Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2025

Μνήμη του Αγίου Προφήτου Ιωνά (21 Σεπτεμβρίου) - Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης

Ούτος ήτον υιός του Αμαθή, καταγόμενος από την Γετ Καριαθμαούς, κατοικών κοντά εις την Άζωτον, ήτις ήτον πόλις των αλλοφύλων Ελλήνων παραθαλάσσιος. Η δε μήτηρ αυτού, ήτον η χήρα εκείνη, προς την οποίαν επέμφθη ο Ηλίας, όταν δια προσευχής του εγένετο πείνα εις την Σαμάρειαν, και εις όλην την επικράτειαν των δέκα φυλών. Όθεν και δια την φιλοξενίαν εκείνην ευλόγησε τον καμψάκην, ήτοι το αγγείον του ελαίου, και την υδρίαν του αλεύρου. Ώστε οπού ούτε ευκέρωσεν, ούτε ωλιγόστευσεν εν όσω επεκράτει η πείνα. Ούτος ο Ιωνάς είναι ο υιός της προρρηθείσης χήρας, τον οποίον παραδόξως ανέστησεν ο Ηλίας εκ των νεκρών.

Αφ’ ου δε επέρασεν ο καιρός της πείνας, εσηκώθη και επήγεν εις γην Ιούδα, και εκεί επροφήτευε με την χάριν του Αγίου Πνεύματος. Επειδή δε επροστάχθη από τον Θεόν, δια να υπάγη να κηρύξη εις την Νινευΐ την καταστροφήν, οπού έμελλε να πάθη μετ’ ολίγον, δεν υπήκουσεν. Όθεν φεύγωντας από προσώπου του Θεού, και περιπίπτωντας εις μεγάλην φουρτούναν της θαλάσσης· και γνωρισθείς υπό των ναυτών, ότι αυτός είναι ο αίτιος της φουρτούνας, ρίπτεται εις την θάλασσαν. Και ευθύς από προσταγήν Θεού καταπίνει αυτόν ένα μεγάλον κήτος (το οποίον, τινές μεν, ονομάζουν φάλαιναν, τινές δε, καβιντόγιον).

Μετά δε τρεις ημέρας και τρεις νύκτας ξερασθείς από το κήτος, προετύπωσε την τριήμερον ταφήν και ανάστασιν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Πορευθείς λοιπόν και μη θέλων εις Νινευΐ, εκήρυξεν ότι μετά τρεις ημέρας έχει να καταστραφή η πόλις εκείνη. Επειδή δε μετενόησαν οι Νινευΐται, δεν ηφάνισεν αυτούς ο Θεός.

Όθεν ο Ιωνάς επαναγυρίσας εις την πατρίδα του, δεν έμεινεν εις αυτήν. Αλλά πέρνωντας την μητέρα του, επήγεν εις Ασσούρ, χώραν των αλλοφύλων, επιλέγωντας τούτον τον λόγον. Έτζι θέλω σηκώσω από λόγου μου τον ονειδισμόν και την ατιμίαν, ότι εφάνηκα ψεύστης, με το να επροφήτευσα μεν εναντίον της πόλεως Νινευΐ, δεν αλήθευσεν όμως η προφητεία μου.

Αφ’ ου δε απέθανεν η μητέρα του, και έθαψεν αυτήν, τότε επήγε και εκατοίκησεν εις γην Σαραάρ, κοντά εις την βάλανον της Δεβόρρας, όπου αποθανών, ενταφιάσθη εν τω σπηλαίω του Κενεζαίου, όστις έγινε κριτής εις μίαν φυλήν των Εβραίων κατά τον καιρόν της αναρχίας. Προφητεύωντας δε, είπεν ότι έχει να ακολουθήση ένα σημείον θαυμάσιον και τερατώδες εναντίον της Ιερουσαλήμ και όλης της γης: ήγουν ότι όταν ιδούν οι άνθρωποι μίαν πέτραν να φωνάζη ελεεινώς με μίαν λεπτήν φωνήν, και ένα κάνθαρον να φωνάζη από το ξύλον προς τον Θεόν, τότε ας ηξεύρουν, ότι είναι κοντά η σωτηρία. Τότε έχουν να ιδούν και την Ιερουσαλήμ κατακρημνισμένην έως εις τα θεμέλια. Και θέλουν έλθουν εις αυτήν όλα τα έθνη να προσκυνήσουν τον Κύριον. Και θέλουν μεταθέσουν τας πέτρας αυτής κατά τας δυσμάς του ηλίου. Και τότε έχει να γένη η προσκύνησις του ηλειμμένου: ήτοι του Μεσσία. Και η Ιερουσαλήμ θέλει γένη σιγχαμερά, με το να ερημωθή, και με το να κατοικήσουν εις αυτήν θηρία. Και τότε θέλει έλθη το τέλος κάθε πνοής.

(Περί του Ιωνά ταύτα λέγει ο Μαυροκορδάτος Αλέξανδρος εις τα Ιουδαϊκά. Ότι αγκαλά και ο ιερός Επιφάνιος λόγοις Εβραίων πειθόμενος, υπέλαβεν, ότι ο Ιωνάς ήτον υιός της χήρας, αλλ’ όμως δεν ήτον Τύριος ή Σιδώνιος, αλλ’ Ιουδαίος, ακμάσας κατά τους χρόνους των βασιλέων Αμεσίου και Ιεροβοάμου. Τον οποίον αποκαμόντα από τα δεινά, διήγειρεν ο Ιωνάς και θάρρος ενέθηκεν εις αυτόν κατά των Σύρων, ως ιστορεί ο Ιώσηπος. Εξέβρασε δε αυτόν το κήτος εις τας όχθας της Παλαιστίνης, ή εις την Μαύρην Θάλασσαν, ως λέγει ο Ιώσηπος. Καθότι και από την Παλαιστίνην, και από την Μαύρην Θάλασσαν πηγαίνει τινάς εις την Νινευΐ. Προέλαβε δε ούτος την του Κυρίου σάρκωσιν χρόνους σχεδόν οκτακοσίους, κατά τινας. Ιωνάς δε θέλει να ειπή ελληνιστί, περιστερά. Όρα περί τούτου και όσα είπομεν ημείς εις την ερμηνείαν της ζ’ ωδής της στιχολογίας, ήτις εστάλθη δια να τυπωθή. Ότι δε οι Νινευΐται εγύρισαν πάλιν εις τας προτέρας αμαρτίας, και δια τούτο κατεποντίσθη η πόλις αυτών, επροφήτευσεν ο Προφήτης Ναούμ, ονομάζων αυτήν πόλιν αιμάτων, όλην ψευδή και αδικίας πλήρη (κεφ. γ’, 1). Και ακολούθως λέγει· «Πας ο ορών σε καταβήσεται από σου, και ερεί. Δειλαία Νινευΐ, τις στενάξει αυτήν; Ουκ έστιν ίασις τη συντριβή σου. Εφλέγμανεν η πληγή σου». Και ο Τωβίτ είπε προς τον υιόν αυτού Τωβίαν· «Άπελθε εις την Μηδίαν τέκνον, ότι πέπεισμαι όσα ελάλησεν Ιωνάς ο Προφήτης περί Νινευΐ, ότι καταστραφήσεται. Εν δε τη Μηδία έσται ειρήνη μάλλον έως καιρού» (Τωβίτ ιδ’, 4). Εκήρυξε δε ούτος προς τους Νινευΐτας δια της εγχωρίου γλώσσης. Η της Νινευΐ δε διάλεκτος ήτον ασσύριος, ήτις ολίγον διαφέρει της εβραϊκής, ως λέγει Κλήμης ο Κανόνικος. Όρα και εις την α’ Δεκεμβρίου τας υποσημειώσεις εις το Συναξάριον του Ναούμ.)

Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης

Δεν υπάρχουν σχόλια: