Αυτό το πλοίο ούτε ο Θεός δε μπορεί να το βυθίσει (2ο μέρος) - Υπ.

  Αυτό το πλοίο ούτε ο Θεός δε μπορεί να το βυθίσει 
(2ο μέρος) 

    Είχαμε γράψει σε παλαιότερη ανάρτηση (https://anastasiosk.blogspot.com/2021/04/blog-post_495.html) πως δεν υπάρχουν γραπτά τεκμήρια που να επιβεβαιώνουν ότι η φράση αυτή ειπώθηκε κατά την καθέλκυση του Τιτανικού, του μεγαλύτερου και πολυτελέστερου πλοίου της εποχής του. Η αλήθεια ωστόσο, είναι πως όλοι πίστευαν ότι ο Τιτανικός ήταν αβύθιστος. Αυτός ήταν ο μοναδικός λόγος, εξ αιτίας του οποίου:

·        το πλοίο είχε αναπτύξει υπερβολικά μεγάλη ταχύτητα, χωρίς να υπάρχει ορατότητα

·        ο καπετάνιος αψήφισε τις προειδοποιήσεις για παγόβουνα

·        δεν έγινε ποτέ καμία άσκηση ετοιμότητας

·        δεν είχαν προμηθευτεί κόκκινες φωτοβολίδες

·        δεν υπήρχε επαρκής αριθμός από σωσίβιες λέμβους κ.ά.

και έτσι, το πολυτελές πλοίο βυθίστηκε στο παρθενικό του ταξίδι στις 14 προς 15 Απριλίου 1912, παίρνοντας μαζί του 1.553 ψυχές. Οι ειδικοί που ασχολήθηκαν με το ναυάγιο ισχυρίζονται ότι θα είχαν σωθεί όλοι οι επιβάτες (!) αν δεν είχε συμβεί έστω και ένας από τους παράγοντες που προαναφέρθηκαν, και που τελικά συνοψίζονται και είναι εκφάνσεις ενός και μόνο γεγονότος: όλοι πίστευαν ότι ο Τιτανικός ήταν αβύθιστος!

Στο 2^ο μέρος θα γνωρίσουμε άγνωστες ή λιγότερο γνωστές ιστορίες επιβατών του πιο διάσημου ναυαγίου όλων των εποχών.

Όπου πας εσύ, θα πάω κι εγώ!

Στην πολυτελέστερη σουίτα του πλοίου έμεναν το ζεύγος Στράους, ο Ίζιντορ και η Άιντα. Όπως όλοι σχεδόν οι επιβάτες του πλοίου, άργησαν να καταλάβουν τη σοβαρότητα της κατάστασης. Είχαν παρέλθει 20 μοιραία λεπτά, όταν -μέσα σε γενική σύγχυση και χωρίς καμία άσκηση ετοιμότητας- άρχισε να κατεβαίνει η πρώτη βάρκα και δόθηκε εντολή να επιβιβαστούν μόνο γυναίκες και παιδιά καθώς και οι επιβάτες της α΄ θέσης. Ένας αξιωματικός έσπρωξε ελαφρά την Άιντα και είπε ευγενικά: «Προχωρήστε κυρία Στράους, πρέπει να μπείτε γρήγορα στη βάρκα». Η 63χρονη Άιντα πήρε από το χέρι την καμαριέρα της Έλεν και μπήκε στη βάρκα. Ύστερα κοίταξε τον αγαπημένο της στα μάτια. Ήταν τα ίδια μάτια που ξεχείλιζαν ευτυχία, όταν 40 χρόνια πριν, είχε απαντήσει στον πάστορα που τον ρωτούσε αν θέλει την Άιντα για γυναίκα του. Ήταν τα ίδια μάτια που φώναξαν, πριν το στόμα ψιθυρίσει: «Yes, I do!». Τώρα ήταν πλημμυρισμένα δάκρυα. «Ελάτε κι εσείς κύριε Στράους» συνέχισε ο αξιωματικός. Ο 67χρονος Ίζιντορ κούνησε το κεφάλι αρνητικά. «Δεν πάω πουθενά μέχρι να δω πως κάθε γυναίκα και παιδί έχουν απομακρυνθεί με ασφάλεια». Ο αξιωματικός δεν περίμενε να ακούσει τέτοια απάντηση. Πριν προλάβει να αρθρώσει λέξη ο Ίζιντορ γύρισε στην Άιντα και ψιθύρισε παρακαλεστά: «Να ζήσεις εσύ τουλάχιστον!» Τα δευτερόλεπτα κυλούν δραματικά κι οι αξιωματικοί αμήχανα παρακολουθούν τη σκηνή. Η Άιντα σηκώθηκε από τη θέση της, έβγαλε το μακρύ γούνινο παλτό της. «Πάρ’ το» είπε στην καμαριέρα της. «Θα σε κρατήσει ζεστή μέχρι να σωθείτε. Εγώ δε θα το χρειαστώ πια». Ύστερα βγήκε από τη βάρκα. Πήγε κοντά στον Ίζιντορ και του είπε: «Όπου πας εσύ, θα πάω κι εγώ!». 

