Ἀδικαιολόγητη ἡ ὀλιγοπιστία - Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή Θ´Ματθαίου

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Ἀδικαιολόγητη ἡ ὀλιγοπιστία

 «Ὀλιγόπιστε! Εἰς τι ἐδίστασας;»

(Ματθ. ιδ´31)

«Ὀλιγόπιστε! Εἰς τί ἐδίστασας;»

        Εἶχε κυλίσει τόσο ὄμορφα ἡ ἡμέρα ἐκείνη γιά τούς Μαθητές τοῦ Χριστοῦ. Ἔζησαν μαζί Του στό ὄρος στιγμές εὐλογημένες. Παρηκολούθησαν μαζί μέ τά πλήθη τή θεία διδασκαλία Του, ἔζησαν τό πλῆθος τῶν θεραπειῶν, πού ἔκαμε στό διάστη­μα τῆς ἡμέρας ὁ Διδάσκαλός τους. Πάνω ἀπ’ ὅλα ὅμως ἔζησαν τό θαῦμα τοῦ χορτασμοῦ τῶν πεν­τακισχιλίων, θαῦμα πού τούς συνεκλόνησε. Καί τώρα ἐνῶ ὁ Κύριος βρίσκεται στό ὄρος προσευχό­μενος μέσα στή νύχτα, οἱ Μαθητές μετά τήν ἀγαλλίαση καί τήν εὐφροσύνη πού ἀπήλαυσαν, γεύονται τήν πίκρα τοῦ ναυαγίου καί ὀσφραί­νον­ται τήν ὀσμή τοῦ θανάτου στόν ὑγρό τάφο τῆς λίμνης Γενησαρέτ.

        Ὁ τρόμος τους φθάνει στό ἀποκορύφωμά του, ὅταν τά ξημερώματα ἀντιλαμβάνονται ὅτι κάποιος περπατᾶ πάνω στά κύματα καί πάει νά τούς προσπεράσει. Κραυγή τρόμου βγαίνει ἀπό τά βάθη τῆς ὕπαρξής τους νομίζοντας πώς βλέπουν φάντασμα. Ἡ γλυκειά φωνή τοῦ Κυρίου τούς καθησυχάζει· κι ὁ Πέτρος ζητᾶ τήν ἄδεια νά πάει νά τόν συναντήσει περπατώντας πάνω στά κύμα­τα. Ξαφνικά ὅμως ἡ προσοχή του φεύγει ἀπό τό πρόσωπο τοῦ Κυρίου καί στρέφεται πρός τόν ἄνεμο. Ἡ συνέπεια ἄμεση καί τρομακτική. Βυθί­ζεται στό χάος τῶν ὑδάτων τῆς λίμνης. Στήν κραυγή του «Κύριε σῶσόν με» ὁ Χριστός ἀνταπο­κρίνεται ἄμεσα. Ἀλλά καί ἀμέσως τόν ἐπιτιμᾶ. «Γιατί δείλιασες; γιατί φάνηκες ὀλιγόπιστος;» τοῦ λέγει. Τί εἶναι ὅμως ἡ ὀλιγοπιστία; Πῶς ἐκδηλώνεται στή ζωή μας; Εἶναι δικαιο­λογημένη;

*****

«Ὀλιγόπιστε! Εἰς τί  ἐδίστασας;»   

        Ἡ ὀλιγοπιστία, ὅπως τό λέει ἡ ἴδια ἡ λέξη, δέν εἶναι ἀπιστία. Ὁ ὀλιγόπιστος δέν εἶναι ἄπιστος, οὔτε ἄθρησκος, οὔτε ἄθεος. Ὁ ὀλιγόπιστος ἄν­θρωπος πιστεύει. Πιστεύει στόν παντοκράτορα Πατέρα Θεό. Πιστεύει στόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, τόν Θεάνθρωπο Λυτρωτή μας Χριστό. Πιστεύει καί στό Πανάγιο Πνεῦμα. Πιστεύει στήν Ἐκκλησία καί στή δύναμη τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας. Γι᾽ αὐτό καί διατηρεῖ δεσμούς μέ τήν Ἐκκλησία. Ἀκόμη ὁ ὀλιγόπιστος προσεύχεται. Τότε θά πεῖτε τί τοῦ λείπει; Τοῦ λείπει ἡ ὑγεία περί τήν πίστη. Ἡ ὀλιογοπιστία εἶναι ἀρρώστια. Ὁ χριστιανός πού προσβάλλεται ἀπό τήν ὀλιγοπιστία εἶναι ἄρρω­στος. Δέν εἶναι νεκρός. Ἡ ἀρρώστια του μοιάζει μέ τήν ἄλλοτε διαδεδομένη καί ἀθεράπευτη ἀσθένεια τῆς φιματίωσης. Ὁ φιματικός ἄνθρωπος σέ προ­χωρημένο στάδιο δέν μποροῦσε νά ἐργασθεῖ, νά δημιουργήσει. Ἐφ᾽ ὅσον ἔμενε μέ τήν ἀσθένειά του ἀπολέμητη, ἐβάδιζε πρός τόν θάνατο. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τόν ὀλιγόπιστο. Ἐφ᾽ὅσον δέν ἐπισημαίνει τήν ὀλιγοπιστία του καί δέν παίρνει συντονισμένα μέτρα καί δραστικά φάρμακα γιά νά τήν θερπεύσει, ὁδηγεῖται στόν πνευματικό θάνα­το, πρός τήν ἀπιστία δηλαδή. Διότι ἡ ὀλιγοπιστία, πού προχωρεῖ, κατατρώγει τίς ρίζες τῆς πίστης καί τήν ἀφήνει ἐπιφανειακή, φαινομενική. Καί ὁ ὀλιγό­πιστος δέν διαφέρει πολύ ἀπό τόν ἄπιστο.

Στήν πράξη τώρα ἡ ὀλιγοπιστία ἐκδηλώνεται πρῶτον ὡς ἀγωνιώδης μέριμνα. Ὁ ὀλιγόπιστος ἄνθρωπος δέν ἐμπιστεύεται ἐξ ὁλοκλήρου τόν ἑαυτό του, τό σπίτι του, τά παιδιά του, τό παρόν καί τό μέλλον του στήν πατρική Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Νομίζει ὅτι γιά τά θέματα τῆς ζωῆς αὐτῆς, τῆς ὑγείας, τῆς συντήρησης, τῆς ἐπαγγελματικῆς ἐπιτυχίας, τῆς ἀποκατάστασης τῶν παιδιῶν τό πᾶν ἐξαρτᾶται ἀπό τόν ἑαυτό του καί τίς δικές του δυνάμεις καί ἐνέργειες.

        Μέ τόν ἴδιο τρόπο φέρεται ὁ ὀλιγόπιστος ἄνθρωπος καί σέ ὥρα κινδύνου. Ἔντονο καί κραυ­γαλέο παράδειγμα ἔχουμε ἀπό τήν Καινή Διαθήκη ὄχι μόνο τή συμπεριφορά τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, ὅπως τήν εἴδαμε στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνά­γνωσμα, ἀλλά καί τῶν δώδεκα μαθητῶν κατά τήν περίπτωση ἐκείνη πού ξέσπασε σεισμός καί τρικυ­μία στή θάλασσα. Κατατρομαγμένοι τόν ξύπνησαν μέ τήν κραυγή «ἀπολλύμεθα» χανόμαστε. Κι Ἐκεῖνος τούς ἤλεγξε ὡς δειλούς καί ὀλιγόπιστους (Ματθ.η´26). Ὁ ὀλιγόπιστος ἄνθρωπος λοιπόν εἶναι καί δειλός. Λέγει ὅτι πιστεύει, ὅταν ὅμως ἔλ­θει ἡ ἀρρώστια, ἡ περιπέτεια, ἤ κάποια κατα­στρο­φή, χάνει τό θάρρος του. Φαίνεται νά ξεχνᾶ τήν ἀλήθεια ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ Κυβερνήτης τοῦ κόσμου καί τῶν λεπτομερειῶν τῆς ζωῆς μας.

*****

Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος στό     σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τόν Κύριο τόν εἶχε κοντά του. Ἐγνώ­ριζεν ὅτι Ἐκεῖνος εἶναι «ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος» (Ματθ. ιστ´16). Ἐγνώριζεν ὅτι ὁ Διδά­σκαλός του διέθετε ἄπειρη δύναμη καί ἐξουσία. Αὐτό ἄλλωστε τό μαρτυροῦσε καί ἡ κραυγή του: «Κύριε, σῶσόν με».

        Ἐφ᾽ ὅσον λοιπόν, ἦταν κοντά του ὁ Κύριος, ὁ Δημιουργός καί Ἐξουσιαστής τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς δέν δικαιολογοῦνταν ὁ φόβος καί ἡ δειλία.

        Μήπως ὅμως καί οἱ δικές μας καταστάσεις ὀλιγοπιστίας εἶναι δικαιολογημένες;  Ὁ ἴδιος ὁ Κύ­ριος δέν μᾶς ἔχει διαβεβαιώσει ὅτι εἶναι μαζί μας σέ ὅλη τή διάρκεια τῆς ζωῆς μας (Ματθ. κη´20);  Δέν βρίσκεται κοντά μας ἀδιάκοπα; Δέν παρακο­λουθεῖ μέ ἐνδιαφέρον καί ἄμετρη στοργή τούς ἀγῶνες μας;  Δέν γνωρίζει τούς κινδύνους καί τίς θλίψεις πού ἀντιμετωπίζουμε; Βεβαίως τά γνω­ρίζει. Καί εἶναι ἕτοιμος ὡς στοργικός Πατέρας νά μᾶς ἁρπάξει καί νά μᾶς στηρίξει σέ κάθε δύσκολη στιγμή, πού κλονίζονται τά βήματά μας. Ἀκούει τίς προσευχές καί τούς μυστικούς στεναγμούς μας. Ὡς πάνσοφος παιδαγωγός ἐπαγρυπνεῖ, ὥστε οἱ πειρασμοί νά μή ὑπερβοῦν τό μέτρο τῶν δυνάμε­ών μας, ἀλλά ἀπό ὅλους νά βγοῦμε μέ τή βοήθειά Του νικητές (Α´Κορ. ι´13).

        Στήν ὥρα λοιπόν, πού θλίψεις, πειρασμοί, κίνδυνοι καί ἀπειλές καί ἄλλες ἀναστατώσεις ἔρ­χονται νά μᾶς κλονίσουν καί νά μᾶς καταβάλουν, νά φέρνουμε στό νοῦ μας τή μεγάλη ἀλήθεια: Εἶ­ναι κοντά μας ὁ Χριστός. Συμπαραστάτης καί βοηθός «ζῶν εἰς τούς αἰῶνας» (Ἀποκ. α´18).

        Ἀδικαιολόγητη εἶναι ἡ ὀλιγοπιστία  καί γιά ἕνα ἀκόμη λόγο. Γιά τό ὅτι ξεχνᾶμε τό παρελθόν.

        Εἶναι τόσο πολλά καί σταθερά τά δείγματα τῆς ἀγάπης καί τῆς φροντίδας τοῦ Θεοῦ στό παρελθόν, ὥστε κάθε ἀβεβαιότητα στό παρόν καί τό μέλλον ἀποδεικνύεται ἀδικαιολόγητη ἤ μᾶλλον κυριολεκτικά παράλογη. Πόσα θαύματα δέν εἶχε δεῖ μέχρι τότε ὁ Ἀπόστολος Πέτρος; Γιατί λοιπόν νά φοβᾶται;  Ὁποιαδήποτε θαυμαστή ἐπέμβαση  χρειαζόταν, θά τήν εἶχε. Ἄλλωστε καί τό ὅτι μέχρι πρίν ἀπό λίγο βάδιζεν ὁ ἴδιος πάνω στά κύματα, δέν ἦταν θαῦμα χειροπιαστό τῆς δυνάμεως τοῦ Χριστοῦ;

        Γι᾽αὐτό καί ὁ Κύριος σέ ἄλλη περίπτωση ὀλι­γοψυχίας τῶν Μαθητῶν τούς ἀνέφερε σχετικά παραδείγματα τοῦ παρελθόντος καί τούς ἐρώτησε ἐλεγκτικά: «πῶς οὐ μνημονεύετε;» (Ματθ. ιστ´9). Γιατί δέν θυμᾶστε τί ἔγινε ἄλλοτε;  Γιατί ξεχνᾶτε τόσα περιστατικά πού πείθουν καί ἀποδεικνύουν περίτρανα τή δύναμη καί τήν ἀγάπη μου;

Ἀλλά καί στή δική μας ζωή εἶναι πάμπολλες οἱ περιπτώσεις ἐπέμβασης τοῦ Θεοῦ. Ἀσθένειες σοβαρές, κίνδυνοι ξαφνικοί, θεομηνίες καί πλῆθος ἄλλων πειρασμῶν, πού μᾶς ἀπείλησαν, μέ τήν προστασία τοῦ Θεοῦ καί τίς πρεσβεῖες τῆς Κυρίας Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων τελικῶς δέν μᾶς ἔβλαψαν καθόλου.

        Γι᾽αὐτό καί εἶναι ἀνάγκη νά θυμούσαστε αὐτά τά γεγονότα. Κάπου νά τά σημειώνουμε γιά νά μή τά λησμονοῦμε. Αὐτά νά κρατοῦμε σέ ἡμε­ρολόγια καί λευκώματα καί ὄχι ἄλλα κοσμικά καί ἀνούσια γεγονότα. Ἀκόμη, ἄν θέλετε, καί νά τά ἑορτάζουμε. Νά τά διηγούμαστε στίς νεώτερες γενεές. Αὐτό μᾶς παραγγέλλει ὁ Ἅγιος Θεός στό βιβλίο τοῦ Δευτερονομίου. «Μνήσθητε ἡμέρας αἰῶνος», λέγει. Θυμηθεῖτε τό παρελθόν σας (Δευτ. λβ´7 & στ´20-25). Ὅταν σᾶς ἐρωτήσει τό παιδί σας... νά ἔχετε νά τοῦ ἀπαντήσετε μέ περιπτώσεις καί παραδείγματα θείας ἐπέμβασης στά προηγούμενα χρόνια.

        Νά διηγούμαστε λοιπόν τίς θαυμαστές ἐπεμ­βάσεις τοῦ Θεοῦ στίς νεώτερες γενεές, ὥστε καί ἐκεῖνοι καί ἐμεῖς νά στερεωνόμαστε στήν πίστη καί νά προφυλασσόμαστε ἀπό τήν τόσο ἀδικαιολό­γητη ἀπιστία. Τελευταῖα βέβαια μέ τήν  οἰκονομική κρίση καί τό γονάτισμα πού μᾶς ἔκαμαν οἱ ἐπιτή­δειοι στρέφουμε τό βλέμμα πρός τά πίσω καί θυμόμαστε τό ᾽74, ἀλλά τό θυμόμαστε ἐπιμένον­τας στή θέληση, τήν ἐξυπνάδα καί τό πεῖσμα μας, ὄχι στή δύναμη τοῦ Θεοῦ. Πόσο καλύτερα θά ἦταν, ἄν ἄρχοντες καί λαός στρέφοντας τό βλέμ­μα στό παρελθόν, βλέπαμε πάνω ἀπ᾽ ὅλα τήν παρουσία καί τήν προστασία τοῦ Θεοῦ!

        Καθημερινά νά ἐπαναλαμβάνουμε μέ συναί­σθηση καί πίστη: «Ἔχει ὁ Θεός. Μήπως μᾶς ξέχα­σε μέχρι τώρα; καί τῆς Παναγίας μας μεγάλη εἶναι ἡ χάρη. Πιστεύουμε καί περιμένουμε τό θαῦμα.

*****

«Ὀλιγόπιστε! Εἰς τί  ἐδίστασας;»

        Ἀδελφοί μου! Δέν εἶναι ἀποτέλεσμα σκέ­ψεως ἡ ὀλιγοπιστία. Ἀπό ὅσα εἴπαμε ἔγινε φανερό πώς δέν ἔχει κανένα λογικό ἔρεισμα. Παρουσι­άζεται μᾶλλον σέ στιγμές κάμψεως τῆς ψυχῆς, τότε πού ἰδιαίτερα ὁρμητικά  ἐπιτίθεται ὁ Πονηρός καί προσπαθεῖ νά μᾶς ἀποξενώσει ἀπό τόν Θεό, νά μᾶς δημιουργήσει πανικό καί νά μᾶς φέρει σέ ἀπόγνωση.Ὅμως, ὅσοι πιστοί, ἄς λάβουμε ἐγκαί­ρως τά μέτρα μας. Ἄς  καλλιεργοῦμε στήν ψυχή μας τή συναίσθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ καί ἄς ἐντρυφοῦμε στά θαυμάσια ἔργα  Του καί στίς κατά τό παρελθόν εὐεργετικές ἐπεμβάσεις Του στή ζωή μας. Μέ κραυγή ἰσχυρή καί δάκρυα ἄς τοῦ ζητοῦμε: «Κύριε, αὔξησε τήν πίστη μας. Μεγάλωσε τήν ἐμπιστοσύνη μας σέ Σένα. «Πρόσθες ἡμῖν πίστιν» (Λουκ. ζ´5), Κύριε. Κι Ἐκεῖνος ὁ ἀγαθός καί φιλάνθρωπος θά μᾶς θεραπεύσει.    

Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἱερός Ναός Ἀγίου Ἰωάννου, Ἀρχιεπισκοπῆς Κύπρου 25.08.2013