Περισσότερο φοβάμαι τα δικά μας λάθη παρά τα σχέδια των εχθρών

 Η προτομή του στην Λωζάννη, ένα Σύνταγμα τους έφτιαξε και τον έχουν Εθνικό Ήρωα της Ελβετίας, εμείς…

Η μόνη γυναίκα που αγάπησε : «Η σκέψη μου θα περνά τα βουνά και τις θάλασσες που μας χωρίζουν και θα σε συντροφεύει, όπως συντροφεύουν και εμένα όλα όσα μου στέλνεις και εσύ. Κλείνω τα μάτια μου και προσπαθώ να αναπλάσω τους ήχους τις νύχτες κοντά στο τζάκι να παίζεις στο πιάνο τα μουσικά κομμάτια που αγαπούσα … Μην ξαναπαίξεις όμως τη «Σονάτα του αποχαιρετισμού», πού ξέρεις τι μας επιφυλάσσει το μέλλον… Και μην ξεχνάς. Κανένας ποτέ δεν θα πάρει τη θέση που κατέχεις μέσα στην καρδιά μου…».
 
Ρωξάνδρα Στούρτζα, ο πατέρας πάμπλουτος Έλληνας από το Ιάσιο και η μητέρα κόρη του ηγεμόνα της Μολδαβίας, κυρία επί των τιμών της Τσαρίνας Ελισάβετ. Η οικογένεια της παρέθετε στο μέγαρο τους στην Πετρούπολη, δύο γεύματα την εβδομάδα, στα οποία βρισκόταν και ο Καποδίστριας φρεσκο-διορισμένος στο Υπουργείο Εξωτερικών. Η Ρωξάνδρα ερωτεύθηκε αμέσως το νεαρό διπλωμάτη με τη μελαγχολική έκφραση «ανήκει στους σπάνιους ανθρώπους, των οποίων η γνωριμία αποτελεί σταθμό στη ζωή εκείνων που τον γνωρίζουν», επί τρία ολόκληρα χρόνια η φιλία τους γινόταν βαθύτερη.
 
Για όσους έχουν πάει στην Βιέννη γνωρίζουν ότι υπάρχουν δυο εκκλησίες, ο άγιος Γεώργιος και η Αγία Τριάδα, ο διαβόητος Μέτερνιχ - ορκισμένος εχθρός του Καποδίστρια, η μεταξύ τους αντιπαλότητα θεωρείται από τις κορυφαίες στην ιστορία της διεθνούς διπλωματίας- είχε διασπάσει τους Έλληνες. Στον Αγιο Γεώργιο θα πηγαίνουν να εκκλησιάζονται οι Έλληνες που είναι υπήκοοι των Οθωμανών ενώ στην Αγία Τριάδα θα εκκλησιάζονται οι Έλληνες που είναι υπήκοοι της Αυστριακής αυτοκρατορίας 
 
Φθινόπωρο του 1814, στη Βιέννη στο περίφημο Συνέδριο για την τύχη της μετα-Ναπολεόντειας Ευρώπης. Η Ρωξάνδρα ενώ έχει την πρόσκληση του Τσάρου να πάει στην αγία Τριάδα να εκκλησιαστεί,  ωθεί με τους φίλους της την αντιπροσωπεία να πάει στον άγιο Γεώργιο διότι έξω από την εκκλησία έχουν μαζευτεί εκατοντάδες Ελλήνων και αρχίζουν και φωνάζουν “ζήτω ο Τσάρος”,  “ζήτω ο  απελευθερωτής μας”, αυτό λίγες μέρες μετά την ίδρυση της φιλικής εταιρείας, η Ρωξάνδρα είναι ξαδέρφη του Αλέξανδρου Υψηλάντη το είχε συζητήσει και το είχε σχεδιάσει με αυτόν, ο Τσάρος εκνευρίζεται όταν καταλαβαίνει ότι εδώ του έχει στήσει ένα παιχνίδι και την απομακρύνει από δίπλα του “ θα  συζητήσουμε όταν φτάσουμε στη Πετρούπολη πώς θα τιμωρηθείς για αυτό που έκανες να με εκθέσεις στα μάτια του Μέτερνιχ”; όμως το μήνυμα είχε δοθεί, θυμίσαμε, στη συγκεντρωμένη στη Βιέννη επίσημη Ευρώπη την ύπαρξή ενός δυστυχούς έθνους που στέναζε κάτω από τον βάρβαρο τουρκικό ζυγό
 
Εκεί όμως στην Βιέννη γράφτηκε ο επίλογος της ανεκπλήρωτης αγάπης, συμφωνία να μείνουν πάντα φίλοι, εκείνος τη βεβαίωσε ότι δεν θα παντρευόταν ποτέ άλλη γυναίκα, η απόφαση του οριστική να εγκαταλείψει τη Ρωσία και να αφιερώσει τη ζωή του στην πατρίδα του, εκείνη παντρεύτηκε ένα Κόμη ξάδελφο της Τσαρίνας, μια «απόφαση αβάσταχτης θυσίας», άνθρωπο που δεν αγάπησε ποτέ, παιδιά δεν απέκτησαν μαζί.
 
Το τελευταίο γράμμα λίγες μόνον ημέρες πριν από τη δολοφονία του γραμμένο στα γαλλικά, προαισθανόμενος τη μοίρα του. 
«Αγαπητή μου Ρωξάνδρα, μη με ξεχνάς ποτέ στις προσευχές σου, τις έχω ανάγκη! Θέρμαινε και ενίσχυε με αυτές τη θέση που κατέχω στη σκέψη σου και στην καρδιά σου…Αν ημπορούσα να σου ειπώ πόσο θα ήθελα να σε είχα κοντά μου, πόσο νοιώθω την απουσία σου, ιδιαίτερα τώρα που με κυκλώνουν τόσες αγωνίες. Αραγε πότε θα ξανασυναντηθούμε;», 
 
την ώρα που το διάβαζε εκείνος ήταν ήδη νεκρός. Η απάντηση της 
«... Θεέ μου, πώς θα ήταν δυνατόν να μη θερμαίνω, αυτή τη θέση που δεν μπόρεσε και δεν θα μπορέσει ποτέ τίποτα στη ζωή μου να την αλλάξει;…. Αγωνιώ όμως για σας…η σκέψη ότι ημπορεί κάποιος να σας κάνει κακό με αναστατώνει, μου βουρκώνει τα μάτια, μου συνθλίβει την ψυχή. Τις περισσότερες ώρες στέκω ή μπροστά στις εικόνες του Χριστού και της Παναγίας και τους ικετεύω να σας προφυλάξουν ή μπροστά στην προσωπογραφία σας, όπου σας μιλώ με τις ώρες και νιώθω ότι μου απαντάτε…».
 
Η τραγική είδηση έφθασε στην Οδησσό, όπου βρισκόταν η Ρωξάνδρα μετά από δύο μήνες. Στο άκουσμα της, έπεσε κάτω λιπόθυμη « πέθανε ο ευγενέστερος άνθρωπος στην γη, μαζί με αυτόν πέθανα και εγώ!. 
 

Φωτο 1, προτομή της Ρωξάνδρας Στούρτζα, (1846, G. Forni, Κεντρικό Κτήριο Πανεπιστημίου Αθηνών, φωτ. Άρη Κατωπόδη)
 

Φωτο 2. Ο Καποδίστριας είχε κάνει ειδική παραγγελία ένα δαχτυλίδι που έδειχνε μια πεταλούδα να καίγεται στις φλόγες, σύμβολο ανεκπλήρωτου έρωτα!. Η Ρωξάνδρα το φορούσε μέχρι τον θάνατο της, αποτυπώθηκε με ακρίβεια από τον Ηλία Λαλαούνη!
 

Φωτο 3. Ο τάφος του, απλός όπως έζησε, στην Ιερά Μονή Παναγιάς Πλατυτέρας στην Κέρκυρα, οι οπαδοί του τον είχαν ανακηρύξει « Άγιο» και περίμεναν ότι όπου να `ναι θα αναστηθεί! Η ίδια η Τσαρίνα του χαρίζει μία εικόνα της Παναγίας για να τον φυλάει, τραγική ειρωνεία , η εικόνα αυτή είναι που μπήκε μαζί στο φέρετρο του 
 
Το όραμα του για την Ελλάδα « Πρέπει η Ελλάς να κηρυχθεί ομοφώνως δια των Μεγάλεων Δυνάμεων χώρα αφιερωμένη αποκλειστικά και μόνο εις τας Επιστήμας και την διαφώτιση του ανθρώπινου γένους, το έδαφος της να κηρυχθεί εκ των έξω απρόσβλητο, εσωτερικά δε να κρατηθεί μακράν πάσης ξένης αναμίξεως….. τέλος οφείλει η Ελλάς να κηρυχθεί δια όλη την ανθρωπότητα κράτος Ιερόν, κέντρο εκπαιδεύσεως όλων των Εθνών!
 
“Δικά μου παιδιά δεν απέκτησα αλλά αυτή τη στιγμή 670 νέοι σπουδάζουν με υποτροφίες στην Ευρώπη,  οι νέοι αυτοί θα θα επιστρέψουν στην Ελλάδα και θα αποτελέσουν τον κορμό για να ξαναγεννηθεί η χώρα”
 
Το όραμα του πιο διάσημου Έλληνα της εποχής του, να γίνει η Ελλάδα χώρα ουδέτερη, ειρηνική, χώρα πολιτισμού, κράτος Ιερόν για όλη την ανθρωπότητα, σαν σήμερα τα ξημερώματα στις 5.35 το πρωί πνίγεται στο αίμα, μετά ακολούθησαν 7 πόλεμοι, 3 εμφύλιοι, και 6 πτωχεύσεις 
 
" Περισσότερο φοβάμαι τα δικά μας λάθη παρά τα σχέδια των εχθρών ", Θουκυδίδης Α 144, 1 
 
Δημήτρης Τριάντος