Πέμπτη 24 Ιουλίου 2025

Υπάρχει ανάγκη γλωσσικής Αναγέννησης...; π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος



 Πόσο σημαντικό είναι να κατανοούμε τη γλώσσα της λατρείας; Τι γεννά πρώτα η πίστη: την κατανόηση ή την εμπιστοσύνη; Η γλωσσική αναγέννηση είναι ανθρώπινη ευκολία ή καλύτερη κατανόηση των κειμένων;

Με τον Αρχιμ. Θεοδόσιο Μαρτζούχο, κληρικό της Ι. Μ. Νικοπόλεως και Πρεβέζης

Η αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου από τη λειτουργική γλώσσα της Εκκλησίας είναι γεγονός. Το χάσμα ανάμεσα στη γλωσσική κατανόηση και την εμπειρία του Θεού είναι μία πληγή στην πνευματική ζωή του πιστού. Η ανάγκη μετάφρασης και ουσιαστικής κατήχησης λείπουν από την ζωή των πιστών, με αποτέλεσμα να υπάρχει διαφορά μεταξύ λειτουργικού τύπου και της αληθινής σχέσεως με τον Χριστό.

Δείτε και άλλες συνεντεύξεις για το ζήτημα της μετάφρασης των λειτουργικών κειμένων:
  • Αγία Γραφή: μετάφραση και προβληματισμοί –
  • κ. Μιλτιάδης Κωνσταντίνου
     Αγία Γραφή: μετάφραση και προβληματισμοί -...  
-Μετάφραση ή ερμηνεία των λατρευτικών κειμένων;
- π. Νεκτάριος Καρσιώτης
    Μετάφραση ή ερμηνεία των λατρευτικών κειμέ...  
 00:00 Η δυσκολία κατανόησης της γλώσσας
 02:40 Η γλώσσα στην λειτουργική ζωή
 08:05 Η ιερότητα της γλώσσας
14:35 Προκλήσεις και δυσκολίες στην σύγχρονη εποχή
 20:14 Το βάθος των μυστηρίων και της πίστης
----------
Αναζητήστε και πολλά ακόμη...
Σεμινάρια Θεολογίας, Πατρολογίας, Τυπικού:
 https://aparchi.gr/theologika-seminaria/
 📚Ηλεκτρονικό Κατάστημα:
https://eshop.aparchi.gr/

Πηγή: Απαρχή


21 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πολύ καλά τα λες παπούλη μου αλλά ποιος σε ακούει ρώτησα μία μέρα έναν ιερέα να μου πει κάτι που διάβασε κατά τη διάρκεια του όρθρου που ήταν στο ψαλτήρι και που απάντησε και πού θέλεις να ξέρω εγώ δεν είμαι φιλόλογος παπάς είμαι

Ανώνυμος είπε...

Πολλοί είναι αυτοί που δεν θέλουν ο κόσμος να μην καταλαβαίνει ούτε τη θεία Λειτουργία ούτε τι λένε στις ομιλίες τους.

Ανώνυμος είπε...

Η Εκκλησία στους 21 αιώνες παρουσίας της στον κόσμο αυτό έχει πάθει κουφαμάρα δεν ακούει κανέναν και δεν τη νοιάζει τίποτα. Και όσο τα κέρματα πέφτουν στο παγκάρι για το κεράκι, το Ευχέλαιο, τα λάδια, τους αγιασμούς, άρτους, και τόσα άλλα άστους να φωνάζουν, δεν τους νοιάζει.

Ανώνυμος είπε...

Σε 5-10 χρόνια θα ψάχνουν θρησκευόμενους με το φακό και αυτό που έχουν μαράζι είναι ο εκδημοτικισμός των λειτουργικών κειμένων
Κάντε τα όλα στην απλή δημοτική! Έτσι κι αλλιώς μόνο τα στασίδια θα ακούνε ...είναι και τα μόνα που δε χάνουν ακολουθία!

Γιώργος Ράπτης

Ανώνυμος είπε...

Γράφουν τόσοι και τόσοι ένα σωρό σχόλια μέσα στο θέμα και έξω από το θέμα, οπότε αποφάσισα και εγώ σήμερα να γράψω κάτι. Στο οποίο να έχω μια προσωπική εμπειρία.
Πέθανε η σύζυγος ενός αγαπητού φίλου, με τον οποίον βγαίναμε και πίναμε καφέ συζητούσαμε. Και η κηδεία της έγινε στον καθολικό ναό αφού γυναίκα του ήταν καθολική. Είπα ότι θα πάω και φίλοι του κύκλου με τους μακριούς σταυρούς πέσανε πάνω μου και που θα πας και θα αμαρτήσεις θα βεβηλώσει στα πόδια σου είναι δυνατόν εσύ να πατήσεις σε ναό Παπικών και τα τοιούτα. Οπότε αποφάσισα να βρω μια δικαιολογία και να μην πάω στην κηδεία. Ζήτησε συγγνώμη που δεν μπορούσα να πάω λέγοντας ότι την ώρα είχα άλλη εργασία που ήταν αδύνατο να αναβάλω. Αυτό βέβαια ήταν και λάθος μου, γιατί μετά από λίγο καιρό με ενημέρωσε ο φίλος για το μνημόσυνο της γυναίκας του. Που θα γίνονταν 10 ή 11:00 το πρωί στον καθολικό ναό μέρα Σάββατο .Τι να κάνω τώρα να βρω πάλι δικαιολογία; Μια του κλέφτη, δύο του κλέφτη τρεις και κακιά του μέρα. Λέω δεν το πω πουθενά και θα πάω στο μνημόσυνο. Εδώ λοιπόν, πρέπει να σας πω ότι αν και έχουν περάσει πέντε χρόνια περίπου από εκείνη την ημέρα δεν έχω παρακολουθήσει ξανά τέτοιο μνημόσυνο-θεία λειτουργία τελείωσε γύρω στα 45 λεπτά. Η θεία λειτουργία έγινε στη δημοτική. Καταλάβαινα πλήρως το τι λέγανε. Είπαν πολλές ευχές και πολλές δεήσεις για την μακαρίτισσα. Αναφέρθηκαν οι ευχές στο θάνατο και στην ανάσταση των νεκρών. Γοητεύτηκα πάρα πολύ. Τότε έκανα μια σύγκριση με τις δικές μας επιμνημόσυνες δεήσεις στις οποίες πάμε για κοινωνικούς λόγους τις ακούμε και σηκωνόμαστε και φεύγουμε. Από κείνη την ημέρα έχω γίνει από αυτούς που πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρξει στη νεοελληνική η θεία λειτουργία. Να συμπτυχθεί να προστεθούν ευχές και να αφαιρεθούν ευχές. Δεν είμαι βέβαια εγώ εκείνος που θα τα κάνει αυτά. Αυτά έπρεπε να τα κάνουν οι ταγοί της εκκλησίας, οι οποίοι όμως επειδή τους αρέσει να ανεβαίνουν επί του δεσποτικού θρόνου να φοράνε αυτούς τους μανδύες, σάκους μίτρες και ένα σωρό που βάζουν επάνω τους σαν τις γύφτισες των ελληνικών ταινιών. Δεν τους ενδιαφέρει τίποτε άλλο λες γεννήθηκαν μόνο και μόνο για να κάνουν την ατραξιόν τους. Και να μας βγάζουν κηρύγματα και ομιλίες. Κάποιες φορές τους συγκρίνω τους πολιτικούς. Που άλλα λένε, άλλα πιστεύουν και κάνουνε. Το ίδιο και οι παπάδες έχουν τριάντα στολές κατακέντιτες με πέρλες στα πετραχήλια και στην πλάτη τους. Να μην μακρηγορήσω άλλο. Νομίζω ότι πρέπει να γίνει αλλαγή της γλώσσας και των ιερατικών ενδυμάτων. Την Αγία Γραφή, τη διαβάζω από την λεγόμενη μετάφραση των 5 της βιβλικής εταιρείας. Που είναι μετάφραση και όχι ερμηνευτική απόδοση την απολαμβάνω τη χαίρομαι την ζω. Έτσι θα έπρεπε να γίνεται και στην εκκλησία διαβάζουν τον απόστολο και κανένας μας δεν πιάνει μία με τα τεριρέμ. Άντε γεια και καλά στερνά.
Μιχάλης Νικολόπουλος

Ανώνυμος είπε...

Κανείς από τους συγχρόνους αγίους δεν ευνοούσε τη γλωσσική απλοποίηση. Γιατί την προτείνετε εσείς;

Ανώνυμος είπε...

ΆΛΛΟ μετάφραση και ΑΛΛΟ ουσιαστική κατήχηση...

Ανώνυμος είπε...

Η γνώμη ότι οι Ελληνες δέν καταλαβαίνουν τήν μητρική τους γλώσσα, εκτός από αθεμελίωτη είναι καί καθαρά προσωπική μερικών ατόμων, τα οποία τήν επαναλαμβάνουν διαρκώς χωρίς πρακτικό αποτέλεσμα.
Γιά νά έχει βάση αυτή η άποψη θα πρεπει να γίνει Δημοσκόπηση μεταξύ των εκκλησιαζομένων, ώστε να φανεί μέ μετρήσιμο τρόπο, πόσοι δέν καταλαβαίνουν καί πόσο δέν καταλαβαίνουν.
Τό πόσο είναι πολύ σημαντικό, διότι άν σέ ολόκληρη Θεία Λειτουργία δέν καταλαβαίνουν 10 - 20 λέξεις, το νόημα μπορεί νά εξαχθεί από τα συμφραζόμενα.
Εξ άλλου η συνεχής επανάληψη τού ίδιου κειμένου κάθε Κυριακή, τό κάνει κατανοητό.
Αν προσθέσουμε, ότι τα τελευταία 50 χρόνια το μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων έχει ανεβεί σημαντικά, φαίνεται ότι η "μή κατανόηση" είναι μάλλον προσχηματική.
Υπάρχει όμως καί ένα άλλο παράδοξο.
Αυτοί πού θέλουν μεταφράσεις κλπ., είναι άνθρωποι μορφωμένοι, που διαβάζουν αρχαία κείμενα στο πρωτότυπο, πολύγλωσσοι καί πολύ ικανοί.
Θα έπρεπε λοιπόν, νά θέλουν να ανεβεί καί το μορφωτικό επίπεδο τού λαού, καί όχι νά τόν σπρώχνουν σε μεταφράσεις.
Αυτή άλλωστε είναι η πραγματική αγάπη, να βοηθάς κάποιον νά βελτιωθεί, όχι νά τού παρέχεις ευκολίες για νά μείνει εκεί που βρίσκεται.

Ανώνυμος είπε...

Εγώ, θυμάμαι πάντως την γιαγιά μου, αγράμματη, που δεν έλειπε από καμμία Ακολουθία στον Άγιο Σπυρίδωνα και ένοιωθε ότι συμμετείχε και καταλάβαινε τα πάντα

Ανώνυμος είπε...

Μήπως παλαιότερα τα καταλάβαιναν όλα οι πιστοί; Κι όμως βίωναν την λατρεία γιατί είχαν βίωμα πίστεως!
Σήμερα καί όλα να τα μεταφράσουμε, αφτιά "βουλωμένα" θα έχουμε!
Συνεπώς άλλα πράγματα φταίνε και όχι τα "ακαταλαβίστικα" κείμενα τής εκκλησίας μας, τα οποία είναι θαυμάσια καί Ιερά...

Ανώνυμος είπε...

Εκπληκτικό βίντεο!
Ο π.ΘΜ μιλά με δυνατά επιχειρήματα, χωρίς φανατισμό και αγκυλώσεις.
Κρίμα που οι αναγνώστες συνήθως δεν παρακολουθούν τα βίντεο, όσο τα κείμενα.

Ανώνυμος είπε...

Δεν προκειται να γλιτωσουμε από τους φανατικους νοσταλγους της εκκλησιαστικής γλώσσας με την οποία έμαθαν ότι έτσι πρέπει να ακουγονται γιατί ...έτσι είναι το σωστό! Θαρρείς και υπάρχουν ιερες γλωσσες...
Κρίμα να παίρνουμε στο λαιμό μας τους νεότερους που δεν έχουν τέτοιες ...συναισθηματικές συνδέσεις και χάνουν την ουσιαστική σύνδεση με τον Χριστό.

Νομίζω το καλύτερο θα ήταν να υπάρχουν ναοί με Θεία Λειτουργία στην αρχαία και ναοί με Θεία Λειτουργία στη δημοτική για μια δεκαετία τουλαχιστον και μετά βλέπουμε. Να έχεις επιλογή πού να πας, όπου σε αναπαύει.
Αλλά ποιος θα πείσει αγκυλωμένους ιερείς να μην προπαγανδίζουν ότι υπάρχουν "ιερές" γλώσσες...

ORTHODOXIA ORTHO είπε...

Αν υπάρχει και για μένα χωρος να καταθέσω την γνώμη μου,
με σεβασμό προς όλους,ευχαρίστως θα έθετα ερωτήματα.
1) γοητεύει η Θ.Λ στην δημοτική;
2)θα κατανοήσουν καλύτερα λέτε τα Λ.Κειμενα;
3)μήπως αυτά ,τελικά κακοποιηθουν;
4)σε ποιο επίπεδο πιστών απευθύνονται;
Σε αγράμματους αποφοίτους δημοτικού,σε αποφοίτους κολεγίων,πανεπιστημιακών σχολών,σε γεροντότερους,σε μεσήλικες;
5)ποια ιδρύματα θα είναι αυτά που θα μεταφράσουν;(....)
Τα θέτουμε ενώπιον σας,δεδομένου ότι γνωρίζουμε από τους προγόνους μας,του λόγου το αληθές ότι είχαν την γραφή κ την διάβαζαν στα αρχαία Ελληνικά και την ήξεραν απέξω.
Διότι και επι κατοχηςτο ποσοστό των αγραμμάτων ήταν συντριπτικό και όμως τα κείμενα της Θ.Λ,
ΗΤΑΝ ΠΡΟΣΙΤΑ.

Πιστεύω λοιπόν ότι επί αιώνες η Ορθ.Εκκλησια,διαφύλαξε άφθαρτη την Λειτουργική γλώσσα.
Η απλουστερα της μορφή,θαρρώ πως δολοφονεί
Την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και τα νοήματα αυτής.(...)

Ανώνυμος είπε...

1) Η ελληνική (δημοτική ναι) είναι η γλώσσα που μιλάμε, η γλώσσα μας, και ναι μας γοητευει κι αυτή και τα νοήματα που προσλαμβανουμε από τη λογοτεχνία της.
2)ναι
3) όσο κακοποιείται η καθημερινότητα μας, δηλ η ελληνική που μιλάμε ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ δεν αποδίδει όσα ζουμε, αισθανόμαστε και πιστεύουμε; Είναι χυδαία η γλώσσα μεσα στην οποία γεννηθήκαμε;
4)σε κάθε Έλληνα που μιλάει ελληνικά
5) το ευκολότερο, μεταφράσεις υπάρχουν ήδη.

Ανώνυμος είπε...

Δυστυχώς τα ίδια κ τα ίδια. Ποιος σας είπε καλέ μου άνθρωπε ότι αποστολή της εκκλησίας είναι να διαφυλάξει τη γλώσσα;

Ανώνυμος είπε...

Εδώ ο κόσμος καίγεται καί η γλώσσα του Ευαγγελίου μας πειράζει... δεν βλέπετε ότι περί άλλων τυρβάζουμε καί ξέφυγε η κατάσταση πρώτον ημών των χριστιανών πού μόνο χριστιανοί δεν είμαστε με τα καμώματά μας;

jean alatzo είπε...

Μου θυμίζει τι συμβαίνει με τους σημερινούς Ρώσους,τα Σλαβονικά είναι τα αρχαία Ρώσικα που χρησιμοποιούνται εκκλησιαστικά .Οι Ρώσοι οικονομικοί μετανάστες έχουν πρόβλημα κατανόησης ,έστω κι΄αν υπάρχει μια κάποια κοινότητα λέξεων.

Ανώνυμος είπε...

Οι ανοιχτοί ορίζοντες του π. Θεοδοσίου Μ. ενοχλούν την επιπολάζουσα οπισθοδρόμικότητα. Πριν λίγες μέρες παρέθετα και π. Αλέξανδρο Σμέμαν λέγοντα αιχμηρά. «Η ορθόδοξη κατανόηση των Λειτουργικών Ακολουθιών είναι. Να τις αγαπάς δίχως να τις καταλαβαίνεις. Και στο βαθμό που δεν είναι κατανοητές να μη βγάζεις κανένα συμπέρασμα. Καθόμαστε στο κέλυφος γοητευμένοι από τη μελωδία, και δεν προσέχουμε ότι η Εκκλησία πάσχει, και εδώ και πολύ καιρό έχει εγκαταλείψει το πεδίο της μάχης». Και, Αυγουστίνο εκτιμώντα που Μέγας Αθανάσιος «διέταξε τον αναγνώστη να ψάλλει έτσι, ώστε μάλλον να μοιάζει με απαγγελία, παρά με ωδή». Με άλλα λόγια να καταλαβαίνουμε τι ακούμε. Και να ορίζει. «Το μετά μέλους λέγεσθαι τους ψαλμούς ουκ έστι ευφωνίας σπουδή-δεν είναι υπόθεση φωνητικής επίδειξης και φιγούρας-αλλά τεκμήριον της αρμονίας των εν τη ψυχή λογισμών»-απόδειξη της ομορφιάς του εσωτερικού σου κόσμου, του πόσο νιώθεις και ζεις αυτά που ψαλμωδείς. Από κει και πέρα βάλε μπούρου-μπούρου, κι αυτό, κι εκείνο, και το άλλο, ξεφωνητά, λαρυγγισμούς… και χαίρε χάος απροσδιόριστο. Και ένα τελευταίο προς ιερέα που ως ορθόδοξος καμαρώνει απέναντι στον προτεστάντη που έχει καταργήσει την και πάνω από τη Γραφή, όπως λέει, προηγηθείσα αυτής Παράδοση. Θα προτιμούσα να συλλυπάται που ο καημένος ο προτεστάντης λόγω, γνωρίζει ποιου και τι και πώς, έφτασε στο “sola scrirtoura, sola fidei”. Και τέλος παρακαλώ οι ορθόδοξοι να μην ξεχνάμε ότι όλες οι αιρέσεις των οκτώ πρώτων αιώνων που τάραξαν, και όχι μόνο, την Εκκλησία σύμπασα- Γνωστικισμός, Αρειανισμός, Μακεδονισμός, Νεστοριανισμός, Μονοφυσιτισμός, Μονοθελητισμός, Μονοενεργητισμός ... είναι Ανατολικής επινόησης, κατασκευής, και προελεύσεως. Και ότι η καταδίκη τους δε φέρει μόνο Ανατολική υπογραφή. Αυτά για την ώρα και βλέπουμε. Αθανάσιος Κοτταδάκης

ORTHODOXIA ORTHO είπε...

Θα ερθη μια ημέρα ,όπου θα διδάσκονται τα Αρχαία Ελληνικά.
Πάλι!
Ο γέρων Ιουστίνος Πόποβιτς έλεγε πως χωρίς την αρχαία Ελληνική γλώσσα δεν μπορείτε να γνωρίζετε την Πατερική Γραμματεία.Και φυσικά χωρίς τους Αγ.κ Θεοφόρους Πατέρες,δεν υπάρχει ούτε Θεολογία,ούτε ερμηνεία Γραφών.
Άρα γέ ;!
Προς επιγνωσιν της ανεπάρκειας μου αυτό το λέγω!-

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητη ορθοδοξία ορθο
Θα ήθελα να σε ρωτήσω μία και μοναδική ερώτηση:
Αν θες απάντησέ μου, αν σε έχω ψυχολογήσει σωστά από τα σχόλιά σου είμαι σίγουρος ότι δεν θα μου απαντήσεις ψέματα αλλά μόνο την αλήθεια
Το βίντεο το είδες μέχρι τέλους;

Ανώνυμος είπε...

Δυστυχώς καί ο Οικουμενισμός από την Ανατολή προήλθε καί πρέπει όλοι νά αγωνιστούμε για τήν καταπολέμηση του.