Η μανία να δείχνεις τζόβενο στα πενήντα - Λένα Παπαδημητρίου

Η μανία να δείχνεις τζόβενο στα πενήντα

Οσο και να το παλεύεις με πιλάτες, διατροφές, αντιγηραντικές κρέμες και δεύτερους γάμους, το γνωρίζεις μέσα σου, η φθορά έχει ξεκινήσει. Καλό είναι να την αποδεχθείς, ώστε να μη γίνεσαι και γελοίος

Λένα Παπαδημητρίου

Προ καιρού μια φίλη έβγαλε τη μέση ηλικία από την ντουλάπα με ένα φαινομενικά «αθώο» ποστ στο Facebook. Μίλησε, χωρίς να παραπονιέται και χωρίς να μεμψιμοιρεί, για μικρά, καθημερινά προβλήματα υγείας (πόνος στη μέση και στο ισχίο, ημικρανία κ.τ.λ.) που υποβαθμίζουν την ποιότητα της ζωής της και της στερούν πια αυτά που αγαπάει: «Τον χορό, τα λούνα παρκ, το πολύ τυρί, το κόκκινο κρασί, τα ψηλά τακούνια, τη δυνατή μουσική των συναυλιών».

Το ποστ συγκίνησε γιατί ήταν μια εξαιρετικά ευαίσθητη και ειλικρινής δημόσια παραδοχή ότι δεν μπορεί να παριστάνεις το τζόβενο για πάντα. Η αλήθεια για τη μέση ηλικία βγαίνει αργά η γρήγορα στο φως όσο και αν η αξία της βιομηχανίας της αντιγήρανσης άγγιξε πέρυσι τα 71,6 δισ. δολάρια. Οσο και αν η σημερινή εποχή της «αθνητότητας» σε κάνει να ξεχνάς αυτό που αντικρίζεις το πρωί τον καθρέφτη.

Εγώ εδώ δεν κάθομαι

Ενάντια στην εμμονή να δείχνεις πάντα νέος (γιατί τα 60 είναι τα νέα 40, τα 50 είναι τα νέα 30 και άλλα τέτοια αποπροσανατολιστικά), η μέση ηλικία βγαίνει –θέλοντας και μη– από την ντουλάπα. Ναι, όταν πηγαίνεις σε μπαρ, αποφεύγεις σαν τον διάολο τα ψηλά σκαμπό γιατί όταν ύστερα από ώρα σηκωθείς, έχεις γίνει σαν σίγμα.

Ναι, όπου και να πας αναζητάς με αγωνία εκείνον στην παρέα που δεν έχει τόσο μεγάλη πρεσβυωπία (ώστε κάποιος να μπορεί να το διαβάσει το ρημάδι το μενού).

Και, ναι, φυσικά το μόνιμο θέμα συζήτησης με συνομηλίκους σου είναι τα προβλήματα με τους υπερήλικες γονείς (απώλειες, ενοχές, προβλήματα συνεννόησης, πρακτικά ζητήματα, π.χ. «Με τη Γεωργιανή που πρόσεχε μέχρι τώρα τον πατέρα αλλά τώρα τον παρατάει, χωρίς προειδοποίηση, γιατί προτιμά να δουλεύει μόνο με κατάκοιτους»).

Και ναι, αν έχεις παιδιά στην εφηβεία, εισπράττεις διαρκώς σχόλια για το πόσο «κριντζ» είσαι, που όταν γυρνάς από το γραφείο κάνεις πλάγιες κάμψεις στη μέση του σαλονιού ή που ενώ εκείνα τρώνε τριπλό μπέργκερ και σουφλέ με τέσσερα τυριά, εσύ από δίπλα τρως (δήθεν ευχαριστημένος) σαλάτα με μπρόκολο.

Oλα βέβαια συνηγορούν στο να σου κάνουν πιο δύσκολη τη συμφιλίωση με τη (μέση) ηλικία σου. Η μάνα σου που σε χαϊδολογεί σαν πεντάχρονο (και που μόνο στα γενέθλιά σου γίνεται killer, εκσφενδονίζοντάς σου ένα «Μεγάλωσες πια και εσύ»). Το σουρεαλιστικό κάστιμγκ στις ελληνικές σειρές (π.χ. τριανταπεντάρηδες ηθοποιοί παίζουν τα εγγόνια πενηντάρηδων).

Οι φίλοι σου που επιμένουν να κλείνουν γήπεδο για λίγο μπασκετάκι (το οποίο πληρώνεις μετά ακριβά, δένοντας στο γόνατο τζελ πάγου ή και κατεψυγμένες συσκευασίες αρακά). Οι διάφοροι παλιμπαιδίζοντες μεγιστάνες (Ελον Μασκ, Τζορτζ Μπέζος και Μπράιαν Τζόνσον) που θέλουν να εξαλείψουν το γήρας. Οι διάφορες εξηντάρες διάσημες που αραδιάζουν παιδιά για πλάκα.

Οverchievers με το ζόρι

Οι χειρότεροι βέβαια είναι εκείνοι που επιμένουν να υπερβαίνουν τα όρια. Γιατί σε όσο καλή φυσική κατάσταση και αν είσαι, ο μαραθώνιος ή ο δεύτερος γάμος (με μωρά δίπλα στους εφήβους από τον πρώτο γάμο) δεν είναι παίξε γέλασε.

Ανάμεσά τους διάφοροι σιτεμένοι και άκρως ματαιόδοξοι overachievers που θέλουν να το παίξουν απέθαντοι. Απορεί κανείς γιατί όλοι τρελάθηκαν π.χ. με την συνταξιούχο αθλήτρια Νταϊάνα Νάιαντ (υποψήφια φέτος για Οσκαρ α’ γυναικείου ρόλου η Ανέτ Μπένινγκ που την υποδύεται στην ομώνυμη ταινία του Netflix), η οποία αποφάσισε στα 60 της, το 2013, να κολυμπήσει τα 177 χιλιόμετρα από την Κούβα στη Φλόριντα, χωρίς μάλιστα προστατευτικό κλωβό. Θα συμπληρώσω, και χωρίς κάποιο υψηλό σκοπό (όπως τουλάχιστον έκανε προ ημερών ο τύπος με τον βηματοδότη που διέπλευσε κωπηλατώντας τον Ατλαντικό).

Με άλλα λόγια, η Νταϊάνα Νάιαντ δεν κoλύμπησε 53 ώρες για να κερδίσει κάποιο μετάλλιο, για να μαζέψει χρήματα για κάποια φιλανθρωπική οργάνωση ή για να βοηθήσει παιδιά που υπέφεραν σε κάποια περιοχή του πλανήτη. Διακινδύνευσε τη ζωή της μόνο και μόνο για να ποδοπατήσει την τρωτότητά της που, όσο να ’ναι, στα 64 σου (τότε το κατάφερε τελικά) γίνεται πιο αισθητή. Σκέτη ύβρις! Θα έφταιγαν αλήθεια σε τίποτα οι καρχαρίες, οι τροπικές καταιγίδες, η υποθερμία και οι τεράστιες και σούπερ επικίνδυνες κυβομέδουσες, αν στο τέλος της διαδρομής δεν τής έμενε ούτε κοκαλάκι;

Απελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο

Το βασικό πρόβλημα παραμένει ότι το αναδυόμενο γήρας εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως συμφορά, όλεθρος, μεταδοτική ασθένεια, κάτι που πρέπει να πάση θυσία να καταπολεμήσουμε, να κρύψουμε, να αποτινάξουμε. «Θεωρούμε ότι το να μεγαλώνεις ταυτίζεται με το είσαι ανήμπορος, κάτι που δεν ισχύει» μου τονίζει ο δάσκαλός μου του πιλάτες, αυτός ο δύστυχος που βαρυγκωμάει εδώ και δύο χρόνια με το απρόθυμο, μαγκωμένο σώμα μου – από τότε που με έπιασε η μέση μου και παλεύω να ανακάμψω.

«Είναι ωραίο που σήμερα πολλοί άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας προσπαθούν να έχουν μια καλή φυσική κατάσταση» συμπληρώνει.

«Σημασία όμως έχει να συμβαδίζεις με την ηλικία σου και να μη φτάνεις στα άκρα».

Ναι, μόνο που τις πιο πολλές φορές άλλη είναι η ηλικία που έχεις και άλλη η ηλικία που νιώθεις ότι έχεις. Σύμφωνα με γνωστή έρευνα του 2006 στη Δανία (όπου φαίνεται ότι διεξάγονται τέτοιες έρευνες), οι ενήλικοι άνω των 40 τείνουν να νιώθουν 25% νεότεροι (εν αντιθέσει με τους 25 και κάτω που είναι σχεδόν πάντα μικρομέγαλα).

Ολη αυτή η κουβέντα μού θύμισε μια υπεργυμνασμένη 75χρονη γνωστή μου που μοιάζει –και νιώθει– σκάρτα 57 αλλά βρέθηκε πρόσφατα γονυπετούσα στην πόρτα του ορθοπεδικού. Και αυτό επειδή σε ομαδικό μάθημα γιόγκα εκείνη επέμεινε να κάνει το «κερί» λίγα λεπτά παραπάνω από τις τριαντάρες συναθλούμενες.

Αδραξε όσες μέρες σου απομένουν

Οι ειδικοί λένε ότι όσο πιο νέος νιώθεις, όσο πιο πολλές περιστροφές της Γης πιστεύεις ότι σου απομένουν, τόσο πιο χρήσιμος νιώθεις, άρα και πιο νέος τελικά δείχνεις. Ωστόσο, η συμφιλίωση είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση για να αντέξεις τη φορτωμένη υποχρεώσεις, ματαιώσεις και αναθεωρήσεις μέση ηλικία. «Μην απολογείσαι για αυτό που είσαι» ήταν η συμβουλή που διάβασα προ ημερών σε ένα σχετικό άρθρο (για κοτσονάτους μεσήλικους) στους New York Times.

 Συμφιλίωση, βέβαια, δεν σημαίνει υποταγή. Η 50+ φίλη μου που ταξίδεψε πέρυσι στην Ισπανία για να κάνει πραγματικότητα το παιδικό της όνειρο –να δει τον 70φεύγα Μπρους Σπρίνγκστιν να τραγουδάει λάιβ– έδειχνε στο βίντεο της συναυλίας –που φυσικά μου έστειλε με δάκρυα στα μάτια– πιο ζωντανή και πιο «νέα» από ό,τι όταν ήταν έφηβη (πιστέψτε με, την έχω δει).

Για όσους, πάλι, επιμένουν να χτυπούν τα στήθη τους για το πέρασμα του χρόνου, ο Μορίς Σεβαλιέ είχε δώσει μια σοφή συμβουλή: «To γήρας δεν είναι και τόσο χάλια, αν σκεφτείς ποια είναι η εναλλακτική».

ΥΓ. Η παρούσα στήλη είναι αφιερωμένη στον Γιάννη Β., που έφυγε νωρίς.

Πηγή: Protagon