Η Eurovision Φέτος: Η Μουσική νίκησε το “Πανηγύρι” - Μητροπολίτης Σιγκαπούρης και Νοτίου Ασίας, Κωνσταντίνος

SOPA Images via Getty Images

Η Eurovision Φέτος: Η Μουσική νίκησε το “Πανηγύρι”

Η φετινή Eurovision μας έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: ο κόσμος ζητάει αυθεντικότητα.

Μητροπολίτης Σιγκαπούρης και Νοτίου Ασίας, Κωνσταντίνος

 Διδάκτορας Κοινωνιολογίας

Λοιπόν, αγαπημένοι μου, ο 69ος μουσικός διαγωνισμός της Eurovision τελείωσε και μας άφησε με ανάμικτα συναισθήματα: Λίγη δόση γκλαμουριάς και κιτς και πολλές απορίες. Κυρίως για την αποτυχία των στοιχημάτων και των προγνωστικών. Το τρόπαιο φέτος πήγε στην Αυστρία. Το κέρδισε ένας Αυστροφιλιππινέζος τενόρος. Δικαίως, καθότι ο νεαρός JJ έχει φωνάρα. Η διοργάνωση έγινε στη Βασιλεία της Ελβετίας, με έναν ιδιαίτερο τρόπο που μας έκανε να αναρωτιόμαστε αν οι Ελβετοί ξέρουν ότι η Eurovision είναι παγκόσμιο γεγονός και όχι κάποιο τοπικό πανηγύρι για τη γιορτή της σοκολάτας.

Η σκηνή; Μικρή, τόσο που αν έκανε κανείς παραπάνω από δύο βήματα, έπεφτε από το πλάνο. Η παραγωγή; Λιτή και απέριττη, σαν πτήση χαμηλού κόστους – χωρίς αποσκευές και χωρίς σνακ. Οι παρουσιάστριες; Προσπάθησαν να μας πείσουν ότι η Ελβετία είναι η καρδιά του πολιτισμού, πετώντας ατάκες του τύπου “εμείς γεννήσαμε τη Δημοκρατία”. Συγγνώμη, αλλά μήπως έχουν μπερδέψει την Ελβετία με την Αθήνα; Τουλάχιστον, το μόνο πράγμα που ήταν σταθερό ήταν το τυρί τους, και αυτό... γεμάτο τρύπες.

Και να πεις ότι μας κέρασαν κάτι για να ξεχαστούμε; Ούτε μία σοκολάτα, ούτε ένα μικρό κουτί με μίνι Toblerone. Τίποτα. Τόσες ώρες μετάδοση, και το μόνο που μας έμεινε ήταν ένα καλοκουρδισμένο ελβετικό ρολόι που δούλευε με ακρίβεια, αλλά χωρίς καμία διάθεση να μας εντυπωσιάσει. Και όμως, παρά τη λιτότητα, όλα λειτούργησαν. Ήταν μια διοργάνωση που, αν και δεν είχε τη χλιδή του παρελθόντος, έδειξε πως ακόμα και με τα βασικά μπορείς να πετύχεις κάτι αξιοπρεπές.

Τι να πούμε για τον τελικό της φετινής Eurovision; Μια βραδιά που μας θύμισε πως, όταν αφήσουμε πίσω μας τις φανφάρες, τις παγιέτες που στραβώνουν τα φώτα και τα “όσο πιο κοντή η φούστα, τόσο πιο ψηλή η θέση”, η μουσική μπορεί να πάρει τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Και όχι μόνο αυτό, αλλά να καταφέρει να ενώσει, να συγκινήσει και –γιατί όχι;– να μας κάνει να αναθεωρήσουμε όσα πιστεύαμε για αυτό το “πανηγυράκι”.

Γιατί, ναι, η Eurovision είναι ένα μουσικό πανηγυράκι. Αλλά φέτος ήταν ένα πανηγυράκι που μας έδωσε μαθήματα. Μας θύμισε ότι δεν χρειάζεται να φωνάζεις για να ακουστείς. Δεν χρειάζεται να προκαλείς για να σε προσέξουν. Η μουσική, όταν είναι αληθινή, όταν λέει μια ιστορία, όταν έχει ψυχή και συναίσθημα, αρκεί. Και φέτος, η μουσική νίκησε. Ήταν σαν να έστειλε ένα μήνυμα σε όλους: “Αρκετά. Θέλουμε μουσική, όχι τσίρκο.”

Ας περάσουμε, όμως, στα δικά μας. Η Ελλάδα με την “Αστερομάτα” έκανε κάτι που χρόνια είχαμε να δούμε. Έστειλε μετά από την επιλογή του κοινού ένα τραγούδι που δεν προσπάθησε να μιμηθεί το ξένο, το “εύπεπτο”, το “ασφαλές”. Έστειλε την Κλαυδία. Μια φωνή που δεν χρειάστηκε εξτραβαγκάντσες, δεν χρειάστηκε να “προκαλέσει” για να ακουστεί. Παρουσίασε μόνο την αλήθεια της, τη δύναμη της ψυχής της και κυρίως την ελληνική γλώσσα.

Αυτή που τόσα χρόνια έχουμε παραγκωνίσει, θεωρώντας πως μόνο τα αγγλικά μπορούν να μας οδηγήσουν κάπου ψηλά. Και όμως, η Κλαυδία, με την ερμηνεία της, κατάφερε να συγκινήσει όχι μόνο το ελληνικό κοινό, αλλά και χιλιάδες ανθρώπους από όλη την Ευρώπη. Έδωσε απάντηση σε όλους αυτούς που θεωρούν ότι η Eurovision έχει συγκεκριμένες συνταγές και φόρμες. Τους έδειξε πως το συναίσθημα δεν έχει συνταγή. Και η 6η θέση; Δεν είναι απλώς μια διάκριση. Είναι μια απόδειξη ότι το κοινό μπορεί να εκτιμήσει την αυθεντικότητα. Η Ελλάδα, λοιπόν, δεν πήγε φέτος με συνταγές. Δεν πήγε με τα “πρέπει” και τους “κανόνες”. Πήγε με ψυχή. Και αυτή η ελληνική ψυχή βρήκε τον δρόμο της στις καρδιές των Ευρωπαίων.

Ας το παραδεχθούμε πως η φετινή Eurovision ήταν ανατρεπτική. Είδαμε χώρες που σε πείσμα των προγνωστικών που τις ήθελαν να διαπρέπουν και που είχαν “ποντάρει” στα φθηνά σεξουαλικά υπονοούμενα, στα φανταχτερά κοστούμια και στις υπερβολές, να κατακρημνίζονται στις χαμηλότερες θέσεις της κατάταξης. Και, από την άλλη, χώρες που με τις μουσικές τους προτάσεις έκαναν έξυπνη σάτιρα και παρουσίασαν αληθινή τέχνη, να μπαίνουν στην πρώτη δεκάδα. Η Σουηδία με ευρηματικότητα, χιούμορ και έναν άψογο συνδυασμό μουσικής και παρουσίασης, απέδειξε πως το ταλέντο και η ποιότητα δεν περνούν ποτέ απαρατήρητα. Η Εσθονία, με τη σειρά της, έφερε μια πρόταση λιτή, με πλούσια δόση σάτιρας που έγινε viral χωρίς φανφάρες. Και το κοινό ανταπέδωσε απλόχερα.

Και να που φέτος, αγαπημένοι μου, είδαμε κάτι που είχε χρόνια να συμβεί: 20 από τις 37 χώρες της Eurovision αποφάσισαν να τραγουδήσουν στις δικές τους γλώσσες. Ναι, στις γλώσσες τους! Ποιος να το έλεγε; Σε μια εποχή που όλα μυρίζουν “διεθνές” και “ασφαλές”, που όλα κυνηγούν την ομοιομορφία του “ένα μέγεθος ταιριάζει σε όλους”, οι καλλιτέχνες επέλεξαν να πουν τις ιστορίες τους με τους δικούς τους ήχους, τις δικές τους λέξεις, τις δικές τους ρίζες.

Να σας πω κάτι; Η μουσική είναι πράγματι παγκόσμια γλώσσα. Αλλά και κάθε γλώσσα έχει τη δική της μελωδία, τη δική της ψυχή, τη δική της μαγεία. Και το κοινό φώναξε ένα μεγάλο “Ναι!” στη διαφορετικότητα. Είπε “Ναι!” στις ιστορίες που έρχονται από την καρδιά των λαών. Γιατί, ας το παραδεχτούμε, κουραστήκαμε από τα τυποποιημένα, τα φτιαχτά, αυτά που μοιάζουν σαν να βγήκαν από εργοστάσιο παραγωγής τραγουδιών.

Η φετινή Eurovision μας έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: ο κόσμος ζητάει αυθεντικότητα. Ζητάει ψυχή. Θέλει τραγούδια που να μην είναι απλώς “διεθνής επιτυχία” αλλά εγχώρια υπερηφάνεια. Και ξέρετε κάτι; Αυτό το μήνυμα είναι ελπιδοφόρο. Σημαίνει ότι, ίσως, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, αρχίζουμε να βλέπουμε μια αλλαγή. Μια Eurovision που δεν είναι μόνο καπνός, φώτα και ακροβατικά, αλλά μια σκηνή όπου οι καλλιτέχνες μιλούν με τη γλώσσα της καρδιάς τους. Και η Ελλάδα, με την Κλαυδία, έδειξε ότι μπορεί να είναι μέρος αυτής της αλλαγής. Ότι μπορεί να σταθεί στο “πανηγυράκι” αυτό με αξιοπρέπεια, με ποιότητα, με την ελληνική γλώσσα στις αποσκευές της. Η μουσική, είναι πάντα εκεί για να μας θυμίζει ότι η τέχνη δεν έχει σύνορα. Και φέτος, επανατοποθέτησε το θεσμό αυτό στη θέση του. Του χρόνου, ελπίζω και εύχομαι να το πάει ακόμη πιο πέρα.

Ας μιλήσουμε τώρα και για τη μιζέρια. Γιατί, ως γνωστόν, στην Ελλάδα έχουμε ένα μοναδικό ταλέντο. Να πυροβολούμε τα δικά μας παιδιά πριν καν προλάβουν να ανέβουν στη σκηνή. Πριν καν η Κλαυδία πατήσει το πόδι της στη σκηνή της Eurovision, ορισμένοι Έλληνες δημοσιογράφοι και celebrities –πάντα οι ίδιοι, αυτοί οι ειδικοί επί παντός επιστητού– είχαν ήδη προδιαγράψει την αποτυχία της. Μιλούσαν για λάθος επιλογή, για ασφαλώς αποτυχημένη εμφάνιση, για το “τραγούδι που δεν θα ακουστεί”. Και τώρα, που η Κλαυδία έφτασε στην 6η θέση, κάνουν κωλοτούμπες με τόση χάρη που θα τους ζήλευε και ο Λευτέρης Πετρούνιας.

Αυτή η συνήθεια να κακολογούμε εκ των προτέρων, να προβλέπουμε την καταστροφή και να “δικαιωνόμαστε” μόνο όταν αποτύχουμε, είναι βαθιά ριζωμένη σε ένα κομμάτι της ελληνικής τηλεόρασης και δημοσιογραφίας. Και όταν τα γεγονότα τους διαψεύδουν, τότε επιστρατεύονται φθηνές δικαιολογίες: “Δεν το περιμέναμε”, “Το κοινό προφανώς αγάπησε κάτι διαφορετικό” ή η αγαπημένη μου: “Ίσως δεν καταλάβαμε την ποιότητα της συμμετοχής”. Όχι, δεν είναι ότι “δεν καταλάβατε”. Είναι ότι είστε εγκλωβισμένοι σε παρωχημένα κριτήρια και σε μια μιζέρια που δεν σας επιτρέπει να αναγνωρίσετε τη δυναμική και το ταλέντο πριν αυτά θριαμβεύσουν.

Μήπως, όμως, αυτό δείχνει κάτι βαθύτερο; Μήπως τα κριτήρια αυτών των εκπομπών, αυτών των ανθρώπων που μονοπωλούν τα μικρόφωνα, είναι εντελώς διαφορετικά από αυτά που θέλει το κοινό; Γιατί οι Έλληνες και κατ’ επέκταση οι Ευρωπαίοι έδειξαν ξεκάθαρα ότι προτιμούν την αυθεντικότητα, τη γλώσσα, τη φωνή και την ψυχή. Όχι τα φτηνά κουτσομπολιά, όχι την ανούσια κριτική, όχι την τοξικότητα που γεμίζει απλά τηλεοπτικό χρόνο; Και όσο αυτοί οι δημοσιογράφοι συνεχίζουν να ζουν στο δικό τους μικρόκοσμο, τόσο η πραγματικότητα και η τέχνη θα τους διαψεύδει. Γιατί, στο τέλος της ημέρας, ο κόσμος ξέρει να ξεχωρίζει το αληθινό από το ψεύτικο. Και φέτος, η μόλις 22χρονη ποντιακής καταγωγής Κλαυδία μας έδωσε μια υπέροχη απάντηση και μάθημα.

Βιέννη ετοιμάσου. Του χρόνου σου ερχόμαστε…

Πηγή: huffingtonpost