Σε κλίμα ιδιαίτερης συγκίνησης και με την παρουσία μεγάλου πλήθους προσκυνητών γιορτάστηκε στη Χάλκη των Πριγκηποννήσων, επί του «Λόφου της Ελπίδος», η εφετεινή πανήγυρις της Ιεράς Μονής Αγίας Αγίας Τριάδος, όπου και η Θεολογική Σχολή.
Της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε κατά την παράδοση ο Πρόεδρος της Εφορείας της Σχολής, ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος, ο μέχρι προ τινος Ηγούμενος της Μονής.
Τον Πατριάρχη εξεπροσώπησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Πριγκηποννήσων κ. Ιάκωβος, ενώ συνελειτούργησαν οι πατέρες της Μονής Ιερομόναχος Σαμουήλ Εφφές και Διάκονος Εφραίμ Τσόλης, όπως και οι Αρχιμ. Στέφανος Νούσης και Διάκονος Αντώνιος.
Τους χορούς συγκρότησαν μέλη της Εστίας Θεολόγων Χάλκης, ψάλλοντας κατά το ύφος της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, όπως εδιδάχθησαν κατά έτη της μαθητείας τους από τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Πρίγγο. Η Εστία Θεολόγων Χάλκης πραγματοποιεί τις ημέρες αυτές υπό την Προεδρεία του Καθηγητού της Βασιλείου Αναγνωστόπουλου προσκυνηματική εβδομαδιαία εκδρομή στη Θεολογική Σχολή, κατά την διάρκεια της οποίας τα μέλη της διαμένουν στους χώρους όπου εφοίτησαν και ξαναζούν τις φοιτητικές τους εμπειρίες. [Συμμετείχε εκ Πατρών ο απόφοιτος της Χάλκης Θεολόγος κ. Χρήστος Τσούβαλης, Άρχων Οστιάριος του Οικουμενικού Θρόνου].
Της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε κατά την παράδοση ο Πρόεδρος της Εφορείας της Σχολής, ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος, ο μέχρι προ τινος Ηγούμενος της Μονής.
Τον Πατριάρχη εξεπροσώπησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Πριγκηποννήσων κ. Ιάκωβος, ενώ συνελειτούργησαν οι πατέρες της Μονής Ιερομόναχος Σαμουήλ Εφφές και Διάκονος Εφραίμ Τσόλης, όπως και οι Αρχιμ. Στέφανος Νούσης και Διάκονος Αντώνιος.
Τους χορούς συγκρότησαν μέλη της Εστίας Θεολόγων Χάλκης, ψάλλοντας κατά το ύφος της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, όπως εδιδάχθησαν κατά έτη της μαθητείας τους από τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Πρίγγο. Η Εστία Θεολόγων Χάλκης πραγματοποιεί τις ημέρες αυτές υπό την Προεδρεία του Καθηγητού της Βασιλείου Αναγνωστόπουλου προσκυνηματική εβδομαδιαία εκδρομή στη Θεολογική Σχολή, κατά την διάρκεια της οποίας τα μέλη της διαμένουν στους χώρους όπου εφοίτησαν και ξαναζούν τις φοιτητικές τους εμπειρίες. [Συμμετείχε εκ Πατρών ο απόφοιτος της Χάλκης Θεολόγος κ. Χρήστος Τσούβαλης, Άρχων Οστιάριος του Οικουμενικού Θρόνου].
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας πραγματοποιήθηκε δεξίωση στην επίσημη Αίθουσα Τελετών της Σχολής όπου μίλησαν κατά σεριάν ο Σεβ. Μητροπολίτης Προύσης κ. Ελπιδοφόρος, Ηγούμενος, ο κ. Β. Αναγνωστόπουλος, ο Σεβ. Μητροπολίτης Πριγκηποννήσων κ. Ιάκωβος και, τέλος, ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος.
Προσφωνών τους επισήμους, ο Μητροπολίτης Προύσης εξέφρασε κατ’ αρχήν την συγκίνησή του για το γεγονός ότι για πρώτη φορά εορτάζει την πανήγυρη της Μονής ως Ηγούμενος αυτής. Στη συνέχεια, αναφερόμενος στον γενικώτερο τρόπο αναφοράς των ανθρώπων στη Μονή, είπε: «Ονομάζομεν πάντες σήμερον και καλούμεν αυτήν Ιεράν Μονήν και καλώς πράττομεν, διότι είναι και υπάρχει και παρά πάντων γνωρίζεται ως τοιαύτη από της εποχής του Μεγάλου ιδρυτού αυτής Ιερού Φωτίου. Εις τας καρδίας όμως πάντων ημών και εις τα χείλη κυριαρχεί ο χαρακτηρισμός ‘Ιερά Θεολογική Σχολή’. Ούτω γνωρίζεται, ούτως ευφημείται, ούτω δοξάζεται, δια της προσωνυμίας αυτής ονομάζεται εις τας καθ’ ημέραν προσευχάς μας, ούτως αποκαλείται και υπό των αυτών εισέτι των αιτίων της αναγκαστικής παύσεως της λειτουργίας αυτής».
Περιγράφοντας τις προσπάθειες του Πατριάρχη για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, προέτρεψε πάντες να «... μη απογοητευώμεθα από σκέψεις και γεγονότα, όσον και εάν φαίνωνται εκ πρώτης όψεως λογικοφανή και πειστικά, διότι η θεία βουλή δύναται να υπερβή και να καταργήση πάσαν ανθρωπίνην λογικήν και να διασκεδάση παν ανθρώπινον μηχάνευμα. Το πνεύμα του Πατριάρχου είναι το Πνεύμα του Θεού. Και το Πνεύμα του Θεού είναι πνεύμα αληθείας, δι’ ο είμεθα βέβαιοι ότι θα επαληθευθούν αι προσδοκίαι του Παναγιωτάτου, διότι εκείνος ενσαρκώνει πάντοτε τους πόθους του Γένους, τας προσδοκίας της Εκκλησίας, την ελπίδα της ομογενείας».
Η ομιλία του Μητροπολίτου Προύσης κατέκλεισε με την έκφραση ευχαριστιών προς τον εκπρόσωπο του Παναγιωτάτου, τον Πρόεδρο της Εφορείας, τον Πρόεδρο και τα μέλη της Εστίας Θεολόγων Χάλκης κλπ.
Ο Καθηγητής της Χάλκης Β. Αναγνωστόπουλος εξέφρασε την συγκίνηση όλων των αποφοίτων της Σχολής για την πανήγυρη και για την μεγάλη κοσμοσυρροή, υπογραμμίσας ιδιαιτέρως το γεγονός του διορισμού ως νέου Ηγουμένου του Μητροπολίτου Προύσης, ευχηθείς να αξιωθεί σύντομα να ονομασθεί από την Εκκλησία και ως ο νέος Σχολάρχης αυτής.
Ο Μητροπολίτης Πριγκηποννήσων διεβίβασε τις ευχές και τις ευλογίες της Α. Θ. Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου, συμμερισθείς την αισιοδοξία περί της εν τω αμέσω μέλλοντι επαναλειτουργίας της Σχολής.
Τέλος, ο Μητροπολίτης Γέρων Δέρκων κατέκλεισε τη δεξίωση με την εκφώνηση λόγου σχετικού προς την ενότητα της Εκκλησίας και τον κυριαρχικό ρόλο του Αγίου Πνεύματος, το οποίο χαρακτήρισε ως «τον μόνο πρόξενο της ενότητος, της ειρήνης, της αγάπης, της ομονοίας και πάσης μακαριότητος». Σε μια εποχή, κατά την οποία η πορεία της ανθρωπότητας ομοιάζει με «πλουν εν νυκτί» όπου «πυρσός ουδαμού» (κατά τον Γρηγόριο τον Θεολόγο), «υπάρχει και η άλλη όψις των πραγμάτων, η ελπιδοφόρος και παρήγορος και παρακλητική... ότι η παρουσία του Αγίου Πνεύματος εν τη Εκκλησία δεν έχει ημερομηνίαν λήξεως».
Συνδέοντας, μετά ταύτα, το «μυστήριον της παρουσίας του Αγίου Πνεύματος στην Εκκλησία» με τους χώρους της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, υπενθύμισε ότι:
- «ενταύθα έπηξε το θυσιαστήριον ο Ιερός Φώτιος».
- «ενταύθα τελείται αδιαλείπτως το μυστήριον των μυστηρίων».
- «ενταύθα χρυσή άλυσις Πατριαρχών, Ηγουμένων, Σχολαρχών, Καθηγητών και μαθητών διηκόνησε και ηναλώθη υπέρ της δόξης του Θεού».
- «ενταύθα ενεργείται το μυστήριον του σταυρού από της ημέρας της αναστολής της λειτουργίας αυτής έως σήμερον».
- «ενταύθα η υπομονή και η καρτερία και η ελπίς με την πίστιν συνυπάρχουν και προανατέλλουν και προδιαγράφουν καλλιτέρας ημέρας τόσον δια την Σχολήν μας όσον και δια την Μητέρα Εκκλησίαν και το Γένος».
Και κατέκλεισε την ομιλία του ως εξής:
«Αυτάς τας αγαθάς ημέρας ανθ’ ων εταπεινώθημεν, τα έτη ανθ’ ων είδομεν κακά ήλθε, προνοία Θεού, να διακονήσει και ο νυν ευόρκως ευσυνειδήτως και μετά πολλού ζήλου εργαζόμενος νέος Ηγούμενος της Ι. Πατριαρχικής ταύτης Μονής, περιφίλητος αδελφός, Σεβ. Μητροπολίτης Προύσης κ. Ελπιδοφόρος. Ορώμεν άπαντες τα ήδη εμφανή καλά αυτού έργα εν τη Μονή και Σχολή ταύτη και δοξάζομεν τον Πατέρα ημών τον εν τοις ουρανοίς, τον χαρισάμενον αύτον εις την Μητέρα Εκκλησίαν».
Μετά το πέρας της δεξιώσεως παρετέθη εόρτιο γεύμα στην Τράπεζα της Σχολής.
Ολόκληρη η ομιλία του Μητροπολίτου Προύσης έχει ως εξής:
«Βασιλεύ ουράνιε,
Παράκλητε,
το Πνεύμα της αληθείας»
Σεβασμιώτατε Πατριαρχικέ Εκπρόσωπε,
Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Γέρων Δέρκων κ. Απόστολε, Πρόεδρε της Εφορείας,
Ευλαβές Πρεσβυτέριον,
Εντιμολογιώτατοι Άρχοντες Οφφικίαλοι της Αγίας του Χριστού Μ. Εκκλησίας,
Εντιμολογιώτατε κύριε Πρόεδρε και Ελλογιμώτατα μέλη της εν Αθήναις Εστίας Θεολόγων Χάλκης,
Ευσεβείς και αγαπητοί προσκυνηταί,
Μετά μεγάλης χαράς υποδεχόμεθα η ελαχιστότης μου και η περί εμέ εν Χριστώ μικρά αδελφότης πάντας υμάς επί τη ευσήμω ταύτη ημέρα της Πανηγύρεως της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής ημών Μονής.
Είναι η πρώτη πανήγυρις της Αγίας Τριάδος, την οποίαν με αξιώνει ο Θεός να εορτάσω ως Ηγούμενος της Ιεράς ταύτης Μονής, δι’ ο και αναπέμπω δοξολογίαν εις Αυτόν δια την μεγάλην ταύτην τιμήν και δωρεάν.
Ονομάζομεν πάντες σήμερον και καλούμεν αυτήν Ιεράν Μονήν και καλώς πράττομεν, διότι είναι και υπάρχει και παρά πάντων γνωρίζεται ως τοιαύτη από της εποχής του Μεγάλου ιδρυτού αυτής Ιερού Φωτίου. Εις τας καρδίας όμως πάντων ημών και εις τα χείλη κυριαρχεί ο χαρακτηρισμός «Ιερά Θεολογική Σχολή». Ούτω γνωρίζεται, ούτως ευφημείται, ούτως δοξάζεται, δια της προσωνυμίας αυτής ονομάζεται εις τας καθ’ ημέραν προσευχάς μας, ούτως αποκαλείται και υπό των αυτών εισέτι των αιτίων της αναγκαστικής παύσεως της λειτουργίας αυτής.
Ουχί δε αδίκως, διότι παρά το ένδοξον παρελθόν της Ιεράς ταύτης Μονής, εξετινάχθη αύτη εις ύψη ότε ιδρύθη εντός αυτής το έτος 1844 η Ιερά Θεολογική Σχολή της Μητρός Εκκλησίας, του Πρωτοθρόνου εν τη Ορθοδοξία Οικουμενικού Πατριαρχείου. Όσον αξιέπαινοι και μνημονευτέοι είναι οι ιδρυταί και διατελέσαντες Ηγούμενοι και οι ενασκήσαντες εν αυτή μακάριοι πατέρες, άλλον τόσον και πλέον τούτου άξιοι μνείας και αναφοράς είναι όσοι ίδρυσαν, εσχολάρχευσαν, εδίδαξαν, απεφοίτησαν, διηκόνησαν και ευηργέτησαν την Ιεράν ημών Θεολογικήν Σχολήν. Μίαν Σχολήν, ο οποία δεν εκυριάρχησε μόνον κατά την εποχήν της ενδόξου λειτουργίας αυτής εις την ορθόδοξον θεολογικήν σκέψιν της καθ’ ημάς Ανατολής, αλλά και κατά την πρόσφατον περίοδον της βιαίας φιμώσεως αυτής ετάραξε τα ύδατα της κορωνίδος των επιστημών δια της εκκωφαντικής σιωπής της, διακοπτομένης δια της εξαστραπής και διακρίσεως των λαμπρών αποφοίτων αυτής ανά την οικουμένην.
Δι’ αυτόν ακριβώς τον λόγον η Αυτού Θειοτάτη Παναγιότης, ο προσκυνητός ημών Αυθέντης και Δεσπότης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος, εκ πρώτης αρχής της λαμπράς Αυτού υπερεικοσαετούς ήδη Πατριαρχείας ουκ επαύσατο κηρύττων την αναγκαιότητα της επαναλειτουργίας αυτής, χρώμενος, κατά περίπτωσιν, γλώσση ρομφαίας διστόμου η αύρας λεπτής δροσοβόλου. Εις πάσαν επικοινωνίαν μετά των αρχόντων του κόσμου τούτου υπεγράμμισε και υπογραμμίζει την αναγκαιότητα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής, μη διστάζων ενώπιον εξουσιών, μη κατακαμπτόμενος ενώπιον δυσκολιών, μη δειλιών ενώπιον αδιεξόδων, αγνοών σχόλια, επικρίσεις, δισταγμούς και επιφυλάξεις.
Σήμερον, διανύσας μεγάλην απόστασιν, υποστάς τον καύσωνα της ημέρας και το ψύχος της νυκτός, ευρίσκεται ο Πατριάρχης και παν το Γένος εις τας παραμονάς των καλών ειδήσεων.
Η προσευχή ημών εις τον Παράκλητον, τον ουράνιον Βασιλέα, απευθύνεται εις το Πνεύμα της Αληθείας. Δεν είναι πνεύμα ρωμαντικόν, ουδέ πνεύμα συναισθηματισμού το Πνεύμα, αλλά Πνεύμα Αληθείας, διότι είναι Πνεύμα Θεού. Και όπου βούλεται Θεός, νικάται φύσεως τάξις. Τα κριτήρια του Θεού και η βούλησίς του δεν δεσμεύονται από τα ανθρώπινα σχέδια, ουδέ περιορίζονται από την λογικήν των πλασμάτων του. Κύριος της ιστορίας και του χρόνου είναι ο Δημιουργός του κόσμου, ούτος όστις υπομειδιά όταν τα κτίσματά του κινούνται προς το μέλλον αγνοούντα την θείαν βουλήν.
Το θείον Πνεύμα είναι πανταχού παρόν και τα πάντα πληρούν, δι’ ο και προσευχόμεθα εις αυτό ίνα πληρώση τας καρδίας και εκπληρώση τα αιτήματα ημών. Ως θησαυρός των αγαθών, αποτελεί τον μόνον κατ’ άνθρωπον θησαυρόν της Εκκλησίας των του Χριστού Πενήτων και ο μεγάλος της όντως ζωής χορηγός. Ελθόν και σκηνώσαν εν ημίν καθαρίζει από πάσης κηλίδος και σώζει τας ψυχάς ημών.
Επομένως, αδελφοί μου, μη απογοητευώμεθα από σκέψεις και γεγονότα, όσον και εάν φαίνωνται εκ πρώτης όψεως λογικοφανή και πειστικά, διότι η θεία βουλή δύναται να υπερβή και να καταργήση πάσαν ανθρωπίνην λογικήν και να διασκεδάση παν ανθρώπινον μηχάνευμα.
Το πνεύμα του Πατριάρχου είναι, επαναλαμβάνω, το Πνεύμα του Θεού. Και το Πνεύμα του Θεού είναι πνεύμα αληθείας, δι’ ο είμεθα βέβαιοι ότι θα επαληθευθούν αι προσδοκίαι του Παναγιωτάτου, διότι εκείνος ενσαρκώνει πάντοτε τους πόθους του Γένους, τας προσδοκίας της Εκκλησίας, την ελπίδα της ομογενείας.
Στερεωμένος εις την βεβαίαν ταύτην ελπίδα, από της πρώτης ημέρας της αναλήψεως των καθηκόντων μου ως Ηγουμένου τον παρελθόντα Οκτώβριον επί του λόφου τούτου της ελπίδος, εσκεπτόμην πως θα προετοιμασθή η μεγάλη εκείνη ημέρα της επαναλειτουργίας της Σχολής.
Δια την προετοιμασίαν του κτιρίου, προσεφύγαμεν εις το Αριστοτέλειον Πανεπιστήμιον της Θεσσαλονίκης και εξησφαλίσαμεν την υπό την ευθύνην και την χορηγίαν της Πρυτανείας αυτού ανάληψιν της υποχρεώσεως εκπονήσεως δύο μειζόνων μελετών.
Πρώτον, της αποτυπώσεως της παρούσης κτιριακής καταστάσεως εν πάση λεπτομερεία, και Δεύτερον, της μελέτης των δεόντων ίνα εκτελεσθούν έργων, ώστε να ανταποκρίνεται η Σχολή εις τας συγχρόνους προδιαγραφάς λειτουργίας ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος με αξιώσεις διεθνούς αναγνωρίσεως, και της συντάξεως των συναφών προϋπολογισμών.
Ήδη έχει εκκινήσει η εκπόνησις των ως άνω μελετών και εντός ενός έτους από της ενάρξεως των εργασιών θα έχει κατατεθή υπό την κρίσιν της Α. Θ. Παναγιότητος και της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, γίνονται δε και αι πρώται σκέψεις δια το Ακαδημαϊκόν Πρόγραμμα και το θεματολόγιον των διδαχθησομένων μαθημάτων.
Η προτεραιότης δια την προετοιμασίαν της επαναλειτουργίας της Σχολής ουδόλως ωδήγησεν εις την παράλειψιν του μοναστηριακού χαρακτήρος αυτής. Προς τούτο κατεβλήθη προσπάθεια επανδρώσεως αυτής δια της συστάσεως ολιγομελούς, έστω, αδελφότητος εν αυτή δια της εγκαταβιώσεως και χειροτονίας δύο κληρικών: του Οσιολ. Ιερομονάχου κ. Σαμουήλ Εφφέ και του Ιερολ. Διακόνου Εφραίμ Τσόλη, αμφοτέρων αποφοίτων θεολογικών Σχολών.
Μεγάλη ασφαλώς απώλεια δι’ ημάς ήτο η εν Κυρίω κοίμησις του εκ των αδελφών της Μονής αειμνήστου Διακόνου κυρού Δωροθέου Αναστασιάδου, μεθ’ υποδειγματικής πιστότητος, αυταπαρνήσεως και αφοσιώσεως διακονήσαντος αυτήν επί τοσαύτα έτη. Το τεσσαρακονθήμερον αυτού μνημόσυνον θα τελεσθή εν τη καθ’ ημάς Ι. Μονή το προσεχές Σάββατον, 9ην τρέχοντος μηνός. Είη η μνήμη αυτού αιωνία και άληστος.
Εκ μέσης καρδίας εκφράζω την ευγνωμοσύνην μου προς την Α. Θ. Παναγιότητα, τον Οικουμενικόν ημών Πατριάρχην κ. κ. Βαρθολομαίον, τον περιβάλλοντα πάντοτε το ιερόν τούτο σκήνωμα του Γένους μετ’ αμειώτου πατρικής στοργής και ανυστάκτου ενδιαφέροντος, ευχόμενος όπως το σήμερον επιπνεύσαν τη Εκκλησία Πνεύμα της Αληθείας λαλήση αγαθά εις τας καρδίας των κρατούντων και διανοίξη αυτών τους οφθαλμούς και ίδωσι τι το αληθές και ορθόν και δίκαιον.
Παρακαλώ δε τον σεβαστόν Πατριαρχικόν εκπρόσωπον Σεβ. Μητροπολίτην Πριγκηποννήσων κ. Ιάκωβον, όπως διαβιβάση τα υικά αισθήματα ταύτα του ομιλούντος προς την Σεπτήν της Ορθοδοξίας Κορυφήν.
Θερμώς ευχαριστώ επίσης τον προεξάρχοντα της σημερινής πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας μετά της εγνωσμένης ιεροπρεπείας και σεμνότητος Σεβ. Μητροπολίτην Γέροντα Δέρκων κ. Απόστολον, τον σεβαστόν προκάτοχόν μου εις την Ηγουμενείαν και νυν Πρόεδρον της Εφορείας της Σχολής και εύχομαι εις αυτόν έτη πολλά ζωής και ποιμαντορίας.
Ιδιαζόντως και ειλικρινώς ευχαριστώ και την σεβαστήν Εφορείαν της Ι. Μονής, την μετά μεγάλης σπουδής μεριμνώσαν δια την ευόδοσιν των αφορώντων εις το ιερόν τούτο καθίδρυμα.
Τέλος, ευχαριστώ τον Εντιμολογιώτατον κ. Βασίλειον Αναγνωστόπουλον, Πρόεδρον της Εστίας Θεολόγων Χάλκης, ως και πάντα τα παρόντα εκ των μελών αυτής, τόσον δια την αδιάκοπον προσοχήν και την μέριμναν την οποίαν επιδεικνύουν δια τας ανάγκας και την πορείαν της Σχολής, όσον και δια την εφετεινήν παρουσίαν και διαβίωσιν αυτών εν αυτή κατά την πανήγυριν ταύτην, εις συνέχισιν λυσιτελούς αποδειχθείσης παραδόσεως, συμβαλλούσης τα μέγιστα εις την ανανέωσιν των μεταξύ των δεσμών, αλλά και εις μεταλαμπάδευσιν εις ημάς τους νεωτέρους του αναδείξαντος και ανακαινίσαντος αυτούς πνεύματος και ήθους της Χάλκης. Συγχαίρω δε ιδιαιτέρως δια την πρόσφατον έκδοσιν του εξαιρέτου Λευκώματος της Σχολής περιέχοντος σπανίας φωτογραφίας και δυσεύρετον υλικόν περί την ιστορίαν και την προσφοράν αυτής.
Κατακλείων τους ταπεινούς μου λόγους εύχομαι από ψυχής όπως ο Παράκλητος χαρίζηται προς πάντας την «λυτήριον κάθαρσιν των αμπλακημάτων ημών και την πυρίπνοον δρόσον αυτού» κατασκευάζων ημάς « τέκνα φωτόμορφα της Εκκλησίας» και εν τω νυν αιώνι και εν τω μέλλοντι. Αμήν.
Προσφωνών τους επισήμους, ο Μητροπολίτης Προύσης εξέφρασε κατ’ αρχήν την συγκίνησή του για το γεγονός ότι για πρώτη φορά εορτάζει την πανήγυρη της Μονής ως Ηγούμενος αυτής. Στη συνέχεια, αναφερόμενος στον γενικώτερο τρόπο αναφοράς των ανθρώπων στη Μονή, είπε: «Ονομάζομεν πάντες σήμερον και καλούμεν αυτήν Ιεράν Μονήν και καλώς πράττομεν, διότι είναι και υπάρχει και παρά πάντων γνωρίζεται ως τοιαύτη από της εποχής του Μεγάλου ιδρυτού αυτής Ιερού Φωτίου. Εις τας καρδίας όμως πάντων ημών και εις τα χείλη κυριαρχεί ο χαρακτηρισμός ‘Ιερά Θεολογική Σχολή’. Ούτω γνωρίζεται, ούτως ευφημείται, ούτω δοξάζεται, δια της προσωνυμίας αυτής ονομάζεται εις τας καθ’ ημέραν προσευχάς μας, ούτως αποκαλείται και υπό των αυτών εισέτι των αιτίων της αναγκαστικής παύσεως της λειτουργίας αυτής».
Περιγράφοντας τις προσπάθειες του Πατριάρχη για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, προέτρεψε πάντες να «... μη απογοητευώμεθα από σκέψεις και γεγονότα, όσον και εάν φαίνωνται εκ πρώτης όψεως λογικοφανή και πειστικά, διότι η θεία βουλή δύναται να υπερβή και να καταργήση πάσαν ανθρωπίνην λογικήν και να διασκεδάση παν ανθρώπινον μηχάνευμα. Το πνεύμα του Πατριάρχου είναι το Πνεύμα του Θεού. Και το Πνεύμα του Θεού είναι πνεύμα αληθείας, δι’ ο είμεθα βέβαιοι ότι θα επαληθευθούν αι προσδοκίαι του Παναγιωτάτου, διότι εκείνος ενσαρκώνει πάντοτε τους πόθους του Γένους, τας προσδοκίας της Εκκλησίας, την ελπίδα της ομογενείας».
Η ομιλία του Μητροπολίτου Προύσης κατέκλεισε με την έκφραση ευχαριστιών προς τον εκπρόσωπο του Παναγιωτάτου, τον Πρόεδρο της Εφορείας, τον Πρόεδρο και τα μέλη της Εστίας Θεολόγων Χάλκης κλπ.
Ο Καθηγητής της Χάλκης Β. Αναγνωστόπουλος εξέφρασε την συγκίνηση όλων των αποφοίτων της Σχολής για την πανήγυρη και για την μεγάλη κοσμοσυρροή, υπογραμμίσας ιδιαιτέρως το γεγονός του διορισμού ως νέου Ηγουμένου του Μητροπολίτου Προύσης, ευχηθείς να αξιωθεί σύντομα να ονομασθεί από την Εκκλησία και ως ο νέος Σχολάρχης αυτής.
Ο Μητροπολίτης Πριγκηποννήσων διεβίβασε τις ευχές και τις ευλογίες της Α. Θ. Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου, συμμερισθείς την αισιοδοξία περί της εν τω αμέσω μέλλοντι επαναλειτουργίας της Σχολής.
Τέλος, ο Μητροπολίτης Γέρων Δέρκων κατέκλεισε τη δεξίωση με την εκφώνηση λόγου σχετικού προς την ενότητα της Εκκλησίας και τον κυριαρχικό ρόλο του Αγίου Πνεύματος, το οποίο χαρακτήρισε ως «τον μόνο πρόξενο της ενότητος, της ειρήνης, της αγάπης, της ομονοίας και πάσης μακαριότητος». Σε μια εποχή, κατά την οποία η πορεία της ανθρωπότητας ομοιάζει με «πλουν εν νυκτί» όπου «πυρσός ουδαμού» (κατά τον Γρηγόριο τον Θεολόγο), «υπάρχει και η άλλη όψις των πραγμάτων, η ελπιδοφόρος και παρήγορος και παρακλητική... ότι η παρουσία του Αγίου Πνεύματος εν τη Εκκλησία δεν έχει ημερομηνίαν λήξεως».
Συνδέοντας, μετά ταύτα, το «μυστήριον της παρουσίας του Αγίου Πνεύματος στην Εκκλησία» με τους χώρους της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, υπενθύμισε ότι:
- «ενταύθα έπηξε το θυσιαστήριον ο Ιερός Φώτιος».
- «ενταύθα τελείται αδιαλείπτως το μυστήριον των μυστηρίων».
- «ενταύθα χρυσή άλυσις Πατριαρχών, Ηγουμένων, Σχολαρχών, Καθηγητών και μαθητών διηκόνησε και ηναλώθη υπέρ της δόξης του Θεού».
- «ενταύθα ενεργείται το μυστήριον του σταυρού από της ημέρας της αναστολής της λειτουργίας αυτής έως σήμερον».
- «ενταύθα η υπομονή και η καρτερία και η ελπίς με την πίστιν συνυπάρχουν και προανατέλλουν και προδιαγράφουν καλλιτέρας ημέρας τόσον δια την Σχολήν μας όσον και δια την Μητέρα Εκκλησίαν και το Γένος».
Και κατέκλεισε την ομιλία του ως εξής:
«Αυτάς τας αγαθάς ημέρας ανθ’ ων εταπεινώθημεν, τα έτη ανθ’ ων είδομεν κακά ήλθε, προνοία Θεού, να διακονήσει και ο νυν ευόρκως ευσυνειδήτως και μετά πολλού ζήλου εργαζόμενος νέος Ηγούμενος της Ι. Πατριαρχικής ταύτης Μονής, περιφίλητος αδελφός, Σεβ. Μητροπολίτης Προύσης κ. Ελπιδοφόρος. Ορώμεν άπαντες τα ήδη εμφανή καλά αυτού έργα εν τη Μονή και Σχολή ταύτη και δοξάζομεν τον Πατέρα ημών τον εν τοις ουρανοίς, τον χαρισάμενον αύτον εις την Μητέρα Εκκλησίαν».
Μετά το πέρας της δεξιώσεως παρετέθη εόρτιο γεύμα στην Τράπεζα της Σχολής.
Ολόκληρη η ομιλία του Μητροπολίτου Προύσης έχει ως εξής:
«Βασιλεύ ουράνιε,
Παράκλητε,
το Πνεύμα της αληθείας»
Σεβασμιώτατε Πατριαρχικέ Εκπρόσωπε,
Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Γέρων Δέρκων κ. Απόστολε, Πρόεδρε της Εφορείας,
Ευλαβές Πρεσβυτέριον,
Εντιμολογιώτατοι Άρχοντες Οφφικίαλοι της Αγίας του Χριστού Μ. Εκκλησίας,
Εντιμολογιώτατε κύριε Πρόεδρε και Ελλογιμώτατα μέλη της εν Αθήναις Εστίας Θεολόγων Χάλκης,
Ευσεβείς και αγαπητοί προσκυνηταί,
Μετά μεγάλης χαράς υποδεχόμεθα η ελαχιστότης μου και η περί εμέ εν Χριστώ μικρά αδελφότης πάντας υμάς επί τη ευσήμω ταύτη ημέρα της Πανηγύρεως της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής ημών Μονής.
Είναι η πρώτη πανήγυρις της Αγίας Τριάδος, την οποίαν με αξιώνει ο Θεός να εορτάσω ως Ηγούμενος της Ιεράς ταύτης Μονής, δι’ ο και αναπέμπω δοξολογίαν εις Αυτόν δια την μεγάλην ταύτην τιμήν και δωρεάν.
Ονομάζομεν πάντες σήμερον και καλούμεν αυτήν Ιεράν Μονήν και καλώς πράττομεν, διότι είναι και υπάρχει και παρά πάντων γνωρίζεται ως τοιαύτη από της εποχής του Μεγάλου ιδρυτού αυτής Ιερού Φωτίου. Εις τας καρδίας όμως πάντων ημών και εις τα χείλη κυριαρχεί ο χαρακτηρισμός «Ιερά Θεολογική Σχολή». Ούτω γνωρίζεται, ούτως ευφημείται, ούτως δοξάζεται, δια της προσωνυμίας αυτής ονομάζεται εις τας καθ’ ημέραν προσευχάς μας, ούτως αποκαλείται και υπό των αυτών εισέτι των αιτίων της αναγκαστικής παύσεως της λειτουργίας αυτής.
Ουχί δε αδίκως, διότι παρά το ένδοξον παρελθόν της Ιεράς ταύτης Μονής, εξετινάχθη αύτη εις ύψη ότε ιδρύθη εντός αυτής το έτος 1844 η Ιερά Θεολογική Σχολή της Μητρός Εκκλησίας, του Πρωτοθρόνου εν τη Ορθοδοξία Οικουμενικού Πατριαρχείου. Όσον αξιέπαινοι και μνημονευτέοι είναι οι ιδρυταί και διατελέσαντες Ηγούμενοι και οι ενασκήσαντες εν αυτή μακάριοι πατέρες, άλλον τόσον και πλέον τούτου άξιοι μνείας και αναφοράς είναι όσοι ίδρυσαν, εσχολάρχευσαν, εδίδαξαν, απεφοίτησαν, διηκόνησαν και ευηργέτησαν την Ιεράν ημών Θεολογικήν Σχολήν. Μίαν Σχολήν, ο οποία δεν εκυριάρχησε μόνον κατά την εποχήν της ενδόξου λειτουργίας αυτής εις την ορθόδοξον θεολογικήν σκέψιν της καθ’ ημάς Ανατολής, αλλά και κατά την πρόσφατον περίοδον της βιαίας φιμώσεως αυτής ετάραξε τα ύδατα της κορωνίδος των επιστημών δια της εκκωφαντικής σιωπής της, διακοπτομένης δια της εξαστραπής και διακρίσεως των λαμπρών αποφοίτων αυτής ανά την οικουμένην.
Δι’ αυτόν ακριβώς τον λόγον η Αυτού Θειοτάτη Παναγιότης, ο προσκυνητός ημών Αυθέντης και Δεσπότης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος, εκ πρώτης αρχής της λαμπράς Αυτού υπερεικοσαετούς ήδη Πατριαρχείας ουκ επαύσατο κηρύττων την αναγκαιότητα της επαναλειτουργίας αυτής, χρώμενος, κατά περίπτωσιν, γλώσση ρομφαίας διστόμου η αύρας λεπτής δροσοβόλου. Εις πάσαν επικοινωνίαν μετά των αρχόντων του κόσμου τούτου υπεγράμμισε και υπογραμμίζει την αναγκαιότητα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής, μη διστάζων ενώπιον εξουσιών, μη κατακαμπτόμενος ενώπιον δυσκολιών, μη δειλιών ενώπιον αδιεξόδων, αγνοών σχόλια, επικρίσεις, δισταγμούς και επιφυλάξεις.
Σήμερον, διανύσας μεγάλην απόστασιν, υποστάς τον καύσωνα της ημέρας και το ψύχος της νυκτός, ευρίσκεται ο Πατριάρχης και παν το Γένος εις τας παραμονάς των καλών ειδήσεων.
Η προσευχή ημών εις τον Παράκλητον, τον ουράνιον Βασιλέα, απευθύνεται εις το Πνεύμα της Αληθείας. Δεν είναι πνεύμα ρωμαντικόν, ουδέ πνεύμα συναισθηματισμού το Πνεύμα, αλλά Πνεύμα Αληθείας, διότι είναι Πνεύμα Θεού. Και όπου βούλεται Θεός, νικάται φύσεως τάξις. Τα κριτήρια του Θεού και η βούλησίς του δεν δεσμεύονται από τα ανθρώπινα σχέδια, ουδέ περιορίζονται από την λογικήν των πλασμάτων του. Κύριος της ιστορίας και του χρόνου είναι ο Δημιουργός του κόσμου, ούτος όστις υπομειδιά όταν τα κτίσματά του κινούνται προς το μέλλον αγνοούντα την θείαν βουλήν.
Το θείον Πνεύμα είναι πανταχού παρόν και τα πάντα πληρούν, δι’ ο και προσευχόμεθα εις αυτό ίνα πληρώση τας καρδίας και εκπληρώση τα αιτήματα ημών. Ως θησαυρός των αγαθών, αποτελεί τον μόνον κατ’ άνθρωπον θησαυρόν της Εκκλησίας των του Χριστού Πενήτων και ο μεγάλος της όντως ζωής χορηγός. Ελθόν και σκηνώσαν εν ημίν καθαρίζει από πάσης κηλίδος και σώζει τας ψυχάς ημών.
Επομένως, αδελφοί μου, μη απογοητευώμεθα από σκέψεις και γεγονότα, όσον και εάν φαίνωνται εκ πρώτης όψεως λογικοφανή και πειστικά, διότι η θεία βουλή δύναται να υπερβή και να καταργήση πάσαν ανθρωπίνην λογικήν και να διασκεδάση παν ανθρώπινον μηχάνευμα.
Το πνεύμα του Πατριάρχου είναι, επαναλαμβάνω, το Πνεύμα του Θεού. Και το Πνεύμα του Θεού είναι πνεύμα αληθείας, δι’ ο είμεθα βέβαιοι ότι θα επαληθευθούν αι προσδοκίαι του Παναγιωτάτου, διότι εκείνος ενσαρκώνει πάντοτε τους πόθους του Γένους, τας προσδοκίας της Εκκλησίας, την ελπίδα της ομογενείας.
Στερεωμένος εις την βεβαίαν ταύτην ελπίδα, από της πρώτης ημέρας της αναλήψεως των καθηκόντων μου ως Ηγουμένου τον παρελθόντα Οκτώβριον επί του λόφου τούτου της ελπίδος, εσκεπτόμην πως θα προετοιμασθή η μεγάλη εκείνη ημέρα της επαναλειτουργίας της Σχολής.
Δια την προετοιμασίαν του κτιρίου, προσεφύγαμεν εις το Αριστοτέλειον Πανεπιστήμιον της Θεσσαλονίκης και εξησφαλίσαμεν την υπό την ευθύνην και την χορηγίαν της Πρυτανείας αυτού ανάληψιν της υποχρεώσεως εκπονήσεως δύο μειζόνων μελετών.
Πρώτον, της αποτυπώσεως της παρούσης κτιριακής καταστάσεως εν πάση λεπτομερεία, και Δεύτερον, της μελέτης των δεόντων ίνα εκτελεσθούν έργων, ώστε να ανταποκρίνεται η Σχολή εις τας συγχρόνους προδιαγραφάς λειτουργίας ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος με αξιώσεις διεθνούς αναγνωρίσεως, και της συντάξεως των συναφών προϋπολογισμών.
Ήδη έχει εκκινήσει η εκπόνησις των ως άνω μελετών και εντός ενός έτους από της ενάρξεως των εργασιών θα έχει κατατεθή υπό την κρίσιν της Α. Θ. Παναγιότητος και της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, γίνονται δε και αι πρώται σκέψεις δια το Ακαδημαϊκόν Πρόγραμμα και το θεματολόγιον των διδαχθησομένων μαθημάτων.
Η προτεραιότης δια την προετοιμασίαν της επαναλειτουργίας της Σχολής ουδόλως ωδήγησεν εις την παράλειψιν του μοναστηριακού χαρακτήρος αυτής. Προς τούτο κατεβλήθη προσπάθεια επανδρώσεως αυτής δια της συστάσεως ολιγομελούς, έστω, αδελφότητος εν αυτή δια της εγκαταβιώσεως και χειροτονίας δύο κληρικών: του Οσιολ. Ιερομονάχου κ. Σαμουήλ Εφφέ και του Ιερολ. Διακόνου Εφραίμ Τσόλη, αμφοτέρων αποφοίτων θεολογικών Σχολών.
Μεγάλη ασφαλώς απώλεια δι’ ημάς ήτο η εν Κυρίω κοίμησις του εκ των αδελφών της Μονής αειμνήστου Διακόνου κυρού Δωροθέου Αναστασιάδου, μεθ’ υποδειγματικής πιστότητος, αυταπαρνήσεως και αφοσιώσεως διακονήσαντος αυτήν επί τοσαύτα έτη. Το τεσσαρακονθήμερον αυτού μνημόσυνον θα τελεσθή εν τη καθ’ ημάς Ι. Μονή το προσεχές Σάββατον, 9ην τρέχοντος μηνός. Είη η μνήμη αυτού αιωνία και άληστος.
Εκ μέσης καρδίας εκφράζω την ευγνωμοσύνην μου προς την Α. Θ. Παναγιότητα, τον Οικουμενικόν ημών Πατριάρχην κ. κ. Βαρθολομαίον, τον περιβάλλοντα πάντοτε το ιερόν τούτο σκήνωμα του Γένους μετ’ αμειώτου πατρικής στοργής και ανυστάκτου ενδιαφέροντος, ευχόμενος όπως το σήμερον επιπνεύσαν τη Εκκλησία Πνεύμα της Αληθείας λαλήση αγαθά εις τας καρδίας των κρατούντων και διανοίξη αυτών τους οφθαλμούς και ίδωσι τι το αληθές και ορθόν και δίκαιον.
Παρακαλώ δε τον σεβαστόν Πατριαρχικόν εκπρόσωπον Σεβ. Μητροπολίτην Πριγκηποννήσων κ. Ιάκωβον, όπως διαβιβάση τα υικά αισθήματα ταύτα του ομιλούντος προς την Σεπτήν της Ορθοδοξίας Κορυφήν.
Θερμώς ευχαριστώ επίσης τον προεξάρχοντα της σημερινής πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας μετά της εγνωσμένης ιεροπρεπείας και σεμνότητος Σεβ. Μητροπολίτην Γέροντα Δέρκων κ. Απόστολον, τον σεβαστόν προκάτοχόν μου εις την Ηγουμενείαν και νυν Πρόεδρον της Εφορείας της Σχολής και εύχομαι εις αυτόν έτη πολλά ζωής και ποιμαντορίας.
Ιδιαζόντως και ειλικρινώς ευχαριστώ και την σεβαστήν Εφορείαν της Ι. Μονής, την μετά μεγάλης σπουδής μεριμνώσαν δια την ευόδοσιν των αφορώντων εις το ιερόν τούτο καθίδρυμα.
Τέλος, ευχαριστώ τον Εντιμολογιώτατον κ. Βασίλειον Αναγνωστόπουλον, Πρόεδρον της Εστίας Θεολόγων Χάλκης, ως και πάντα τα παρόντα εκ των μελών αυτής, τόσον δια την αδιάκοπον προσοχήν και την μέριμναν την οποίαν επιδεικνύουν δια τας ανάγκας και την πορείαν της Σχολής, όσον και δια την εφετεινήν παρουσίαν και διαβίωσιν αυτών εν αυτή κατά την πανήγυριν ταύτην, εις συνέχισιν λυσιτελούς αποδειχθείσης παραδόσεως, συμβαλλούσης τα μέγιστα εις την ανανέωσιν των μεταξύ των δεσμών, αλλά και εις μεταλαμπάδευσιν εις ημάς τους νεωτέρους του αναδείξαντος και ανακαινίσαντος αυτούς πνεύματος και ήθους της Χάλκης. Συγχαίρω δε ιδιαιτέρως δια την πρόσφατον έκδοσιν του εξαιρέτου Λευκώματος της Σχολής περιέχοντος σπανίας φωτογραφίας και δυσεύρετον υλικόν περί την ιστορίαν και την προσφοράν αυτής.
Κατακλείων τους ταπεινούς μου λόγους εύχομαι από ψυχής όπως ο Παράκλητος χαρίζηται προς πάντας την «λυτήριον κάθαρσιν των αμπλακημάτων ημών και την πυρίπνοον δρόσον αυτού» κατασκευάζων ημάς « τέκνα φωτόμορφα της Εκκλησίας» και εν τω νυν αιώνι και εν τω μέλλοντι. Αμήν.
Πηγή: Αmen.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου