Ἀρρώστια ὀλέθρια - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή Ι΄Λουκᾶ

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Ἀρρώστια ὀλέθρια

« Ὁ Ἀρχισυνάγωγος ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ Ἰησοῦς, ἔλεγε τῷ ὄχλῳ· ἕξ ἡμέραι εἰσίν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι..» (Λουκ. ιγ´14)

          Σάββατο στή Συναγωγή. Κόσμος πολύς κι ἀνάμεσά τους μιά γυναίκα βασανισμένη. Συγκύ­πτουσα γιά δεκαοκτώ χρόνια. Σάν βέργα λυγι­σμένη στά δυό δέν μπορεῖ νά δεῖ στό πρόσωπο τό συνομιλητή της. Πειρασμός μεγάλος, πού δέν μπόρεσε ὅμως νά κλονίσει τήν πίστη της, νά τήν ἀνακόψει στήν ἐκτέλεση τῶν θρηκευτικῶν καθηκόντων της. Ὁ φιλάνθρωπος Κύριος τήν θεραπεύει. Χαίρεται καί δοξάζει τόν Θεό ἡ πονεμένη ἐκείνη ψυχή. Χαίρεται μαζί της καί τό πλήρωμα τῆς συναγωγῆς. Μόνο ἕνας ἄνθρωπος λυπᾶται. Ἐκεῖνος πού ἔπρεπε νά σέρνει τό χορό τῆς χαρᾶς, ὁ Ἀρχισυνάγωγος. Αὐτός λυπᾶται γιατί ζηλεύει τόν Χριστό. Τήν καρδιά του τήν κατα­τρώγει τό σαράκι τοῦ φθόνου, γι᾽ αὐτό καί παραγγέλλει στό λαό νά φροντίζει νά μή λύει τήν ἀργία τοῦ Σαββάτου.

          Ἡ συμπεριφορά τοῦ Ἀρχισυναγώγου  μᾶς δίνει τήν εὐκαιρία, ἀδελφοί, νά δοῦμε τί εἶναι ὁ φθόνος, ποιές συνέπειες ἔχει καί πῶς μποροῦμε νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπ᾽ αὐτόν.

******

« Ὁ Ἀρχισυνάγωγος ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ Ἰησοῦς »

          Ζήλεια καί φθόνος πᾶνε μαζί κι ἀποτελοῦν ἀρρώστια τῆς ψυχῆς ἐσωτερική, κρυφή. Ἄν θέλαμε νά δώσουμε κάποιον ὁρισμό αὐτῆς τῆς κατάστασης, θά λέγαμε μαζί μέ τόν Μέγα Βασί­λειο πώς ὁ φθόνος «λύπη ἐστι τῆς τοῦ πλησίον εὐπραγίας». Φθόνος εἶναι ἡ λύπη πού νοιώθει κάποιος γιά τήν προκοπή καί τήν εὐτυχία τοῦ συνανθρώπου του. Εἶναι ἡ πικρία, ἡ δυσαρέ­σκεια, ἡ ἀντίδραση καί ὁ ἐσωτερικός πόνος, πού νοιώθει ὁ ἄνθρωπος γιά κάποιο κατόρθωμα, γιά τήν ἐπιτυχία, τή χαρά, γιά τίς νίκες καί τήν εὐτυχία τοῦ ἄλλου.

          Ὁ Μέγας Βασίλειος γιά νά μᾶς βοηθήσει νά καταλάβουμε τί εἶναι ζήλεια καί φθόνος ἀναφέρει συγκεκριμένα παραδείγματα. Γράφει: « Εἶναι τό σπίτι τοῦ πλησίον γεμάτο ἀγαθά; Εἶναι τό πρόσωπό του γελαστό καί χαρούμενο;  Εἶναι κάποιος ἀνδρεῖος; Ἔχει εὐξία καί ὡραία μορφή. Ὑπερέχει ἀπό τούς πολλούς ὡς πρός τά προτερή­ματα τῆς ψυχῆς; Πλουτίζει καί εὐεργετεῖ  τούς φτωχούς καί ἐπαινεῖται ἀπό τούς ἀνθρώπους πού εὐεργέτησε; Ὅλα αὐτά εἶναι σάν πληγές καί τραύματα, πού πληγώνουν καίρια τήν καρδιά τοῦ ζηλιάρη καί φθονεροῦ ἀνθρώπου.

          Στήν οὐσία ὅμως ὁ ἄνθρωπος πού διακα­τέχεται ἀπό τό πάθος τοῦ φθόνου, χωρίς νά τό συνειδητοποιεῖ, μέ ὅσα πάσχει καί αἰσθάνεται, ἀναγνωρίζει τήν ὑπεροχή τοῦ ἄλλου.

          Αἰσθάνεται ὅτι κάτι ἀνώτερο ἀπ᾽ αὐτόν διαθέτει ὁ πλησίον του, γι᾽ αὐτό καί λυπᾶται καί ὑποφέρει καί ἐκδηλώνει τήν δυσφορία καί τήν ἀντίδρασή του. Ἀντί νά παραδεχθεῖ μέ ἁπλότητα καί εἰλικρίνεια τήν ὑπεροχή τοῦ ἄλλου, κάθεται καί βασανίζεται τόσο ἀδικαιολόγητα.

*****

          Οἱ ζηλιάρηδες καί φθονεροί ἄνθρωποι, λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, γνωρίζονται ἀπό τήν ὄψη τους. Τό βλέμμα τους εἶναι ξερό καί χωρίς λάμψη. Τό πρόσωπό τους σκυθρωπό. Καί ἡ ψυχή τους ταραγμένη ἀπό τό πάθος πού τούς τυραν­νεῖ, στερημένη ἀπ᾽τό  κριτήριο τῆς ἀλήθειας.

          Αὐτή εἶναι ἠ πραγματικότητα. Ὁ φθόνος ἀλλοιώνει τόν ἄνθρωπο καί ἐπηρεάζει ἀκόμη καί τά ἐξωτερικά χαρακτηριστικά τοῦ προσώπου του, ὅπως ἐπηρεάζει τήν ψυχή του.

          Σάν ἄλλο σαράκι κατατρώγει τήν ὕπαρξή του. Δέν τόν ἀφήνει νά ἡσυχάσει. Τόν κεντᾶ συνεχῶς. Τόν ταράσσει μέρα καί νύχτα.

          Ὅταν ὁ φθόνος εἰσχωρήσει στό ἄδυτο τῆς οἰκογε­νείας, διαταράσσει τίς σχέσεις τῶν συζύγων. Μέ ἀποτέλεσμα αὐτός πού διακατέ­χεται ἀπό τό πά­θος τῆς ζήλειας νά προσπαθεῖ μέ κάθε τρόπο νά ἀποδείξει τόν ἄλλο κατώτερο ἀπό τόν ἑαυτό του. Ἡ ζήλεια μέσα στήν οἰκογένεια περιορίζει τήν ἐλευθερία τοῦ ἄλλου, δημιουργεῖ ὑποψίες καί ὑπόνοιες, φόβους, πλαστές ἱστορίες καί φοβερές ἀντιδρά­σεις μέσα στήν οἰκογένεια.

          Ἡ ζήλεια καί ὁ φθόνος εἰσέρχονται καί μεταξύ τῶν οἰκείων καί συγγενῶν. Δηλητηριάζει τίς σχέσεις παιδιῶν καί γονέων, ἀδελφῶν καί ἄλλων συγγενῶν.

          Ἀνάλογα μπορεῖ νά συμβοῦν καί μεταξύ συναδέλφων καί συνεργατῶν. Ὁ φθόνος διαλύει φιλίες καί συνεργασίες δεκαετιῶν, σπέρνει τό μίσος ἀνάμεσα σέ ἀνθρώπους πού θυσιάστηκαν γιά κάτι καλό καί ὠφέλιμο στό σύνολο τό κοινωνικό. Ὁ ἄνθρωπος πού ζηλεύει νομίζει πώς αὐτός ἔχει πάντα δίκαιο καί οἱ ἄλλοι ἄδικο. Ἐπηρεάζεται καί ἐξαπατᾶται ἐξ αἰτίας τοῦ φθόνου καί δέν ὑπολογίζει τίποτε.

          Μέσα σέ τέτοια ἀτμόσφαιρα ὁ ἄνθρωπος  δέν μπορεῖ νά νοιώσει τή γλυκύτητα τῆς ἀγάπης. Δέν μπορεῖ νά ἀγαπήσει. Ἡ ψυχή του εἶναι στεγνή, ξερή, κατάξερη. Δέν μπορεῖ νἀ προσευ­χηθεῖ. Ὁ φθόνος δέν τόν ἀφήνει νά συνάψει οὐσιαστικό σύνδεσμο μέ τόν Κύριο μέσα ἀπό τά ἱερά Μυστήρια καί μάλιστα μέ τό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Τέλος ὁ φθόνος μᾶς ἀποκλείει ἀπό τήν αἰώνια βασιλεία τῆς ἀγάπης, καθότι ἄνθρωποι πού φθονοῦν «Βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσι» (Γαλ. ε´21).

********

          Ἀλήθεια τί πρέπει νά γίνει, γιά νά μή δοκιμάσουμε καί ἐμεῖς ποτέ τά θλιβερά ἀποτελέ­σματα τοῦ φθόνου;  Πῶς θά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τή φοβερή αὐτή γάγγραινα τῆς ψυχῆς;

          Κατά πρῶτο καί κύριο λόγο νά παρακα­λοῦμε καί νά ἱκετεύουμε τόν Κύριο καί Θεό μας νά μᾶς λυπηθεῖ στήν κατάσταση πού βρισκό­μαστε καί νά μᾶς στείλει τήν Χάρη του, γιά νά μᾶς λυτρώσει ἀπό τό κακό αὐτό. Ὅταν τοῦ τό ζητᾶμε μέ μετάνοια καί ταπείνωση, ὅταν ἀναγνω­ρίζουμε πώς εἴμαστε ἄρρωστοι καί τρέχουμε στόν Ἰατρό τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων, εἶναι ἀδύνατο νά μή θεραπευτοῦμε.

          Ἄλλοι πρακτικοί τρόποι ἀπαλλαγῆς ἀπό τή φοβερή μάστιγα τοῦ φθόνου εἶναι νά σκεπτό­μαστε ὅτι ὁ Θεός σέ κάθε ἄνθρωπο δίνει κάποια τάλαντα, κάποια χαρίσματα. Ἄν ἔδωσε στόν ἄλλο πέντε σ᾽ἐμένα ἔδωσε δύο, ἕνα, ποτέ ὅμως κανένα.

          Ἡ ἄσκηση τῆς ἀγάπης μέ βία κατά τοῦ ἑαυτοῦ μας ἐπίσης θά μᾶς βοηθήσει στήν ἀπαλλαγή ἀπό τό πάθος. Καί τέλος πολλή προ­σευχή γιά τόν ἄνθρωπο πού ζηλεύουμε. Προσευχή νά τόν εὐλογεῖ ὀ Θεός καί νά τόν λούζει στίς εὐλογίες Του. Νά τοῦ μιλᾶμε μέ ἐγκαρδιότητα καί ἐνδιαφέρον πραγματικό γιά τίς ἀνάγκες του,τίς προσωπικές καί τίς οἰκογενειακές.

******

« Ὁ Ἀρχισυνάγωγος ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ Ἰησοῦς, ἔλεγε τῷ ὄχλῳ· ἕξ ἡμέραι εἰσίν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι..»

          Τόσο μεγάλο κακό εἶναι ὁ φθόνος, ἀδελφοί μου, ὥστε ὁ Μέγας Βασίλειος νά τόν χαρακτηρίζει ὡς «ἀρραβῶνα κολάσεως» καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος νά λέγει ὅτι ὁ  φθόνος κάμνει τόν ἄνθρωπο βδελυκτό, ἀκάθαρτο καί ἀποκρουστικό ἀκόμη  «κἄν ἐλεῇ, κἄν ἀγρυπνῇ, κἄν νηστεύει». Καμμία πραγματική ἀρετή δέν μπορεῖ νά συνυπάρξει μέ τό φθόνο. Ἄς προσέξουμε ἰδιαιτέρως κι ἄς παρακαλοῦμε τόν Κύριο νά μή ἐπιτρέψει ποτέ νά εἰσέλθει μέσα μας τό μικρόβιο τοῦ φθόνου. Ὅσοι πάσχουμε ἀπ᾽ αὐτό λιγώτερο ἤ περισσότερο ἄς τόν παρακαλοῦμε ἐπίμονα νά μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό τό πάθος καί νά φυτέψει στήν ψυχή μας τό λουλούδι τῆς ἄδολης, καθαρῆς χριστιανικῆς ἀγάπης.

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης