Η 26η Αυγούστου είναι μια σκληρή
μέρα για τους Μικρασιάτες. Η απαρχή της τραγωδίας στο Μαντζικέρτ (26 Αυγούστου
1071), το πραξικόπημα των Σωσάνδρων (26 Αυγούστου 1258) και η κορυφή της
μεγάλης Λύπης, το τέλος ενός ολόκληρου πολιτισμού το 1922.
Η Μαγνησία είχε ήδη εγκαταλειφθεί
εκείνο το πρωί ενώ ολοκληρώνονταν η εκκένωση της Σμύρνης. Ο εφιαλτικός ήχος από
τα μεταγωγικά ή τα βήματα των υποχωρούντων προς την Ερυθραία ελληνικών
τμημάτων, οι σποραδικοί πυροβολισμοί, η προκυμαία που μαύριζε από το τελωνείο
ως την Πούντα από μυριάδες απελπισμένων με τα μάτια καρφωμένα στην είσοδο του
λιμανιού, τα γραφεία διοίκησης που αδειάζανε και τα έγγραφα που καίγονταν, ο
αρμοστής Στεργιάδης που την κοπανούσε, ο Χρυσόστομος που έτρεχε στους προξένους
μήπως και σωθούν οι άμαχοι (ο ίδιος ήξερε τι τον περίμενε) και η αναχώρηση των
ελληνικών πολεμικών πλοίων το απόγευμα, με την τελευταία ανάκρουση του εθνικού
ύμνου και υπόκρουση τους λυγμούς του σμυρναϊκού ελληνισμού. Η μέρα που θα
ξημέρωνε θα ήταν ο εφιάλτης. Και μετά;
Στην πατρίδα δεν θα έμεναν παρά
μόνο οι θαμμένες θεότητες. Που σε πείσμα της Ιστορίας, αυτού του ατελείωτου
σφαγείου, έρχονται ακόμη στο φως και έχουν στα μάτια μονάχα ένα ρώτημα:
"Γύρισαν;" Μα καθώς δεν παίρνουν απάντηση στη γλώσσα που ξέρουν,
σιωπούν για πάντα.
Κώστας Χατζηαντωνίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου