ΜΥΡΙΩΝ ΤΑΛΑΝΤΩΝ - ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ

 ΜΥΡΙΩΝ ΤΑΛΑΝΤΩΝ 

(Ματθ. 18, 23-35)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ

(Διασκευή ομιλίας στη Φιλιππιάδα, στις 10/8/1980)

Μη ξεχνάμε τις δωρεές του Θεού

Ακούσαμε στο ευαγγέλιο ότι ένας άνθρωπος με μεγάλο αξίωμα, αποφάσισε να ξεκαθαρίσει τούς λογαριασμούς του με τούς χρεωφειλέτες του. Άρχισε λοιπόν ο έλεγχος και του παρουσίασαν κάποιον δούλο του που του χρωστούσε 10.000 τάλαντα. Αστρονομικό ποσό! Με τόσα χρήματα εκείνη την εποχή αγόραζες ολόκληρη πόλη. Επειδή όμως ο χρεωφειλέτης δεν είχε να τα δώσει, άρχισε να τον παρακαλεί τον άρχοντα να του δώσει κάποια προθεσμία. Και τρομοκρατημένος καθώς ήταν, μια και ο άρχοντας είχε το δικαίωμα να τον πουλήσει δούλο –αυτόν, τους δικούς του- και να βγάλει σε πλειστηριασμό ό,τι είχε, έκλαιε, ορκιζόταν και υποσχόταν ότι θα εξοφλούσε το χρέος του. Αλλά ο Κύριός του ήταν εύσπλαχνος και βλέποντας ότι ο άνθρωπος αυτός δεν πρόκειται να του δώσει τίποτε γιατί είχε πέσει σε μεγάλη φτώχεια, του φέρθηκε μεγαλόψυχα και του χάρισε ολόκληρο εκείνο το ποσό.

Μετά από αυτό, θα περίμενε κανείς ότι ο ευεργετημένος αυτός άνθρωπος, δεν θα ξεχνούσε ποτέ την ευεργεσία που δέχθηκε και θα προσπαθούσε να μιμηθεί και αυτός το εύσπλαχνο φρόνημα του Κυρίου του. Δηλαδή θα ήταν φυσικό να μιλήσει βαθειά στην καρδιά του το γεγονός ότι ο Κύριός του τον αντιμετώπισε με τόσο απρόσμενη καλωσύνη, αντίθετη στο πνεύμα και στο φρόνημα του κόσμου τούτου.

Όμως όσα επακολούθησαν έδειξαν ότι δεν κατάλαβε τίποτα και ότι ο νους του ήταν εξ ολοκλήρου δεμένος με τα επίγεια.

Βγαίνοντας από το σπίτι τού Κυρίου του, συνάντησε ένα φίλο του –σύνδουλό του- που του χρωστούσε 100 δηνάρια (θα λέγαμε σήμερα ένα ποσό που αντιστοιχεί σε 100 ημερομίσθια). Και αυτός ο τόσο ευεργετημένος, τον άρπαξε από τον λαιμό και του είπε: «Δόσ’ μου αμέσως εκείνα που μου χρωστάς!» Επειδή ο φίλος του δεν μπορούσε να τα δώσει, άρχισε να τον παρακαλεί με τον ίδιο τρόπο που πριν λίγο παρακαλούσε και αυτός: «Λυπήσου με. Θα σου τα δώσω!». Αλλά ο αχάριστος δούλος δείχθηκε ανελέητος. Τον πήγε στην αστυνομία, τον έκλεισε αμέσως στην φυλακή και κίνησε την διαδικασία να τον πουλήσουν δούλο και εκείνον και την γυναίκα του και τα παιδιά του, για να πάρει πίσω τα χρήματά του.

Αυτή η παράξενη συμπεριφορά τού αχάριστου δούλου έγινε αμέσως γνωστή στον Κύριό του. Και τότε εκείνος ανακάλεσε τη δωρεά, και διέταξε να τον κλείσουν στην φυλακή, γιατί δεν φέρθηκε με ευσπλαχνία και έλεος απέναντι του συνδούλου του.

Φρόνημα κόσμου. Φρόνημα Θεού

Με την παραβολή αυτή ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός θέλει να μας διδάξει δύο πράγματα:

Ένα μεν ότι πρέπει εμείς να συγχωρούμε τα λίγα που μας έχουν κάνει οι συνάνθρωποί μας, αν θέλουμε να συγχωρήσει ο Θεός τα πολλά που «του έχουμε κάνει» εμείς.

Γιατί λέγει ο Θεός να συγχωρούμε εμείς «τα λίγα» που μας έχουν κάνει οι άλλοι, για να μας συγχωρήσει εκείνος «τα πολλά»; Γιατί αδελφοί μου, όσο και να παριστάνουμε τον αδικημένο από τους άλλους, τελικά οι αδικίες που μας έχουν κάνει είναι μια, δυο, τρεις, πέντε, δέκα σε όλη μας την ζωή. Και αν μάλιστα δεν εξετάζαμε στενόκαρδα και μικρόψυχα τη συμπεριφορά των άλλων θα ζούσαμε και εδώ στη γη ειρηνικά σαν στον Παράδεισο.

Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο πράγμα με τις πράξεις μας
ενώπιον του Θεού. Που παρ’ ό,τι το βλέμμα Του μας παρακολουθεί παντού, είναι πράξεις αμαρτίας χωρίς το ελάχιστο ίχνος εντροπής. Γιατί πολλές φορές πράττομε ενώπιον του Θεού έργα, που δεν θα επιτρέπαμε με κανένα τρόπο στον εαυτό μας να τα διαπράξει ενώπιον των ανθρώπων.

Δηλαδή και μόνο το γεγονός ότι σεβόμαστε τούς ανθρώπους περισσότερο από τον Θεό, αποτελεί την χειρότερη αμαρτία.

Αλλά ο Κύριος δεν ήθελε να μας τονίσει μόνο ότι πρέπει να συγχωρούμε για να μας συγχωρεί, και ότι αν δεν συγχωρούμε εμείς ούτε Εκείνος θα μας συγχωρήσει. Ήθελε ακόμη να μας πει ότι το φρόνημα του κόσμου αυτού είναι φρόνημα εγωκεντρικό. Τα γυρεύει όλα για τον εαυτό του. Ο άνθρωπος που το έχει εγκολπωθεί ζητά μεγαλεία, χρήμα, διασκέδαση, καλό φαγητό, άνεση, και πάνω απ’ όλα βάζει το επίγειο συμφέρον του. Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός έρχεται και μας λέγει ότι αυτά τα πράγματα, που ο κόσμος τα θεωρεί σαν την μεγαλύτερη επιτυχία, πηγάζουν από ένα φρόνημα που είναι εντελώς αντίθετο από το φρόνημα του Θεού.

Ποιό είναι το φρόνημα του Θεού;

Κάποτε δίδασκε ένας ασκητής τον επισκέπτη του:

-Ξέρεις, αν σε καλέσουν σε τραπέζι να κάτσεις στην τελευταία θέση, έστω και αν σου ανήκει η πρώτη. Από τα διάφορα φαγητά που υπάρχουν εκεί πάρε τα πιο απλά. Άφησε τους άλλους να διαλέξουν τα καλύτερα. Αν σας χαρίσουν ρούχα, μη διαλέγεις τα καλά αλλά πάρε τα δευτερότερα. Και αν σε χτυπήσει κανείς στο δεξιό μάγουλο στρέψε -όπως λέει το Ευαγγέλιο- και το άλλο.

Γυρίζει τότε ο επισκέπτης και του λέει:

-Δεν μου λες πάτερ, για ανόητο με περνάς και μου λες
να κάνω τέτοια πράγματα;

Του απάντησε ο ασκητής:

-Παιδί μου, αν θέλουμε να μείνουμε χριστιανοί, πρέπει στον κόσμο αυτό να φερθούμε λιγάκι σαν ανόητοι.

Και του εξήγησε ποιά είναι η διαφορά του φρονήματος του κόσμου από το φρόνημα του Χριστού.

Ποιός είναι για το Χριστό ο επιτυχημένος;

Εκείνος που νηστεύει και εγκρατεύεται. Εκείνος που θεωρεί την ασκητική ζωή, παρά την λίγη κακοπάθεια που έχει, σαν το μεγαλύτερο κέρδος. Εκείνος που «έχει» και δεν τα χρησιμοποιεί μόνο για τον εαυτό του, αλλά μοιράζει συνεχώς. Τι είπε ο Κύριος; Αυτός που δίνει είναι πιο ευτυχισμένος από εκείνον που παίρνει. Και εκείνος που μπορεί και υπομένει τον ονειδισμό είναι ψηλότερα από κείνον που έχει τιμές. «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι». «Μακάριοι όσοι διώκονται και είναι στη φυλακή για την δόξα του ονόματος του Χριστού».

Αν συγχέουμε το φρόνημα του κόσμου και το φρόνημα της Βασιλείας του Θεού και δεν προσέχουμε να καταλάβουμε την διαφορά που υπάρχει ανάμεσά τους, χριστιανοί δεν θα γίνουμε ποτέ. Εάν νομίζουμε ότι τρώγοντας, πίνοντας και διασκεδάζοντας με οποιοδήποτε τρόπο και ζώντας υλιστικά, είμαστε άνθρωποι του Θεού μόνο και μόνο επειδή πάμε καμιά φορά στην Εκκλησία, κάνουμε μεγάλο λάθος.

Τριπλός εγωκεντρισμός, τριπλός αγώνας

Βασιλεία του κόσμου τούτου και βασιλεία τού Χριστού δεν συγγενεύουν. Δεν μπορείς να αγωνίζεσαι με όλες σου τις δυνάμεις ταυτόχρονα για τα επίγεια και για τα επουράνια. Ή μάλλον δεν μπορείς να έχεις την καρδιά σου γεμάτη από τα επίγεια και από τα επουράνια. Τουλάχιστον θα πρέπει να κάνεις μια διαφοροποίηση και να λες:

-Τι γυρεύω πρώτα; Ποιός είναι ο στόχος μου; Τι είμαι έτοιμος να θυσιάσω; Τον κόσμο χάριν της Βασιλείας του Θεού ή τον Χριστό και την Βασιλεία Του χάριν του κόσμου;

«Και η πίττα ολόκληρη και το σκυλί χορτάτο» δεν γίνεται.

Τι είπε ο Χριστός; «Δεν είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να δουλεύει ταυτόχρονα σε δύο κυρίους. Ή τον ένα θα αγαπήσει και τον άλλο θα τον καταφρονήσει ή θα πάει με τον ένα και θα αδιαφορήσει για τον άλλο». Δεν μπορεί ένας άνθρωπος να κυριαρχείται από το κοσμικό φρόνημα και ταυτόχρονα να κάνει τον καλό χριστιανό.

Γιατί; Γιατί έχομε μέσα μας μια τάση που λέγεται «εγωκεντρισμός». Ο εγωκεντρισμός είναι σωματικός, ψυχικός και πνευματικός.

Ο εγωκεντρικός άνθρωπος:

• · ζητά ηδονή για το σώμα (εγωκεντρισμός σώματος),
• · ασχολείται μόνο με τον εαυτό του και συνεπώς αδιαφορεί για όλους. Δεν νοιάζεται αν ζουν ή αν πεθαίνουν,
• · και στο μυαλό του κυριαρχεί η έπαρση και η καταφρόνηση των πάντων.

Όσο κανείς ζει με εγκράτεια και νηστεία, τόσο ο εγωκεντρισμός του σώματος εξουθενώνεται.

Ο εγωκεντρισμός της ψυχής που είναι η αδιαφορία για τους άλλους, καταπολεμείται με την αγάπη και το ενδιαφέρον μας για όλο τον κόσμο και την «καλή αδιαφορία» για τον εαυτό μας. Βέβαια η αγάπη απαιτεί θυσίες. Γι’ αυτό ή έχεις αγάπη με θυσία, ή διαφορετικά λες για τους άλλους, αν όχι με λόγια πάντως με την συμπεριφορά σου: «Τι είναι αυτά τα σκουπίδια που έχω μπροστά μου; Δεν βαριέσαι! Ας κάνουν ό,τι θέλουν»

Αν θέλουμε να είμαστε ελεύθεροι και να… πιστεύουμε στο Θεό που είναι η πηγή της αγάπης για όλους τούς ανθρώπους, δεν πρέπει να αφήσουμε να κυριαρχήσει μέσα μας το φίλαυτο φρόνημα του κόσμου τούτου, που θα μας κάνει χωρίς να το καταλάβουμε να απομακρυνθούμε από την αγάπη και από τον Θεό.

Ο εγωκεντρισμός του πνεύματος γεμίζει τον άνθρωπο με αυτοπεποίθηση ότι «τα ξέρει όλα καλά» και δεν χρειάζεται συμβουλή από κανένα. Και τελικά τον κάνει… επικίνδυνο.

Ας αγωνιζόμαστε λοιπόν κάθε μέρα εναντίον του εαυτού μας και ας τον καλλιεργούμε για να αποκτήσει θυσία, με την νηστεία, την ελεημοσύνη, την υποχωρητικότητα, την ταπείνωση και με την συγχώρηση εκείνων που μας βρίζουν και μας κακολογούν. Κάνοντας έτσι θα βαθαίνουμε πνευματικά και θα αποκτάμε αληθινή αγάπη.

Αλλιώς, αν θεωρούμε τον εαυτό μας κέντρο του κόσμου, κάθε φορά που θα γίνεται ακόμη και το παραμικρό εναντίον μας, θα το θεωρούμε σαν το μεγαλύτερο ανοσιούργημα και θα ξεσπαθώνουμε ζητώντας εκδίκηση, γεγονός που μαρτυρεί ότι το φρόνημά μας είναι εξ ολοκλήρου εγωκεντρικό.

Να σταθούμε, όπως απαιτεί ο Κύριός μας, με πνευματικό δυναμισμό στη ζωή. Δυναμισμός σημαίνει πάλη εναντίον όλων των δαιμονικών δυνάμεων που καταστρέφουν την καλή πνευματική μας κατάσταση και μας κάνουν από επίγειους αγγέλους βιολογικές υπάρξεις, που διαφέρουμε από τα ζώα μόνο στο ότι είναι πιο δυνατό το μυαλό μας και γι’ αυτό φτιάχνουμε περισσότερα και ποικιλότερα δημιουργήματα ενός τεχνικού πολιτισμού.

Σαν χριστιανοί να εμβαθύνουμε στο φρόνημα του Χριστού με την μελέτη τού Ευαγγελίου και τον προσωπικό μας αγώνα. Και ας προσευχηθούμε να μας δώσει ο Θεός δύναμη, να ζούμε κατά τις επιταγές της αγίας πίστεώς μας. Αμήν.

Πηγή: Ι. Μ. Προφ. Ηλιού