εαυτό του, ο τρόπος με τον οποίο ο Θεός γεννιέται στην ιστορία για να ζωντανέψει την ιστορία. Τι θέλει λοιπόν να μας πει μέσω της φάτνης; Θέλει να μας πει τουλάχιστον τρία πράγματα: εγγύτητα, φτώχεια και συγκεκριμενοποίηση.

Α. Εγγύτητα. Η φάτνη χρησιμεύει για να φέρνει το φαγητό κοντά στο στόμα και να καταναλώνεται πιο γρήγορα. Μπορεί έτσι να συμβολίζει μια πτυχή της ανθρωπότητας: Την αδηφαγία στην κατανάλωση. Γιατί ενώ τα ζώα στον στάβλο καταναλώνουν τροφή, οι άνθρωποι στον κόσμο, πεινασμένοι για εξουσία και χρήμα, καταναλώνουν και τους γείτονές τους, τους αδελφούς τους. Πόσοι πόλεμοι! Και σε πόσα μέρη, ακόμη και σήμερα, η αξιοπρέπεια και η ελευθερία καταπατούνται! Και πάντα τα κύρια θύματα της ανθρώπινης αδηφαγίας είναι οι εύθραυστοι, οι αδύναμοι. Ακόμα και αυτά τα Χριστούγεννα, μια ανθρωπότητα ακόρεστη για χρήμα, ακόρεστη για εξουσία και ακόρεστη για ηδονή δεν κάνει χώρο για τους μικρούς, όπως δεν έκανε ούτε για τον Ιησού (πρβλ. εδ. 7), και για τόσους πολλούς αγέννητους, φτωχούς, ξεχασμένους. Σκέφτομαι ιδιαίτερα τα παιδιά που κατατρώγονται από τους πολέμους, τη φτώχεια και την αδικία. Αλλά ο Ιησούς έρχεται ακριβώς εκεί, ένα μωρό στη φάτνη της "απόστασης" και της απόρριψης. Σε Αυτόν, το παιδί της Βηθλεέμ, υπάρχει κάθε παιδί. Και υπάρχει η πρόσκληση να δούμε τη ζωή, την πολιτική και την ιστορία με τα μάτια των παιδιών.

Στη φάτνη της απόρριψης και της ταλαιπωρίας, ο Θεός βολεύεται. Έρχεται εκεί, γιατί εκεί υπάρχει το πρόβλημα της ανθρωπότητας, η αδιαφορία που δημιουργείται από την αδηφάγο βιασύνη για κατοχή και κατανάλωση. Ο Χριστός γεννιέται εκεί και σε αυτή τη φάτνη τον ανακαλύπτουμε κοντά μας. Έρχεται εκεί που καταβροχθίζεται η τροφή, για να γίνει ο ίδιος η τροφή μας. Ο Θεός δεν είναι ένας πατέρας που καταβροχθίζει τα παιδιά του, αλλά ο Πατέρας που με τον Ιησού μας κάνει παιδιά του και μας τρέφει με τρυφερότητα. Έρχεται για να αγγίξει τις καρδιές μας και να μας πει ότι η μόνη δύναμη που αλλάζει τον ρου της ιστορίας είναι η αγάπη. Δεν μένει απόμακρος, δεν μένει ισχυρός, αλλά έρχεται κοντά και ταπεινός- αυτός που καθόταν στον ουρανό, επιτρέπει στον εαυτό του να τοποθετηθεί σε μια φάτνη.

Αδελφέ, αδελφή, απόψε ο Θεός έρχεται κοντά σου γιατί νοιάζεται για σένα. Από τη φάτνη, ως τροφή για τη ζωή σας, σας λέει: "Αν αισθάνεστε ότι σας κατατρώγουν τα γεγονότα, αν σας κατατρώει η ενοχή και η ανεπάρκειά σας, αν πεινάτε για δικαιοσύνη, εγώ, ο Θεός, είμαι μαζί σας. Ξέρω τι βιώνετε, το βίωσα σε εκείνη τη φάτνη. Γνωρίζω τις δυστυχίες σας και την ιστορία σας. Γεννήθηκα για να σας πω ότι είμαι μαζί σας και θα είμαι πάντα μαζί σας". Η φάτνη των Χριστουγέννων, το πρώτο μήνυμα ενός βρεφικού Θεού, μας λέει ότι είναι μαζί μας, μας αγαπά, μας αναζητά. Κουράγιο, μην αφήνετε το φόβο, την παραίτηση, την αποθάρρυνση να σας κυριεύσουν. Ο Θεός γεννιέται σε μια φάτνη για να σας κάνει να αναγεννηθείτε ακριβώς εκεί, εκεί που νομίζατε ότι είχατε πιάσει πάτο. Δεν υπάρχει κακό, δεν υπάρχει αμαρτία από την οποία ο Ιησούς δεν θα σας σώσει και δεν μπορεί να σας σώσει. Τα Χριστούγεννα σημαίνουν ότι ο Θεός είναι κοντά. Αναγεννηθείτε με εμπιστοσύνη!

Β. Η φάτνη στη Βηθλεέμ μας μιλάει όχι μόνο για εγγύτητα, αλλά και για φτώχεια. Γύρω από μια φάτνη, στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν πολλά: ξύλα και μερικά ζώα και λίγα άλλα. Οι άνθρωποι έμεναν ζεστοί στα ξενοδοχεία, όχι στον κρύο στάβλο ενός πανδοχείου. Αλλά ο Ιησούς γεννήθηκε εκεί, και η φάτνη μας θυμίζει ότι δεν είχε κανέναν άλλο γύρω του, εκτός από εκείνους που τον αγαπούσαν: Τη Μαρία, τον Ιωσήφ και τους βοσκούς· όλοι φτωχοί άνθρωποι, που τους ένωνε η αγάπη και το δέος, όχι τα πλούτη και οι μεγάλες δυνατότητες. Η φτωχή φάτνη αναδεικνύει έτσι τον πραγματικό πλούτο της ζωής. Όχι χρήματα και δύναμη, αλλά σχέσεις και ανθρώπους.

Και το πρώτο πρόσωπο, ο πρώτος πλούτος, είναι ο ίδιος ο Ιησούς. Θέλουμε όμως να σταθούμε δίπλα Του; Τον πλησιάζουμε, αγαπάμε τη φτώχεια Του; Ή μήπως προτιμάμε να παραμείνουμε άνετοι στα δικά μας συμφέροντα; Πάνω απ' όλα, Τον επισκεπτόμαστε εκεί που βρίσκεται, δηλαδή στη φτωχή φάτνη του κόσμου μας; Εκεί είναι παρών. Και καλούμαστε να είμαστε μια Εκκλησία που λατρεύει τον φτωχό Ιησού και υπηρετεί τον Ιησού μέσα στους φτωχούς. Όπως είπε ένας άγιος επίσκοπος: "Η Εκκλησία υποστηρίζει και ευλογεί τις προσπάθειες για τον μετασχηματισμό των δομών αδικίας και θέτει μόνο έναν όρο: οι κοινωνικοί, οικονομικοί και πολιτικοί μετασχηματισμοί να αποδίδουν προς το πραγματικό όφελος των φτωχών" (O.A. Romero, Ποιμαντικό μήνυμα για το νέο έτος, 1η Ιανουαρίου 1980). Φυσικά, δεν είναι εύκολο να αφήσουμε τη ζεστασιά της κοσμικότητας για να αγκαλιάσουμε την άγρια ομορφιά της σπηλιάς της Βηθλεέμ, αλλά ας θυμόμαστε ότι δεν υπάρχουν πραγματικά Χριστούγεννα χωρίς τους φτωχούς. Χωρίς αυτούς γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα, αλλά... όχι τα Χριστούγεννα του Ιησού! Αδελφοί, αδελφές, τα Χριστούγεννα ο Θεός είναι φτωχός: ας αναγεννηθεί η φιλανθρωπία!

Γ. Έτσι φτάνουμε στο τελευταίο σημείο: η φάτνη μας μιλάει για τη συγκεκριμενοποίηση. Πράγματι, ένα μωρό σε μια φάτνη αποτελεί μια εντυπωσιακή, ακόμη και ακατέργαστη σκηνή. Μας υπενθυμίζει ότι ο Θεός έχει πράγματι πάρει σάρκα. Και έτσι οι θεωρίες, οι όμορφες σκέψεις και τα ευσεβή συναισθήματα γι' Αυτόν δεν είναι πλέον αρκετά. Ο Ιησούς, ο οποίος γεννήθηκε φτωχός, έζησε φτωχός και πέθανε φτωχός, δεν έβγαλε πολλούς λόγους για τη φτώχεια, αλλά την έζησε στο έπακρο για εμάς. Από τη φάτνη μέχρι το σταυρό, η αγάπη του για εμάς ήταν απτή, συγκεκριμένη: από τη γέννηση μέχρι το θάνατο, ο γιος του ξυλουργού αγκάλιασε την τραχύτητα του ξύλου, την τραχύτητα της ύπαρξής μας. Δεν μας αγάπησε με λόγια, δεν μας αγάπησε με αστεία!

Και έτσι, δεν αρκείται στα φαινόμενα. Δεν θέλει μόνο καλές προθέσεις, Αυτός που έγινε σάρκα. Εκείνος, που γεννήθηκε στη φάτνη, αναζητά μια συγκεκριμένη πίστη, φτιαγμένη από λατρεία και φιλανθρωπία, όχι από φλυαρία και εξωτερικά φαινόμενα. Εκείνος, που ήταν γυμνός στη φάτνη και θα ξεγυμνωθεί στο Σταυρό, μας ζητάει την αλήθεια, να πάμε στη γυμνή πραγματικότητα των πραγμάτων, να αφήσουμε τις δικαιολογίες, τις δικαιολογίες και τις υποκρισίες στα πόδια της φάτνης. Εκείνος, που τυλίχθηκε τρυφερά σε σπάργανα από τη Μαρία, θέλει να ντυθούμε κι εμείς με αγάπη. Ο Θεός δεν θέλει την εμφάνιση, αλλά τη συγκεκριμενοποίηση. Ας μην αφήσουμε αυτά τα Χριστούγεννα να περάσουν, αδελφοί και αδελφές, χωρίς να κάνουμε κάτι καλό. Αφού είναι η γιορτή Του, τα γενέθλιά Του, ας Του δώσουμε δώρα που Τον ευχαριστούν! Τα Χριστούγεννα ο Θεός είναι συγκεκριμένος: στο όνομά του ας αναζωογονήσουμε λίγη ελπίδα για όσους την έχουν χάσει!

Χριστέ μου, κοιτάμε προς το μέρος Σου, που είσαι ξαπλωμένος στη φάτνη. Σε βλέπουμε τόσο κοντά, κοντά μας για πάντα: Σ' ευχαριστούμε, Κύριε. Σε βλέπουμε φτωχό, διδάσκοντάς μας ότι ο αληθινός πλούτος δεν βρίσκεται στα πράγματα, αλλά στους ανθρώπους, ιδιαίτερα στους φτωχούς: συγχώρεσέ μας, αν δεν σε αναγνωρίσαμε και δεν σε υπηρετήσαμε σ' αυτούς. Σε βλέπουμε συγκεκριμένα, γιατί συγκεκριμένη είναι η αγάπη σου για εμάς: Ιησού, βοήθησέ μας να δώσουμε σάρκα και ζωή στην πίστη μας. Αμήν.

Πηγή: Ενοριακό info