Ο συνάδελφος κ. Παν. Παπαθεοδώρου, θεολόγος, ασχολούμενος με αγιολογικά θέματα. συνέγραψε, πριν από κάποιο καιρό, βιβλίο με τον τίτλο: «Οι άγιοι στη ζωή της Εκκλησίας», το οποίο εκτύπωσαν οι εκδόσεις «ΤΑΩΣ» υπό την ευθύνη του κ. Αναστάσιου Κωστόπουλου. Το βιβλίο αυτό δόθηκε δωρεάν σε φίλους και γνωστούς, καθώς και σε καθένα που το ζήτησε.
Αναφέρεται στους Αγίους και τους Μάρτυρες της Εκκλησίας μας, στην αναγνώρισή τους κατά την τάξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου και στην απόδοση τιμής από το πλήρωμα της Εκκλησίας, τόσο στο πρόσωπό τους, όσο και στα λείψανά τους. Η αναφορά του βιβλίου εκείνου στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου, που κατέχει την πρώτη θέση στο εορτολόγιο της Εκκλησίας μας και που οι πιστοί καταφεύγουν ανά πάσαν στιγμή στις πρεσβείες, ήταν πολύ σύντομη, όπως διατείνεται ο συγγραφέας, επειδή υπήρχε η προοπτική συγγραφής ξεχωριστού βιβλίου για τη Θεομήτορα.
Ήλθε, λοιπόν, η ώρα να εκπληρώσει
ο συγγραφέας «το τάμα» του στην Θεομήτορα. Η μεταφορά της εικόνας της Παναγίας
των Ελαιών στην Πάτρα την περίοδο των Πρωτοκλητείων του προηγούμενου έτους με
την παρέμβαση του Σεβασμιωάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Χρυσοστόμου στο
Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων, για να την προσκυνήσουν οι πιστοί της περιοχής
μας, έδωσε την ευκαιρία στον κ. Π. Παπαθεοδώρου να εκδώσει το νέο βιβλίο του,
το οποίο τυπώθηκε από τις εκδόσεις «Εκκλησιολόγος»
του κ. Αλεξ. Κολλιόπουλου και που
φέρει τον τίτλο «Στη Γλυκιά Παναγιά
προσευχόμαστε όλοι».
Το βιβλίο, εκτάσεως 106 σελίδων
και διανθισμένο με εικόνες της Παναγίας, αποτελείται από δύο μέρη: από το Α΄, που
έχει τον τίτλο «Την Θεοτόκον
…Μεγαλύνωμεν» και αποτελεί προτροπή προς τους πιστούς να εξυμνούν και να
εγκωμιάζουν την Θεοτόκο, και από το Β΄ που
αναφέρεται στις εικόνες της Παναγίας και των Αγίων, στην τιμητική
προσκύνηση αυτών, στα θαύματά τους και στις ακολουθίες των αγίων.
Η Παναγία κατέχει κεντρική θέση
στη λατρεία των Ορθοδόξων, στη Θεολογία και στη λειτουργική πράξη της
Εκκλησίας. Αποτελεί οικείο πρόσωπο στην καθημερινότητά μας, καθόσον στη
συνείδησή μας έχουν περάσει ιδιότητες προστατευτικές και μεσολαβητικές για την
πνευματική μας πορεία.
Με το πρόσωπο της Παναγίας,
επίσης, σχετίζονται αναρίθμητες ιστορίες και παραδόσεις που αφορούν όλα τα
σημαντικά βήματα του Ελληνικού έθνους.
Ο σ. αναφέρει ακόμη ότι η
Θεομήτορα κατέχει εξέχουσα θέση και στη νεοελληνική λαογραφική παράδοση, η
οποία είναι γεμάτη από διηγήσεις και συμβολισμούς του προσώπου της. Ο Ελληνικός
λαός την περιβάλλει με θέρμη και αγάπη, καθώς σε όλους τους εθνικούς αγώνες
του, όπως αναφέρουν ιστορικοί, πολεμιστές και απλοί άνθρωποι, εμψύχωνε αυτούς,
που αγωνίζονταν.
Η μορφή της Παναγίας
αναμφισβήτητα είναι από τις κυρίαρχες στη Βυζαντινή και μεταβυζαντινή τέχνη,
καθώς και στην Ευρωπαϊκή τέχνη από την εποχή του Μεσαίωνα έως τα νεότερα
χρόνια.
Όλα αυτά παρουσιάζονται αναλυτικά
στο βιβλίο.
Ο συγγραφέας ξεκινάει από τη
διαπίστωση της κοινής παραδοχής ότι η Θεοτόκος κατέχει την πρώτη θέση στο
εορτολόγιο της Εκκλησίας και είναι «το άνθος» της όλης δημιουργίας, κατά τον
Ιωσήφ Βρυέννιο. Μεγαλύνεται και μακαρίζεται η Μητέρα του Κυρίου από τα χρόνια
της Καινής Διαθήκης. Κατά τους αγίους Πατέρες της Εκκλησίας και τους
Υμνογράφους της η Θεοτόκος βρίσκεται υπεράνω Αγγέλων και Αγίων. Είναι η κυρία
και Δέσποινα όλου του κόσμου, είναι η Μητέρα του Θεάνθρωπου Κυρίου, όπως την
παρουσιάζουν τα αγιογραφικά κείμενα και οι εικονογράφοι της Εκκλησίας.
Η στοργή και η προστασία της
Θεομήτορος για το ανθρώπινο γένος γεμίζει ευγνωμοσύνη τους χριστιανούς, που
κατακλύζουν τους ναούς στις γιορτές της. Στα χείλη των πιστών συνεχώς έρχονται
λέξεις και φράσεις που δηλώνουν την απόλυτη εμπιστοσύνη και αφοσίωσή τους σ’
Εκείνη
Ο σ. αναφέρει ακόμη ότι προς
τιμήν της Παναγίας η Εκκλησία μας, μετά τους διωγμούς και την αντιμετώπιση των
αιρέσεων, ενδεχομένως και λίγο αργότερα, άρχισαν να καθιερώνονται εορτές,
Θεομητορικές ονομαζόμενες, που έχουν σημείο αναφοράς σημαντικά στάδια του βίου
της Παναγίας, όπως η Γέννηση της Θεοτόκου, τα Εισόδια, ο Ευαγγελισμός της και η
Κοίμησή της. Εκτός των εορτών αυτών αναφέρονται και άλλες εορτές προς τιμήν
της.
Ο σ. παρατηρεί ότι σε όλες τις γωνιές της
Ελληνικής γης υπάρχουν εκκλησιές αφιερωμένες στην Παναγία, τη μεγάλη μάνα όλων
των ανθρώπων. Η κάθε μια γιορτάζει σε ημερομηνία που υπενθυμίζει κάποιο γεγονός
της ζωή της Παρθένου.
Το
15/Αύγουστο γιορτάζει όλη η Ελλάδα, όλοι οι ναοί. Ξεχωρίζουν όμως τα
προσκυνήματα της Παναγίας της Τήνου, της Εκατονταπυλιανής της Πάρου, της
Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο, της Μυρτιδιώτισσας στα Κύθηρα, της Παναγίας στον
Προυσσό, της Παναγιάς του Κύκκου στην Κύπρο και σε τοπικό επίπεδο της Παναγίας
της Γηροκομήτισσας και της Παναγίας της Νοτενιώτισσας. Ο συγγραφέας αναλυτικά
επιμένει περισσότερο στα τρία πρώτα προσκυνήματα και στο τελευταίο.
Αναφερόμενος στην ιστορική
διαδρομή του Γένους των Ελλήνων από τα Βυζαντινά χρόνια μέχρι σήμερα παρατηρεί
ότι, τόσο στις ένδοξες περιόδους και τις μεγαλειώδεις στιγμές του Γένους, όσο
και στους αγώνες των Ελλήνων για την προάσπιση η την ανάκτηση της ελευθερίας
τους είχαν στο πλευρό τους προστάτιδα και Υπέρμαχο την Παναγία.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου του
ο συγγραφέας κάνει μια μακρά προσέγγιση της ιστορίας των εικόνων. Αναφέρεται
ακόμη στους μακρούς αγώνες της Εκκλησίας κατά των εικονομάχων (των πολεμίων των
εικόνων), οι οποίοι, έχοντας την υποστήριξη, διαδοχικά, πολλών Αυτοκρατόρων του
Βυζαντίου, πέτυχαν την απομάκρυνση των εικόνων από τους ναούς. Τονίζει δε
ιδιαίτερα το ρόλο δύο γυναικών, της Ειρήνης της Αθηναίας, που επιτρόπευε τον
υιό της Κων/ τίνο τον Στ΄ και της Αυτοκράτειρας Θεοδώρας, που επίσης επιτρόπευε
τον ανήλικο υιό της Μιχαήλ, που, όταν πήραν στα χέρια τους την εξουσία, κατόρθωσαν
με την επιμονή τους και τη σώφρονα πολιτική τους να πετύχουν την ενότητα τους
Έθνους και την επαναφορά των Εικόνων στην Εκκλησία, συμβάλλοντας στο θρίαμβο
της Ορθοδοξίας.
Η ειρήνη στην εκκλησία, ύστερα
από 116 χρόνια αγώνων εναντίο των εικονομάχων, είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη
της θεολογίας της εικόνας και την παγίωση της τιμητικής προσκύνησης των
εικόνων. Την εργασία του κλείνει ο κ. Παπαθεοδώρου με αναφορά στις ακολουθίες
της Θεομήτορος και των λοιπών αγίων.
Πηγή: Εκκλησιολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου