Μνήμη του Αγίου Πάππου, Επισκόπου Χύτρων (24 Οκτωβρίου)

Σήμερα η αγία μας Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Πάππου επισκόπου Χύτρων του Θαυματουργού, ο οποίος διαποίμανε το λαό του Θεού της Κυθρέας για 58 έτη, με αγάπη και πνευματική επιμέλεια. Όλοι οι επίσκοποι της Αποστολικής Εκκλησίας της Κύπρου τον σέβονταν και τον αισθάνονταν ως κοινό τους πατέρα.

Σύμφωνα με το συναξάρι του, μετά από φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, ο γηραιός Επίσκοπος Πάππος πήγε στο λιμάνι της Σαλαμίνας και συνάντησε τον Άγιο Επιφάνιο, ο οποίος είχε έρθει από την Παλαιστίνη και τον ενθρόνισε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο του Αποστόλου Βαρνάβα.

Ο Όσιος Πάππος, επίσκοπος Χύτρων αποκαλείται «όσιος ανήρ» και αναφέρεται ότι έχαιρε μεγάλου σεβασμού μεταξύ όλων των επισκόπων της Κύπρου, κατά τον τέταρτο αιώνα. Ο Όσιος Πάππος ήταν σύγχρονος του επισκόπου Σαλαμίνας Γελασίου και του διαδόχου του Οφέλλιου.

Όταν πέθανε ο Σαλαμίνος Οφέλλιος (367 μ.Χ.), όλοι οι Κύπριοι επίσκοποι συνάχθηκαν στη Σαλαμίνα, για να χειροτονήσουν το νέο επίσκοπο της τότε βυζαντινής Κωνσταντίας. Παρακάλεσαν τότε όλοι οι επίσκοποι το γερο-Πάππο Χύτρων-Κυθρέας να προσευχηθεί θερμά στο Μέγα Αρχιερέα Χριστό, ο οποίος του αποκάλυψε με θαυμαστό τρόπο τα χαρακτηριστικά του σπουδαίου ασκητή Επιφανίου, που τότε ήταν ηγούμενος στην Ελευθερούπολη της Παλαιστίνης και έφθανε στο λιμάνι της Αμμοχώστου με προτροπή του Μεγάλου Ιλαρίωνος του ασκητού, ο οποίος ασκήτευε στην Κύπρο. Τότε, ο πολιός επίσκοπος Χύτρων Πάππος, υποβασταζόμενος από δύο διακόνους, υπέδειξε ως διάδοχο στο θρόνο του Αποστόλου Βαρνάβα, ως Επίσκοπο Σαλαμίνος τον Άγιο Επιφάνιο από την Παλαιστίνη.

Το έτος 368 ο άγιος επίσκοπος Πάππος κοιμήθηκε εν Κυρίω, αισθανόμενος ικανοποίηση για την πνευματική πορεία της Παλαιφάτου Εκκλησίας της Κύπρου, με την παρουσία στο πηδάλιό της του Μεγάλου Πατέρα και Διδασκάλου, Αγίου Επιφανίου.

Αυτή είναι και η επιθυμία και η προσευχή κάθε πατέρα στην οικογένειά του, αλλά και κάθε επισκόπου στην Εκκλησία να στηρίξει, να καθοδηγήσει και να μεταλαμπαδεύσει την Ιερά Παρακαταθήκη στους επιγόνους που τους διακρίνει η σωφροσύνη και τα χέρια γεμάτα αγάπη, συγχώρεση και εργατικότητα.

Ο χρονογράφος της Κύπρου, του 15ου αιώνα, Λεόντιος Μαχαιράς στο «Χρονικόν» του όταν καταγράφει τις 14 επισκοπές πριν τη Φραγκοκρατία, αναφέρει: «Δημητριανού, Πάππου, Αθανασίου, Ευσταθίου, Νικήτα επισκόπου Κυθηραίων» και αποτελεί ακόμη μια ύστερη μαρτυρία για τον Όσιο.

Πότε τελείται η μνήμη του;

Στο Συναξαριστή την 3η του μηνός Ιουνίου αναφέρεται η μνήμη οσίου με το όνομα Πάππος: «Ο Όσιος Πάππος εν ειρήνη τελειούται. Και ακολουθούν οι στίχοι: Τέθνηκε Πάππος, ουχί πάππος εγγόνων, πατήρ δε μάλλον αρετών θυγατέρων». Δεν υπάρχει όμως κανένα υπόμνημα. Ο δόκιμος συγγραφέας αγιολογικών κειμένων Μητρ. πρώην Λεοντοπόλεως Σωφρόνιος Ευστρατιάδης στο έργο του «Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας» (1935) σημειώνει: «Είναι άραγε ούτος ο επίσκοπος Χύτρων της Κύπρου ο χειροτονήσας τον άγιον Επιφάνιον επίσκοπον Κύπρου;». Στη συνέχεια μας παραθέτει την πληροφορία πως στο Σιναϊτικόν Κώδικα 140 αναφέρεται κατά την 24η Οκτωβρίου μνήμη: «Πάππου επισκόπου Σκύθρου της Κύπρου».

Το πιθανότερο φαίνεται πως στην αντιγραφή του Κώδικα το «Χύτρων – Κύθρων» έγινε «Σκύθρου», εφόσον δεν υπάρχει γνωστή επισκοπή στην Κύπρο με τέτοιο όνομα. Πολύ νεότερα αγιολογικά κείμενα έχουν την 24η Οκτωβρίου ως ημέρα μνήμης του Οσίου.

Τέλος να αναφέρουμε και την εξής σημαντική πληροφορία: ο ιστοριοδίφης Νέαρχος Κληρίδης (1892-1969) στο βιβλίο του «Χωριά της Κύπρου» γράφοντας για το χωριό της επ. Αμμοχώστου Άγιος Σέργιος (βρίσκεται πολύ κοντά στην τουρκοκρατούμενη σήμερα αρχαία Σαλαμίνα) παραθέτει πως «Κοντά στον Αγ. Σέργιο είναι μια τοποθεσία με το όνομα Αγ. Πάππος. Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας ήταν εκεί χωριό και πολιούχος του χωριού ήταν ο αγ. Πάππος, ο οποίος ήταν επίσκοπος στους Χύτρους…». Και ο Ν. Γ. Κυριαζής (1877-1956) στο βιβλίο του «Τα χωριά της Κύπρου» σημειώνει πως σε χάρτες και χειρόγραφα της Φραγκοκρατίας, τα οποία ονομάζει, υπήρχε χωριό με το όνομα άης Πάππος (Αγ. Πάππος), ένώ «Σήμερον (1952), είναι τοποθεσία μεταξύ αγίου Σεργίου και Παραδείσι… Από το 1915 είναι γή Χαλίτικη, άης Πάππος».

Ένας εκ των διαδόχων του Αγίου Πάππου είναι ο κατά σάρκα συγγενής του, Άγιος Αθανάσιος επίσκοπος Χύτρων.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον Κυθρεώτη συγγραφέα κ. Στυλιανό Πετάση, Ταξίαρχο ε.α., έχουμε συνολικά πέντε Ιεράρχες της Κυθρέας, των οποίων διαπιστώθηκε και διακηρύχθηκε η Αγιότητα από τη συνείδηση της Εκκλησίας μας. Εκτός από τον Άγιο Δημητριανό (έζησε 9^ο-10^ο αιώνα, εορτάζεται 6 Νοεμβρίου), τον Άγιο Πάππο που εορτάζουμε σήμερα και τον Άγιο Αθανάσιο (έζησε τον 4^ο αιώνα, εορτάζεται 17 Μαΐου, ημέρα Σύναξης και των πέντε Ιεραρχών), μάς δώρισε το Πανάγιο Πνεύμα και τους Αγίους Ιεράρχες Φωτεινό (εορτάζεται 2 Αυγούστου) και Σπυρίδωνα (έζησε τον 8^ο αιώνα, εορτάζεται 19 Σεπτεμβρίου) Επισκόπους Κυθρέας, οι οποίοι έλαβαν μέρος στις εργασίες Οικουμενικών Συνόδων και υπέγραψαν τα Πρακτικά αυτών.

Ας επικαλεστούμε τη χάρη του Θεού, με τις πρεσβείες του Αγίου Πάππου επισκόπου Χύτρων για όλους τους ανθρώπους που διακαώς επιθυμούν τη σωφροσύνη και την αγιότητα βίου.

Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου