Πριν κάμποσα χρόνια Γαλλικό Τηλεοπτικό
Κανάλι έκανε έρευνα με το ερώτημα: «Πιστεύετε στο Θεό»; Ανάμεσα στους πολλούς
που απάντησαν ήταν και ο Αρχιεπίσκοπος του Παρισιού, που είπε. «Φυσικά, και
πιστεύω στο Θεό». Η απάντηση ενθουσίασε όχι λίγους χριστιανούς και σχολιάστηκε
θετικά από πολλά περιοδικά. Αλλά, κάποιος δημοσιογράφος αντέτεινε: «Απορώ γιατί
τόσος ενθουσιασμός και θαυμασμός ! Αλήθεια, τι τάχα περίμεναν να πει ο
Αρχιεπίσκοπος, ότι δεν πιστεύει στο Θεό»;
Θεωρητικά, φυσικό και αυτονόητο, έτσι περιμένει καθείς ν’ απαντήσει ένας Αρχιεπίσκοπος, κληρικός, θεολόγος, ευρύτερα απλός χριστιανός. «Φυσικά, και πιστεύω στο Θεό». Το πρόβλημα όμως είναι πώς και πόσο αληθινό είναι και ουσιαστικό αυτό το … φυσικό και αυτονόητο ! Με άλλα λόγια τι αντίκρισμα έχει στο μέσα πλείστων χριστιανών αυτό που είναι και λέμε, και ομολογούμε ως πίστη στο Θεό, στον Ιησού Χριστό, στην Αγία Τριάδα ! Κυριακή 2η των Νηστειών και η Εκκλησία μας πάει ίσια στο θέμα από το Ευαγγέλιο της ημέρας και από την τιμητική αναφορά και αφιέρωσή της στον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.
******* ***
*******
Πάμε πρώτα στο Ευαγγέλιο της ημέρας. Ο Χριστός διδάσκει στην Καπερναούμ, σε ένα σπίτι, που έχει γεμίσει κόσμο ασφυκτικά, «ώστε μηδένα χωρείν μηδέ τα προς την θύραν». Πράγμα που συναντώντας τέσσερις αχθοφόροι της αγάπης με τον παράλυτο σε φορείο, επιμένουν, και βρίσκουν τρόπο και τον κατεβάζουν μπρος στον Κύριο από άλλη οδό.
Μένω εδώ, με μόνη την ακόλουθη σημείωση
για το θέμα πίστη, σε σχέση με πλείστους της σήμερον ημέρας χριστιανούς. Που
αντίθετα από την ολοφάνερη αυτή πίστη των τεσσάρων μπορεί να καταγράφεται και ως
εξής. «Πιστεύουν τόσο λίγο, λέει, όσο να μην ακουστούν άπιστοι, αλλά, δεν
πιστεύουν τόσο πολύ, όσο να ακουστούν πιστοί». Ισορροπία σε δυο βάρκες, δηλαδή,
ως περίπου … επιβάλλει η εποχή. Τα λοιπά ας προσθέσει κατά την καρδιά του
καθείς.
Και πάω στα της τιμητικής αφιέρωσης της 2ης
Κυριακής των Νηστειών στον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά, Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης και
τα κατ’ αυτόν. Τότε που λόγιος μοναχός ακόμα, έχει απέναντι τον επίσης λόγιο εκ
Καλαβρίας-Ν. Ιταλία-μοναχό Βαρλαάμ. Ο οποίος έχει πάει στο Άγιο Όρος, έχει δει
ευλαβείς μοναχούς να προσεύχονται επί ώρες επαναλαμβάνοντας τη γνωστή ευχή της
καρδίας του Ιησού. «Κύριε Ιησού Χριστέ,
Υιέ του Θεού ελέησέ με τον αμαρτωλό». Έχει ακούσει να λένε πως αξιώνονται
έτσι να βλέπουν με τα μάτια τους το «άκτιστο
θείο φως». Έχει διαφωνήσει κάθετα, έχει γίνει έξω φρενών. Δεν μπορεί, αυτό
είναι αδύνατο, αντιτείνει, κανένας με τα φυσικά του μάτια δεν μπορεί να δει
έστω και κάτι που ανήκει στην Ουσία του Θεού !
«Ουδείς όψεται το πρόσωπό μου και
ζήσεται», λέει η Π. Διαθήκη. Πιο ειδικά ο Θεός λέει στο Μωυσή. «Και αφελώ την χείρα μου και τότε όψει τα
οπίσω μου, το δε πρόσωπόν μου ουκ οφθείσεταί σοι»-«Μετά θα πάρω το χέρι μου
και θα δεις τα νώτα μου, το πρόσωπό
μου δε θα το δεις»-Εξ.33,23. Ήγουν την Ουσία μου, ποτέ !
Είναι φορέας άλλης ερμηνευτικής παράδοσης,
Δυτικής. Και ακούει τον επίσης λόγιο μοναχό της Ανατολής Γρηγόριο τον Παλαμά, να
του εξηγεί και να του λέει, πρόσεξε φίλε, οι μοναχοί του Αγίου Όρους
ευλογούνται έτσι με το χάρισμα να βλέπουν, και βλέπουν όχι κάτι από την Ουσία,
αλλά κάτι από την άκτιστη Ενέργεια της Ουσίας του Θεού. Το πράγμα είναι απλό,
πρόσεξε και δες ένα έστω που σου λέω, καίριο όμως και βασικό. Πέτρος, Ιάκωβος
και Ιωάννης στη Μεταμόρφωση είδαν με τα ίδια τα μάτια τους να λάμπει ως ο ήλιος
ο όλος Ιησούς Χριστός !
Καλύπτει έτσι άριστα το θέμα, και δικαιώνει
τους Αγιορείτες μοναχούς. Ο Βαρλαάμ δεν το δέχεται, συνεχίζει να επιμένει και η
Ορθόδοξη Ανατολή ξεπερνάει το δυτικό αυτό σκόπελο Συνοδικά. Ήτοι στα όρια της
Εκκλησίας, στα όρια ευλαβούς προσευχής, ιδιαίτερα της λειτουργικής τάξης των
πραγμάτων της, αυτό το χάρισμα ή θαύμα δύναται να συμβεί, να δει ο πιστός κάτι
από την απερίγραπτη άκτιστη, όχι θεία Ουσία, αλλά αντίστοιχη άκτιστη ενέργεια της
Ουσίας, του Είναι του Θεού. Ο Κύριος βέβαια πάντα ορίζει πώς, πότε, και αν και
ποιος, και για ποιο σκοπό ! Αυτό με δυο λόγια είναι το όλο θέμα της 2ης
Κυριακής των Νηστειών. Αυτό μας κάνει περιχαρείς για την ορθή πίστη-ορθή δόξα-ορθή
αντίληψη-μόνη Αλήθεια !
****** ***
******
Ωστόσο σήμερα λίγοι προσέχουν αυτά. Διό
μοιάζει να είναι χτυπημένοι πολλοί από μια πίστη περίπου εγκεφαλική ! Παράγωγο
επεξεργασίας διανοητικής, που περνάει απ’ το λογικό και κάπως ισορροπεί. Λάθος,
και η ρίζα εδώ ίδια και η αυτή που πάνω της σκόνταψε Βαρλαάμ ο λόγιος Καλαβρός
μοναχός. Και σήμερα έχει και επιστημονικά ξεπεραστεί, καθώς απ’ τα πράγματα πια
είναι δεκτό πως πλείστα όσα πολύ-πολύ υπέρτερα από αυτά που χωράει ο ανθρώπινος
νους είναι και μένουν εκτός. Έστω κι αν τώρα χαίνει η πρόκληση, ο πειρασμός, η ύβρις
θεία θέση να διεκδικήσει αυτή, οι αλγόριθμοι της τεχνητής νοημοσύνης της !
Στα όρια της Εκκλησίας δεν παύει να
μεσουρανεί ο λόγος του Απ. Παύλου στην προς Εβραίους. «Έστι δε πίστις
ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων»-«Η πίστη είναι μια
δύναμη που δίνει υπόσταση, κάνει άμεσα παρόντα ζωντανά, πράγματα που ελπίζουμε
να συμβούν κάποτε μακρινά, και ελέγχει επίσης ως άμεσα και ζωντανά πράγματα που
δε βλέπουμε ως ακόμα πιο μακρινά»-11,1. Και αυτό βέβαια της Εκκλησίας εντός,
στο χώρο της λατρείας της όπου ο Χριστός είναι «αεί ων, ωσαύτως ων» ως Σώμα και
Αίμα και κοινωνία τους άμεσα παρών !
Πράγματα που μας πάνε απ’ ευθείας στους τέσσερις αχθοφόρους της αγάπης που ξέρουν καλά σε ποιον και γιατί πηγαίνουν τον παράλυτο ! Και είναι βέβαιοι, πολύ βέβαιοι, και επιμένουν, και ξεπερνούν τα όσα εμπόδια με τρόπο απροσδόκητο και εκπληκτικό. Και ζουν στη χαρά ν’ ακούσουν από το Χριστό αυτό, μόνο αυτό, το και τόσο απλό. «Ιδών δε ο Ιησούς την πίστιν αυτών» ! Αρκετό όμως, υπέρ αρκετό για το θαύμα και δώρο του στην πίστη βίωμα και εκδήλωση αγάπης τους στο σε δεινή δοκιμασία συνάνθρωπο !
26.3.1997, μικρή αλλαγή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου