Ἡ εὐθύνη τοῦ σκανδάλου - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή τῶν  Ἀπόκρεων

Ὁμιλία εἰς τόν Ἀπόστολον

Ἡ εὐθύνη τοῦ σκανδάλου

 ( Α΄Κορ. η΄8- θ´2)

          ˜˜˜˜˜˜˜˜  

Α´ Ὁ κίνδυνος τοῦ σκανδάλου

Β´ Ἀγάπη θυσιαστική

          Κυριακή τῶν Ἀπόκρεων σήμερα, ἀδελφοί, καί ἀπό αὔριο ἀρχίζουμε τή νηστεία. Αὐτή τήν ἑβδομάδα, τῆς Τυροφάγου, νηστεύουμε τό κρέας καί τήν Καθαρά ἑβδομάδα ὄχι μόνο τό ψάρι καί τά γαλακτερά ἀλλά καί τό λάδι. Καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καθώς εἰσερχόμεθα στό στάδιο τῶν ἀρτῶν, μέ τό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα παρουσιάζει ἐνώπιόν μας κάποιους προβληματισμούς πού σχετίζονται μέ τό μεγάλο θέμα τῆς νηστείας.

*****

Α´ Ὁ κίνδυνος τοῦ σκανδάλου

          Μᾶς λέγει λοιπόν ὁ ἅγιος τοῦ Θεοῦ, εὐθύς ἐξ ἀρχῆς τῆς περικοπῆς, πού ἀκούσαμε, ὅτι δέν εἶναι τό φαγητό πού μᾶς παρουσιάζει εὐάρεστους στόν Θεό. Διότι «οὔτε ἐάν φάγωμεν περισσεύωμεν, οὔτε ἐάν μή φάγωμεν ὑστερούμεθα». Οὔτε ἐάν φᾶμε προκόπτουμε καί προοδεύουμε στήν ἀρετή, οὔτε ἐάν δέν φᾶμε ὑστεροῦμε καί μένουμε πίσω ἀπ᾽αὐτήν. Προσέχετε ὅμως, μᾶς λέγει, μήπως τό δικαίωμα αὐτό πού ἔχετε νά τρῶτε ἀπό ὅλα τά φαγητά, ἀκόμη καί τά εἰδωλόθυτα, γίνει αἰτία νά ἁμαρτήσουν οἱ ἀδελφοί σας πού εἶναι ἀδύνατοι στήν πίστη.  Καί συνεχίζει: «ἐάν ... τις ἴδῃ σε, τόν ἔχοντα γνῶσιν, ἐν εἰδωλείῳ κατακείμενον, οὐχί ἡ συνείδησις αὐτοῦ οἰκοδομηθήσεται εἰς τό τά εἰδωλόθυτα ἐσθίειν;». Ἐάν κάποιος ἀπ᾽αὐτούς τούς ἀσθενεῖς κατά τήν πίστη ἀδελφούς ἰδεῖ ἐσένα, πού ἔχεις ὀρθή γνώση νά κάθεσαι στό τραπέζι κάποιου ναοῦ τῶν εἰδώλων, δέν θά παρασυρθεῖ καί δέν θά στερεωθεῖ ἡ συνείδησή του στό νά τρώγει τά εἰδωλόθυτα ὡς κάτι ἱερό καί ἄξιο εὐλαβείας; Αὐτή σου ὅμως ἡ συμπεριφορά ἔχει ὡς ἄμεσο ἀποτέλεσμα τήν ἀπώλεια τοῦ ἀσθενοῦς κατά τήν πίστιν ἀδελφοῦ σου.  «Ἀπολεῖται ὁ ἀσθενῶν ἀδελφός ἐπί τῇ σῇ γνώσει, δι᾽ ὅν Χριστός ἀπέθανεν». Θά χαθεῖ παρασυρόμενος στήν εἰδωλολατρία ὁ ἀδελφός σου, ἐξ αἰτίας ἰδικῆς σου. Ὅμως μή ξεχνᾶς ὅτι γιά τή σωτηρία αὐτοῦ τοῦ ἀδελφοῦ ὁ Χριστός θυσίασε τή ζωή του.

          Μέ τή διαγωγή σας αὐτή διαπράττετε ἁμάρτημα ἀπό τό ὁποῖο βλάπτονται πολύ οἱ ἀδελφοί. Πληγώνετε τή συνείδησή τους ἡ ὁποία εἶναι ἀδύνατη. Ταυτόχρονα ὅμως πέφτετε σέ ἁμάρτημα πού ἀναφέρεται στόν ἴδιο τόν Χριστό, πού πέθανε γιά νά σώσει τούς ἀδελφούς αὐτούς.

          Τά Εἰδωλόθυτα γιά τά ὁποῖα ὁμιλεῖ ἐδῶ ὁ Ἀπόστολος ἦταν τά κρέατα πού πρόσφεραν οἱ εἰδωλόλατρες ὡς θυσία στά εἴδωλα καί τά ὁποῖα κατόπιν ἤ τά ἔτρωγαν ὡς ἱερά, ἤ τά πουλοῦσαν στά κρεοπωλεῖα.  Στή συγκεκριμένη περίπτωση οἱ χριστιανοί βρίσκονταν μπροστά σ᾽ ἕνα μεγάλο δίλημμα· στό  ἄν ἔπρεπε νά τρῶνε ἀπ᾽αὐτά τά κρέατα ἤ ὄχι. Κάποιοι πιστοί τά ἔτρωγαν, ἐπειδή ἤξεραν ὅτι οἱ θεοί τῶν εἰδώλων ἦσαν ἀνύπαρκτοι. Ἄλλοι ὅμως ἀδύνατοι κατά τήν πίστη χριστιανοί φοβοῦνταν νά τά πλησιάσουν, ἐπειδή νόμιζαν πώς ἦσαν ἱερά τῶν εἰδώλων.

          Ἴσως κάποιοι ἀπό ἐμᾶς, πού ἀκοῦμε τό περιστατικό αὐτό ὕστερα ἀπό δυό χιλιάδες χρόνια, νομίσουμε  ὅτι δέν μᾶς ἀφορᾶ. Ὅμως μᾶς δίνει τήν εὐκαιρία νά κατανοήσουμε ἕνα γενικώτερο πρόβλημα πού εἶναι καί πρόβλημα τῆς ἐποχῆς μας.  Καί τό πρόβλημα εἶναι ὅτι μέσα στήν Ἐκκλησία δέν ἔχουν ὅλοι οἱ χριστιανοί τήν ἴδια ὡριμότητα καί διάκριση. Κάθε πιστός ἔχει τήν ἰδιαιτερότητά του, τίς ἀντοχές του, τό χαρακτήρα του καί τίς εὐαισθησίες του. Αὐτό σημαίνει ὅτι πρέπει νά στεκόμαστε μέ κατανοήση ἀπέναντί του. Ὁπωσδήποτε οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ εἶναι ἴδιες γιά ὅλους, καί ὅλοι μας ἔχουμε τήν ὑποχρέωση νά τίς ἐφαρμόζουμε ὅλες. Ὅμως ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ὁ καθένας θά ἀγωνισθεῖ νά τίς τηρήσει δέν εἶναι ὁ ἴδιος. Ἄν αὐτό δέν τό προσέξουμε μπορεῖ νά σκανδαλίσουμε κάποιους ἀδελφούς. Μπορεῖ μέ τή συμπεριφορά μας νά τούς ἐξωθήσουμε στήν ἁμαρτία. Ἐάν π.χ. ἕνας ἐκπαιδευτικός ὑβρίζει σέ στιγμές ὀργῆς, ἤ δέν ἀνταποκρίνεται μέ εὐλάβεια στήν ὥρα τῆς σχολικῆς προσευχῆς, ἀκριβῶς σκανδαλίζει. Διότι σιωπηρῶς πείθει τούς μαθητές του νά κάμουν καί αὐτοί τό ἴδιο.  Ἕνας γονέας πού ἀδιαφορεῖ γιά τίς νηστεῖες τῆς Ἐκκλησίας, πού δέν ἐκκλησιάζεται ἤ δέν μεταλαμβάνει μάλιστα μέ εὐλάβεια καί φόβο Θεοῦ, σκανδαλίζει τά παιδιά του, ὅπως καί τό νά κάνει κακή χρήση τοῦ διαδικτύου καί νά βλέπει πράγματα ἀκατονόμαστα διδάσκει σιωπηρῶς τά παιδιά του ὅτι ἡ ἠθική τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι ἄνευ σημασίας. Βλέποντας λοιπόν ἐμένα, ἐσένα νά συμπεριφέρομαι κατ᾽αὐτόν τόν τρόπο τό ἄγουρο καί ἀσχημάτιστο πλάσμα δέν μπορεῖ νά διακρίνει τό κακό.

Σέ βλέπει καί παρασύρεται καί αὐτό. Σύ τοῦ ἀνοίγεις τό δρόμο καί ἀκολουθεῖ καί σπρώχνεται ἀπό σένα στό κακό. Σύ μπορεῖ νά μήν ἁμαρτάνεις κατ᾽εὐθεῖαν. Ὅμως ἁμαρτάνεις, διότι ἐξωθεῖς, σπρώχνεις τόν ἄλλον στήν ἁμαρτία. Ἡ ἁμαρτία ἐκείνου πού παίρνει ἀφορμή ἀπό σένα νά ἁμαρτήσει, αὐτή εἶναι ἡ δική σου ἁμαρτία. Ἄν πρόσεχες αὐτός δέν θά ἁμάρτανε. Ὁ σκανδαλισμός τῶν πιστῶν εἶναι  κάτι τό πολύ ἔνοχο. Ὁ Κύριος μίλησε πολύ αὐστηρά γιά ὅσους σκανδαλίζουν μέ τή ζωή καί τή συμπεριφορά τους. Συμφέρει, λέγει, σέ ἐκεῖνον πού σκανδαλίζει μιά ψυχή, νά δέσει μιά μυλόπετρα στό λαιμό του καί νά πνιγεῖ στή θάλασσα παρά νά τήν σκανδαλίσει.

*****

Β´ Ἀγάπη θυσιαστική

           Ἔρχεται λοιπόν ὁ θεῖος Ἀπόστολος καί λέγει στούς πιστούς: ἐάν αὐτό πού τρώγω, γίνεται ἀφορμή σκανδάλου καί ἁμαρτίας στόν ἀδελφό μου «οὐ μή φάγω κρέα εἰς τόν αἰῶνα, ἵνα μή τόν ἀδελφόν μου σκανδαλίσω». Ἄν αὐτό τό δικαίωμα νά τρώγω ἀπό τά κρέατα αὐτά, πού εἶναι ἁπλᾶ κρέατα καί ὄχι ἱερά, ὅπως τά θεωροῦν οἱ ἀσθενεῖς ἀδελφοί μου, τότε δέν θά φάγω ποτέ στή ζωή μου ὁποιοδήποτε εἶδος κρεάτων, γιά νά μή σκανδαλίσω τόν ἀδελφό μου. Γιά τούς ἀσθενεῖς ἀδελφούς μου ἔκανα καί κάνω θυσίες τῶν δικαιωμάτων μου.

          Καί τά ἔκανε ὅλα αὐτά ὁ θεῖος Ἀπόστολος ἀπό ἀληθινή καί βαθειά ἀγάπη πρός τίς ψυχές τῶν ἄλλων καί γιά τή σωτηρία τους. Ε῏χε κατανοήσει πολύ καλά τό τί μεγάλο πράγμα εἶναι ἡ σωτηρία τῶν ψυχῶν καί γι᾽ αὐτό ἦταν πρόθυμος νά προβεῖ σέ κάθε θυσία προκειμένου νά βοηθήσει στή σωτηρία τῶν ἀδελφῶν του. Αὐτό σημαίνει ὅτι κι ἐμεῖς ὀφείλουμε νά εἴμαστε ἕτοιμοι πρός χάριν τῶν ἀδελφῶν μας, πρός χάριν τῆς σωτηρίας των νά κάνουμε κάθε θυσία. Καί κόπου καί χρήματος καί ἀναπαύσεως. Ἕτοιμοι νά θυσιάσουμε καί τά νόμιμα δικαιώματά μας προκειμένου νά ἀποφύγουμε τόν σκανδαλισμό καί νά ἐνισχύσουμε μιά ψυχή νά πλησιάσει τόν Χριστόν καί νά βρεῖ τή σωτηρία. Ὁ Χριστός θυσίασε καί αὐτή τή ζωή Του γιά νά ἐπιτύχει τή σωτηρία ὅλων μας. Κι ἐμεῖς νά βαδίζουμε στά ἴχνη Του καί νά εἴμαστε ἕτοιμοι σέ κάθε θυσία γιά τή σωτηρία τῶν ἀδελφῶν μας. Δέν εἶναι χριστιανικό καί δέν ἔχουμε δικαίωμα νά κυττάζουμε τί εὐχαριστεῖ τόν ἑαυτό μας καί νά κάμνουμε μόνο αὐτό ἀδιαφορώντας ἄν αὐτό σκανδαλίζει καί σπρώχνει τούς ῎ἄλλους μακριά ἀπό τόν Χριστόν. Ἡ ἀγάπη ἡ ἀληθινή ποτέ δέν ζητᾶ τά δικά της, ἀλλά προσφέρεται μέ ὅλες της τίς δυνάμεις στόν πλησίον. Πολύ δέ περισσότερο ὅταν πρόκειται γιά τή ψυχή του.

****

          Στήν ἐποχή μας ὅπου ἐπικρατεῖ πολύς ἐγωϊσμός, οἱ χριστιανοί εἶναι ἀνάγκη νά εἴμαστε καί νά γινόμαστε ἄνθρωποι πολλῆς ἀγάπης, ἡ ὁποία θά κάμνει ἀκόμη καί θυσίες πρός χάριν τῆς ψυχικῆς σωτηρίας τῶν ἀδελφῶν μας. 

Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἱερός Καθεδρικός Ναός  Ἁγ.Ἰωάννου Λευκωσίας

  Κυριακή  06.03.2016