Τις τελευταίες ημέρες, η ελληνική επικαιρότητα
κατακλύζεται από τη συστηματική κάλυψη μιας νέας ανθρωποκτονίας. Κάθε εκπομπή,
κάθε δελτίο ειδήσεων, αφιερώνει σημαντικό χρόνο στη λεπτομερή ανασύνθεση του
εγκλήματος· εικόνες, συνεντεύξεις, αναλύσεις, μαρτυρίες. Το γεγονός δεν είναι
πια απλώς είδηση, αλλά μετατρέπεται σε τηλεοπτικό αφήγημα, σε «σειρά» με
χαρακτήρες και συναισθηματικές εντάσεις. Ποιο είναι, όμως, το νόημα αυτής της
συνεχούς ενασχόλησης; Τι επιδιώκουν τα κανάλια και γιατί το κοινό παρακολουθεί
τέτοιες ιστορίες με τόση προσήλωση;
Η εκτενής προβολή τέτοιων γεγονότων φανερώνει τη μετατροπή της ενημέρωσης σε ψυχαγωγικό προϊόν. Τα μέσα δεν λειτουργούν πλέον αποκλειστικά ως φορείς ενημέρωσης, αλλά ως επιχειρήσεις που ανταγωνίζονται για θεαματικότητα. Ο πόνος και η τραγωδία αποκτούν εμπορική αξία, καθώς «πουλάνε». Η βία προσελκύει βλέμματα, προκαλεί συγκίνηση και συζητήσεις. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, ο τηλεθεατής μετατρέπεται σε «καταναλωτή» συναισθηματικών εντυπώσεων. Παράλληλα, τα ΜΜΕ καθοδηγούν τον δημόσιο λόγο: διαμορφώνουν τι θεωρούμε σημαντικό, σε ποιον ρίχνουμε το φως της δημοσιότητας και ποια κοινωνικά φαινόμενα μένουν στη σκιά.
Η εμμονή με τέτοιες ιστορίες αντανακλά την ανθρώπινη περιέργεια και τον φόβο για το απρόβλεπτο. Οι θεατές, βλέποντας τη βία από την ασφάλεια του καναπέ, εξορκίζουν τον δικό τους φόβο – «ανήκει στους άλλους, όχι σε μένα». Επιπλέον, η διαρκής έκθεση σε τέτοιες εικόνες δημιουργεί μια μορφή συναισθηματικής απευαισθητοποίησης, όπου η φρίκη παύει να σοκάρει. Το έγκλημα παύει να είναι τραγωδία και γίνεται αφήγημα προς κατανάλωση. Τα ΜΜΕ, γνωρίζοντας αυτή την ψυχολογική δυναμική, τροφοδοτούν συνεχώς την ανάγκη του κοινού για νέες «δόσεις» συγκίνησης, φόβου και περιέργειας.
Όταν η ενημέρωση μετατρέπεται σε προϊόν θεάματος,
χάνεται η πραγματική της αποστολή: η καλλιέργεια συνειδητοποίησης και η
προαγωγή κοινωνικής αυτογνωσίας. Ίσως, λοιπόν, το ζήτημα δεν είναι μόνο τι
δείχνουν τα κανάλια, αλλά τι αντέχουμε και τι επιλέγουμε εμείς να
παρακολουθήσουμε. Η συζήτηση για τη βία δεν πρέπει να εξαντλείται στη
σκηνοθεσία της, αλλά να φτάνει βαθύτερα – στις κοινωνικές αιτίες και τις
συλλογικές μας ευθύνες.
Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου