Κοιμήθηκε στο όνομα του Κυρίου Ιησού Χριστού
Σάββατο βράδυ για νάναι
Κυριακη πρωί
στην Καινή Τράπεζα του Ουρανού
η μεγαλύτερη ορθόδοξη θεολογική μορφή
και όχι μόνο αυτών των δίσεχτων χρόνων
Χρήστος Γιανναράς.
Ο απο νεανικών χρόνων
φίλτατος
και διαπαντός φίλος και πολύ πολύ μέσα αδελφός.
Δάκρυ αγαπης όσης πολλής.
Δάκρυ ελπίδας ειρηνικής.
Δάκρυ αγαπης όσης πολλής.
Δάκρυ ελπίδας ειρηνικής.
Αθανάσιος Κοττάδακης
13 σχόλια:
Καλή ανάπαυση, δάσκαλε!
Χαρισματικός ομιλητής και συγγραφέας.
Κι ευαίσθητος άνθρωπος. Όσοι γνωρίσαμε από κοντά τον Χρήστο λες και βλέπαμε ένα παιδί, με πολύ ρομαντισμό και καλοσύνη. Αντίθετα, στις συνεντεύξεις και στα πάνελ έβγαζε έναν άλλον εαυτό.
Το θεολογικό έργο του άλλους βοήθησε να γνωρίσουν την Ορθοδοξία, κι άλλους σκανδάλισε.
Από τα βιβλία του με άγγιξαν:
Το προνόμιο της απελπισίας
Η κόκκινη πλατεία κι ο θείος Αρθούρος
Το αλφαβητάρι της πίστης
Καταφύγιο ιδεών.
Ο Κύριος να τον αναπαύσει!
Ήταν σπουδαίος φιλόσοφος και σημαντικός θεολόγος. Τα κείμενά του στην Καθημερινή ξεχώριζα. Τα βιβλία του το κάτι άλλο. Ας αναπαυθεί η ψυχή του. Πρόσφερε πολλά.
Ο Γιανναράς είναι ο στοχαστής που ακόνισε το μυαλό και τη σκέψη μας, με τρόπο όντως αριστοτεχνικό και μας μύησε σε μια Θεολογία που αν δεν υπήρχε αυτός, ίσως να μην την είχαμε μάθει ποτέ.
Μου κοινοποίησαν τα κείμενα δύο ιδεολογικών αντιπάλων του, του Αντώνη Λιάκου και του Δημήτρη Σταματόπουλου (ο Λιάκος μάλλον δεν θυμάται ότι πολέμησε λυσσωδώς την εκλογή του ΧΓ στο Πάντειο) κι έγραψα τα εξής:
Αυτές οι αποτιμήσεις μάλλον υποδηλώνουν την αμηχανία κάποιων διανοητών μπροστά στο φαινόμενο Γιανναράς, ένα θεολόγο που τους ξεπερνούσε σε απήχηση στην κοινωνία (σ’ όλες τις ομιλίες του είχε τεράστια ακροατήρια).
Δεν ήταν ο μεγαλύτερος θεολόγος μεταπολεμικά. Αυτός ήταν ο Ιωάννης Ρωμανίδης. Το Προπατορικόν Αμάρτημά του ήταν αυτό που εκθρόνισε τον Τρεμπέλα, μια δεκαετία πριν από τον Γιανναρά, τότε που η «Ζωή» ήταν πανίσχυρη και δεν είχε διασπαστεί. Και το δεύτερο μεγαλύτερο θεολογικό κείμενο αυτής της περιόδου είναι το Εισοδικόν του Βασιλείου Ιβηρίτη. Ο τελευταίος ήταν φίλος του από το 1954, κι ο ΧΓ τον υποληπτόταν πολύ. Δάσκαλος και των δύο (όπως και των Παναγιώτη Νέλλα και Δημήτρη Μαυρόπουλου [ και του Αλβανίας Αναστάσιου και των ππ. Ευσεβίου Βίττη και Γρηγορίου Αγιορείτη, συμπληρώνω εδώ]) ήταν ο αφανής Δημήτρης Κουτρουμπής που ήταν η ψυχή του "Συνόρου" που ιδρύθηκε το 1964 κι έκλεισε με τη χούντα. Πολλά άρθρα του ΧΓ σ’ αυτό το περιοδικό σχεδόν του τα υπαγόρευσε ο Κουτρουμπής.
Ο Γιανναράς, με την ευφυΐα, τη δύναμη και το κάλλος του λόγου του, έγινε η αφορμή ώστε πολλοί να γνωρίσουν και ν’ αγαπήσουν την Ορθοδοξία που μέχρι τότε την έβλεπαν σαν κάτι τελείως συντηρητικό και αρτιοσκληρωτικό. Να δουν και την ελληνικότητα μ’ ένα άλλο μάτι (ήταν μια συνέχεια της γενιάς του ’30, κι ο Λορεντζάτος ένας από τους δασκάλους του). Ναι, η σκέψη του ήταν κυρίως δυτικότροπη, κι αυτό τον οδήγησε σε αρκετές θεολογικές αστοχίες. Ήταν όμως πάντα ζωντανός, με τη διάθεση να διαλέγεται με το νέο, άσχετα με το ότι κάπου κολλούσε λόγω πρότερης παιδείας, ιδιοσυγκρασίας, κλπ, κάτι που συμβαίνει με όλους μας, κι ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω.
Χαίρομαι με όσα διαβάζω από Theo παρότι ως θα δει ελπίζω σε λίγο έχω ενοχληθεί από το δικό του μάλλον φοβικό γραπτό. Προσθέτω ότι και ο Μαρωνίτης πάτησε κάποτε πόδι στο "Βήμα", "ή εγώ ή αυτός". Οι πολύ ¨Δημοκράτες", όταν ενοχλούνται, διώχνουν, δε συζητούν. Εν πάση περιπτώσει, αν είναι εκεί ο Γέροντας Βασίλειος, ο Μιχάλης Γοντικάκης, που είχα απέναντι μου στη Γραφοτυπική μηχανή-Διεκπεραίωση της "Ζωής"-κι έχω παρουσιάσει στην Ανάπλαση το Εισοδικό του, ας κάνει και για τη δική μου οικογένεια κάποια ευχή. Σημασία έχει ότι κάποτε είπαμε παρών στην κλήση του Θεού, όποια ήταν τότε, Ανατολικοδυτική ή Δυτικοανατολική. Αυτά είναι βήματα και άμβωνες που Εκείνος μόνο ξέρει πώς και τι και γιατί ευλογεί ή αίρει την ευλογία του. Και ας μου συγχωρεθεί προσωπικά προτιμώ να τον βλέπω από τη μεριά που είναι ανεξιχνίαστη άβυσσος Αγάπης ή πολύ πολύ μεγάλη και πολύ πολύ πλατιά καρδιά. "Πάτερ άφες(και) αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι". Αθανάσιος Κοτταδάκης.
Ο Θεός να τον αναπαύσει... Συνέβαλε και αυτός με τον στοχασμό και τον λόγο του, όπως ήδη γράφτηκε, να δουν την ορθόδοξη πίστη υπό άλλο φως κάποιοι καλοπροαίρετοι αλλά αποστασιοποιημένοι.
Ο Θεός να τόν αναπαύσει.
Ηταν καλός άνθρωπος, απλώς ωρισμένες απόψεις καί ιδέες του δημιούργησαν αίσθηση καί αντιδράσεις, όπως όταν αποκαλούσε τις Αδελφότητες "Εξω - Εκκλησιαστικές", καί κυρίως όταν ήλθε σε σύγκρουση με τόν μακαριστό Θεόκλητο Διονυσιάτη, για το θέμα του ανθρωπίνου έρωτος, για το οποίο ο μακαριστός Θεόκλητος είχε απόλυτο δίκιο.
Χαίρομαι κι εγώ που κάπου συμπίπτουμε.
Είχα παρευρεθεί σε μια συνάντηση του Μαρωνίτη, σε κλειστό κύκλο, με τον Κώστα Ζουράρη και κάποιους άλλους τη δεκαετία του 1980 κι είδα πόσο κόμπλεξ είχε απέναντι στους λεγόμενους Νεορθόδοξους γιατί ακούγονταν τότε περισσότερο από λόγου του. Κι αυτό οδήγησε στην εκπαραθύρωση του Γιανναρά από το "Βήμα".
Ο καθένας πορεύεται κατά τη συνείδησή του. Κι αν αφεθεί στα χέρια του Θεού, Αυτός τον οδηγεί. Κι όταν κανείς κάνει το καθήκον του "εφ" ω ετάχθη" (εκεί είναι το θέμα), όλοι συλλειτουργούν αρμονικά για τη δόξα του Θεού και το καλό της Εκκλησίας και του κόσμου όλου.
ποιο ήταν ή είναι το απόλυτο δίκιο του μακαριστού Θεόκλητου; Αθανάσιος Κοτταδάκη
Η Ιερά Σύνοδος, με αφορμή την εκδημία του Ομότιμου Καθηγητού της Φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών, θεολόγου, συγγραφέως, στοχαστού και πιστού της του Χριστού Ορθοδόξου Εκκλησίας τέκνου, αοιδίμου Χρήστου Γιανναρά, δέεται στον Αναστάντα Κύριο για την ανάπαυσή του μετά των Αγίων και των Δικαίων και απευθύνει εγκάρδιες συλλυπητήριες ευχές στους κατά σάρκα συγγενείς του και τους πολυάριθμους μαθητές του. Στην Εξόδιο Ακολουθία του η Ιερά Σύνοδος θα εκπροσωπηθεί από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Θήρας, Αμοργού και Νήσων κ. Αμφιλόχιο.
Ο Γέρων Θεόκλητος είχε αναπτύξει το θέμα σε διάφορα βιβλια του, μεταξύ των οποίων είναι "Κύματα άγρια θαλάσσης επαφρίζοντα τας εαυτών αισχύνας", "Περί Θείου καί ανθρωπίνου έρωτος, Τόμοι Α, Β, Γ", ¨Ο Νεονικολαιτικός Ερωτισμός του κ. Χρήστου Γιανναρά".
Εκεί αναλύει το θέμα χρησιμοποιώντας καί Πατερικά χωρία, τα οποία, όπως έλεγε ο π. Θεόκλητος, όλα ήσαν εναντίον των απόψεων του Χρήστου Γιανναρά, ή σωστότερα δέν μπορούσε να εντοπίσει ο Γιανναράς κανένα χωρίο υποστηρικτικό των απόψεων του.
Νομίζω πως κι ο Γιανναράς έκανε λάθος κι ο π. Θεόκλητος υπερέβαλε. Και το ξεκατίνιασμα που ακολούθησε δεν τιμά κανένα από τους δύο.
Πάντως, λίγα χρόνια πριν από τον θάνατο του Γέροντα, ο Χ.Γ. τον επισκέφτηκε στο ησυχαστήριό του και συγχωρέθηκαν.
Δημοσίευση σχολίου