Ομιλία της Α.Θ.Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου κατά την Πατριαρχικήν και Συνοδικήν Θείαν Λειτουργίαν επί τη τριακοστή επετείω από της εκλογής του είς τον Πάνσεπτον Οικουμενικόν Θρόνον (Π. Πατριαρχικός Ναός, 22 Οκτωβρίου 2021)

 Ἱερώτατοι ἅγιοι Ἀδελφοί,

Λοιποὶ ἀδελφοὶ ἐκ τοῦ ἱεροῦ καταλόγου,

Ἐξοχώτατοι,

Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες ὀφφικιάλιοι, μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὸν Μέγαν Λογοθέτην κ. Ἀγγελόπουλον,

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά!

«Δόξα Σοι, Πάτερ ἄναρχε! Δόξα Σοι, Υἱὲ συνάναρχε! Δόξα Σοι, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, τὸ ὁμοούσιον καὶ ὁμόθρονον, Τριὰς Ἁγία, δόξα Σοι! Δόξα Σοι, ὁ Θεός. Ἀλληλούϊα!» Ὡς πολὺ τὸ πλῆθος τῆς χρηστότητός Σου, Κύριε!,

λέγομεν, ἀρχόμενοι τῆς ταπεινῆς ἐπετειακῆς ὁμιλίας τῆς ἡμετέρας Μετριότητος ἐπὶ τῇ συμπληρώσει τριακονταετίας αὐτῆς ἐπὶ τοῦ πανσέπτου Οἰκουμενικοῦ τούτου Θρόνου. Καὶ τὸν δοξάζομεν τὸν ἅγιον Τριαδικὸν Θεὸν τῶν πατέρων ἡμῶν, διότι τῷ ἀπείρῳ ἐλέει Αὐτοῦ ηὐδόκησε νά φθάσωμεν εἰς τὸν σπάνιον τοῦτον σταθμὸν τῆς πρωθιεραρχικῆς διακονίας πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ τὸ Γένος, πρὸς «τὰ καθ᾽ ἡμᾶς σεμνοθέσμια», καίτοι τὰ τριάκοντα ἔτη εἶναι σταγὼν μόνον ἐντὸς τοῦ ὠκεανοῦ τῆς φλεγομένης καὶ μὴ κατακαιομένης βάτου τῆς οἰκουμενικῆς πατριαρχίας. Ναί! Σταγὼν ἐν τῷ ὠκεανῷ, τὸν ὁποῖον οἱ ἀοίδιμοι προκάτοχοι ἡμῶν δὲν διῆλθον – οὔτε ἡμεῖς διερχόμεθα – «ἀβρόχως», ὥς ποτε τὸν βυθὸν ὁ Ἰσραήλ.

Ἐνθυμούμεθα ἐν συγκινήσει τὰς ἁπαρχάς, τήν ἀφετηρίαν, τοῦ μακροῦ τούτου δολίχου: Ὁ ταπεινὸς καὶ καθαρὸς τῇ καρδίᾳ Πατριάρχης Δημήτριος, ὁ ἀπὸ Ἴμβρου καὶ Τενέδου, εἶχε κοιμηθῆ καὶ παραδοθῆ εἰς τὴν αἰωνιότητα. Καὶ καθὼς ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας συνεχίζεται ἀνεξαρτήτως ἡμῶν τῶν προσώπων, συνεδρίαζεν ἡμέραν τινὰ τοῦ Ὀκτωβρίου τοῦ 1991 ἡ Ἐνδημοῦσα Σύνοδος ὑπὸ τὴν προεδρίαν ἡμῶν, ὅτε εἰδοποιήθημεν ὅτι εἶναι εἰς τὴν διάθεσιν τῆς Ἐκκλησίας ὁ φάκελλος μὲ τὰ ἐγκεκριμένα ὑπὸ τῶν ἐφ᾽ ἡμᾶς τεταγμένων ἀρχῶν ὀνόματα ὑποψηφίων διὰ τὸν Θρόνον. Ἐλήφθη καὶ ἠνοίχθη ὁ φάκελλος, ἐγένετο αὐθημερὸν ἡ ἐκλογὴ καὶ ὁ κλῆρος διὰ τῆς λίαν τιμητικῆς ψήφου τῆς σεβασμίας Ἱεραρχίας ἔλαχεν ἐπὶ τὸν ὁμιλοῦντα Ματθίαν, διὰ νὰ γίνῃ ὁ Ἐπίσκοπος τῆς «προκαθεζομένης πόλεως τῆς Εὐρώπης», ἵνα κατὰ τὸν θεολόγον Γρηγόριον εἴπωμεν. Καὶ εἴπομεν τότε μετὰ τοῦ Ἠσαΐου: Κύριε, «ἰδοὺ ἐγώ εἰμι· ἀπόστειλόν με» (Ἠσ. στ´, 8). Καὶ τοῦτο οὐχὶ ἄνευ συστολῆς καὶ ἀμηχανίας.

Ἡ εὐμενὴς πρὸς τὸν ἕως τότε Μητροπολίτην Χαλκηδόνος Βαρθολομαῖον ψῆφος τῶν ἁγίων Ἀδελφῶν, ὁμολογοῦμεν ὅτι, παρὰ τὴν ἐπὶ δύο σχεδὸν δεκαετίας ἀδιάκοπον διακονίαν ἡμῶν εἰς τὸ Σεπτὸν Κέντρον καὶ καθημερινὴν τριβὴν εἰς τὰ τῆς διοικήσεως τῆς Ἐκκλησίας, ὑπὸ τὰς πτέρυγας τῆς πατρικῆς ἀγάπης τοῦ σεπτοῦ Προκατόχου ἡμῶν καὶ τὴν πολυετῆ παιδαγωγίαν καὶ δεξιὰν καθοδήγησιν τοῦ πολλοῦ τὴν σύνεσιν καὶ τὴν σοφίαν καὶ πολυπείρου Γέροντος ἡμῶν, ἀειμνήστου Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Μελίτωνος, τοῦ μεγάλου ἐκείνου στύλου τῆς Ἐσταυρωμένης Μητρὸς Ἐκκλησίας, ἡ ἐκλογὴ ἡμῶν, λέγομεν, προὐξένησεν εἰς ἡμᾶς πρὸς στιγμὴν φόβον καὶ δέος! Ἐγνωρίζαμεν ἐκ τοῦ πλησίον τὸ πολυεύθυνον καὶ πολύπονον τοῦ πράγματος. Εἴχομεν πλήρη αἴσθησιν τοῦ βάρους τῆς μακρᾶς ἱστορίας τοῦ ἱερωτάτου θεσμοῦ. Ἔφθανεν εἰς τὰ ὦτα ἡμῶν ἡ φωνὴ τῶν προσδοκιῶν διὰ τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον, τόσον τοῦ ἀμέσου ποιμνίου τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς καὶ τοῦ ὅλου ἐν Τουρκίᾳ πληρώματος, ὅσον καὶ τῶν ἀνὰ τὴν οἰκουμένην προσφιλῶν τέκνων τοῦ Θρόνου, καὶ μάλιστα τῆς νέας γενεᾶς, καὶ ᾐσθάνθημεν ἰσχυρὸν ψυχικὸν κλονισμόν. Στρέψαντες τότε ἐταστικῶς τὸ βλέμμα, εἴδομεν εἰς τὰ σεβάσμια πρόσωπα τῶν ἐκλεξάντων ἡμᾶς ἁγίων Ἀδελφῶν Μητροπολιτῶν ἔκτυπον τὴν διαβεβαίωσιν ὅτι θὰ εὑρίσκωνται παρ᾽ ἡμῖν, πρόθυμοι συγκυρηναῖοι εἰς τὴν καθ᾽ ἡμέραν ἄρσιν τοῦ Πατριαρχικοῦ σταυροῦ, εὐθεῖς τῇ καρδίᾳ καὶ φιλότιμοι συνεργάται εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθόν, οἰκοδομητικὸν τῆς Ἐκκλησίας, φιλογενές, ἀντάξιον τῆς ἱερᾶς καὶ μακραίωνος παρακαταθήκης τῶν ἀοιδίμων Προκατόχων ἡμῶν, τὸ ὁποῖον πρὸς δόξαν Θεοῦ ἠθέλομεν ἀναλάβει, καθὼς καὶ ὅτι θὰ εἶναι αὐτονοήτως βέβαιοι συναντιλήπτορες εἰς πᾶσαν δυσκολίαν, πάντα πειρασμὸν καὶ κίνδυνον. Οὕτως ἐστερεώθη ἀρκούντως ἡ καρδία ἡμῶν καὶ εἴπομεν: Γενηθήτω τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου! Ὑπ᾽ αὐτὰς τὰς συνθήκας καὶ προοπτικάς, ἐκύψαμεν ἐν ὑπακοῇ τὸν αὐχένα, μὲ πλήρη συναίσθησιν ὅτι, παρὰ τὴν ἀσθένειαν τῶν δυνάμεων ἡμῶν, παρὰ τὰς ἐλλείψεις, ἠλεήθημεν καὶ ἐκλήθημεν Θεόθεν νὰ ἀναλάβωμεν τὰς βαρυτάτας εὐθύνας τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Γένους, καὶ νὰ προχωρήσωμεν μετὰ τοῦ Ἀρχηγοῦ τῆς σωτηρίας καὶ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τοῦ Πραιτωρίου μέχρι τοῦ Γολγοθᾶ καὶ ἐκεῖ νὰ συσταυρωθῶμεν μετ᾽ Αὐτοῦ διὰ τὴν ἀγάπην τῶν τέκνων Του! Διὰ νὰ βαστάσωμεν τὸν σταυρὸν τῆς ἱστορίας. Τοιουτοτρόπως ἀνέβημεν, Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ, τὰς βαθμίδας τοῦ πανιέρου τούτου Θρόνου τῶν Χρυσοστόμων, τῶν Γρηγορίων καὶ τῶν Φωτίων καὶ ἐθέσαμεν τὰς χεῖρας ἐπὶ τοὺς οἴακας τῆς Θεοτεύκτου Νηός. Μὲ χαρὰν καὶ μὲ φόβον! Μὲ ὁραματισμοὺς καὶ ἐλπίδας! Μὲ προσευχὴν καὶ μὲ προσοχήν! Μὲ ὁλοκληρωτικὴν παράθεσιν πάσης τῆς ζωῆς ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ! Μὲ ἐμπιστοσύνην εἰς τὴν μητρικὴν προστασίαν καὶ βοήθειαν τῆς Παμμακαρίστου Ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ εἰς τὰς ὑπὲρ ἡμῶν πρεσβείας τοῦ Πρωτοκλήτου Ἀποστόλου Ἀνδρέου καὶ τῶν ἐκ τῶν Προκατόχων ἡμῶν μεγάλων ἐκκλησιαστικῶν Πατέρων καὶ Διδασκάλων, Ὁσίων, Ὁμολογητῶν καὶ Ἱερομαρτύρων Ἀρχιεπισκόπων Κωνσταντινουπόλεως. Μὲ ἀπόλυτον ἀποφασιστικότητα νὰ ἐκδικήσωμεν τὸν τόπον ἡμῶν, ἤτοι τὰ «οἰκουμενικοῖς καὶ συνοδικοῖς ψηφίσμασι» κατωχυρωμένα ἀπαράγραπτα κανονικὰ δίκαια τοῦ ἱερωτάτου Θεσμοῦ, ἐν πάσῃ ἐπιμελείᾳ, κατὰ Ἰγνάτιον τὸν Θεοφόρον, καὶ νὰ σταθῶμεν ἑδραῖοι ὡς ἄκμων τυπτόμενος (Πρὸς Πολύκαρπον, Ι, ΙΙΙ), ἀψηφοῦντες τὰς θυελλώδεις συστροφὰς τῶν περιστάσεων, τῶν ἔξωθεν καὶ τῶν ἔσωθεν, ἀφορῶντες μόνον εἰς τὰ ἱερὰ συμφέροντα τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν Γένους καὶ τοῦ Γένους τῶν Ὀρθοδόξων, καθὼς καὶ εἰς τὴν διαφύλαξιν καὶ αὔξησιν τῆς πιστευθείσης ἡμῖν τιμαλφεστάτης ἱερᾶς παρακαταθήκης. 

