Δέν συγκατατίθεμαι εἰς τήν κατάτμησιν τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεώς μου - Μητροπολίτης Αττικής και Μεγαρίδος Νικόδημος

Πρός
τήν ῾Αγίαν καί ῾Ιεράν Σύνοδον
τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος
᾿Ιωάννου Γενναδίου 14
᾿Αθήνας

Μακαριώτατε Πρόεδρε,
᾿Αδελφοί Συνοδικοί
᾿Εξ ἀνακοινώσεων τοῦ ἡμερησίου Τύπου περιῆλθεν εἰς γνῶσιν μου, ὅτι σχεδιάζεται ὑφ᾿ ὑμῶν ἡ ἐκ νέου κατάτμησις τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως ᾿Αττικῆς καί Μεγαρίδος, ἄνευ τῆς τηρήσεως τῶν Κανονικῶν προϋποθέσεων, αἵτινες, περιοριστικῶς, ὑπαγορεύουν τήν ἐξασφάλισιν τῆς συγκαταθέσεως τοῦ Κανονικῶς ἐκλεγέντος καί κατασταθέντος Μητροπολίτου εἰς τήν ἐπαρχίαν ταύτην.........
Εἰς προηγουμένην, ἐξ ὁλοκλήρου ἀντικανονικήν, ἀπόπειραν ὑλοποιήσεως τοῦ αὐτοῦ σχεδιασμοῦ, εἶχεν ἐκτραπῆ ὁ μακαριστός ἤδη ᾿Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, διά συνεχῶν παρεμβάσεών του εἰς τήν τότε ῾Υπουργόν Παιδείας καί Θρησκευμάτων κυρίαν Γιαννάκου. ᾿Ατυχῶς δέ καί ἀπροσδοκήτως, ἐπί τῆς ἰδίας σκολιᾶς ἀτραποῦ ἐκινήθη καί ἐξακολουθεῖ νά κινεῖται, καί ὁ νῦν Προκαθήμενος, παρά τήν πρόσφατον, σαφῆ βεβαίωσίν του, ὅτι θά σέβεται καί θά τηρῇ ἐπακριβῶς τούς ῾Ιερούς Κανόνας τῆς ῾Αγιωτάτης ἡμῶν ᾿Εκκλησίας. Αἱ διαρρεύσασαι πληροφορίαι τόν προδίδουν, ὅτι ἔσπευσε νά εἰσηγηθῇ τόν ἀντικανονικόν σχεδιασμόν του εἰς τόν ῾Υπουργόν Παιδείας τῆς προσφάτως ἀπελθούσης Κυβερνήσεως καί ὅτι κινεῖται ἐκ νέου, ὑποβάλλων τό ἴδιον αἴτημα εἰς τούς ἐπ᾿ ἐξουσίαις σημερινούς παράγοντας.
᾿Εσχάτως δέ, κατά τήν καταληκτικήν Συνεδρίασιν τοῦ Σώματος τῆς ῾Ιεραρχίας τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, τήν 16ην παρελθόντος ᾿Οκτωβρίου, ἐκτός ῾Ημερησίας Διατάξεως, ἔρριψε μίαν φωτοβολίδα, ὅτι θά πρέπει νά συνεχισθοῦν αἱ διαβουλεύσεις, ὥστε νά ἐπιτευχθῇ ἡ διά Νόμου ἐφαρμογή τοῦ σχεδίου Χριστοδούλου. ᾿Αμέσως δέ μετά τήν κατάθεσιν αὐτῆς τῆς ἀπόψεώς του, χωρίς νά θέσῃ τήν πρότασίν του εἰς ψηφοφορίαν καί ἀρκεσθείς εἰς τάς ὀλίγας κραυγάς τῶν <μεμυημένων>, διεσάλπισε ταύτην, ὡς ἐψηφισμένην ἀπόφασιν τοῦ ῾Ιεραρχικοῦ Σώματος. ῾Η ἰδιότυπος αὕτη προώθησις τῆς ἀρχιεπισκοπικῆς προθέσεως, ὅλως ἀσύμβατος πρός τήν ἱερότητα καί τήν ὑπευθυνότητα τοῦ Συνοδικοῦ Λειτουργήματος, προδίδει <τελετουργίαν> ὑπόπτου διαπλοκῆς. Μειώνει, ἐκφυλιστικῶς, τό κῦρος ὁλοκλήρου τοῦ ῾Ιεραρχικοῦ Σώματος, τό ὁποῖον ἐμφανίζεται λειτουργοῦν, οὐχί ὡς ὑπό τοῦ Παναγίου Πνεύματος ἐλλαμπόμενον, ἀλλ᾿ ὡς ἀγέλη συρόμενον. Προσβάλλει δέ τάς ὑπολήψεις τῶν ἀμέσως θιγομένων καί στιγματίζει τό ἦθος τῶν εὐνοουμένων, ὡς ἐκκινούντων πρός ἀνάβασιν εἰς τό ἐπισκοπικόν ἀξίωμα, ἔχοντες ὡς ἐφαλτήριον τήν προδοσίαν τῶν ῾Ιερῶν μας Κανόνων.
Ο ὑποφαινόμενος, Κανονικῶς ἐκλεγείς καί Κανονικῶς κατασταθείς ποιμενάρχης τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως ᾿Αττικῆς καί Μεγαρίδος, αἰσθάνομαι τό χρέος νά ὑπομνήσω ῾Υμῖν ὅλας τάς Κανονικάς καί Νομικάς διατάξεις, τάς διαζωγραφούσας τό πλαίσιον τῶν ἁρμοδιοτήτων μου, καθώς ἐπίσης καί ὅλας τάς σχετικάς ἀποφάσεις τοῦ Τμήματος καί τῆς ῾Ολομελείας τοῦ ᾿Ανωτάτου Διοικητικοῦ Δικαστηρίου, τοῦ Συμβουλίου τῆς ᾿Επικρατείας καί νά καταθέσω ἐνώπιον ῾Υμῶν τήν σαφῆ καί ἀμετάκλητον δήλωσίν μου, ὅτι δέν συγκατατίθεμαι οὔτε εἰς τήν νέαν κατάτμησιν τοῦ ἐναπομείναντος τμήματος τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως ᾿Αττικῆς καί Μεγαρίδος. Οὔτε, κατά τό 1974, ὅτε, κατά παράβασιν τῶν ῾Ιερῶν Κανόνων, ἀπεσπάσθησαν δύο τμήματα αὐτῆς καί ἐδημιουργήθησαν νέαι Μητροπόλεις, σηνήνεσα εἰς τήν παραβίασιν τῶν ῾Ιερῶν Κανόνων, οὔτε καί σήμερον εἶμαι διατεθειμένος νά τό πράξω.
῾Η ἄρνησίς μου αὕτη δέν ὑπαγορεύεται οὔτε ἀπό διάθεσιν ἐκδικήσεως, δι᾿ ὅσα, ἀπρεπῆ καί μειωτικά τῆς προσωπικότητός μου, ἐμεθοδεύθησαν κατά τό μακρότατον διάστημα τῆς τριακονταπενταετίας, οὔτε ἀπό τήν πρόθεσιν νά ἀσκήσω ἀντιπολίτευσιν εἰς τόν Προκαθήμενον ῾Ιερώνυμον ἤ εἰς τό φιλικόν του περιβάλλον, μετά τοῦ ὁποίου συνδιασκέπτεται καί συσχεδιάζει. ῾Ερμηνεύει, ἀποκλειστικῶς καί μόνον, τήν χρεωστικήν ἐμμονήν μου εἰς τούς δοθέντας ὑπ᾿ ἐμοῦ ὅρκους σεβασμοῦ καί τηρήσεως τῶν ῾Ιερῶν Κανόνων καί τήν προσπάθειαν ἀποκλεισμοῦ τῆς οἱασδήποτε προσθέτου ἐκτροπῆς, ἥτις θά εἰσῆγεν νέ-ον κῦμα ἀναρχίας, ἐπικινδύνους αὐτοσχεδιασμούς καί σκοτεινάς δοσοληψίας.
Γνωρίζετε, πάντες ὑμεῖς, πῶς κατεστρώθησαν οἱ σχεδιασμοί καί πῶς ὑλοποιήθησαν αἱ προθέσεις. Εἰς τάς ἀρχάς τοῦ ᾿Ιανουαρίου τοῦ 1974, μέ τήν Συντακτικήν Πρᾶξιν 3, τῆς δικτατορίας ᾿Ιωαννίδη, χωρίς καμμίαν, προηγουμένην, Συνοδικήν μελέτην καί ἀπόφασιν, ἐδιχάσθη τό Σῶμα τῆς ῾Ιεραρχίας. Τό μεῖζον τμῆμα αὐτῆς ὠνομάσθη ἀντικανονικόν καί ἐκλείσθη ἔξω τῆς Συνοδικῆς αἰθούσης. Καί τό ἔλασσον ἐτιμήθη ὡς κανονικόν καί ἐπενδύθη μέ τάς ἐξουσίας τοῦ "δεσμεῖν τε καί λύειν".
Τήν 16ην Μαΐου τοῦ ἰδίου ἔτους, ἐξεδόθη τό 411 Νομοθετικόν Διάταγμα, "Περί ἱδρύσεως ῾Ιερῶν Μητροπόλεων ἐν τῇ ᾿Εκκλησίᾳ τῆς ῾Ελλάδος καί τρόπου πληρώσεως αὐτῶν". Τήν ἔκδοσίν του τήν ἐσχεδίασε καί τήν εἰσηγήθη τό κολοβωθέν τμῆμα τῆς ῾Ιεραρχίας καί τήν ἐπεσημοποίησαν οἱ φιλικῶς διακείμενοι-κατά κυριολεξίαν ἀδελφικοί-κύκλοι τῶν πρωτουργῶν τῆς δικτατορίας, ὡς ἐκδούλευσιν εἰς τόν τότε Προκαθήμενον Σεραφείμ. Τῆς δημοσιεύσεως τοῦ Διατάγματος τούτου προηγήθη μία διαδικασία, ἥτις-ἀπό σκοποῦ-ἀποσιωπᾶται. Τό ῾Υπουργεῖον της Παιδείας ἔστειλε τό συνταγέν <σχέδιον>, πρός ἐπεξεργασίαν, εἰς τό Συμβούλιον τῆς ᾿Επικρατείας. Τό Τμῆμα, τό ὁποῖον ἠσχολήθη μέ τήν ὑπόθεσιν ὑπεγράμμισεν, ὅτι ἀφ᾿ ἑνός μέν τό ὑπό τῆς Συντακτικῆς Πράξεως 3 ὁρισθέν ἔλασσον ῾Ιεραρχικόν Σῶμα δέν εἶχε τό δικαίωμα νά προβῇ εἰς τήν κατάτμησιν τῶν Μητροπόλεων, ἀφ᾿ ἑτέρου δέ, κατά τήν ἀκολουθηθεῖσαν διαδικασίαν, δέν ἐτηρήθησαν οἱ ἀπαραίτητοι ὅροι. Μεταφέρω ἀποσπάσματα τινά τῶν Πρακτικῶν, πρός ἐνημέρωσιν ὑμῶν, τῶν νεωτέρων μελῶν τῆς ῾Ιεραρχίας. "...᾿Εκ τῶν ἀνωτέρω προκύπτει, ὅτι διά τῆς εἰρημένης Συντακτικῆς Πράξεως ἐθεσπίσθη ἐξαιρετικόν δίκαιον πρός πραγματοποίησιν κατ᾿ ἀρχήν μόνον τῶν ἀνωτέρω σκοπῶν καί ταχεῖαν ἐπάνοδον τῆς ᾿Εκκλησίας εἰς τόν κανονικόν καί νόμιμον τρόπον διοικήσεως Αὐτῆς, ἡ ὁλοκλήρωσις δέ τοῦ ἔργου τούτου, ἐντός τοῦ τεθέντος ὡς ἄνω βραχέος χρονικοῦ διαστήματος, ἀνετέθη εἰς ἴδιον ὄργανον, συγκροτηθέν εἰδικῶς διά τήν περίστασιν ταύτην μόνον ἐκ τῶν εἰς τό ἄρθρον 11 τοῦ μνησθέντος ν.δ. 274/1974 ἀναφερομένων Μητροπολιτῶν. ᾿Εντεῦθεν δέ παρέπεται, ὅτι κατά τό μεταβατικόν στάδιον τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ ὡς ἀνωτέρω ἐξαιρετικοῦ δικαίου καί πρό τῆς ὁλοκληρώσεως τοῦ ἔργου τῆς ἀποκαταστάσεως ὁμαλότητος εἰς τήν διοίκησιν τῆς ᾿Εκκλησίας...δέν εἶναι ἐπιτρεπτή ἡ ρύθμισις κανονιστικῶν ζητημάτων γενικωτέρας σημασίας, μή συνδεομένων ἀμέσως πρός τήν ἐπίτευξιν τοῦ προδιαληφθέντος προέχοντος καί μείζονος σημασίας σκοποῦ...".
"...Κατά συνέπειαν πρός ταῦτα, τοῦ ἔργου τῆς παρούσης ἐξαιρετικῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου τῆς ῾Ιεραρχίας ὁριοθετουμένου ὡς ἀνωτέρω κατά τήν Συντακτικήν Πρᾶξιν 3/1974, δέν δύναται αὕτη νά χωρήσῃ εἰς τήν δημιουργίαν ἤ τροποποίησιν παγίων ὀργανικῶν διατάξεων διεπουσῶν τήν ὀργάνωσιν καί διοίκησιν τῆς ᾿Εκκλησίας, οὐδέ νά συμπράξῃ, ὡς ἐν προκειμένῳ, ὡς γνωμοδοτικόν ὄργανον, πρός ἔκδοσιν κανονιστικῶν διαταγμάτων προβλεπομένων ὑπό τῶν ἐν ἀρχῇ παρατεθεισῶν διατάξεων τοῦ ν.δ. 126/1969, οἷον καί τό ὑπό ἐπεξεργασίαν ἐν σχεδίῳ προεδρικόν Διάταγμα. "῞Οθεν, τό ὑπό ἐπεξεργασίαν σχέδιον δέν δύναται νά ἐκδοθῇ νομίμως διότι δέν προηγήθη αὐτοῦ γνωμοδότησις τῆς πλήρως καί κανονικῶς συγκεκροτημένης Ι.Σ.Ι., ὡς τοῦτο ἀπαιτεῖται, κατά τήν διαδικασίαν τῶν, ἐφ᾿ ὧν τό ρηθέν σχέδιον ἐρείδεται, ἐξουσιοδοτικῶν διατάξεων". Αἱ ἀνωτέρω ἐκτιμήσεις τοῦ Σ.τ.Ε. ὑπογραμμίζουν, ὅτι τό Συνοδικόν τμῆμα, τό ὁποῖον, ἀντικανονικῶς καί κατά παράβασιν τοῦ Συντάγματος, ἐλειτούργει ὡς ῾Ιεραρχία, δέν εἶχε τό δικαίωμα νά κατατμήσῃ τάς Μητροπόλεις καί νά προβῇ εἰς τήν ἐκλογήν Μητροπολιτῶν δι᾿ αὐτάς. Πέραν τούτων, θά ὑπενθυμίσω εἰς ῾Υμᾶς τούς ῾Ιερούς Κανόνας, οἵτινες παρεβιάσθησαν βαναύσως καί κατεπατήθησαν ἀσυστόλως, κατά τόν τραγικόν ἐκεῖνον Συνοδικόν ἀποσυντονισμόν. Καί θά σᾶς παρακαλέσω νά τούς μελετήσετε, μετά τῆς δεούσης προσοχῆς. Παρεβιάσθη ὁ ΙΒ' ῾Ιερός Κανών τῆς ἐν Χαλκηδόνι Δ' Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὅστις θεσπίζει· "῏Ηλθεν εἰς ἡμᾶς, ὥς τινες παρά τούς ἐκκλησιαστικούς θεσμούς προσδραμόντες δυναστείαις, διά πραγματικῶν τήν μίαν ἐπαρχίαν εἰς δύο κατέτεμον, ὡς ἐκ τούτου δύο μητροπολίτας εἶναι ἐν τῇ αὐτῆ ἐπαρχίᾳ. ῞Ωρισε τοίνυν ἡ ἁγία σύνοδος, τοῦ λοιποῦ μηδέν τοιοῦτον τολμᾶσθαι παρά ἐπισκόπου· ἐπεί, τόν τοιοῦτο ἐπιχειροῦντα ἐκπίπτειν τοῦ ἰδίου βαθμοῦ".
Παρεβιάσθη ὁ ΚΕ' ῾Ιερός Κανών τῆς ἐν Τρούλλῳ ΣΤ' Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὁ ὁποῖος ὁρίζει· "Πρός τοῖς ἄλλοις ἀνανεοῦμεν καί τόν κανόνα τόν διαγορεύοντα τάς καθ᾿ ἑκάστην ἐκκλησίαν ἀγροικικάς παροικίας ἤ ἐγχωρίους, μένειν ἀπαρασαλεύτους παρά τοῖς κατέχουσιν αὐτάς ἐπισκόποις, καί μάλιστα, εἰ τριακονταετῆ χρόνον αὐτάς ἀβιάστως διακατέχοντες ᾠκονόμησαν". Παρεβιάσθη ὁ ΙΣΤ' ῾Ιερός Κανών τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Α' καί Β' Συνόδου, ὁ ὁποῖος διευκρινίζει· "Διά τάς φιλονεικίας τε καί ταραχάς, τάς ἐν τῇ τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίᾳ συμβαινούσας, καί τοῦτο ὁρίσαι ἀναγκαῖόν ἐστι· τό, μηδενί τρόπῳ ἐπίσκοπον καταστῆναι ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, ἦς ἔτι ὁ προεστώς ζῇ, καί ἐν τῇ ἰδίᾳ συνίσταται τιμῇ, εἰ μή αὐτός ἑκών τήν ἐπισκοπήν παραιτήσεται. Χρή γάρ πρότερον τήν αἰτίαν τοῦ μέλλοντος τῆς ἐπισκοπῆς ἐκδιώκεσθαι, κανονικῶς ἐξεταζομένην, εἰς πέρας ἅγεσθαι· εἴθ᾿ οὕτω, μετά τήν αὐτοῦ καθαίρεσιν, ἕτερον ἀντ᾿ αὐτοῦ εἰς τήν ἐπισκοπήν προβιβάζεσθαι". Παρεβιάσθη ὁ ΡΘ' Κανών τῆς ἐν Καρθαγένῃ Τοπικῆς Συνόδου, τοῦ 419, ὅστις ὁρίζει· "῎Ηρεσε κακεῖνο, ἵνα οἱ ὄχλοι, οἱ μηδέποτε ἰδίοις ἐσχηκότες ἐπισκόπους εἰ μή ἐκ πάσης τῆς Συνόδου ἑκάστης ᾿Επαρχίας καί τοῦ πρωτεύοντος ψήφισμα γένηται, καί κατά συναίνεσιν ἐκείνου, οὗτινος ὑπό τήν διοίκησιν καθίστατο ἡ αὐτή ᾿Εκκλησία, μηδαμῶς δέξωνται".
Τήν χονδροειδῆ ταύτην καί ἐξόφθαλμον παραβίασιν τῶν ῾Ιερῶν Κανόνων ἠγωνίσθησαν, τότε, οἱ δράσται ᾿Επίσκοποι νά τήν ἐξασφαλίσουν ἀπό ἐνδεχομένην προσβολήν εἰς τό Συμβούλιον τῆς ᾿Επικρατείας. Καί τό ἐπέτυχον, διά τῆς ἐκδόσεως καί δευτέρας Συντακτικῆς Πράξεως, τῆς ὑπ᾿ ἀριθμ. 7, ἀνανεούσης καί ἐπεκτεινούσης τήν ἀπαγόρευσιν τοῦ ἄρθρου 5 τῆς Συντακτικῆς Πράξεως 3, τῆς ὁριζούσης· "῾Η ἀπόφασις αὕτη ἐκτελεῖται ἅμα τῇ δημοσιεύσει της διά τῆς ᾿Εφημερίδος τῆς Κυβερνήσεως, μή ὑποκειμένη εἰς ἔνδικον μέσον ἤ προσφυγήν ἐνώπιον πάσης ἐκκλησιαστικῆς ἤ πολιτειακῆς ἀρχῆς ἤ δικαστηρίου". ῾Η νέα διάταξις ἔλεγε· "Τό ἄρθρον 5 τῆς ὑπ᾿ ἀριθ. 3/1974 Σ.Π. ἔχει ἐφαρμογήν καί ἐπί πράξεων ἐκδιδομένων κατ᾿ ἐφαρμογήν τῆς παρούσης, ὡς καί ἐπί πράξεων ἐκδοθεισῶν ἤ ἐκδοθησομένων κατ᾿ ἐφαρμογήν τῦ Ν.Δ. 411/1974" (τοῦ Νόμου, ὁ ὁποῖος ἐτεμάχιζε τάς Μητροπόλεις). Διά τῶν ἀνωτέρω ὑπομιμνησκομένων καθίσταται σαφές, ὅτι ἡ αὐθαιρεσία εἶχεν ἐξαρθῆ εἰς τό ἀκρότατον ὅριον καί ἡ στέρησις τῶν θεμελιωδεστάτων δικαιωμάτων τῆς ἀνθρωπίνης προσωπικότητος εἶχεν ἐκτραπῆ εἰς βαρβαρότητα. Κυρίως, ὅμως, ἡ κανονική τάξις εἰς τήν ᾿Εκκλησίαν εἶχε θρυμματισθῆ. Γνωρίζω, ὅτι οἱ πραξικοπηματίαι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἀλλά καί τινες τῶν ὑπ᾿ αὐτῶν εὐεργετηθέντων καί σήμερον μετεχόντων τῆς Συνοδικῆς διοικήσεως, ἐξέφερον καί ἐκφέρουν τήν ἀντιρρητικήν ἄποψιν, ὅτι μετά τήν ἰδικήν μου ἀπομάκρυνσιν καί πάλιν μέσῳ ἀντικανονικῆς μεθοδεύσεως, ἀπό τήν διαποίμανσιν τῆς Μητροπόλεως ᾿Αττικῆς καί Μεγαρίδος, οὐδεμίαν ὑποχρέωσιν εἶχον ἤ ἔχουν, τόσον ἡ Σύνοδος, ὅσον καί οἱ κατασταθέντες εἰς τά τμήματα, νά ζητήσουν τήν ἰδικήν μου συγκατάθεσιν, διά τόν τεμαχισμόν τῆς Μητροπόλεως.
Θά σᾶς ὑπενθυμίσω τέσσαρα τινά. Πρῶτον· ῞Οταν ἐδημοσιεύθη ὁ Νόμος, διά τήν ἀπόσπασιν τῶν τμημάτων τῆς Μητροπόλεώς μου, δέν εἶχεν ἐκδοθῆ τό διάταγμα ἀπομακρύνσεώς μου ἀπό αὐτήν. Εὑρισκόμην εἰς τήν ἔπαλξίν μου. Καί ἤσκουν κανονικῶς τά ποιμαντικά μου καθήκοντα. Καί μόνον αὐτό τό γεγονός, άρκεῖ, διά νά ἀποδείξῃ ὅλως ἀντικανονικήν καί παράνομον τήν εἰσπήδησιν ἄλλων προσώπων εἰς τήν Μητροπολιτικήν δικαιοδοσίαν μου. Δεύτερον· Πρέπει νά γνωρίζουν οἱ ἀντιγνωμοῦντες καί παρανομοῦντες ἅγιοι ἀδελφοί-ἄν διαθέτουν στοιχειώδη γνῶσιν τῶν ῾Ιερῶν Κανόνων, οἵτινες κατ᾿ ἀποκλειστικότητα, κατευθύνουν τούς ῾Ιεράρχας εἰς τήν Συνοδικήν διακονίαν των-ὅτι ἀπομάκρυνσις ᾿Αρχιερέως ἀπό τήν Μητροπολιτικήν του ἔπαλξιν <δίχα δίκης καί ἀπολογίας> εἶναι ἀδιανόητος καί ἀνεπίτρεπτος. ῾Ο ᾿Επίσκοπος ἐκπίπτει ἀπό τό ὑψηλόν, ἀποστολικόν του λειτούργημα, μόνον ἐάν αἱ εἰς βάρος του κατηγορίαι διερευνηθοῦν ἐν Συνοδικῷ Δικαστηρίῳ καί ἐάν τοῦ ἐξασφαλισθῇ ἡ ἐλευθερία νά ἀντικρούσῃ τάς κατηγορίας καί νά ἀποδείξῃ τήν ἀθωότητά του. Εἰς τήν ἐναντίαν περίπτωσιν, ἡ τυχόν ἀπομάκρυνσίς του, ἐγγράφει ἐνοχάς εἰς βάρος τῶν διωκτῶν του καί καθιστᾶ τήν ἀπόφασιν ἐκδιώξεώς του ἄκυρον. ῾Ο ΙΣΤ' ῾Ιερός Κανών τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Α' καί Β' Συνόδου (τόν ὁποῖον ἀνωτέρω ἐμνημόνευσα) ρητῶς ἀπαγορεύει τήν ἄνευ προηγουμένης δίκης καί καταδίκης ἀπομάκρυνσιν τοῦ κατασταθέντος ᾿Επισκόπου. "Χρή γάρ πρότερον τήν αἰτίαν τοῦ μέλλοντος τῆς ἐπισκοπῆς ἐκδιώκεσθαι, κανονικῶς ἐξεταζομένην, εἰς πέρας ἅγεσθαι· εἴθ᾿ οὕτω, μετά τήν αὐτοῦ καθαίρεσιν, ἕτερον ἀντ᾿ αὐτοῦ εἰς τήν ἐπισκοπήν προβιβάζεσθαι" ῾Ο ΠΖ' Κανών τῆς ἐν Καρθαγένῃ Συνόδου θεσπίζει· "...῎Ηρεσε πᾶσι τοῖς ἐπισκόποις... τήν ἐπισκοπήν ἀπ᾿ αὐτοῦ ἀφαιρεθῆναι, πρό τῆς ἐκβάσεως τοῦ κατ᾿ αὐτόν πράγματος, οὐδενί Χριστιανῷ δύναται δοκεῖν". Μεταφέρω καί τήν χαρακτηριστικήν ἑρμηνείαν, τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ ῾Αγιορείτου, εἰς τόν Α' Κανόνα τοῦ ἁγίου Κυρίλλου ᾿Αλεξανδρείας· "...Αὐτά σοῦ γράφω, διά τί εἰς τά γράμματα ὅποῦ ἔστειλες τόσον εἰς ἐμένα, ὅσον καί εἰς τόν συνάδελφόν μας Κωνσταντινουπόλεως Πρόκλον, σύ μέν ὀνομάζεις ᾿Επίσκοπον τόν εὐλαβέστατον Πέτρον, αὐτός δέ ἐξ ἐναντίας, ἐρχόμενος εἰς ἡμᾶς, κλαίει καί ὀδύρεται λέγων, ὅτι ἀδίκως καί παραλόγως ἐξώσθη παρά σοῦ ἀπό τήν δοθεῖσαν ᾿Επισκοπήν του· ἦτο δέ πρέπον ἤ νά ἔχῃ καί τό ὄνομα τῆς ᾿Επισκοπῆς, καί τό πράγμα, ἤτοι τήν ᾿Επισκοπήν του, ἤ ἄν δέν ἦτο ἄξιος νά ἔχῃ τήν ᾿Επισκοπήν καί τήν ᾿Αρχιερωσύνην, οὐδέ μέ τό ὄνομα τοῦ ᾿Επισκόπου νά τιμᾶται, καθώς δηλ. ἐσύ τόν ὀνομάζεις. ῾Ο γάρ ᾿Επίσκοπος, ᾿Επισκοπῆς λέγεται καί εἶναι ᾿Επίσκοπος, καί ὄχι μόνον καί καθ᾿ ἑαυτό, μέ τό νά ἦναι τά δύω ταῦτα ὀνόματα τοῦ ᾿Επισκόπου καί τῆς ᾿Επισκοπῆς ἕνα μέ τό ἄλλο συνδεδεμένα καί σχετικά". Τρίτον· Θεωρῶ ἀπαραίτητον νά ὑπενθυμίσω εἰς τήν ᾿Αρχιερωσύνην σας, ὅτι ᾿Εκκλησία δίχως τήν προπόθεσιν τῆς στοιχίσεώς Της πρός τούς ῾Ιερούς Κανόνας, δέν ὑπάρχει. Μετά τήν ἀνταπόκρισιν εἰς τήν προπόθεσιν αὐτήν, ἀκολουθεῖ ὁ ὀφειλόμενος σεβασμός πρός τούς Νόμους τῆς Πολιτείας. Τί γνώμην ἔχετε, Μακαριώτατε καί Σεβασμιώτατοι ἀδελφοί, διά τήν πρόταξιν ἀπό τό συσκεφθέν καί ἀποφασίσαν, τότε, ῾Ιεραρχικόν Σῶμα, τῶν τῆς Δικτατορικῆς Πολιτείας Συντακτικῶν Πράξεων, ἀντί τῶν ῾Ιερῶν Κανόνων, τῶν θεσπισθέντων, ἐν Οἰκουμενικαῖς Συνόδοις, ὑπό τῶν ἁγίων Πατέρων μας; Υπάρχει, ὅμως καί τέταρτος λόγος, ἀνατρεπτικός τῆς ἰσχυρογνώμονος δικαιολογίας, ὅτι ἡ ἀπομάκρυνσίς ἀπό τήν διοίκησιν τῆς Μητροπόλεως ἀφήνει, ἕως καί σήμερον, ἀνοικτόν τόν δρόμον εἰς τά μέλη τῆς ῾Ιεραρχίας, διά τόν διαμελισμόν τῆς Μητροπόλεως καί διά τήν ἐπιλογήν προσώπου ἤ προσώπων τῆς προτιμήσεώς των, πρός ἐπάνδρωσιν τῶν, κατά τήν ἀντίληψίν των, <κενῶν> μητροπολιτικῶν ἑδρῶν. Οἱ ἀδελφοί οὗτοι Μητροπολῖται λησμονοῦν, ἤ σκοπίμως ἀποσιωποῦν τό γεγονός, ὅτι ὅλαι ἐκεῖναι αἰ ἀντικανονικαί καί παράνομοι διωκτικαί καί ἐξοντωτικαί πράξεις τῆς δικτατορίας καί τῆς δικτατορικῶς λειτουργησάσης ἐκκλησιαστικῆς ῾Ιεραρχίας, ἐκρίθησαν ὑπό τῆς ᾿Ανωτάτης Δικαιοσύνης τῆς Πατρίδος μας καί ἀνετράπησαν. ῾Η δημοκρατική ἑλληνική Πολιτεία, μετά δεκατετραετίαν ὅλην, ἦρε τήν ἀπάνθρωπον ἀπαγόρευσιν προσφυγῆς εἰς τήν Δικαιοσύνην, τήν ἐπιβληθεῖσαν διά τῆς δικτατορικῆς 7ης Συντακτικῆς Πράξεως. Καί τό Συμβούλιον τῆς ᾿Επικρατείας, μέ σειράν ἀποφάσεων, ἐδικαίωσεν ὅλους τούς Μητροπολίτας, οἱ ὁποῖοι εἶχον καρατομηθῆ, χωρίς νά παραπεμφθοῦν εἰς δίκην καί χωρίς νά παραχωρηθῇ εἰς αὐτούς τό στοιχειῶδες δικαίωμα τῆς ἀπολογίας. ῾Η ὑπ᾿ ἀριθμ. 3803/1990 ἀπόφασις τοῦ Συμβουλίου τῆς ᾿Επικρατείας ἠκύρωσε τήν κατ᾿ ἐμοῦ Συνοδικήν ἀπόφασιν, ἡ ὁποία μοῦ ἐστέρει τό δικαίωμα διαποιμάνσεως τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως ᾿Αττικῆς καί Μεγαρίδος καί διέταξε τήν ἀναβίωσιν τοῦ σχετικοῦ Διατάγματος καταστάσεώς μου. Μετά δέ τρία ἔτη, τήν 11ην ᾿Ιουνίου 1993, ἐδημοσιεύθη ἡ 1028 ἀπόφασις τῆς ῾Ολομελείας τοῦ Συμβουλίου τῆς ᾿Επικρατείας, ἡ ὁποία, ἠκύρωνε κάθε προηγουμένην ἀπόφασιν, καταδικάζουσαν τούς Μητροπολίτας Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντῖνον, Λαρίσης Θεολόγον καί ἐμέ, καί ἀπεφαίνετο· "...᾿Εξάλλου γιά τόν ἴδιο λόγο, ἤτοι γιατί δέν ἐκλήθη νά ἀκουσθεῖ, ἀκυρώθηκε μέ τήν 3803/1990 ἀπόφαση τοῦ Δικαστηρίου αὐτοῦ, ἡ ἀπό 25-6-1974 ἀπόφαση τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου τῆς ῾Ιεραρχίας τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος (137 τ. Ν.Π.Δ.Δ.), κατά τό μέρος κατά τό ὁποῖο ὁ Μητροπολίτης Μεγαρίδος καί ῾Αττικῆς Νικόδημος θεωρήθηκε ἀντικανονικῶς ἐκλεγείς στήν ὡς ἄνω Μητρόπολη. Μέ τήν ἴδια ἀπόφαση ἀκυρώθηκε καί τό π. δ. τῆς 16-7-1974, μέ τό ὁποῖο ἀνακλήθηκε τό 147/1968 β. δ/γμα περί καταστάσεως τοῦ Μητροπολίτη ᾿Αττικῆς καί Μεγαρίδος". Καί ἐγένετο περαιτέρω δεκτόν, κατά τήν ἰδίαν ἀπόφασιν τῆς ῾Ολομελείας τοῦ Συμβουλίου τῆς ᾿Επικρατείας, ὅτι "ὁ Μητροπολίτης Νικόδημος Γκατζιρούλης εἶναι ὁ νόμιμος καί ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπολίτης τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως ᾿Αττικῆς". Εκφέρων ὅλην αὐτήν τήν σειράν τῶν δικαστικῶν ἀποφάσεων, αἱ ὁποῖαι ἀνέτρεψαν τήν αὐθαίρετον καί ἀστήρικτον ἀπομάκρυνσίν μου ἀπό τά ποιμαντικά μου καθήκοντα, δέν προτίθεμαι νά ἀποσιωπήσω τήν μανιακήν ἀντεπίθεσιν τῶν τότε διωκτῶν μου. ᾿Εν σπουδῇ καί ἐν περιφρονήσει τοῦ κώδικος τῶν κειμένων δεσμεύσεων, ἐπενόησαν δι᾿ ἐμέ καί διά τούς δύο ἀειμνήστους συναθλητάς μου, τόν Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντῖνον καί τόν Λαρίσης Θεολόγον, τήν ἀνύπαρκτον ποινήν, τό ἐπιπολαίως ἐπικληθέν <ἐπιτίμιον τῆς ἀκοινωνησίας>. Καί, χωρίς, ὡς προβλέπουν καί πάλιν οἱ ῾Ιεροί Κανόνες, ἀπαγγελίαν κατηγορίας, χωρίς ἐξέτασιν μαρτύρων, χωρίς κλῆσιν εἰς ἀπολογίαν καί μέ ἀπόφασιν μή στηριζομένην εἰς οὐδεμίαν ῾Ιεροκανονικήν ἤ Καταστατικήν διάταξιν, ἔσπευσαν νά ὑποκλέψουν ἀπό τήν Κρατικήν ᾿Αρχήν τό, διά δευτέραν φοράν, ἀνακλητικόν Διάταγμα καί νά ἀπομακρύνουν καί τούς τρεῖς μας ἀπό τό ἱερόν λειτούργημά μας. Τό πόσον ἀνύπαρκτον καί ἀνυπόστατον καί μή προβλεπόμενον ὡς ποινή, ἱκανή νά ἐκβάλῃ βιαίως τόν Μητροπολίτην ἀπό τήν ποιμαντικήν διακονίαν του, ἦτο τό <ἐπιτίμιον τῆς ἀκοινωνησίας> τό γνωρίζετε καί εἰς τάς ἐπί μέρους, ἰδιωτικάς συνομιλίας σας τό ὁμολογεῖτε ἅπαντες. Τά μόνα, τῶν ὁποίων στερεῖσθε, εἶναι τό θάρρος πρός ὑπεύθυνον κατάθεσιν τῆς μαρτυρίας σας, ἡ ἀποφασιστικότης κατά τήν Συνοδικήν ἐκφοράν τῶν ἀπόψεώς σας καί ἡ τόλμη ἡ ἀπαραίτητος πρός ὑπεράσπισιν τοῦ <Κανονικοῦ> καί τοῦ <Δικαίου>. ᾿Απροσδόκητος ἀποκάλυψης τῆς πλεκτάνης, τήν ὁποίαν οἱ προκάτοχοί σας Συνοδικοί ἔστησαν, προκειμένου νά ἐξοντώσουν τούς τρεῖς ἀνεπιθυμήτους συνιεράρχας των καί, ἐκ τῶν ἔσω, ἀπόκρουσις τῆς ἀθεμελιώτου ἐπιχειρηματολογίας, ὅτι τό ἀνύπαρκτον καί ἀνυπόστατον <ἐπιτίμιον τῆς ἀκοινωνησίας>, ἐπιβάλλει τήν ἀποπομπήν τοῦ ἐπιτιμηθέντος ἀπό τήν Μητρόπολήν του, προέκυψε μέ τήν παράλληλον, ὁμοίαν ἐπιτίμησιν τοῦ ᾿Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου ὑπό τῆς Συνόδου τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Γνωστόν τό χρονικόν. ῾Ο Πατριάρχης Βαρθολομαῖος, ἐθεώρησεν ἀναγκαῖον νά διακόψῃ τήν ἐκκλησιαστικήν κοινωνίαν μέ τόν ᾿Αθηνῶν Χριστόδουλον καί εἰσηγήθη τοῦτο εἰς τήν ῾Ιεράν Σύνοδον, ἥτις καί συνήνεσεν εἰς τοῦτο. Πρός εὐρυτέραν δέ διασποράν τῆς Πατριαρχικῆς πρωτοβουλίας, ὑπεγράφη τό πρακτικόν τῆς ἐπιβολῆς τοῦ "ἐπιτιμίου ἀκοινωνησίας" ἐν ἐπισήμῳ τελετῇ καί ὑπό τήν φωτοχυσίαν τῶν τηλεοπτικῶν προβολέων. ῾Η οἰκουμένη ἐνημερώθη, ὅτι ὁ Χριστόδουλος ἐπλήγη. Οἱ ἐν ῾Ελλάδι πιστοί, οἵτινες ἐγνώριζον τά ἐν τῇ πατρίδι διατρέξαντα, μετά τήν ἐπιβολήν τοῦ ἰδίου ἐπιτιμίου εἰς τούς τρεῖς Μητροπολίτας, ἀνέμενον παρομοίαν ἐξέλιξιν καί εἰς τήν περίπτωσιν Χριστοδούλου. ᾿Αλλά, ἔκπληκτοι διεπίστωσαν, ὅτι ὁ ᾿Αθηνῶν οὐδόλως ἠνωχλήθη εἰς τήν ἄσκησιν τῶν ἀρχιεπισκοπικῶν καί Συνοδικῶν του καθηκόντων. Συνέχισε νά διαποιμαίνῃ τόν λαόν τοῦ Θεοῦ. Καί νά προεδρεύῃ, ἀπροσκόπτως, εἰς τά δύο ἀνώτατα Συνοδικά Σώματα. Αὐτήν τήν στιγμήν, μετά ἀπό τήν τριακονταπενταετῆ σειράν τῶν γεγονότων, ἥτις ἐξελίχθη εἰς περιπέτειαν δι᾿ ἐμέ καί διά τούς συνεξορίστους μοι ἁγίους ἀδελφούς, ἀλλά, ἐξ ἴσου περιπέτεια καί δι᾿ ὑμᾶς ὅλους, οἵτινες ἐδέχθητε συνεχῆ καί φορτικήν τήν κατακραυγήν τοῦ ᾿Ορθοδόξου ἑλληνικοῦ πληρώματος καί περιεπέσατε εἰς ἀδυναμίαν νά ἀποκριθῆτε εἰς τά ἀγχώδη ἐρωτήματά του, μέ πειστικήν διαλεκτικήν στήριξιν τῶν <πεπραγμένων>, πλέον δέ τοῦ συνόλου ᾿Αρχιερατικοῦ ὁμίλου καί εἰς περιπέτειαν τοῦ πιστοῦ λαοῦ μας, τοῦ δεχθέντος τόν κατιονισμόν τοῦ ἰσχυροῦ σκανδαλισμοῦ ἐκ μέρους τῶν κατ᾿ ἐπάγγελμα ἀθέων, οἵτινες ἐξεμεταλλεύθησαν παντοιοτρόπως τόν διασυρμόν τοῦ ἀρχιερατικοῦ ὑπουργήματος, συνοψίζω τήν ἀναφοράν μου πρός ὑμᾶς μέ μίαν λιτήν ἀνακεφαλαίωσιν.
᾿Αδελφοί, Συνοδικοί ᾿Αρχιερεῖς, θέσατε ἐπί τῆς Τραπέζης τῶν διαβουλεύσεών σας καί τῶν ἀποφάσεών σας τό ῾Ιερόν Πηδάλιον καί, παραπλεύρως τόν Κώδικα μέ τήν ἐκκλησιαστικήν Νομοθεσίαν. Τά κείμενα, τά ὁποῖα ὁριοθετοῦν τάς ὑποχρεώσεις σας καί ἵστανται, ὡς ἀπαγορευτικά ἀναχώματα, εἰς οἱανδήποτε ἀπόκλισιν. Καί, ὑπό τό φῶς, ὑπό τήν καθοδήγησιν καί τόν ἔλεγχον αὐτῶν, ἀναψηλαφήσατε τά ὅσα ἔγιναν κατά τήν τραγικήν τριακονταπενταετίαν. Μελετήσατε τάς Συντακτικάς Πράξεις τῆς δικτατορίας, αἵτινες μετήγαγον τήν ᾿Εκκλησίαν τῆς ῾Ελλάδος, σιδηροδέσμιον, εἰς τό Γκουαντανάμο τῆς ἀνυποληψίας. Μελετήσατε, μετά τῆς δεούσης προσοχῆς, πῶς ἔγιναν αἱ ἀπομακρύνσεις τῶν πρεσβυτέρων ἀδελφῶν σας. Ποίους διωγμούς ἐπενόησαν καί ἐνεργοποίησαν κατ᾿ αὐτῶν, οἱ ἐν ἀσυγκρατήτῳ ἐξάψει διαχειρισταί τῆς ἱερωτάτης Συνοδικῆς ἐξουσίας. ᾿Αναζητήσατε καί ἐπανεξετάσατε, μετά τῆς δεούσης ἀντικειμενικότητος, τάς σχετικάς ἀποφάσεις τοῦ ᾿Ανωτάτου Διοικητικοῦ Δικαστηρίου τῆς Χώρας, τοῦ Συμβουλίου τῆς ᾿Επικρατείας, αἵτινες ἀφ᾿ ἑνός μέν ἐδικαίουν ἀπολύτως τούς ἐν διωγμῷ ῾Ιεράρχας, ἀφ᾿ ἑτέρου ἐπέθετον τήν σκοτεινήν σφραγίδα τῆς ἀπαξίας εἰς τούς σχεδιαστάς τῆς ἀνωμαλίας καί πρωτεργάτας τῶν ἀλλεπαλλήλων σκανδαλισμῶν. ᾿Ανοίξατε τό "῾Ιερόν Πηδάλιον" καί ἀνατρέξατε εἰς τούς ῾Ιερούς Κανόνας, τούς ὁποίους σᾶς ἐξέθεσα εἰς τήν παροῦσαν ἀναφοράν μου καί οἱ ὁποῖοι καλύπτουν, δεσμευτικῶς, τήν τριπλήν ἐμπλοκήν τοῦ συγχρόνου "᾿Εκκλησιαστικοῦ θέματος". Τό πῶς δικάζεται καί καταδικάζεται ὁ ᾿Επίσκοπος. Τό πῶς ἀπομακρύνεται ἀπό τήν ᾿Επαρχίαν του, μόνον κατόπιν "τελείας" δίκης. Τό πῶς καθίσταται ἐπιτρεπτή καί ἐφικτή ἡ ἀπόσπασις τμημάτων τῆς ᾿Εκκλησιαστικῆς ἐπαρχίας, μέ σκοπόν τήν ἵδρυσιν νέας Μητροπόλεως ἤ ᾿Επισκοπῆς. ᾿Ανοίξατε καί τόν ἐν ἰσχύϊ Καταστατικόν Χάρτην τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος καί ἀναγνώσατε, ἔστω καί φευγαλέως, τό ἄρθρον 34, τό ὁποῖον ὁρίζει· "῾Ο ᾿Αρχιεπίσκοπος καί πᾶς ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπολίτης κανονικῶς χειροτονηθείς καί κατασταθείς δέν στερεῖται τῆς Μητροπόλεως αὐτοῦ, εἰ μή κατόπιν ἀμετακλήτου καταδίκης εἰς ἔκπτωσιν ἀπό τοῦ θρόνου ἤ εἰς ἰσόβιον ἀργίαν". Καί μέ βάσιν ὅλην αὐτήν τήν ῾Ιεροκανονικήν καί Νομικήν διαφώτισιν ἀναθεωρήσατε τά ὅσα ἄσχετα καί ἄτοπα ἀπεφασίσθησαν, ἐδρομολογήθησαν καί κατεχωρίσθησαν εἰς τήν μαύρην βίβλον τῆς ἀντιστοίχου ἱστορικῆς περιόδου. Προσωπικῶς ἐγώ, δέν σᾶς ζητῶ οὔτε εὔνοιαν, οὔτε χάριν. Σταθῆτε, ἀπέναντί μου, σκληροί, ἀλλά, ταυτοχρόνως καί συνεπεῖς εἰς τούς ὅρκους σας καί εἰς τάς προδιαγραφάς τῆς ἀποστολῆς σας. Κάνετε, μόνον, τό καθῆκον σας, τό ὁποῖον ἐπιτάσσουν οἱ ῾Ιεροί Κανόνες, ἡ ἐν ἁγιότητι ἄσκησις τῶν Συνοδικῶν καθηκόντων ἀπό τήν χορείαν τῶν ἁγίων Πατέρων μας καί ἡ τρέχουσα ἐκκλησιαστική Νομοθεσία, ἡ ὁποία συνετάγη, ἐψηφίσθη καί ἐξεδόθη μέ τό σύμψηφον τῶν προκατόχων σας καί, ἐνδεχομένως, μέ τήν εὐμενῆ συγκατάθεσιν καί τῶν ἐξ ὑμῶν πρεσβυτέρων. Καί, μετά ἀπό τήν ἐπισταμένην αὐτήν προεργασίαν, προχωρήσατε εἰς ἀνταπόκρισιν καί εἰς χάραξιν ἀνεπιλήπτου σχεδιασμοῦ ἀντιμετωπίσεως τῶν "ἐν ἐξελίξει" δυσχερειῶν. Οἱ καιροί δέν ἐπιτρέπουν νέας, ἀδιαφανεῖς καί σκοπίμους διαπλοκάς. Δέν ἀφήνουν ἀνοικτάς διαβάσεις διά προσφυγήν, ἐν ἡμέραις δημοκρατικῆς διακυβερνήσεως τῆς ἑλληνικῆς Πατρίδος, εἰς τάς, πρό πολοῦ, καταργηθείσας βαρβάρους καί τυραννικάς Συντακτικάς Πράξεις τῆς Δικτατορίας. Οἱ ἀδελφοί μας, μέλη τῆς εὐρυτέρας ἀλλά καί τῆς, <κατά Μητρόπολιν> ποίμνης ἑκάστου ἡμῶν, δέν εἶναι διατεθειμένοι νά σηκώσουν τό βάρος νέων σκανδάλων καί γενικευμένης κατακραυγῆς. Εἶναι κατάκοποι καί βαθέως ἠνωχλημένοι ἀπό τά λύματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἴντριγκας καί ἀπό τήν καθίζισιν τοῦ κύρους τῶν ἡγετικῶν στελεχῶν, τά ὁποῖα, ἐξ ὁρισμοῦ καί ἐκ χρέους, εἶναι ὑποχρεωμένα νά ἵστανται ὄρθια ἐπί τῶν ἐπάλξεων καί νά χαράσσουν πορείαν δι᾿ ὁλόκληρον τό πλήρωμα. Οἱ ἀδελφοί μας ἀναζητοῦν φῶς καί διαφάνειαν. Καθαρότητα βίου καί καθαρότητα ποιμαντικῶν πρωτοβουλιῶν. ᾿Απαύγασμα ἁγιότητος καί ἀπαύγασμα εἰλικρινείας. ᾿Εν ἑνί λόγῳ, "ἀποστολικότητα" καί "πατερικότητα". ῾Ως κατακλείδα ὁλοκλήρου αὐτῆς τῆς πρός ῾Υμᾶς ἀναφορᾶς μου, αἰσθάνομαι τήν ὑποχρέωσιν νά ἐπαναλάβω καί αὖθις, ὅτι δέν συγκατατίθεμαι εἰς τήν κατάτμησιν τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεώς μου, διότι, ἐκτός τῶν ἀνωτέρρω ἐκτεθέντων, δέν πιστεύω, ὅτι ὁ κατατεμαχισμός τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐπαρχιῶν καί ὁ πολλαπλασιασμός τῶν ᾿Επισκόπων θά φέρῃ τήν ἄνοιξιν εἰς τήν ᾿Εκκλησίαν τῆς ῾Ελλάδος. ᾿Εξακολουθῶ νά πιστεύω καί νά προσεύχωμαι, διά τήν ἐπιφοίτησιν τοῦ Παναγίου Πνεύματος εἰς τήν Εὐχαριστιακήν καί τήν Συνοδικήν Σύναξιν καί διά τόν ἀναπροσανατολισμόν ὅλων ἡμῶν, οἵτινες ἔχομεν ἐπωμισθῆ τήν βαρυτάτην ἀποστολήν τῆς μεταφορᾶς τοῦ Εὐαγγελικοῦ μηνύματος εἰς τάς συγχρόνους κοινωνίας μας.
᾿Ελάχιστος ἐν Χριστῷ ἀδελφός

῾Ο ᾿Αττικῆς καί Μεγαρίδος
Νικόδημος