Οἱ μέριμνες τοῦ κόσμου καί ἡ πνευματική καρποφορία - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

 Κυριακή Δ´Λουκᾶ
Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Οἱ μέριμνες τοῦ κόσμου καί ἡ πνευματική καρποφορία

«Συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό» 

(Λουκ. η´5)

          Χωρίς ὑπερβολή ἡ παραβολή τοῦ σπορέως εἶναι ἕνα ἀπό τά πιό ὑπέ­ροχα καλλιτεχνικά ἀρι­στουργήματα τοῦ Κυρίου.  Εἶναι μιά εἰκόνα μέ  ἀνάγλυφους τούς ἀνθρώ­πι­νους χαρακτῆρες. Ἡ θέση πού παίρνουν οἱ διά­φοροι ἄνθρωποι ἀπέ­ναντι στό λόγο τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἀκούσαμε, δέν εἶναι ἡ ἴδια. Ἄλλοι μένουν ψυχροί καί ἀδιάφοροι. Ἄλλοι κάμνουν κάποια δειλά βήματα στό δρόμο τῆς ἀρετῆς, γρήγορα ὅμως κουράζονται καί γυρί­ζουν πίσω στίς παληές τους συνήθειες καί πρακτι­κές, χωρίς νά παρουσιάσουν καμμιά πρόοδο στήν ἀρετή. Ἄλλοι πάλι ποθοῦν τήν ἀνάβαση, θέλουν τή νίκη καί τά δαφνοστέφανα, παρουσιάζονται ὅ­μως στό δρόμο τους κάποια ζιζάνια, πού τούς συμπνίγουν, καί χωρίς καμμιά ἀντίσταση σταμα­τοῦν τήν προέ­λαση καί γυρίζουν πίσω, ἀφήνον­τας πίσω στό πεδίο τῆς μάχης ὅπλα καί λάφυρα. Μόνο οἱ ἐκλε­κτές ψυχές ρουφοῦν τό νέκταρ τοῦ θείου λόγου καί παράγουν καρπό «ἑκατον­ταπλα­σίονα». Ἐμεῖς σήμερα θά ἀσχοληθοῦμε μέ τήν τρίτη κατηγορία. Συγκεκριμένα θά δοῦμε πῶς οἱ μέριμνες τοῦ κόσμου ἐμποδίζουν τήν πνευματική καρποφορία καί τί μέτρα πρέ­πει νά πάρουμε ἀπέναντί τους.

****

«Συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό»

          Πρίν δοῦμε πῶς συντελεῖται ἡ βλάβη στήν ψυχή ἀπό τίς βιωτικές μέριμνες, θά ἐπιχειρή­σου­με νά σκιαγραφήσουμε τόν ἄνθρωπο τῆς μέρι­μνας. Ὁ ἄνθρωπος τῆς μέριμνας δέν εἶναι ἄνθρω­πος χωρίς ἐνδιαφέροντα πνευματικά. Οὔτε πάλι μπο­ροῦμε νά ἰσχυρισθοῦμε ὅτι εἶναι ἄνθρωπος σκληρός, ἀνάλγητος καί πωρωμένος. Ὅπως ἐπί­σης δέν μποροῦμε νά ποῦμε, ὅτι εἶναι ἄν­θρωπος ἐπιπόλαιος, ρηχός, ἄνθρωπος χωρίς περιεχόμενο. Ὁ ἄνθρωπος τῆς μέριμνας εἶναι ἕ­νας ταλαίπωρος, βασανισμένος ἄνθρωπος, γεμά­τος φροντίδες, ἀ­πασχολημένος συνεχῶς μέ τά πράγματα τοῦ πα­ρόντος κόσμου. Εἶναι μιά ἀξιολύπτητη καί ταυ­τό­χρονα ἀξιοσυμπάθητη ὕπαρξη, ξεγελασμέ­νη καί ἀπατη­μένη. Ἔχει πιστέψει στό παρόν καί τά πρά­γματα τοῦ παρόντος. Εἶναι ψυχή πού δέν ἀ­πορ­ρίπτει εὐθέως τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, οὔτε καί τό περιφρονεῖ, εἶναι ὅμως ζαλισμένη ἀπό τά τσιμπή­ματα τῶν ἀγκαθιῶν ἀνάμεσα στά ὁποῖα περπατεῖ, χάνει τόν προσανατολισμό της, διατρέχοντας ἔτσι τόν ἔσχατο κίνδυνο. Τόν κίνδυνο τῆς ἀκαρπίας.

*****

          Ὁπωσδήποτε ἡ ἐποχή μας ἔχει αὐξημένες ὑποχρεώσεις καί ἀπαιτήσεις. Κανείς δέν μπορεῖ νά τό ἀρνηθεῖ. Ὅπως ἐπίσης δέν μπορεῖ νά ἀρνηθεῖ ὅτι ὁ ρυθμός τῆς ζωῆς μας ἔγινε καί εἶναι κατά πολύ ταχύτερος ἀπό ἄλλοτε. Μπροστά σ᾽αὐτή τήν πραγματικότητα λοιπόν ὁ σύγχρονος ἄνθρω­πος, κυριευμένος καί ἀπό τόν φόβο καί τήν ἀβε­βαιότητα, πού τοῦ δημιουργοῦν οἱ οἰκονομι­κές δυσκολίες καί δυσπραγίες, τοπικές καί παγκό­σμι­ες, τό ἄγχος τό ὁποῖο ἐνσπείρουν στήν ψυχή του οἱ εἰδήσεις ἀπό τά μέσα μαζικῆς ἐνημερώ­σε­ως, καί ἡ ἀναιμική πίστη του στήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ, τόν κάνουν νά δείχνει ἕνα ὑπέρμετρο ἐνδι­αφέρον γιά τά ὑλικά πράγματα. Ὁ περισπασμός καί ἡ πληθωρική ἐνασχόληση μέ τά πράγματα τῆς γῆς τοῦ ζητοῦν ὅλο καί περισσότερο χρόνο καί κατά­βολή περισσοτέρων δυνάμεων, ψυχικῶν καί σω­ματικῶν. Τό μυαλό του δουλεύει ἀδιάκοπα καί πι­εστικά, τό σῶμα κινεῖται ἔντονα καί χωρίς ἀνά­παυλα, προκειμένου νά προλάβει νά ἐκτελέσει ὅ­λες τίς ἐργασίες πού προγραμμάτισε μέσα στήν ἡμέ­ρα, καί νά μή χαθεῖ τίποτε ἀπό ὅσα ὑποτί­θε­ται ὅτι θά κάνουν τή ζωή του ἐδῶ στή γῆ πιό ἄ­νετη καί περισσότερο εὐχάριστη. Ὅσο ὅμως ὁ ἄνθρω­πος «ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγμα­τεί­αις» (Β´Τιμ. β´4), ὅσο μπλέκεται στίς ὑποθέσεις καί τίς φροντίδες τῆς καθημερινῆς ζωῆς, μᾶς λέ­γει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, τόσο καί ἐξαντλεῖται, καί δέν βρίσκει δυνάμεις γιά νά ἀσχοληθεῖ ἡ ψυ­χή του καί μέ τόν οὐρανό. Κι ἔτσι διαπιστώνει πάνω στά πράγματα πόσο δύσκολο εἶναι νά ὑπη­ρετεῖ δύο κυρίους (Ματθ. στ´24) καί νά ζητεῖ νά ἀνταπο­κριθεῖ στίς ἀπαιτήσεις καί τῶν δύο. Ὅπως οἱ χυ­μοί τῆς γῆς στερεύουν, καθώς ἀπορρο­φῶν­ται ἀ­πό τίς ἄπληστες ρίζες τῶν ἀγκαθιῶν, ἔτσι καί ἡ ζωτικότητα τοῦ ἀνθρώπου ἐξαντλεῖται ἀπό τίς ἀ­χαλίνωτες ἐπιδιώξεις καί μέριμνες. Δέν προλα­βαί­νει ὁ ἄνθρωπος νά κάνει ἤρεμα τήν προσευχή του, δέν βρίσκει χρόνο νά μελετήσει τόν θεῖο λό­γο, δέν ἔχει κουράγιο νά παρακολουθήσει τήν Θεία Λειτουργία, δέν  μπορεῖ νά κάμει κάτι πνευ­ματικό στή ζωή του. Τό μυαλό του γυρίζει συνε­χῶς στά πράγματα καί τίς ὑποθέσεις τοῦ κόσμου.
Ἐκτός ὅλων αὐτῶν οἱ ὑπερβολικές φροντί­δες γιά τά πράγματα τοῦ κόσμου αὐτοῦ, δημι­ουργοῦν καί πολλές ἀφορμές ἁμαρτίας.Ὅπως τά ἀγκάθια καραδοκοῦν νά ἀγκυλώσουν καί νά πλη­γώσουν τό νεαρό βλαστό τοῦ φυτοῦ, κατά παρό­μοιο τρόπο καί ἡ πλεονεξία, ὁ φθόνος, ἡ νευρι­κό­τητα, ὁ θυμός, ἡ ἀδικία καί πολλά ἄλλα ἁμαρ­τή­ματα πού σέρνει πίσω της ἡ βιωτική μέρι­μνα, τραυματίζουν τήν ψυχή. Καί μέ τόν τρόπο αὐτό δικαιώνεται πλήρως ὁ λόγος τοῦ Ἀποστόλου πού λέγει ὅτι «οἱ βουλόμενοι πλουτεῖν ἐμπίπτουσιν εἰς πειρασμόν καί παγίδα τοῦ διαβόλου» (Α´Τιμ. στ´9). Ὅσοι ἐπιδίδονται ἀπερίσκεπτα στά ὑλικά ἀγαθά, χωρίς νά τό θέλουν καί χωρίς νά ἔχουν κακή πρόθεση, ἐμπλέκονται σέ πειρασμούς καί ἁμαρτήματα στά ὁποῖα τούς παγιδεύει ὁ Διάβο­λος.
Γι᾽αὐτό ἀκριβῶς εἶναι ἀπαραίτητο νά πά­ρουμε τά ἀπαραίτητα μέτρα καί μάλιστα ἐγκαί­ρως.

*****

Ἐφ᾽ ὅσον οἱ μέριμνες τοῦ βίου εἶναι ἕνα ἀ­πό τά ἀγκίστρια πού χρησιμοποιεῖ ὁ διάβολος γιά νά παγιδεύσει τίς ψυχές μας καί νά τίς ἀπομα­κρύ­νει ἀπό τόν Θεό καί τόν δρόμο τῆς σωτηρίας, τό πρῶτο πού πρέπει νά κάνουμε εἶναι νά κατανοή­σουμε ὅτι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι θησαυρός ἀνώ­τερος ἀπό «χρυσίον καί τοπάζιον» (Ψαλμ. 118, 11). Εἶναι ἀνώτερος ἀπό τό χυσάφι καί τά πολύτιμα πετράδια. Ἄν κάμνουμε τή σωστή ἐκτί­μηση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ ὡς φυσική συνέπεια αὐτῆς τῆς ἐκτίμησης θά ἔλθει ἡ φροντίδα νά τόν φυλάσσουμε «ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ». Θά τόν κρύβουμε βαθιά μέσα στήν καρδιά μας, ὅπως λέγει καί πάλιν ὁ προφήτης καί δέν θά τόν ἀφή­νουμε ἐκτεθειμένο στίς ἁρπακτικές διαθέσεις τοῦ διαβόλου, πού ζητεῖ μέσα ἀπό τίς πολλές φροντί­δες καί μέριμνες τῆς ζωῆς νά μᾶς τόν ἁρπάξει.
Ὅταν ἔτσι σκεπτόμαστε καί ἀντιμετωπί-ζουμε τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, τότε θά δίνουμε ἀπό­λυτη προτεραιότητα στά πνευματικά μας καθή­κοντα τῶν ὁποίων ἡ «χρεία» εἶναι πρωταρχική καί οὐσιαστικώτερη ἀπό ὅλα τά ἄλλα.  Τό πρωΐ πού θά ξεκινήσουμε τήν ἡμέρα μας, πρίν ἀπό κά­θε ἄλλη ἀπασχόληση καί δραστηριότητά μας, νά τοποθετήσουμε τά πνευματικά, τήν «βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καί τήν δικαιοσύνην αὐτοῦ» (Ματθ. ε´33). Νά ξεκινήσουμε μέ προσευχή καί μελέτη τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Καί στή συνέχεια νά ἀσχο­ληθοῦμε μέ τίς ἐργασίες καί τίς ὑποχρεώσεις μας. Μά θά πεῖτε δέν προλαβαίνουμε νά πᾶμε ἐγκαί­ρως στή δουλειά, πῶς θά κάνουμε προσευχή καί θά διαβάσουμε βιβλίο πνευματικό; Ἀδελφοί μου, σᾶς καταλαβαίνω. Πλήν ὅμως νά ξέρετε ὅτι ἄν στίς προτεραιότητές μας βάλουμε τά πνευματικά καί θρέψουμε καλά τήν ψυχή μας μέ τή δική της τροφή, νά εἶστε σίγουροι ὅτι καί οἱ δουλειές τῆς ἡμέρας ὅσο πολλές καί ἄν εἶναι θά βγοῦν καλύτε­ρα καί γρηγορότερα ἀπ᾽ὅ,τι ἄν μόλις σηκωθοῦμε νυσταγμένοι ἀρχίσουμε ἀμέσως δουλειά.
Νά δραστηριοποιούμαστε μέ ζῆλο καί ἐν­θουσιασμό στίς ἐργασίες μας, ἀλλά συγχρόνως νά διατηροῦμε καί καθαρή τή σκέψη καί ἀκέραιη τήν κυριαρχία ἐπί τοῦ ἑαυτοῦ μας. Νά μή μᾶς πα­ρασύρουν τά πράγματα. Γιά νά γίνει ὅμως αὐτό χρειάζεται νά ἀσκήσουμε βία στόν ἑαυτό μας. Νά τονώσουμε τήν πίστη μας στήν ἀγάπη καί τήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ὁ οὐράνιος Πατέρας μας γνωρίζει πολύ καλύτερα ἀπό ἐμᾶς τίς ἀνάγκες μας. Καί «αὐτῷ μέλει περί ἡμῶν» ( Α´Πέτρ. ε´7). Αὐτός νοιάζεται καί φροντίζει γιά μᾶς. Καί πάν­τοτε νά φροντίζουμε νά μή δίνουμε τόπο στό δι­άβολο (Ἐφεσ. δ´27). Ὅταν δηλαδή ἀντιλαμβα-νόμαστε ὅτι γεννιέται μέσα μας, ἐξ αἰτίας τῶν βι­οτικῶν πραγμάτων καί μεριμνῶν, κάποια κακή διάθεση ἀπροθυμίας γιά τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, νά ἀντιδροῦμε ἀμέσως στήν ἔφοδο τοῦ Πονηροῦ, πού ἐπιχειρεῖ νά ψυχράνει τό ζῆλο μας γιά τόν λόγο τοῦ Θεοῦ.

***

«Συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό»

          Ἀδελφοί μου! Σήμερα ὅπως καί ἄλλοτε ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού ἐρωτοῦν τούς πιστούς: ποῦ εἶναι ἡ ἐφαρμογή τοῦ χριστιανισμοῦ σήμερα; Πόσοι  τηροῦν τό Εὐαγγέλιο; Ποιά εἶναι ἡ ἐπί­δρα­ση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ στίς καρδιές τῶν ἀνθρώ­πων;  Καί μέ τά λόγια αὐτά προσπαθοῦν νά ἀπο­δείξουν ὅτι τό Εὐαγγέλιο δέν μπορεῖ νἀ ἐφαρ­μο­σθεῖ. Ἡ ἀπάντηση ὑπάρχει στήν σημερινή εὐαγ­γελική περικοπή. Τό Εὐαγγέλιο ἐφαρμόζεται πάν­τοτε ἑπομένως καί σήμερα.  Δέν ἐφαρμόζεται ἴσως  ἀπό τούς πολλούς ναι, δέν εὐθύνεται ὅμως γι᾽αὐτό ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Εὐθύνονται οἱ ἄνθρω­ποι τῶν ὁποίων οἱ καρδιές εἶναι γεμᾶτες μέ τίς πέτρες τοῦ ἐγωϊσμοῦ, τά ἀγκάθια τῶν μεριμνῶν καί τίς ἔνοχες κλίσεις  καί ἐπιδιώξεις. Τό Εὐαγ­γέλιο πάντοτε ἐφαρμόζεται ἀπό ἐκείνους πού κρατοῦν τήν ψυχή τους μακριά ἀπό ὅλες αὐτές τίς ἀρνητικές καταστάσεις. Ὅσοι λοιπόν ταλαιπω­ρούμαστε ἀπό τά ἀγκάθια τοῦ ἄγχους τῆς βιω­τικῆς μέριμνας ἄς προσέξουμε καί ἄς ἀγωνι­σθοῦμε περισσότερο. Τά πλούτη καί οἱ πελονε­ξίες εἶναι ἀπάτη. Ἀληθινή καί ἀξιόλογη μέριμνα εἶναι μόνο μία. Ἡ μέριμνα τῆς καρποφορίας τοῦ θείου λόγου στήν ψυχή μας καί ἡ σωτηρία της.     

Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης