Οι λόγοι της επίσκεψης του Πάπα εις Τουρκία και Λίβανο - Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Οι λόγοι της επίσκεψης του Πάπα εις Τουρκία και Λίβανο

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

            Από της 27^ης Νοεμβρίου έως και την 2^α Δεκεμβρίου ο Πάπας Λέων ο 14^ος επισκέπτεται την Τουρκία και τον Λίβανο. Ο ίδιος με «Αποστολική Εγκύκλιο» του, η οποία επιγράφεται «Εντός της ενότητας της πίστης» και με δηλώσεις του στους διαπιστευμένους στο Βατικανό δημοσιογράφους εξέθεσε τους λόγους για τους οποίους πραγματοποιεί την εν λόγω επίσκεψη, την πρώτη του εκτός Ιταλίας. Όπως είπε, μεταβαίνει στη Νίκαια της Βιθυνίας (βορειοδυτική Μικρά Ασία) για να δώσει ένα «μήνυμα ενότητας» και στον Λίβανο για ένα «μήνυμα ειρήνης».

            Η επίσκεψη στη Νίκαια του Πάπα Λέοντος γίνεται μετά την από τον  Οικ. Πατριάρχη Βαρθολομαίο προς αυτόν ανανέωση της προσκλήσεως, την οποία είχε απευθύνει στον προκάτοχό του Φραγκίσκο. Τον προσκαλούσε  να μεταβούν σε αυτήν και από κοινού να εορτάσουν τα 1700 χρόνια από την σύγκληση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου.  Κατ’  αυτήν οι συνελθόντες 318 Πατέρες, μεταξύ άλλων, καταδίκασαν τις απόψεις του αιρετικού Αρείου και  διακήρυξαν τα δόγματα της Πίστεως των Χριστιανών δια των πρώτων επτά (εκ των δώδεκα) άρθρων του Συμβόλου της Νικαίας.

            Στη δήλωσή του (21/4/2025) για την εκδημία του Πάπα Φραγκίσκου  ο κ. Βαρθολομαίος υπενθύμισε την προς αυτόν πρόσκλησή του. Του έγραψε τότε: «Αγιώτατε, ύστερα από λίγα χρόνια συμπληρώνονται 1700 χρόνια από τη σύγκληση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια της Βιθυνίας. Θα είναι μία πολύ ωραία πράξις να πάμε και να εορτάσουμε αυτή την ιστορική επέτειο και να μιλήσουμε για την περαιτέρω πορεία των αδελφών Εκκλησιών μας προς το κοινό ποτήριο». Σημειώνεται ότι ο Πάπας, όντας απόλυτος ηγεμών και  έχοντας το αλάθητο, μπορεί να ομιλεί εκ μέρους σύμπασας της υπ’ αυτόν Εκκλησίας. Όμως κατά την Ορθόδοξη εκκλησιολογία ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως μπορεί να εκφράζει μόνο τη προσωπική του άποψη, έστω και ευχή…

            Ο Πάπας Λέων δέχθηκε την πρόταση και την ενέταξε σε μια επίσημη επίσκεψη στην Τουρκία και μιαν «αποστολική επίσκεψη» στον δοκιμαζόμενο Λίβανο. Ο Πάπας δεν απέκρυψε τους λόγους  της «επίσκεψης ενότητας» στη Νίκαια και στο Φανάρι. Γράφει στην προαναφερθείσα εγκύκλιό του: «Οφείλουμε να αφήσουμε πίσω τις θεολογικές αντιθέσεις, που έχουν χάσει την αιτία της ύπαρξής τους, για να αποκτήσουμε μια κοινή σκέψη, και ακόμη περισσότερο, μια κοινή προσευχή εν Αγίω Πνεύματι προκειμένου να συγκεντρωθούμε όλοι  σε μία μόνο πίστη και σε μία μόνο αγάπη». Για να επιτευχθεί αυτό ο Πάπας καλεί όλους «να ενισχύσουν την οικουμενική κίνηση, όπως την εννοεί ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ στην εγκύκλιο του «Ut unum sint» (Ίνα πάντες εν ώσιν).

            Η αναφορά αυτή του Πάπα Λέοντος στην εγκύκλιο του προκατόχου του ξεκαθαρίζει πλήρως τί παγίως σημαίνει για τον ίδιο και γενικά για το Βατικανό  η «ένωση στην πίστη και στην αγάπη». Το 88^ο άρθρο της Εγκυκλίου «Ut Unum Sint» επιγράφεται «Το λειτούργημα ενότητας του Επισκόπου Ρώμης». Σε αυτό, μεταξύ άλλων, αναφέρεται: «Μεταξύ των Εκκλησιών και εκκλησιαστικών Κοινοτήτων, η Καθολική Εκκλησία έχει την πεποίθηση ότι διατήρησε τη διακονία του διαδόχου του Αποστόλου Πέτρου, του Επισκόπου Ρώμης, που ο Θεός ίδρυσε ως “παντοτινή και ορατή αρχή και θεμέλιο ενότητας” (Σημ. Δογματική Διάταξη της Παπικής Εκκλησίας, αποφασισθείσα κατά την Β΄ Οικουμενική Σύνοδο του Βατικανού) και που το Πνεύμα στηρίζει, ώστε όλοι οι Χριστιανοί να καταστούν μέτοχοι αυτού του ουσιώδους αγαθού».

            Στο ίδιο, 88^ο άρθρο, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ υπενθυμίζει ότι στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, στη Γενεύη και στις 12 Ιουνίου 1984, είχε εκφράσει την πεποίθηση ότι «σε πιστότητα προς την αποστολική παράδοση και την πίστη των Πατέρων στο λειτούργημα του Επισκόπου Ρώμης, αυτός αποτελεί την εγγύηση της ενότητας όλων των χριστιανών». Οι διατάξεις – δόγματα της Β΄ Βατικανής Συνόδου και οι πάγιες πεποιθήσεις περί του Πρωτείου, από πολλούς  αιώνες πριν, των παπικών καθορίζουν σαφώς τους λόγους για τους οποίους ο Πάπας Λέων επισκέπτεται τη Νίκαια και το Φανάρι και ομιλεί για «ενότητα».

            Σημειώνεται ότι η επίσκεψη του Πάπα στο Φανάρι είναι σύντομη, τυπική και στην προαναφερθείσα λογική. Κάνει εντύπωση ότι στην εγκύκλιό του ο Πάπας αναφέρει τον κ. Βαρθολομαίο ως «Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως» και όχι «Οικουμενικό». Από την πλευρά του ο Οικ. Πατριάρχης δεν επέτυχε να δώσει πανηγυρική διάσταση στη συνάντηση της Νικαίας, αφού από τους προκαθημένους των πρεσβυγενών Πατριαρχείων, που προσκάλεσε, μόνο ο Αλεξανδρείας αποδέχθηκε να παραστεί.  Απουσιάζουν οι Αντιοχείας και Ιεροσολύμων. Ειδικά για τον Ιεροσολύμων ο κ. Βαρθολομαίος εξέφρασε ανοικτά τη δυσφορία του.   

Κατά το πρόγραμμά του στην Τουρκία ο Πάπας μένει από το μεσημέρι της 27^ης έως μετά το μεσημέρι της 30ής Νοεμβρίου. Το απόγευμα της πρώτης ημέρας το περνά στην Άγκυρα, όπου μεταβαίνει στο Μαυσωλείο του Κεμάλ, επισκέπτεται τον πρόεδρο Ερντογάν και συναντάται με το Διπλωματικό Σώμα. Στη συνέχεια αναχωρεί για Κωνσταντινούπολη.

Το πρωί της 28^ης Νοεμβρίου συναντάται με καθολικούς – κληρικούς και λαϊκούς – που διαμένουν στην Τουρκία και επισκέπτεται το παπικό γηροκομείο της Πόλης. Μετά το μεσημέρι της ίδιας ημέρας με ελικόπτερο μεταβαίνει στη Νίκαια, όπου συμμετέχει στην «οικουμενική συνάντηση προσευχής» και, μία ώρα μετά, επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη... Στις 29/11 το πρωί επισκέπτεται το Μπλέ Τζαμί – την Αγία Σοφία δεν μπορεί να την επισκεφθεί λόγω έργων συντήρησης και της εισόδου εντός αυτής βαρέων οχημάτων. Στη συνέχεια έχει συνάντηση με τους κληρικούς διαφόρων δογμάτων και το απόγευμα συμμετέχει στην    Δοξολογία, που γίνεται προς τιμήν του στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου, στο Φανάρι, και ύστερα υπογράφει κοινό μήνυμα με τον κ. Βαρθολομαίο. Μετά τη σύντομη συνάντησή τους, μεταβαίνει στην Βολκσβάγκεν Αρένα της Βασιλεύουσας, όπου τελεί τη λειτουργία για τους Ρωμαιοκαθολικούς. Στις 30 Νοεμβρίου, του Αγίου Ανδρέου, θρονικής εορτής του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως, ο Πάπας το πρωί μεταβαίνει στον Πατριαρχικό Ναό των Αρμενίων, όπου συμπροσεύχεται με τους Αρμενίους της Τουρκίας. Στη συνέχεια μεταβαίνει στον Ορθόδοξο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου και παρακολουθεί τη Θεία Λειτουργία, συμπροσευχόμενος. Στη συνέχεια μαζί με τον κ. Βαρθολομαίο εξέρχεται στον εξώστη και ευλογεί τους παρισταμένους και μετά αναχωρεί για Βηρυττό.

Η διαδικτυακή παπική τηλεόραση «Reinformation.tv» τονίζει με ωμότητα  ότι ο Πάπας Λέοντας ΧΙV στην εγκύκλιό του «In unitate fidei» μιλάει περισσότερο για τον οικουμενισμό, όπως τον επιδιώκει το Βατικανό, παρά για την Πίστη. Αυτό αποδεικνύεται και από το πρόγραμμα της επίσκεψής του στην Τουρκία και στο Λίβανο. Το εν λόγω ΜΜΕ τονίζει ότι παγία αρχή του Βατικανού είναι πως «δεν υπάρχει σωτηρία εκτός της μάντρας της Καθολικής Εκκλησίας» και αυτήν προωθεί και ο σημερινός Πάπας δια του οικουμενισμού, της εγκαταλείψεως των δογμάτων και της υποταγής σε αυτόν. Επισημαίνει επίσης πως το Βατικανό έχει παρελθόν να αποδέχεται ή να ανέχεται διαφορετικά δόγματα ή συνήθειες Χριστιανών, φτάνει να τον αναγνωρίσουν ως «εκπρόσωπο του Χριστού επί της Γης ως ανώτατη εξουσία που κυβερνά την Οικουμενική Εκκλησία και ως Αρχή της ενότητας της Εκκλησίας». Επίσης φτάνει να αναγνωρίσουν ότι είναι ο ανώτατος νομοθέτης, ο οποίος μετατρέπει τις ουράνιες εντολές σε συγκεκριμένους νόμους.. (Βλ. σχ. Φιλίπ Σέραρντ «Η Εκκλησία ο παπισμός και το σχίσμα», Εκδ. Πεμπτουσία, σελ. 62-63).

            Το 1900 η Ορθόδοξος Εκκλησία δέχθηκε μιαν ακόμη «επίθεση αγάπης και ενότητας» της Εκκλησίας με βάση το Πρωτείο του Πάπα. Τότε το Οικ. Πατριαρχείο αντέδρασε έντονα. Με σειρά άρθρων του στο πατριαρχικό περιοδικό «Εκκλησιαστική Αλήθεια», εγκάλεσε τον τότε Πάπα Λέοντα ΙΓ΄, του οποίου το όνομα έλαβε ο σημερινός Πάπας γιατί τον εκτιμά, « για εωσφορική υπερηφάνεια και επί ενόχω διαστροφή της αρχαίας ομολογίας της Ορθοδόξου Πίστεως» (τευχ. 29, 21/7/1900, σελ.325-328). Σήμερα άλλα ήθη επικρατούν.-