Αποδεκατισμός, Ακρασία, Εγκράτεια και Μεγάλη Τεσσαρακοστή - Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Αποδεκατισμός, Ακρασία, Εγκράτεια 

και Μεγάλη Τεσσαρακοστή

Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Θυμηθείτε αυτές τις τρεις λέξεις στην αρχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Ερμηνεύουν την νηστεία των 40 ημερών.
Την εποχή του Χριστού οι Φαρισαίοι είχαν αναπτύξει μία θεωρία περί των ελαφρών και βαρύτερων διατάξεων του Νόμου.
Μία θεωρία η οποία πέρασε και στον Χριστιανισμό. Μέχρι σήμερα υπάρχει η άποψη για βαριές και ελαφρές αμαρτίες, για τα ουσιώδη και επουσιώδη του Ευαγγελίου.
Ο ίδιος ο Χριστός στα περίφημα «ουαί» αναφέρεται σε αυτό το θέμα:
Ἀλλοίμονόν σας, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, διότι δίδετε δεκάτην καὶ ἀπὸ τὸν δυόσμον ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ ἄνηθον καὶ ἀπὸ τὸ κύμινον, καὶ ἀφήκατε τὰ σπουδαιότερα τοῦ νόμου, δηλαδὴ τὴν δικαίαν κρίσιν καὶ τὴν εὐσπλαγχνίαν καὶ τὴν τιμιότητα, ποῦ κάμνει τὸν ἄνθρωπον ἀξιόπιστον.Ἐνῷ ἔπρεπε πρωτίστως τὰς τελευταίας αὐτὰς ἀρετὰς νὰ πράττετε καὶ νὰ ἀσκῆτε, κατὰ δεύτερον δὲ λόγον νὰ μὴ ἀφίνετε καὶ ἐκεῖνα.
(Ματθ. 23,23)
Τι σχέση έχουν αυτά με την νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής;
Η Τεσσαρακοστή είναι ο αποδεκατισμός του έτους. Προσφορά προς τον Θεό.
Η νηστεία από τις τροφές συνδυάζεται με την ευσπλαγχνία και την έμπρακτη αγάπη. Η νηστεία μόνη της δεν βοηθά και δεν σώζει. Όπως επίσης και μόνο η ελεημοσύνη χωρίς την νηστεία χάνει την σημασία της και παραμένει στα όρια του ουμανισμού.
Ο πραγματικός αγώνας της νηστείας, το περίφημο Στάδιον, βρίσκεται στις άλλες δύο λέξεις: Ακρασία και Εγκράτεια.
Στον Κανόνα του Όρθρου της Τρίτης της Τρίτης Εβδομάδος ψάλλουμε:
Ἀποδυσάμενοι τὸ δυσαχθὲς χιτώνιον, τῆς ἀκρασίας, τὴν φαιδρὰν τῆς ἐγκρατείας, ἐνδυσώμεθα στολήν, καὶ λαμπροὶ γεγονότες τὴν λαμπρὰν τοῦ Λυτρωτοῦ, φθάσωμεν Ἔγερσιν.
Τι είναι η Ακρασία; Όρος ο οποίος προέρχεται από τον Αριστοτέλη. Ο άνθρωπος αν και γνωρίζει το καλό, πράττει το κακό, διότι παρασύρεται από τα πάθη του. Και εμείς οι Χριστιανοί γνωρίζουμε το καλό: τον Χριστό και το Ευαγγέλιό Του αλλά συνεχίζουμε να αμαρτάνουμε διότι ακολουθούμε τα αμαρτωλά πάθη μας.
Τι είναι η Εγκράτεια; Η ικανότητα ενός ατόμου να ελέγχει και να περιορίζει στο ελάχιστο τις ορμές και τις επιθυμίες που έχουν σχέση με τις υλικές απολαύσεις. Η νηστεία μάς βοηθά να ισχυροποιήσουμε την θέλησή μας και να αποκτήσουμε έλεγχο του εαυτού μας.
Όταν λοιπόν μιλάμε για την νηστεία ουσιαστικά μιλάμε για έναν διπλό αγώνα. Εναντίον των αμαρτωλών παθών και προσπάθεια απόκτησης αρετών.
Γιατί όμως είναι υποχρεωτική η νηστεία; Διότι ως αποδεκατισμός αποτελεί θυσία προς τον Χριστό. Είναι μία ομολογία πίστεως. Αναγνωρίζουμε τον Χριστό ως τον Σωτήρα μας. Η σωτηρία, η ανακαίνιση της φύσεώς μας, προέρχεται μόνον από τον Χριστό και όχι από ανθρώπους ή υλικά αγαθά.
Σας θυμίζω την ομολογία του Πέτρου: «Σύ εἶ ὁ Χριστός, ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος». Απάντηση στην ερώτηση του Χριστού: «Ὑμεῖς δε τίνα μέ λέγετε εἶναι;».
Το περιστατικό σύμφωνα με τον ευαγγελιστή Ματθαίο έλαβε χώρα στην Καισάρεια Φιλίππου. Μία πόλη καθαρά ειδωλολατρική. Εκεί υπήρχε ένα βαθύ σπήλαιο και έξω από αυτό ναοί αφιερωμένοι στον Βάαλ και στον Ρωμαίο Αυτοκράτορα. Οι ειδωλολάτρες έκαμαν θυσίες και αρκετές φορές πρόσφεραν και τα παιδιά τους ως θυσία. Τα έριχναν μέσα στο χάσμα του σπηλαίου. Αρκετές γυναίκες αλλά και άνδρες αφιέρωναν ένα χρονικό διάστημα στην ιερή πορνεία.
Εκεί σε αυτή την ειδωλολατρική πόλη ακούγεται η ομολογία του Πέτρου για τον Χριστό. Αυτή είναι και η δική μας ομολογία. Εγκαταλείπουμε την ειδωλολατρία των ψεύτικων θεών, των αμαρτωλών παθών, της δήθεν ασφάλειας των υλικών αγαθών για να ακολουθήσουμε τον Σωτήρα Χριστό.
Η νηστεία μάς υπενθυμίζει αυτή την ομολογία πίστεως αλλά και το γεγονός πως ο αγώνας είναι νικηφόρος και αποτελεσματικός διότι ο ίδιος ο Χριστός μάς έδωσε την διαβεβαίωση:
«καί πύλαι ἅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς».
Τα ειδωλολατρικά ιερά και τα όποια είδωλα αυτής της ζωής δεν μπορούν να νικήσουν το Ευαγγέλιο του Χριστού. Ο Χριστός έχει ήδη νικήσει!