Ὅταν τό Μυστήριο «θάβεται»... Ὑπό ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Ὅταν   τό Μυστήριο  «θάβεται»...

            

    Ὑπό ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

     Πολλοί μιλᾶνε γιά ἐκκοσμίκευση στήν Ἐκκλησία, χωρίς νά βλέπουν τήν ἐκκοσμίκευση πού γίνεται στήν «καρδιά»  της·  στήν ἐπιτέλεση τοῦ κορυφαίου Μυστηρίου, τῆς Θ. Λειτουργίας! 

     Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος:  «Ἔνθα δέ μυστήρια, πολλή σιγή. Μετὰ πολλῆς τοίνυν τῆς σιγῆς, μετὰ πολλῆς τῆς εὐταξίας, μετὰ τῆς προσηκούσης εὐλαβείας». (P.G. 49: 372). Δηλαδή, τό Μυστήριο  συνδυάζεται μέ πολλή σιγή, μέ πολλή τάξη, μέ πολλή εὐλάβεια.  «Σιγησάτω πᾶσα σάρξ βροτεία», ψέλνουμε στήν Ἐκκλησία, κατά τήν ἐπιτέλεση τοῦ Μυστηρίου.  «Τώρα κατάλαβα ὅτι ὑπάρχει Θεός», εἶπε ἕνας ἄθεος, πού παρακολούθησε μιά κατανυκτική Θ. Λειτουργία σέ Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

        Ἡ ἀρχαία Ἐκκλησία ἔδινε μεγάλη σημασία στήν ἀπόλυτη τάξη καί ἡσυχίά κατά τήν ἐπιτέλεση τοῦ Μυστηρίου.  Εἶχε ὁρίσει εἰδικούς «χωροφύλακες» (Διακόνους) γιά νά ἐπιβλέπουν τό ἐκκλησίασμα. «Τά δέ παιδία στηκέτωσαν πρός τῷ βήματι, καί διάκονος αὐτοῖς ἕτερος ἔστω ἐφεστώς, ὅπως μή ἀτακτῶσι»·  (σήμερα λένε: «ἀφῆστε τά  παιδιά νά νιώθουν στήν ἐκκλησία σάν  στό σπίτι τοῦ πατέρα τους...!». Δηλαδή,  ἀφῆστε τα νά μάθουν ἀπό τώρα νά μή σέβονται οὔτε τό Ναό οὔτε τό Μυστήριο...!)

. «Καί ἄλλοι διάκονοι περιπατείτωσαν, καί σκοπείτωσαν τούς ἄνδρας καί τάς γυναῖκας, ὅπως μή θόρυβός τις γένηται, καί μήτις ἐξέλθοι, μήτε ἀνοιχθῇ ἡ θύρα» (Διδαχές τῶν Δώδεκα  Ἀποστόλων P. G. 1: 1089). Πῶς θά εἶχαν τήν αἴσθηση τοῦ Μυστηρίου, ἄν δέν τηρεῖτο ἀπόλυτη ἡσυχία;

     Ὁ λόγος πού ἡ Ἐκκλησία  ἐπιβάλλει στούς ψάλτες νά ψέλνουν  «μετά πολλῆς προσοχῆς καί κατανύ­ξεως» (ΟΕ΄ τῆς Πενθέκτης), εἶναι ἀκριβῶς αὐτός:  Τό δυνατό ψάλσιμο δέν ἔχει σχέση μέ τή σιγή, τήν εὐλάβεια, τήν εὐταξία πού πρέπει νά χρωματίζει τό Μυστήριο.  Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος Ἐπίσκοπος Πενταπόλεως, εἶχε ἐκ φύσεως βροντώδη φωνή, ὅμως, ὅταν λειτουργοῦσε,  χρησιμοποιοῦσε τή «μισή» φωνή του, ἴσια γιά νά ἀκούγεται! Ἦταν Ἅγιος, εἶχε συναίσθηση τοῦ Μυστηρίου, καί αὐτή ἡ συναίσθηση τοῦ ὑπαγόρευε καί τόν τρόπο πού νά λέει τά τῆς Λειτουργίας.  Σημειωθήτω (ὅπως διηγεῖτο ὁ π. Φιλόθεος Ζερβάκος),  ὅτι κάθε φορά πού ὁ Ἅγιος  εἰσήρχετο στό «Ἱερό»,   «γονάτιζε  εἰς τόν Ἐσταυρωμένον  καί ἐναγκαλιζόμενος μέ τάς χεῖρας του τόν Τίμιον Σταυρόν, προσεύχετο μέ στεναγμούς ἀλαλήτους και μέ δάκρυα,   ἔβρεχε τό ξύλον τοῦ Σταυροῦ».  Ἄν ἦταν τώρα  δυνατόν αὐτός  ὁ Ἅγιος μέ τέτοια κατάνυξη,  νά τό ἔριχνε  στίς κορῶνες...!

 Τά δυνατά ψαλσίματα  ὄχι μόνον διώχνουν τήν κατάνυξη, ἀπογυμνώνοντας τό Μυστήριο, ἀλλά, σύμφωνα μέ τήν ἐπιστήμη τῆς μουσικολογίας,  ἀγριεύουν καί τό ἐκκλησίασμα!     Ἰδιαίτερα ἡ ἀλόγιστη  χρήση τῶν μικροφώνων εἶναι ὅ,τι τό χειρότερο! Εἶναι πραγματικά ἀνεξήγητο (παρανοϊκό...!) αὐτό πού συμβαίνει στήν πατρίδα μας! Σέ ὁποιοδήποτε σημεῖο τῆς Ἑλλάδος,  θά δεῖτε ἀκόμα καί  μιά μικρή ἐκκλησία, νά ἔχει τίς πιό σύγχρονες μικροφωνικές ἐγκαταστάσεις(ἐνῶ   τά καλλύματα τῆς Ἁγίας Τραπέζης μπορεῖ νά  εἶναι παλιά καί διεφθαρμένα!), καί νά  παρακολουθοῦν τή Λειτουργία καμμιά δεκαριά πιστοί, καί τά μικρόφωνα νά εἶναι στή διαπασῶν...! Ἀλλά καί  οἱ πολυέλαιοι ἐκτυφλωτικοί...! Πῶς, λοιπόν, νά κατανυχθεῖ ὁ πιστός μέσα σέ μιά τέτοια  «ἀποπνικτική» ἀτμόσφαιρα;

 «Σήμερα ἀπολαύσαμε τή Λειτουργία!», εἶπε τό ἐκκλησίασμα σέ μιά ἐνορία. Ὁ λόγος; Ὑπῆρχε διακοπή (!) ρεύματος...! Καί ὅμως φθάσαμε στό σημεῖο, οἱ χριστιανοί  νά περιμένουν τή Δ.Ε.Η., νά κάνει κάτι,  προκειμένου  νά εἰρηνεύσουν στή Θ. Λειτουργία...!

Ὁ Χριστός πῆρε τό φραγγέλιο καί ἔδιωξε τούς ἐμπόρους ἀπό τό Ναό, γιατί καταφρονοῦσαν   τό προαύλιο (!)  τοῦ Ναοῦ! Τί λέτε;  Δέν  θά πάρει φραγγέλιο, γιά ὅσους «θάβουν»  τή μυσταγωγία τοῦ Φρικτοῦ Του Μυστηρίου; Γιά ὅσους «σφυρίζουν ἀδιάφορα» μπρός σ’αὐτή τήν ἐκκοσμίκευση; «Πότε θά ρθεῖ ὁ προφήτης Ἠλίας;», ρώτησαν κάποτε τόν Ὅσιο Παϊσιο.  Ἀπάντησε μέ νόημα: «Τώρα τροχάει τά μαχαίρια του! Καί ὅταν θά ἔρθει, θά ἀρχίσει πρῶτα  ἀπό τούς Δεσποτάδες καί  μετά ἀπό τούς παπάδες...!».