Η εμπαθής ψυχή στην μέλλουσα κρίση – ΑΒΒΑ ΔΩΡΟΘΕΟΥ Έργα Ασκητικά

Άραγε πόσα έχει η ταλαίπωρη ψυχή να υποφέρει από τα πάθη της (ενν. στην μέλλουσα ζωή). Μπορείτε και απ’ αυτά που ζούμε εδώ να καταλάβετε εκείνη τη θλίψη. Γιατί, όταν κανείς έχει πυρετό, τί είναι εκείνο που τον καίει; Ποιά φωτιά ή ποια ξύλα δημιουργούν εκείνη τη φλόγα; Και αν τύχει να έχει κανείς σώμα ασθενικής κράσεως, δεν είναι η ίδια η ανημποριά του που τον καίει και τον ταράσσει πάντοτε και θλίβει τη ζωή του;

Το ίδιο συμβαίνει και με την εμπαθή ψυχή. Πάντοτε βασανίζεται η ταλαίπωρη από την ίδια την κακοιμοιριά της, έχοντας διαρκώς την πικρή ανάμνηση και την οδυνηρή παραμονή των παθών, που την καίουν και την καταφλέγουν αδιάκοπα. Και ακόμα, ποιος μπορεί να μιλήσει, αδελφοί μου, για τους φοβερούς εκείνους τόπους, για τα σώματα εκείνα που δημιουργούν στην ψυχή τέτοια και τόση οδύνη και τη βασανίζουν, χωρίς να φθείρονται, για τη φοβερή εκείνη φωτιά, για το σκοτάδι, για τις ανελέητες και βασανιστικές δυνάμεις, για τα αμέτρητα άλλα βασανιστήρια, που αναφέρονται με πολλούς τρόπους στις θείες Γραφές, όλα ανάλογα με τις κακές πράξεις και τους κακούς λογισμούς των ψυχών;

Γιατί, όπως ακριβώς οι άγιοι οδηγούνται σε τόπους φωτεινούς και σε αγγελική ευφροσύνη, ανάλογα με τις καλές τους πράξεις, έτσι και οι αμαρτωλοί απομονώνονται σε τόπους σκοτεινούς και ζοφερούς και γεμάτους φόβο και τρόμο, όπως λένε οι άγιοι. Γιατί, τί φοβερότερο και ελεεινότερο υπάρχει από εκείνους τους τόπους που προορίζονται για τους δαίμονες; Τί άλλο πιο πικρό από την κόλαση, στην οποία καταδικάζονται; Και όμως τιμωρούνται και οι αμαρτωλοί μαζί με τους δαίμονες, όπως λέει η Γραφή: «Φύγετε μακριά μου οι καταραμένοι στην αιώνια φωτιά που ετοιμάστηκε για το διάβολο και τους αγγέλους του» (Ματθ. 25, 41).

[ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Πρέπει να σημειωθεί η θέση που παίρνει ο αββάς Δωρόθεος στο θέμα της μελλούσης κολάσεως.

Όπως ακριβώς η έξωση του Αδάμ από τον Παράδεισο δεν είναι εκδίκηση και τιμωρία εκ μέρους του Θεού «διά τήν προσβληθείσαν Θείαν Δικαιοσύνην», έτσι και η μέλλουσα γέεννα δεν αποτελεί αποκατάσταση «τής προσβληθείσης Θείας Δικαιοσύνης», αλλά τραγική συνέπεια της εκπτώσεως του ανθρώπου από το «κατά φύσιν» και διαιώνιση των συνεπειών αυτής. Η έμφαση στο σημείο της οδύνης, που προέρχεται από την ίδια την ψυχή γιατί τής λείπουν οι επίγειες παρακλήσεις, η μοναξιά, η απουσία του Θεού, η μνήμη των αμαρτιών της και η παράδοση στις δυνάμεις του σκότους, δίνει όλες τις διαστάσεις της τραγικότητας και του αποτροπιασμού που προκαλεί αυτή η αιώνια καταδίκη. Ταυτόχρονα όμως δίνει απάντηση στον επιπόλαιο συλλογισμό μερικών σύγχρονων ανθώπων –«ο Θεός δεν είναι κακούργος, άρα δεν υπάρχει κόλαση» ή «η κόλαση και ο παράδεισος είναι εδώ» - καθώς επίσης και στις δογματικές παρεκκλίσεις της Δυτικής θεολογίας (πρβλ. Π. Νέλλα: Η περί δικαιώσεως διδασκαλία Ν. Καβάσιλα. Πειραιεύς 1975). ]