Γύρω της γυναίκες έτρεχαν αλλόφρονες. Μικρά παιδιά έκλαιγαν κρατώντας την άκρη του φουστανιού της μητέρας τους. Η πρώτη βάρκα κατέβηκε. Ύστερα και η δεύτερη. Και η τρίτη. Ξαφνικά ένας ναύτης χαχάνισε δυνατά και γύρισαν όλοι απορημένοι να δουν. Το θέαμα ήταν κωμικό και τραγικό συνάμα. Ένας κοντόσωμος άντρας είχε φορέσει γυναικεία ρούχα και προσπαθούσε να επιβιβαστεί σε μια βάρκα. Ο ναύτης που βοηθούσε στην επιβίβαση δεν τον πρόσεξε στην αρχή. Όταν όμως γύρισε από την άλλη και είδε ένα περιποιημένο μουστάκι να κοσμεί το τρομαγμένο πρόσωπό του, τον άρπαξε με μιας κι άρχισε να φωνάζει. Ο άντρας άρχισε να κλαίει -από ντροπή και απόγνωση- μα κανείς δεν είχε διάθεση να ασχοληθεί με το γεγονός. Ο καθένας πάσχιζε να σώσει τον εαυτό του. Με όποιο τρόπο.

Όταν πια κατέβηκε και η τελευταία βάρκα στη θάλασσα, όταν ο Τιτανικός είχε πάρει άσχημη κλίση, όταν σταμάτησε η μουσική από το κατάστρωμα κι όταν έσβησαν όλα τα φώτα, ένα μεγάλο κύμα τους άρπαξε και τους τράβηξε στα παγωμένα νερά. Ο Ίζιντορ βρέθηκε νεκρός τα ξημερώματα από το πλήρωμα του πλοίου Καρπάθια που είχε φτάσει στον τόπο του ναυαγίου. Η σορός της Άιντα δεν βρέθηκε ποτέ. Τα έξι παιδιά τους μάζεψαν λίγο νερό από τον Ατλαντικό και το έριξαν στο μνήμα του πατέρα τους.

Σήμερα ένα μνημείο στη μνήμη της Άιντα κοσμεί έναν κεντρικό δρόμο του Μανχάταν και έξω από τον επιχειρηματικό κολοσσό Macy’s της οικογένειας Στράους οι περαστικοί κοντοστέκονται για να διαβάσουν: «Their lives were beautiful and their deaths glorious».

Ο μπαμπάς είναι ήρωας

Ο αρχικαμαρότος Άντριου Λάτιμερ δεν σταμάτησε ούτε λεπτό να τρέχει για να σώσει όσους περισσότερους επιβάτες μπορεί. Άλλοτε ενθαρρύνει, άλλοτε εμψυχώνει κι άλλοτε σκουπίζει κρυφά ένα δάκρυ, όταν συνειδητοποιεί πως το μοιραίο είναι αναπόφευκτο. Στέκεται μπρος σε μια βάρκα και δίνει εντολές: «Φορέστε τα σωσίβια γιλέκα και μπείτε στη σειρά! Μην χάνουμε χρόνο!». Ύστερα βοηθά τις πιο ανήμπορες γυναίκες να μπουν. Παίρνει στην αγκαλιά του μικρά παιδιά και τα εναποθέτει στην αγκαλιά των δικών τους. Κι όταν πια έχουν μείνει ελάχιστες θέσεις στη βάρκα, κοιτά ανήσυχος γύρω για να βρει όσους πιο πολλούς μπορεί στο δρόμο για την σωτηρία. Ένα κλάμα γοερό τον κάνει να γυρίσει απότομα προς τα πίσω. Μια γυναίκα σφίγγει απελπισμένα στην αγκαλιά της δυο παιδιά και τον κοιτάει. Στην αρχή δεν καταλαβαίνει. Ύστερα συνειδητοποιεί την τραγική πραγματικότητα. Η μάνα δεν έχει σωσίβιο γιλέκο. Δεν έφτασαν τα σωσίβια για όλους. Οι πιθανότητες να σωθούν μόνο τα παιδιά χωρίς εκείνη, είναι πολλές, πάρα πολλές. Ο Άντριου σφίγγει τα χέρια κι άθελά του ακουμπά στο δικό του σωσίβιο. Αυτό που φόρεσε από τους πρώτους, αλλά πια δεν ξέρει αν θα του χρειαστεί. Πρέπει πρώτα να εκκενωθεί το πλοίο. Πρώτα οι επιβάτες! Εκείνος μπορεί να μην προλάβει καθόλου να μπει σε βάρκα. Πού να φτάσουν 20 βάρκες για πάνω από δυο χιλιάδες επιβάτες!

Με γρήγορες κινήσεις βγάζει το σωσίβιο και το προτείνει στη γυναίκα που στέκεται άφωνη και σαστισμένη. «Μπες γρήγορα στη βάρκα» της λέει. «Και τα παιδιά σου!» συμπληρώνει και χάνεται στο πλήθος.

Μάταια η γυναίκα του Τζένι περίμενε την άλλη και την παράλλη μέρα να δει το όνομά του ανάμεσα στους επιζώντες. Όταν το πήρε απόφαση πως άδικα τον ψάχνει, έκλαψε μ’ ένα γοερό κλάμα που έκανε το μικρό κοριτσάκι που κουβαλούσε στα σπλάχνα της να ταράζεται. Η μικρή Τζάνετ Λάτιμερ είδε το φως της ζωής λίγους μήνες μετά. Η μητέρα της δεν παντρεύτηκε ξανά. Παρηγοριά της έμεινε η μικρή πριγκίπισσα. Πού και πού της έπαιρνε από το χέρι και της έδειχνε τη φωτογραφία του Άντριου λέγοντας με συγκίνηση: «Ο μπαμπάς είναι ήρωας!».

Τα παιδιά μου!

Η ιεραπόστολος Άννι Φανκ μόλις έχει ολοκληρώσει μια αποστολή στην Ινδία και επιστρέφει στην πατρίδα της. Η ώρα έχει περάσει και η Άννι βρίσκεται μπροστά στην τελευταία βάρκα. Δίπλα της, γύρω της, μανάδες που κλαίνε, παιδιά που φωνάζουν, άντρες που δεν θέλουν να τους αποχωριστούν. Κι η τελευταία βάρκα γεμίζει, όλο γεμίζει… Η Άννι τώρα απέχει ένα μέτρο από τη… σωτηρία. Είναι δεύτερη στη σειρά. Μπροστά της είναι μόνο μια γυναίκα. Τα δευτερόλεπτα περνάνε βασανιστικά, η Άννι απέχει λίγα εκατοστά από τη βάρκα και… «περάστε» της κάνει νόημα ο ναύτης. «Δόξα τω Θεώ» σκέφτεται συγκινημένη όταν … «Τα παιδιά μου! Τα παιδιά μου!» Μια γυναίκα κλαίει στο κατάστρωμα. Τα παιδιά της είναι ήδη στη βάρκα, αλλά εκείνη δεν πρόλαβε να μπει…

Η Άννι την κοιτά σαστισμένη και χωρίς χρονοτριβή σηκώνεται, βγαίνει από τη βάρκα και σπρώχνει ελαφρά τη γυναίκα, που την κοιτά χωρίς να μπορεί να αρθρώσει ούτε λέξη. Η βάρκα γλιστράει προς τη θάλασσα, η άγνωστη γυναίκα σφίγγει στην αγκαλιά της τα παιδιά και η Άννι ήρεμη, κοιτά μια τον ουρανό και μια τα παγωμένα νερά του Ατλαντικού και ψιθυρίζει: «Come, Lord Jesus (= Ἔρχου Κύριε Ἰησοῦ!)» [2] 

Δεν είναι παιδιά!

«Εσείς προχωρήστε, τα παιδιά θα μείνουν πίσω». Ο καμαρότος με αυστηρό ύφος προτρέπει μια άλλη γυναίκα να αφήσει τα παιδιά της και να μπει στη σωσίβια λέμβο. «Μα, γιατί δεν αφήνετε τα παιδιά μου;» ρωτά εκείνη και κλαίει. «Είπαμε κυρία μου!» της απαντά ο ναύτης και βιάζεται να βάλει κι άλλους στη βάρκα. «Αυτά είναι 14 ο ένας και 16 ο άλλος. Αυτά δεν είναι παιδιά, είναι άντρες!»

Η μάνα δεν χρειάστηκε πολύ να αποφασίσει. Έκανε πίσω, αγκάλιασε τους δυο λεβέντες της και χάθηκαν ανάμεσα στο πλήθος που ήταν στο κατάστρωμα. Δεν βρέθηκαν ποτέ. Αξίζει να αναφερθεί ότι από τα 113 παιδιά που επέβαιναν στο πλοίο χάθηκαν τα 53. Από αυτά μόνο 1 ήταν στην α΄ θέση, κι αυτό χάθηκε από κακή συνεννόηση της νταντάς με τη μητέρα του. Τα υπόλοιπα ήταν β΄ και γ΄ θέσης.

Το βιολί του μουσικού

Όση ώρα οι επιβάτες φορούσαν τα σωσίβια γιλέκα, όση ώρα επιβιβάζονταν στις λέμβους, η ορχήστρα δεν σταμάτησε να παίζει. Οι μουσικοί προτίμησαν να εμψυχώνουν με αυτόν τον τρόπο τους επιβάτες και να χαθούν μαζί με το πλοίο. Ανάμεσά τους ήταν ο Γουάλας Χάρτλεϊ. Όταν ανέσυραν τη σορό του από το ναυάγιο, με έκπληξη διαπίστωσαν πως ο Γουάλας κρατούσε στο στήθος του μια καφέ δερμάτινη θήκη. Πάνω της είχε χαραγμένα τα αρχικά W.H.H. Την πήραν και την έβγαλαν στη στεριά. Μέσα της βρήκαν ένα βιολί με μια ασημένια επιγραφή: «Για τον Γουάλας ως δώρο για τον αρραβώνα μας από τη Μαρία». Η Μαρία Ρόμπινσον με την οποία ήταν αρραβωνιασμένος ο Γουάλας από το 1910 μετά το ναυάγιο έζησε όλη την υπόλοιπη ζωή της μόνη στην παραθαλάσσια περιοχή του Μπρίντλιγκτον. Αρνήθηκε όλες τις προτάσεις γάμου που της έγιναν τα επόμενα χρόνια. Μόνη της παρέα ήταν το βιολί που, τα βράδια -είπαν κάποιοι- άνοιγε τη δερμάτινη θήκη του και ακουμπούσε απαλά τις χορδές του. Πολλά χρόνια αργότερα, το 2013, όταν η Μαρία είχε πια φύγει από τη ζωή, το βιολί πουλήθηκε -όπως ανακοίνωσε ο οίκος δημοπρασιών Henry Aldridge & Son- έναντι 900.000 στερλινών (περίπου 1.063.000€ τότε).

Η βιβλιοθήκη στο Χάρβαρντ

Το μοιραίο βράδυ (14 προς 15 Απριλίου 1912) στο εστιατόριο της α΄ θέσης ο Τζωρτζ Γουάιντνερ και η σύζυγός του Έλινορ παρέθεταν δείπνο προς τιμήν του καπετάνιου Σμιθ.