Καὶ παρῆλθον ἔκτοτε, ἀγαπητοί, τριάκοντα ὁλόκληρα ἔτη! Συγκινούμεθα βαθύτατα ἀναλογιζόμενοι ὅτι εἴμεθα ὁ μόνος μετὰ τὴν Ἅλωσιν Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἐπατριάρχευσεν ἐπὶ τόσα συναπτὰ ἔτη, πρὸ δὲ τῆς Ἁλώσεως ὑπῆρξεν εἷς καὶ μόνον Προκάτοχος ἡμῶν, καὶ δὴ ἐκ τῶν ἀρχαιοτάτων, ἀξιωθεὶς παρομοίας εὐλογίας, οὗτος δὲ ἦτο ὁ Ἐπίσκοπος Βυζαντίου Τίτος, κρατήσας τῆς ἀρχῆς ἀπὸ τοῦ ἔτους 242 ἕως τοῦ ἔτους 272. Ἀκριβῶς ἐπὶ τριάκοντα ἔτη! 

Κατὰ τὰ τριάκοντα αὐτὰ ἔτη τῆς ταπεινῆς Πατριαρχίας ἡμῶν προσεπαθήσαμεν φιλοτίμως καὶ ἐν εὐθύτητι καρδίας, «ὡς ὑπηρέτης Χριστοῦ καὶ οἰκονόμος μυστηρίων Θεοῦ» (πρβλ. Α΄ Κορ. δ´, 1), νὰ πράξωμεν πᾶν τὸ δυνατὸν διὰ τὴν εὐστάθειαν καὶ ἐπισύστασιν τῆς Ἐκκλησίας. Διὰ τὴν φύλαξιν τῆς παρακαταθήκης. Διὰ τὴν πιστὴν συνέχειαν τῆς παραδόσεως. Διὰ τὴν διεύρυνσιν τῆς Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς περὶ ἡμᾶς Συνόδου, ἐν τῇ πεποιθήσει ὅτι ὁ συνοδικὸς θεσμὸς εἶναι ἔκφρασις ὁμαλῆς ἐκκλησιαστικῆς διοικήσεως εἰς κάθε Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν. Διὰ τὴν συντήρησιν καὶ τὸν ἐξωραϊσμὸν ὅλων σχεδὸν τῶν ἱερῶν σεβασμάτων μας. Διὰ τὸν διαρκῆ ἀνεφοδιασμὸν τῆς ἱερᾶς Λυχνίας μὲ ἔλαιον νέων καὶ προσοντούχων προσώπων πρὸς διακονίαν τῶν ἀναγκῶν τοῦ Σεπτοῦ Κέντρου, ὥστε νὰ δύναται νὰ φέγγῃ πάντοτε τὸ Φανάριον καὶ νὰ ἐξακτινώνῃ λαμπρῶς τὸ φῶς τῆς ἀμωμήτου Ὀρθοδόξου ἡμῶν Πίστεως καὶ τῆς εὐγενείας τοῦ Γένους εἰς τὸν κόσμον ὡς ἡ φωταγωγὸς λυχνία αὐτοῦ. Διὰ τὴν ἀνάστασιν πολλῶν πεπτωκυϊῶν σκηνῶν-Μητροπόλεων εἰς διάφορα μέρη τῆς Χώρας. Διὰ τὴν ἐπάνδρωσιν καὶ εὔρυθμον λειτουργίαν καὶ ἀνάπτυξιν τόσον τῶν ἐνταῦθα, ὅσον καὶ τῶν ἐν τῷ Ἐξωτερικῶ Ἐπαρχιῶν τοῦ Θρόνου. Διὰ τὴν εὐκαιριακὴν λειτουργίαν ἀρχαίων σεβασμάτων, ὅπου κάποτε ἐκαίετο ἄφθονον τὸ θυμίαμα τῆς καθαρᾶς λατρείας τῶν πατέρων μας. Διὰ τὴν ἀνάδειξιν καὶ ἀναγνώρισιν τῶν νέων Ἁγίων τῶν ἡμερῶν μας, πρὸς στηριγμὸν καὶ παρηγορίαν τοῦ χριστωνύμου λαοῦ, ἀλλὰ καὶ πρὸς διαβεβαίωσιν πάντων ὅτι τὸ Ἅγιον Πνεῦμα διαρκῶς, εἰς πᾶσαν ἐποχήν, ἐργάζεται καὶ ἀναδεικνύει θεοειδεῖς ἀνθρώπους καὶ Ἁγίους, ἐκ πάσης τάξεως, οἱ ὁποῖοι κοσμοῦν, βοηθοῦν καὶ στηρίζουν τοὺς ἀδελφούς των Χριστιανοὺς καὶ ὅλην τὴν Ἐκκλησίαν! Ἀκόμη, διὰ τὴν σύσφιγξιν τῶν δεσμῶν μετὰ τῶν ἀδελφῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, διὰ τὴν ὁποίαν καθιερώσαμεν τὰς Συνάξεις τῶν Ὀρθοδόξων Προκαθημένων ἅμα τῇ ἀναρρήσει ἡμῶν εἰς τὸν Θρόνον, καὶ πρὸς ἐνίας ἐκ τῶν ὁποίων Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν δὲν παρελείψαμεν νὰ προσφέρωμεν χεῖρα βοηθείας πρὸς ὑπέρβασιν ἐπαχθῶν ἐσωτερικῶν αὐτῶν προβλη-μάτων. Διὰ τὴν οἰκοδομὴν τοῦ ποιμνίου, τοῦ ἐγγὺς καὶ τοῦ μακρὰν ἕως τῶν ἀπωτάτων ἐσχατιῶν τῆς γῆς. Διὰ τὴν πραγμάτωσιν τοῦ ὀνείρου ἑκατονταετίας ὅλης πρὸς σύγκλησιν τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου, ἡ ὁποία θὰ ἔδιδε τὴν φωνὴν τῆς Ἐκκλησίας καθαράν, ἀπερίτμητον καὶ σύγχρονον εἰς τὸν ἐν συγχύσει κόσμον τῶν ἡμερῶν μας. Διὰ τὴν δι᾽ ἐκδόσεως Τόμων Αὐτονομίας ἤ Αὐτοκεφαλίας ἐπίλυσιν πολυχρονίων προβλημάτων ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν. Διὰ τὴν ἀφύπνισιν συνόλου τῆς ἀνθρωπότητος εἰς τὰ καίρια θέματα τοῦ σεβασμοῦ τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, τῆς ἐπειγούσης ἀντιμετωπίσεως τῆς κλιματικῆς ἀλλαγῆς καὶ τῆς ἐκ παραλλήλου προστασίας τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος, τῆς εἰρήνης τῶν λαῶν, τῆς καταλλαγῆς, τῆς καλλιεργείας φιλικῶν σχέσεων μεταξὺ τῶν ἔνθεν καὶ ἔνθεν τοῦ Αἰγαίου Χωρῶν, τῆς διὰ διαλόγου διεκκλησιαστικοῦ καὶ διαθρησκειακοῦ ἀλληλογνωριμίας καὶ ἀλληλοκατανοήσεως, τῆς ἀντιμετωπίσεως τῆς κοινωνικῆς ἀδικίας, τῆς συγχρόνου δουλείας, τῆς πτωχείας καὶ τῆς πείνης, διότι δὲν δικαιούμεθα νά εὐτυχῶμεν μόνον ἡμεῖς, καί, συνελόντι εἰπεῖν, διὰ τὴν δόξαν τοῦ παναγίου Ὀνόματος τοῦ Θεοῦ καὶ διὰ τὴν εὔκλειαν τοῦ Θρόνου! Διὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν πίστιν τὴν ἁγίαν. Διὰ τὸ Φανάρι, «τὸ ἱερώτερον σημεῖον τῆς Εὐρώπης», ὡς ἔλεγεν ὁ πολὺς ἡγούμενος τῆς Διονυσίου Γαβριήλ. 

Καὶ ταῦτα πάντα «οὐκ ἐν δυνάμει μεγάλῃ οὐδὲ ἐν ἰσχύϊ, ἀλλ᾽ ἤ ἐν πνεύματι Κυρίου Παντοκράτορος» (Ζαχ. δ´, 6). Τί ἐπετύχομεν; Πόσα κατωρθώσαμεν; Ποίαν συνέχειαν, διάρκειαν ἤ ἐξέλιξιν θὰ ἔχουν; Ὁ Κύριος οἶδεν! «Ὁ Κύριος τοῦ ἔργου». Ὁ Κύριος τοῦ ἀμπελῶνος.  Ὁ Κύριος τῆς δόξης. Ἡμεῖς δὲν ἐπιτρέπομεν εἰς ἑαυτὸν οὔτε κρίσιν, οὔτε ἐγκαύχησιν! Πολλοῦ γε καὶ δεῖ, ἐφ᾽ ὅσον μάλιστα, παρὰ τὰς πολλὰς ἡμῶν προσπαθείας, εἷς ἐκ τῶν πρώτων στόχων τῆς Πατριαρχίας ἡμῶν, ἤτοι ἡ ἐπαναλειτουργία τῆς ἐν Χάλκῃ Ἱερᾶς καὶ σεβασμίας Θεολογικῆς ἡμῶν Σχολῆς, κρίμασιν οἷς οἶδεν ὁ Κύριος, μέχρι σήμερον δυστυχῶς δὲν ἐπετεύχθη! Ἄλλωστε, μᾶς συνέχουν ὅσα ὁ οὐρανοβάμων καὶ πολὺς τὰ θεῖα Ἀπόστολος Παῦλος προειδοποιεῖ: «ἑκάστου τὸ ἔργον φανερὸν γενήσεταιˑ ἡ γὰρ ἡμέρα δηλώσειˑ ὅτι ἐν πυρὶ ἀποκαλύπτεταιˑ καὶ ἑκάστου τὸ ἔργον ὁποῖόν ἐστι τὸ πῦρ δοκιμάσει. Εἴ τινος τὸ ἔργον μενεῖ ὅ ἐπῳκοδόμησε, μισθὸν λήψεταιˑ εἴ τινος τὸ ἔργον κατακαήσεται, ζημιωθήσεται, αὐτὸς δὲ σωθήσεται, οὕτως δὲ ὡς διὰ πυρός». (Α΄ Κορ. γ´, 13-15). Εὐχόμεθα μόνον καὶ προσευχόμεθα τὸ ἐπιτελεσθὲν ἔργον νὰ μείνῃ, νὰ ἔχῃ συνέχειαν καὶ αὔξησιν εἰς τὸ μέλλον διὰ τῆς εὐλογίας καὶ προνοίας καὶ χάριτος τοῦ Θεοῦ, καὶ ὅλοι ἀπὸ κοινοῦ νὰ ἔχωμεν μισθὸν παρὰ Κυρίου!

Εἰσερχόμενοι λοιπὸν σήμερον εἰς τὴν τετάρτην δεκαετίαν ἡμῶν ἐπὶ τοῦ πανσέπτου Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καὶ τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐπικαλούμεθα ἁπλῶς τὸ ἔλεος τοῦ Κυρίου καὶ λέγομεν: Κύριε, ὅπως Σὺ θέλεις, ἐὰν θέλῃς, καὶ ἐφ’ ὅσον χρόνον θέλεις! Σὺ οἶδας! Σὺ γινώσκεις, Σὺ φιλεῖς τὴν Ἐκκλησίαν Σου καὶ τὸ Γένος ἡμῶν! Σὺ εἶσαι «ὁ τῶν κρυπτῶν ἔφορος Θεός». Μόνον κράτει τοῦ βραχίονος ἡμῶν, Κύριε, καὶ ἐνίσχυε εἰς τὴν πρόθυμον καρποφόρον ἐργασίαν τοῦ θελήματός Σου, πάσας τὰς ἐπιλοίπους ἡμέρας τοῦ βίου ἡμῶν, μέσα εἰς τὴν δροσοβόλον ταύτην κάμινον.

Ἐπὶ τούτοις, ἐπιθυμοῦμεν νὰ εὐχαριστήσωμεν πάντας ὅσους ἔδωκαν δεξιὰν χεῖρα βοηθείας εἰς τὸ ἔργον ἡμῶν καθ᾽ ὅλην τὴν διαρρεύσασαν τριακονταετίαν. Πρωτίστως τοὺς προσφιλεῖς ἁγίους Ἀδελφοὺς Ἀρχιερεῖς, καὶ μάλιστα ὅσους ἀνέλαβον κατὰ καιροὺς Συνοδικὰ καθήκοντα. «Ἡ δάφνη τῆς νίκης δὲν ἀνήκει μόνον εἰς τὸν ἀρχηγόν, εἶναι κτῆμα ὅλων τῶν ἀγωνιστῶν». Εὐγνώμονας ἐκφράζομεν εὐχαριστίας πρὸς τοὺς τιμῶντας ἡμᾶς σήμερον τιμιωτάτους ἐκπροσώπους τῶν Ἁγιωτάτων Ἐκκλησιῶν Ἀλεξαν-δρείας, Ἱεροσολύμων, Κύπρου καὶ Οὐκρανίας καὶ πρὸς τοὺς ἀποστείλαντας αὐτοὺς Μακαριωτάτους ἀδελφοὺς Προκαθημένους καὶ δεόμεθα ὑπὲρ τῆς μακροημερεύσεως αὐτῶν. Εὐχαριστοῦμεν τὰ παλαιότερα καὶ τὰ νῦν ἀφωσιωμένα μέλη τῆς Πατριαρχικῆς ἡμῶν Αὐλῆς. Τὸν εὐαγῆ Ἱερὸν ἡμῶν Κλῆρον, τὸν ἐνταῦθα καὶ τὸν ἀνὰ τὸν κόσμον. Τοὺς στηρίξαντας καὶ στηρίζοντας ἡμᾶς διὰ τῶν ἁγίων προσευχῶν των Μοναχούς, καὶ δὴ τοὺς ἐν Ἁγίῳ Ὄρει, καὶ τὰς Μοναχάς. Τοὺς κοσμήσαντας καὶ κοσμοῦντας τὰ Πατριαρχικὰ ἀναλόγια Πρωτοψάλτας, Λαμπαδαρίους καὶ λοιποὺς Ἱεροψάλτας μας. Τοὺς Ἐντιμολογιωτάτους Ἄρχοντας ὀφφικιαλίους τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας. Τοὺς Ἐλλογιμωτάτους ἐκπαιδευτικοὺς τῶν ὁμογενειακῶν σχολῶν μας, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ τοὺς ἐξ Ἴμβρου ἐλθόντας διδασκάλους, κληρικοὺς καὶ λίαν ἀγαπητοὺς μαθητάς-τὰ Ἰμβριω-τάκια. Τοὺς λογάδας τοῦ Γένους. Τοὺς Μεγάλους Εὐεργέτας καὶ Εὐεργέτας τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας καὶ τῶν εὐαγῶν καὶ ἐκπαιδευτικῶν Καθιδρυμάτων ἡμῶν, καὶ πάντας τοὺς ἀνὰ τὸν κόσμον νομικοὺς καὶ οἰκονομικοὺς ὑποστηρικτὰς καὶ πολιτικοὺς φίλους τοῦ Πατριαρχείου, μάλιστα δὲ τὴν Ἔντιμον Ἑλληνικὴν Πολιτείαν, τὴν πάντοτε στοργικῶς ἐνδιαφερομένην διὰ τὸν ὕπατον θεσμὸν τοῦ Γένους καὶ ἐπισήμως ἐκπροσωπουμένην σήμερον ὑπὸ τοῦ Ὑφυπουργοῦ Ἐξωτερικῶν Ἐξοχωτάτου κ. Ἀνδρέου Κατσανιώτη. 

Καὶ διὰ μὲν τοὺς ἤδη ἀπελθόντας εἰς τὰς αἰωνίους μονὰς ἱκετεύομεν τὸν Κύριον τῆς Ζωῆς καὶ εὐχόμεθα μακαρίαν ἀνάπαυσιν αὐτῶν ἐν Χώρᾳ Ζώντων, ἐν τῷ ἀνεσπέρῳ Φωτὶ τῆς Δόξης τῆς Τρισηλίου Θεότητος. Τοὺς δὲ εἰσέτι εὐτυχῶς μεθ᾽ ἡμῶν ὄντας καὶ συμπορευομένους τὴν ἀνάντη ὁδὸν τῆς ἐκκλησιαστικῆς διοικήσεως, πάντας ὑμᾶς, πολύτιμοι συνεργοὶ καὶ λίαν ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ Ἀδελφοί, ἕνα ἕκαστον ὀνομαστί, ευχαριστοῦντες καὶ περιπτυσσό-μενοι, παρακαλοῦμεν ὅπως καὶ τοῦ λοιποῦ, ἕκαστος εἰς τὸν τομέα τῆς εὐθύνης του, «πᾶν ὅ,τι ἐὰν ποιῆτε, ἐκ ψυχῆς ἐργάζεσθε, ὡς τῷ Κυρίῳ καὶ οὐκ ἀνθρώποις, εἰδότες ὅτι ἀπὸ Κυρίου ἀπολήψεσθε τὴν ἀνταπόδοσιν τῆς κληρονομίαςˑ τῷ γὰρ Κυρίῳ Χριστῷ δουλεύετε» (Κολ. γ´, 23-24) καὶ ὄχι τῷ προσώπῳ τοῦ Πατριάρχου. Διὰ δὲ αὐτὸν τοῦτον τὸν ὁμιλοῦντα, ταπεινῶς παρακαλοῦμεν μετὰ Κλήμεντος Ρώμης: «Δεήθητε τοῦ Θεοῦ ἵνα τηρήσῃ με σοφὸν εἰς τὸ ἀγαθόν, ἀκέραιον δὲ εἰς τὸ κακόν, μόνης τῆς Ἐκκλησίας τὴν φροντίδα ἔχοντα, πρὸς δὲ τὸ διοικεῖν αὐτὴν καλῶς καὶ τοὺς τῆς ἀληθείας λόγους παρέχειν, σκοπεῖν τοὺς τὰς διχοστασίας καὶ τὰ σκάνδαλα βιοῦντας, λειτουργοῦντα ἀμέμπτως τῷ ποιμνίῳ τοῦ Χριστοῦ μετὰ ταπεινοφροσύνης, ἡσύχως καὶ ἀβαναύσως», ὥστε «οὐκ ἐλάττω παραδώσωμεν» τῶν ὅσων παρελάβομεν.

Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ! Σᾶς εὐχαριστοῦμεν ἀπὸ καρδίας διὰ τὴν τιμητικὴν παρουσίαν καὶ τὴν ἐνισχυτικὴν συμπροσευχήν σας κατὰ τὴν εὔσημον αὐτὴν ἡμέραν καὶ σᾶς εὐχόμεθα τὰ ἄριστα καὶ τὰ τῷ Θεῷ φίλα. Ὁ Χριστὸς ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν! Καὶ ἔστι καὶ ἔσται πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς ἡμῶν. Ἀμήν.