Μας χωρίζει άβυσσος - Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Μας χωρίζει άβυσσος

Toῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

«Οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν» (Μάρκ. 10,42)

Ὅσοι, ἀγαπητοί μου, ἐνδιαφέρονται ὄχι γιὰ τὰ θρησκευτικά –τὸ τονίζω–, ἀλλὰ γιὰ τὰ κοινωνικά, πατριωτικὰ καὶ πολιτικὰ πρά­γματα τοῦ τόπου μας ἀλλὰ καὶ ὅ­λου τοῦ κόσμου, θά ᾽πρεπε νά ᾽νε σήμερα στὴν ἐκ­κλησία, ν᾽ ἀκούσουν τὸ εὐ­­αγγέ­λιο (βλ. Μάρκ. 10,32-45), γιὰ νὰ φύ­γῃ ἀπ᾽ τὸ μυαλό τους ἡ ἐσφαλμένη ἰ­δέα, ὅτι τὸ Εὐ­αγγέλιο δείχνει τὸ δρόμο μόνο γιὰ τὴν πέρα τοῦ τάφου ζωή. Ἀσφα­λῶς τὸ Εὐ­αγγέλιο δείχνει τὸν οὐρανό, τὴν αἰώνιο ζωή· δὲν ἀ­διαφορεῖ ὅμως καὶ γιὰ τὴν ἐπίγεια ζωή. Ἐν­δι­αφέρεται γιὰ τὴν οὐράνια ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ἐ­­πίγεια ζωή, ποὺ εἶνε τὸ προοΐμιο τῆς αἰ­ωνίου ζω­ῆς καὶ μακαριότητος. Τὸ Εὐαγγέλιο, ὅ­πως εἶπε κάποιος, εἶνε ὁ χάρτης τῆς ἐπιγείου καὶ τῆς οὐ­ρανίου πολιτείας. Ἀνεκτίμη­τα τὰ λόγια του! Ἂν τὰ λίγα αὐτὰ ποὺ εἶπε σήμερα ὁ Κύριος τὰ ἔ­βαζαν στὴν καρδιά τους αὐτοὶ ποὺ κυβερνοῦν τὸν κόσμο καὶ χειρίζον­­ται τὶς τύχες καὶ τὴν πρόοδο τοῦ λαοῦ μας, ἡ γῆ αὐ­τὴ θὰ γινόταν παράδεισος.

Τί εἶπε ὁ Κύριος; Ἀφορμὴ ἦταν ἕνα ἐπεισό­διο, ποὺ συνέβη στὴν συνοδεία του ὅταν γιὰ τελευταία φορὰ ἀ­­νέ­βαιναν στὰ Ἰεροσόλυμα.

* * *

Καθώς, δηλαδή, οἱ μαθηταὶ τὸν συνοδεύουν, ὁ Κύριος τοὺς προλέγει τὰ θλιβερὰ ποὺ πρόκειται νὰ πάθῃ· ὅτι θὰ παραδοθῇ στοὺς ἐ­χθροὺς καὶ θὰ ὑπομείνῃ τὰ πάνδεινα. Τότε λοι­πὸν οἱ δώ­δεκα, ἀντὶ νὰ συμμεριστοῦν τὰ αἰσθήματά του καὶ νὰ δείξουν συμπάθεια, κα­τὰ ἕνα περίεργο τρόπο ἐκ­φράζουν μιὰ νοοτρο­πία ἐν­τελῶς ξένη πρὸς τὶς σκέψεις τοῦ Κυρίου.

Τί λένε; Δὲν μποροῦν καθόλου νὰ δεχτοῦν ὅτι ὁ Κύριος, ποὺ χθὲς μόλις ἀνέστησε ἀ­πὸ τὸν τάφο τὸν τεταρταῖο Λάζαρο, μπορεῖ νὰ περιέλθῃ σὲ τέ­τοια ἀδυναμία ὥστε νὰ καρφωθῇ ὡς κακοῦρ­­γος πάνω σ᾽ ἕνα σταυρό, ὅτι αὐτὸς ὁ παντοδύναμος θὰ φανῇ τόσο ἀδύνα­μος. Φανατικοὶ ἐθνικισταί, νοσταλγοὶ παλαι­ῶν ἡμερῶν τοῦ Ἰσ­ραήλ, ὁραματίζονται μιὰ αὐ­τοκρα­τορία, ἡ ὁποία μὲ πρωτεύουσα τὰ Ἰερο­σόλυμα θὰ ἔχῃ στὸ θρόνο τοῦ Δαυ­ῒδ καὶ τοῦ Σολομῶντος τὸν Διδάσκαλό τους, βασιλέα παγκόσμιο, ποὺ θὰ ἄρχῃ αἰωνίως ἐπὶ τῆς γῆς μὲ αἴγλη καὶ δόξα κοσμική. Τέτοια σκέπτον­ται. Καὶ μὲ τὶς σκέψεις αὐτὲς οἱ δύο ἀγαπημέ­νοι μαθηταί του, ὁ Ἰάκωβος καὶ ὁ Ἰωάννης, τολμοῦν καὶ τὸν πλησιάζουν μαζὶ μὲ τὴ μάνα τους (βλ. Ματθ. 20,20). –Κύριε, παρακαλοῦν, σοῦ ζητοῦμε μιὰ χά­ρι (νὰ ἐκφραστῶ λαϊκά· ζητοῦν ῥουσφέ­τι ὅπως σήμερα ἀπὸ κάποιον πολιτικό· κι ἀπὸ ποιόν· ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ δὲν εἶχε «ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ» – Ματθ. 8,20. Λουκ. 9,58). –Τί ζητᾶτε; τοὺς λέει. –Θέλουμε, τώρα ποὺ θ᾽ ἀνεβῇς ἔνδοξος στὸ θρόνο, νὰ μᾶς πάρῃς τὸν ἕνα στὰ δεξιὰ καὶ τὸν ἄλλο στ᾽ ἀριστερά σου. Ζητοῦν πρωτο­καθεδρίες δηλαδή, ἀξιώματα, νὰ γίνουν πρωθυπουργοί. Πώ πω τί ἄβυσσος χωρίζει τὴ σκέψι τους ἀπὸ τὴ σκέψι τοῦ Χριστοῦ!

Λυπημένος ὁ Κύριος γι᾽ αὐτὴ τὴν ἀντίληψι τῶν δύο μαθητῶν, αὐτὴ τὴν πτῶσι τους, στρέ­φεται καὶ λέει· –«Δὲν ξέρετε τί ζητᾶ­τε» (Μάρκ. 10,38)· κρίμα, παιδιά μου, δὲν μὲ νιώσατε… Καὶ μὲ τὴν ἀφορμὴ αὐτὴ τοὺς καλεῖ ὅλους καὶ κάνει τὴν ἀκόλουθη ἀνεκτίμητη διδαχή.

Ζῆτε τρία χρόνια κοντά μου, λέει· καί, ἐνῷ ἀ­κούσατε τὰ λόγια μου, δὲν καταλάβατε τὸ σκο­πό μου. Ἐγὼ δὲν ἦρ­θα νὰ στήσω ἕνα βασί­­λειο ἐπίγειο. Ὁ δικός μου κόσμος διαφέ­ρει ἀ­πὸ τὸν κόσμο τῶν ἄλ­λων· ἡ δική μου ἐξου­σία εἶ­νε πολὺ διαφο­ρετικὴ ἀπὸ τὴν ἐξουσία ἐ­κείνων.

Καὶ προχωρεῖ δίνοντας τὴν εἰκόνα, τὸ ὑπόδειγμα, τοῦ πνευμα­τικοῦ ἡγέτου.

Γνωρίζετε, λέει, ὅτι οἱ ἡγέτες, γιὰ νὰ ἐπιβληθοῦν, στηρίζονται στὰ ὅπλα, στὴ βία.

Ὅλοι πράγματι ὅσοι ἀσκοῦν τὴν ἐξουσία, ἀρχαῖ­οι καὶ σύγχρονοι, μονάρχες καὶ δημοκρατικοί, ἀριστε­­ροὶ καὶ δεξιοί, κόκκινοι καὶ γαλάζιοι, ὅλοι ἄρχουν μὲ τὴν πυγμὴ καὶ τὸ σπαθὶ. Ὁ Ἡρῴδης ἔ­σφαξε 14.000 νήπια· ἕνας αὐτοκράτορας στὴ ῾Ρώμη ἔπνιγε κάθε μέρα στὸν Τίβερι δεκάδες κ᾽ ἑκατον­τάδες ἀν­τιπάλους του. Ἕ­νας ἄλλος –ἀποφεύγω νὰ πῶ τ᾽ ὄνομά του– κατέλαβε τὸ θρόνο μὲ τὶς λόγχες τῶν πραιτωριανῶν. Ἄλ­λος αὐ­τοκράτορας λυπόταν ποὺ ἡ ἀνθρωπότης δὲν εἶχε ἕνα κεφάλι ὥσ­τε μὲ μιὰ σπαθιὰ νὰ μπορῇ νὰ τὴν ἀποκεφαλίσῃ! Κ᾽ ἕνας ἄλλος ἦταν τόσο σπάταλος ὥστε ἔπινε κρασὶ σὲ κού­πα χρυσῆ καὶ ἔχτισε μέγαρο ἀπὸ μάρμαρο νὰ στεγάσῃ – ποιόν· τὸ ἄλογό του…

Ἀφάνταστο τὸ ὄργιο εἰς βάρος τῶν σκλάβων. Οἱ πυραμίδες τῆς Αἰγύπτου καὶ ἄλλα ὀγ­κώδη μνη­μεῖα, ποὺ θαυμάζει ὁ κόσμος, εἶνε τεκμήρια δουλεί­­ας, τῆς τυραννίας ἐκείνων ποὺ δούλευαν ἀπ᾽ τὸ πρωὶ ὣς τὸ βράδυ δίχως πλη­ρωμή, δικαιώματα καὶ ἀσφάλειες (προνόμια ποὺ τώρα ἔχει κι ὁ τελευταῖος ἐργάτης). Ἐκεῖνοι ζύμωναν μὲ τὰ δά­κρυά τους τὸν πηλὸ καὶ τὸ ἄ­χυρο φτειάχνοντας πλίνθους γιὰ νὰ ἐν­ταφι­αστοῦν οἱ μοῦμιες, τὰ βαλ­σαμωμένα κορμιὰ τῶν φαραώ. Παρόμοια συνέβαιναν στὴ Νινευΐ. Ἀλλὰ καὶ στὴν Ἑλλάδα μὴ νομί­σετε ὅτι τὰ πρά­γματα ἦταν καλύτερα. Καυχώμαστε γιὰ τὴν Ἀκρόπολι καὶ τὸν Παρθενῶ­να κ.τ.λ.· ἀλλά, ἀ­δελφοί μου, ἀνοῖξτε τὴν ἱστορία νὰ δῆτε. Ἐδῶ, στὴν κοιτίδα τοῦ πνεύματος, τῶν ποιητῶν καὶ φιλοσόφων, τῆς δημοκρατίας καὶ τῆς καλλιτε­­χνίας, ἂν οἱ ἐλεύθεροι πολῖτες, πού ᾽χαν δικαι­ώμα­τα νὰ ψηφίζουν καὶ νὰ ἐκλέγωνται, ἦταν 20.000, οἱ σκλάβοι ἦταν 400.000. Τί τυραννία! Αὐτὰ ἐννοοῦσε ὁ Κύριος ὅταν εἶπε, ὅτι «οἱ δο­κοῦντες ἄρ­χειν τῶν τῶν ἐθνῶν», οἱ κοσμικοὶ ἄρ­χοντες, «κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγά­λοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν» (ἔ.ἀ. 10,42).

Τὰ ἀτομικὰ δικαιώματα καὶ οἱ θεμελιώδεις ἀρ­χὲς μιᾶς ἀνθρώπινης πολιτείας (ἐλευθερία, ἀλλη­λεγγύη, ἀλληλοβοήθεια, δικαιοσύνη…), αὐτὰ ὄ­χι μόνο ἦταν ἄγνωστα, ἀλλὰ καὶ μυκτηρίζονταν καὶ περιφρονοῦνταν ἀπὸ τὸν ἀρχαῖο κόσμο. Μέσα λοιπὸν σ᾽ ἕνα κόσμο ποὺ στέναζε κάτω ἀπὸ ὁ­δοστρωτῆρα ἀπολυταρχίας καὶ δουλείας τῶν πα­θῶν, ὁ φτωχὸς καὶ ἀκτήμων Ναζωραῖος –ἀφάνταστο τὸ μεγαλεῖο του– τόλμησε νὰ ὑψώσῃ τὸν τίμιο σταυρό, μὲ τὸ παράγγελ­μα «Ἀγα­πᾶ­τε ἀλλήλους» (Ἰω. 13,34). Ἔτσι, πάνω στὰ ἐρείπια τοῦ ἀρχαίου κόσμου, θεμελίωσε τὴ δική του ἀθάνατη βασιλεία. Καὶ μὲ τὴν Πεντηκοστὴ ἔδωσε τὸ πανάγιο Πνεῦμα, κι ἀπὸ τότε νέος ἄνεμος πνέει ἀπὸ τὸ Γολγο­θᾶ, ποὺ χαρίζει σὲ ὅλους χάρι καὶ εὐλογία.

Ποιές εἶνε οἱ ἀρχὲς τοῦ Ναζωραίου; • Πρώτη ἡ ἐλευθερία· «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν…», ὅποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθή­σῃ (Ματθ. 16,24. Μάρκ. 8,34). • Ἔ­πειτα ἡ ἰσότης, τὴν ὁ­ποία κήρυξε κατόπιν ὁ ἀ­πόστολος Παῦλος μὲ τὰ λόγια· «Οὐκ ἔ­νι Ἰουδαῖ­ος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐ­δὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάν­τες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλ. 3,28). • Ἄλλη ἀρχὴ εἶ­νε ἡ δικαιοσύνη, τὴν ὁποία σάλπιζαν ἤδη οἱ προ­φῆτες· «Δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς» (Ἠσ. 26,9). • Ἄλλη ἀρχὴ τοῦ Ναζωραίου εἶνε, ὅτι ἡ ἀξία τῆς ψυχῆς εἶνε μοναδική· ὁ κόσμος ὅ­λος δὲν ἀντισταθμίζει τὴν ἀξία της· «τί ὠφελήσει ἄν­θρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;» (Μάρκ. 8,36. Ματθ. 16,26).

Αὐτὰ ὁ Χριστὸς –προσέξτε– δὲν τὰ δίδαξε μόνο, ἀλλὰ καὶ τὰ ἐφάρμοσε· ἔγινε ὄχι μόνο ὁ κήρυ­κας ἀλλὰ καὶ τὸ πρότυπο τῶν ἀθανάτων αὐτῶν ἀρχῶν. Εἶνε ὁ ἰδεώδης ἡγέτης, «ὁ ἀρ­χη­γὸς τῆς ζωῆς» (Πράξ. 3,15) καὶ «τῆς σωτηρίας» μας, «ὁ ἀρ­χη­γὸς τῆς πίστεώς» μας (Ἑβρ. 2,10· 12,2), στὸν ὁ­ποῖο πρέπει νὰ προσβλέπουν τὰ ἔθνη καὶ οἱ λαοί.

Ἀλλ᾽ ἀκούω κάποιες βραχνὲς φωνές· –Τὸ Εὐ­αγγέλιο εἶνε πιὰ ξεπερασμένο· δὲν σὲ θέλουμε, Χριστέ! Ἐμεῖς θὰ φτειάξουμε ὄχι παράδεισο ὅ­πως τὸν θέλεις ἐσύ, ἀλλὰ τὸ δικό μας παράδεισο ἐδῶ στὴ γῆ… Ἐμφανίστηκαν ὑλισταὶ ἄθεοι, ποὺ μὲ συνθήματα ἀπατηλά (ἐλευθερία, δικαιοσύνη, ἰσότητα) κατώρθωσαν νὰ παρασύρουν­ κόσμο καὶ ἔρριξαν μικρὰ καὶ μεγάλα ἔθνη σὲ στρόβιλο αἵματος. Μέσα στὴν ὑλιστικὴ πορεία ξεπήδησαν κυκλώπειοι γίγαντες, «ὑπεράνθρωποι». Παραπλάνησαν τὸν κόσμο· ὑποσχέθηκαν παράδει­σο κ᾽ ἔφεραν στὴ γῆ κόλασι· ὑποσχέθηκαν ἐ­λευθερία κ᾽ ἔφεραν δουλεία· ὑποσχέθηκαν δικαιοσύνη κ᾽ ἔφεραν σκλαβιά· ὑποσχέθηκαν ἰσότητα κ᾽ ἔφεραν ἀνισότητα· ὑποσχέθησαν ἀλήθεια κ᾽ ἔφεραν ἀπάτη. Ὁ Καλλιγούλας καὶ ὁ Νέρων ἦταν μικροὶ μπροστὰ σ᾽ αὐτὰ τὰ νέα θηρία ποὺ εἶδε ὁ κόσμος· ἕνα στὴν Ἰταλία, ἄλλο στὴ Γερμα­νία, ἄλλο στὴ ῾Ρωσία, ἄλλο στὴν Ἀμερική… Χρειά­ζεται νὰ περάσουν χρόνια, γιὰ ν᾽ ἀνανήψῃ ὁ πλα­νήτης ἀπὸ τὴ ζάλη, τὰ τραύματα, τὰ ἐρείπια κάθε πολέμου. Καὶ δυστυ­χῶς ὁ ἀποστάτης ὑλιστι­κὸς κόσμος τῆς ἀθε­ΐας κλείνει τ᾽ αὐτιά του στὸ εἰρηνικὸ κάλεσμα τοῦ Γολγοθᾶ, ἀκούει μόνο τὰ κηρύγματα τοῦ μίσους κ᾽ εἶνε ἕτοιμος, παρασυρόμενος ἀπὸ ψευδῆ συνθήματα, νὰ πέσῃ σ᾽ ἕνα τελευταῖο πόλεμο, τὸν Ἁρμαγεδῶνα (Ἀπ. 16,16), ποὺ θὰ γίνῃ ὁ τάφος ὅλης τῆς ἀνθρωπότητος.

* * *

Ὅσοι, ἀδελφοί μου, ζοῦμε στὸν τόπο αὐτόν, ἂς κλίνουμε σήμερα τὸ γόνυ ἐμπρὸς στὸν Κύριον ἡ­μῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Ὅταν τὸ γένος μας βγῆκε σὲ ἐλεύθερον βίον μέσα ἀπὸ τὰ αἵματα τῶν προγόνων μας, κάποιοι ἐπισκέφθηκαν τὸν Κοραῆ καὶ τὸν ῥώτησαν· –Δάσκαλε, πῶς νὰ θεμελιώσου­με τὸ κράτος μας, γιὰ νά ᾽χουμε εὐλογία, γιὰ νά ᾽χουν τὰ παιδιὰ καὶ τὰ ἐγγόνια μας εὐτυχία; Καὶ ὁ Κοραῆς σηκώθηκε, πῆγε στὴ βιβλιοθήκη του, πῆ­ρε τὸ Εὐαγγέλιο καὶ λέει· Τὸ Εὐαγγέλιο εἶνε ὁ καταστατικὸς χάρτης, τὸ σύνταγμα, ὄχι μόνο τῆς ἐπουρανίου ἀλλὰ καὶ τῆς ἐπιγείου πολιτείας.

Ἂν εἴχαμε κυβερνηθῆ μὲ τὸ Εὐ­αγγέλιο, ἡ Ἑλ­λάδα θὰ ἦταν ἀπὸ τὰ πιὸ εὐτυχισμένα κράτη τοῦ κόσμου. Δυστυχῶς δὲν βάλαμε θεμέλιο τὸ Εὐαγ­γέλιο ἀλλὰ ἄλλα διδάγματα τῆς Δύσεως καὶ τῆς Ἀνατολῆς, ξένα πρὸς τὸν πολιτισμὸ καὶ τὶς ἀρ­χές μας. Ἂν μπῇ θεμέλιο τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χρι­στοῦ, τότε χαρὰ στὰ παιδιὰ καὶ τὰ ἐγγόνια σας. Μόνο ὁ Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος εἶνε ὁ εὐλογη­τὸς Κύριός μας· ὅν, παῖδες Ἑλλήνων, εὐλογεῖ­­τε καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.