Μαζί τους ήταν κι ο γιος τους Χάρρυ, απόφοιτος του Χάρβαρντ και μανιώδης βιβλιόφιλος, κάτοχος χιλιάδων βιβλίων. Ο Χάρρυ κι ο πατέρας του ήταν ανάμεσα σε εκείνους που χάθηκαν. Η μητέρα του μάζεψε τα κομμάτια της και λίγο καιρό μετά το ναυάγιο έστειλε επιστολή στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ με την οποία τους ανακοίνωνε ότι διέθετε όλα τα βιβλία του γιου της στο Πανεπιστήμιο και ακόμα αναλάμβανε τα έξοδα οργάνωσης της συλλογής. Το Πανεπιστήμιο αποφάσισε να αφιερώσει ολόκληρη τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου στη μνήμη του παιδιού της. Σήμερα το όνομα του Χάρρυ Γουάιντνερ δεσπόζει στην υπέρθυρη επιγραφή της εισόδου της Βιβλιοθήκης.

Οι τρεις Έλληνες που έψαχναν καλύτερη τύχη στην Αμερική

Είναι λιγότερο γνωστό πως ανάμεσα στα θύματα του Τιτανικού υπήρχαν και 4 Έλληνες από τον Άγιο Σώστη Μεσσηνίας.

Ο Παναγιώτης Λυμπερόπουλος που εργαζόταν στη Νέα Υόρκη, είχε έλθει στην Ελλάδα για τη βάπτιση του γιου του Κωνσταντίνου. Η γυναίκα του, Αγγελική, προσπάθησε να τον πείσει να μη γυρίσει αμέσως πίσω, αλλά να μείνει και να γιορτάσει μαζί τους το Πάσχα. Εκείνος δεν την άκουσε.

Στο ταξίδι της επιστροφής προς την Αμερική πήγαν μαζί του δυο αδέλφια, ο Απόστολος και ο Δημήτρης Χρονόπουλος. Οι σοροί τους δεν βρέθηκαν ποτέ. Ο Παναγιώτης αντίθετα, που ήξερε καλά αγγλικά, κατάφερε και βγήκε στο κατάστρωμα κι από κει σε σωσίβια λέμβο. Η λέμβος ωστόσο, παρασύρθηκε από τα νερά βορειότερα και βρέθηκε δύο μήνες αργότερα. Οι επιβαίνοντες είχαν πεθάνει από ασιτία. Στην προσπάθειά τους να επιζήσουν είχαν φάει κομμάτια από το ξύλο της βάρκας…

Ο τέταρτος της παρέας ήταν ο 18χρονος βοσκός Βασίλης Καταβέλος. Ήθελε να πάει στην Αμερική να βρει τον αδερφό του Παναγιώτη που εργαζόταν ως εφημεριδοπώλης. Γι’ αυτό πούλησε τα πρόβατά του, προκειμένου να εξασφαλίσει το εισιτήριο για τη «γη της Επαγγελίας». Η σορός του εντοπίστηκε από τα σωστικά συνεργεία. Πάνω του βρήκαν ένα εισιτήριο τρένου από τη Νέα Υόρκη προς το Μιλγουόκι, ένα μικρό καθρέφτη, δύο σημειωματάρια, μια χτένα και ένα κλειδί. Ο αδερφός του Παναγιώτης έμαθε τα νέα από τις εφημερίδες που πουλούσε…

Η εφτάψυχη Βιολέτα

Υπάρχει και μια αστεία ιστορία ανάμεσα στις τόσες τραγικές, της Βιολέτα Τζέσσον. Η Βιολέτα γεννήθηκε στην Αργεντινή και οι γονείς της ήταν Ιρλανδοί μετανάστες. Είχε άλλα οκτώ αδέλφια, από τα οποία επέζησαν μόνο έξι. Όταν η ίδια αρρώστησε από φυματίωση οι γιατροί την ξέγραψαν. Εκείνη όμως, ζει και τους διαψεύδει.

Όταν γίνεται 23 ετών εργάζεται στο Ολύμπικ, το άλλο υπερωκεάνιο της εταιρείας που κατασκεύασε τον Τιτανικό. Το 1911 όμως, το πλοίο συγκρούστηκε με το βρετανικό πολεμικό Hawke και υπέστη μεγάλη ζημιά. Η Βιολέτα δεν έπαθε ούτε γρατζουνιά.

Στη συνέχεια η Βιολέτα έπιασε δουλειά στον Τιτανικό. Το μοιραίο βράδυ επιβιβάστηκε στη σωσίβια λέμβο 16, προκειμένου να κατευθύνει όσους δεν μιλούσαν αγγλικά.

Κατά τη διάρκεια του Α ́Παγκοσμίου Πολέμου, η Βιολέτα υπηρέτησε ως νοσοκόμα στον Βρετανικό Ερυθρό Σταυρό.

Η εταιρεία που κατασκεύασε τον Τιτανικό είχε κατασκευάσει άλλο ένα τεράστιο πλοίο τον Βρετανικό. Το πλοίο επιτάχθηκε από τους Βρετανούς για να μεταφέρει τραυματίες στην Αγγλία. Ενώ είχε ήδη μεταφέρει 15.000 τραυματίες στην Αγγλία, το πλοίο προσέκρουσε σε γερμανική νάρκη και βυθίστηκε στο Αιγαίο πέλαγος, κοντά στη Τζια. Δυστυχώς βιάστηκαν να κατεβάσουν στη θάλασσα τις σωσίβιες λέμβους και η δίνη που προκαλούσαν οι προπέλες αναποδογύρισε τις βάρκες. 30 άνθρωποι πνίγονται. Η Βιολέτα βλέποντας ότι θα πνιγεί πέφτει στη θάλασσα. Πριν πέσει παίρνει μαζί της μόνο ένα πράγμα: την οδοντόβουρτά της, γιατί αυτό της είχε λείψει περισσότερο στο ναυάγιο του Τιτανικού. Την ώρα που πέφτει νιώθει να τη χτυπά η προπέλα, αλλά δεν δίνει σημασία. Μερικά χρόνια αργότερα, πάει στο γιατρό, γιατί έχει πονοκεφάλους και εκείνος ανακαλύπτει πως έχει ένα παλιό κάταγμα στο κρανίο (!).

Οι Γερμανοί δεν παραδέχθηκαν ποτέ πως βύθισαν το πλοίο. Το 1975 ο μεγάλος εξερευνητής Ζακ Κουστώ έρχεται στην Ελλάδα προκειμένου να εξερευνήσει ναυάγια του Αιγαίου και αρχαιολογικούς θησαυρούς και βρίσκει το… ναυάγιο του Βρετανικού. Στο πλοίο διακρίνονταν καθαρά τα σημάδια της πρόσκρουσης, απόδειξη ότι η Γερμανία βύθισε το πλωτό νοσοκομείο.

Η έκπληξη της εξερεύνησης βέβαια, δεν ήταν τα σημάδια της πρόσκρουσης, αλλά μια 80χρονη επιβάτης του ερευνητικού σκάφους που δεν είναι άλλη από τη Βιολέτα! Ήθελε, λέει, να δει από κοντά την καμπίνα όπου έμενε ως νεαρή νοσοκόμα.

Αξίζει να πούμε ότι και τα τρία πλοία, Ολύμπικ, Τιτανικός και Βρετανικός, είχαν κατασκευαστεί από την ίδια εταιρεία, την White Star Line. Δυστυχώς, τα δύο είχαν άσχημη τύχη… Ευτυχώς η  Βιολέτα ήταν εφτάψυχη!

Υπ.

________________

[1] Το τέλος του ζευγαριού, όπως παρουσιάζεται στην ταινία που σκηνοθέτησε ο Τζέιμς Κάμερον είναι προϊόν μυθοπλασίας για τις ανάγκες του σεναρίου: ο θάνατος τούς βρίσκει αγκαλιασμένους στο κρεβάτι της καμπίνας τους την ώρα που το πλοίο βουλιάζει. Η σκηνή όμως, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, είναι φανταστική.
[2] Αποκ. κβ΄20