Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2024

«Ἀφῆστε με νά σταυρωθῶ...!» - π. Βασιλείου Μπακογιάννη

 «Ἀφῆστε  με νά  σταυρωθῶ...!» 

Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Στήν ἐποχή τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέα, Κυβερνήτης τῆς Παλαιᾶς Πάτρας (ὑπῆρχε καί  καί Νέα Πάτρα στή Στερεά Ἑλλάδα), ἦταν ὁ  διεστραμμένος, εἰδωλολάτρης  Αἰγεάτης. Βλέποντας τό ἔργο τοῦ Ἀνδρέα, δαιμονίσθηκε. Ἔδωσε ἐντολή νά τόν σταυρώσουν. Οἱ ἑκατοντάδες χριστιανοί βλέποντας τόν Ἀνδρέα, νά ὁδηγεῖται στόν σταυρό, τόν «ἀπήγαγαν». «Ἀφῆστε  με νά  σταυρωθῶ γιά τό Χριστό», τούς ἔλεγε ὁ Ἀνδρέας, «μήν κάνετε τέτοια πράγματα». Ὥσπου τελικά σταυρώθηκε.

        Οἱ Ρωμαῖοι σταύρωναν τούς κατάδικους μέ δύο τρόπους· εἴτε τούς  ἔδεναν μέ σχοινιά στό σταυρό, ὅπως ἔκαναν τούς δύο ληστές, πού συσταυρώθηκαν μέ τόν Χριστό, ἤ τούς κάρφωναν μέ καρφιά στό σταυρό, ὅπως ἔκαναν μέ τόν Χριστό. Ὁ Αἰγεάτης ἐπέλέξε νά δέσει τόν Ἀνδρέα μέ σχονιά σέ (κανονικό) σταυρό· καί μέ τό κεφάλι του πάνω.

   Κατά τόν 10ον αἰ., ἄρχισε νά ἐπικρατεῖ ἡ ἄποψη, ὅτι ὁ Ἀνδρέας σταυρώθηκε σέ ξύλο  σχήματος «Χ», καί μέ τό κεφάλι πρός τά κάτω. Ὅμως, κανένας ἀρχαῖος βιογράφος δέν ἀναφέρει  αὐτό τό πρᾶγμα. Τό γνωστό «Μηνολόγιο Βασιλείου Β΄» ἔργο δεκάτου αἰ., παριστάνει τόν Ἀνδρέα σταυρωμένο σέ ξύλο σχήματος σταυροῦ καί μέ τό κεφάλι του πρός τά πάνω.  Ὅμως, ἡ οὐσία δέν ἀλλάζει: Ὁ Ἀνδρέας σταυρώθηκε πρός χάρη τοῦ Κυρίου. Ἡ συνέχεια:

«Ὁ Αἰγεάτης σταύρωσε τόν Ἀνδρέα», ἀκουγόταν στούς δρόμους καί στά σοκκάκια τῆς Πάτρας. Περίπου χίλιοι χριστιανοί συγκεντρώθηκαν στή αὐλή τοῦ Δημαρχείου. «Πές μας τί κακό σοῦ ἔκανε αὐτός ὁ ἄνθρωπος; ατέβασέ τον ἀπό τόν σταυρό, γιά νά εἰρηνεύσει ἡ Ἀχαϊα», φώναζαν στόν Αἰγεάτη. Ὁ Αἰγεάτης φοβήθηκε. «Ἡσυχάστε. Θά τό κάνω», τούς εἶπε.  

Προέτρεξαν  καί ἀνήγγειλαν τό νέο στόν Ἀνδρέα. Ὅμως, ὁ Ἀνδρέας ζοῦσε γιά τό Χριστό,  καί χαρά του ἦταν νά ὑποφέρει γιά τόν Χριστό, καί δέν ἤθελε νά κατέβει ἀπό τόν σταυρό.  «Νῦν χαίρω ἐν τοῖς παθήμασί μου» (Κολ. 1:24), ἔλεγε ὁ Παῦλος· τό ἴδιο ἔνιωθε τώρα καί ὁ Ἀνδρέας· «χαίρομαι πού εἶμαι στό σταυρό»,καί ἔδινε εὐχές στόν Αἰγεάτη γιά τό καλό πού τοῦ ἔκανε.

Ἦρθε ὁ Αἰγεάτης γιά νά τόν λύσει ἀπό τό σταυρό.  «Παρακαλῶ! Μή μέ λύνεις    ἀπό τό σταυρό. Λύσε   τόν ἑαυτόν σου ἀπό τά δεσμά τῆς ἀπιστίας», τοῦ εἶπε ὁ Ἀνδρέας. Καί βλέποντας τόν Αἰγεάτη πρόθυμο νά τόν κατεβάσει ἀπό τό σταυρό, παρακάλεσε τόν Χριστό: «Μήν ἐπιτρέψεις νά κατέβω ἀπό τό σταυρό!» Εὐθύς παρέδωσε τό πνεῦμα του στά χέρια τοῦ Χριστοῦ.

 Ὁ Αἰγέατης ἀπό τή μεριά του, καθώς  μιά  νύκτα  κοιμόταν στό Δημαρχεῖο, πετάχθηκε ἀπό τό κρεβάτι του. Ποιός ξέρει τί ἐφιάλτες ἔβλεπε. Δέν ἄντεξε...! Ἔπεσε ἀπό τό  μπαλκόνι, καί ἔθεσε τέρμα στή  ζωή του· τή γεμάτη  δόξα, τιμές, ἡδονές καί  χρῆμα! Πρῶτα θανάτωσε τήν ψυχή του, μετά τό σῶμα του. Αὐτό  ἦταν τό «κέρδος» του. Αὐτό ἦταν τό λιγότερο...!

Μέ τίς πράξεις του «ἀγόρασε» τήν αἰώνια Κόλαση!

«Ἀπόστολε τοῦ Χριστοῦ, Ἀνδρέα, πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν.Ἀμήν».

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πολλές φορές καί η προφορική παράδοση διασώζει γεγονότα.
Από γενιά σε γενιά αυτό μεταφέρεται ότι ο Άγιος Ανδρέας σταυρώθηκε σε χιαστί σταυρό....

Ανώνυμος είπε...

Ἦρθε ὁ Αἰγεάτης γιά νά τόν λύσει ἀπό τό σταυρό. «Παρακαλῶ! Μή μέ λύνεις ἀπό τό σταυρό. Λύσε τόν ἑαυτόν σου ἀπό τά δεσμά τῆς ἀπιστίας», τοῦ εἶπε ὁ Ἀνδρέας. Καί βλέποντας τόν Αἰγεάτη πρόθυμο νά τόν κατεβάσει ἀπό τό σταυρό, παρακάλεσε τόν Χριστό: «Μήν ἐπιτρέψεις νά κατέβω ἀπό τό σταυρό!» Εὐθύς παρέδωσε τό πνεῦμα του στά χέρια τοῦ Χριστοῦ.

Ὁ Αἰγέατης ἀπό τή μεριά του, καθώς μιά νύκτα κοιμόταν στό Δημαρχεῖο, πετάχθηκε ἀπό τό κρεβάτι του. Ποιός ξέρει τί ἐφιάλτες ἔβλεπε. Δέν ἄντεξε...! Ἔπεσε ἀπό τό μπαλκόνι, καί ἔθεσε τέρμα στή ζωή του· τή γεμάτη δόξα, τιμές, ἡδονές καί χρῆμα! Πρῶτα θανάτωσε τήν ψυχή του, μετά τό σῶμα του. Αὐτό ἦταν τό «κέρδος» του. Αὐτό ἦταν τό λιγότερο...!

Υπάρχει μια αντίφαση στα γραφόμενα ή μου φαίνεται;;;; Ο Αιγεάτης φαίνεται πρόθυμος να τον κατεβάσει! Ο Άγιος ζητά την παραμονή του στο σταυρό! Προς τι οι, υποτιθέμενοι, εφιάλτες του; Είναι δυνατόν; Οι άνθρωποι που είχαν εκείνη την εποχή την εξουσία μιας περιοχής διέταζαν σωρηδόν εκτελέσεις. Είναι δυνατόν ο Αιγεάτης να έχει εφιάλτες για μια εκτέλεση και μάλιστα όταν πρότεινε ο ίδιος την απαλλαγή;
Είναι γνωστό και αποδεκτό ότι τα συναξάρια περιέχουν συχνά αν όχι υπερβολές τουλάχιστον διηγηματικά μοτίβα τα οποία εκφεύγουν της αλήθειας τουλάχιστον ως προς την ακρίβειά τους γι αυτό και με προσοχή διατηρήθηκαν μέσα στην παράδοση. Ας μην προτρέχουμε να τα υιοθετήσουμε ακρίτως διότι αντί να διδάσκουμε σκανδαλίζουμε.
Ιππόλυτος

Πρόχορος είπε...

Πράγματι, πολλές φορές η προφορική παράδοση διασώζει γεγονότα (ή ίχνη αυτών). Μη καταγραφόμενη όμως σε βάθος χρόνου, καθίσταται ευπαθής, γιατί εύκολα επηρεάζεται από προσωπικές παρερμηνείες λόγω άγνοιας ή ζήλου, που ενίοτε επικρατούν. Στην αγιολογία βρίσκουμε συχνά τέτοια παραδείγματα, με αντιφάσεις στα επιμέρους, που δεν αναιρούν όμως την ουσία. Οι παραδόσεις όλες συγκλίνουν στο ότι ο απ. Ανδρέας σταυρώθηκε, ενώ ως προς τη μορφή του σταυρού και την ορθή ή ανάστροφη θέση του σώματός του, υπάρχει ποικιλία. Στο πλαίσιο αυτό να σημειωθεί και ότι η παράδοση περί αντίστροφης σταύρωσης του Αποστόλου δεν είναι νεότερη, απαντάται το αργότερο στον 11ο αιώνα, όταν ο Χριστόφορος Μυτιληναίος συνέθεσε το επίγραμμα που διαβάζουμε στον όρθρο πριν από το Συναξάρι του απ. Ανδρέα:
Ἀντίστροφον σταύρωσιν Ἀνδρέας φέρει,
Φανεὶς ἀληθῶς οὐ σκιώδης ἀντίπους.
Σταυρὸν κακκεφαλῆς τριακοστῇ Ἀνδρέας ἔτλη.

Alex είπε...

Αγαπητέ Πρόχορε κάποια επιπλέον στοιχεία:
Στο Synaxarium Constantinopolitanum του οποίου διασώζονται αρκετά χειρόγραφα (τελευταίος Άγιος που αναφέρεται είναι του 901 μ.Χ) δεν αναφέρει για Σταυρό Χ, η φράση δε του Χριστόφορου Μυτιληναιου προστέθηκε αργότερα σε νεοτερες επανεκδόσεις του συναξαριου.
Στο βιο του Αγιου Ανδρέου από τον Γρηγόριο της Tours (6ος αιωνας) επίσης δεν γίνεται αναφορα στη Σταυρωση του Αγιου σε σταυρο Χ.
Σε μία απο τις παλαιότερες και αναλυτικοτερες αναφορές στο βίο του Αγίου Ανδρέα απο τον Μοναχο Επιφάνιο που γράφτηκε αρχικα το 820 μ.Χ. μετά απο ταξίδια του ιδιου και μελετης όλης της μεχρι τότε παραδόσεως, πάλι δεν αναφέρεται πουθενά για Σταυρό Χ.
Αποκλείεται να μην γνώριζαν μεχρι τότε τα περι Σταυρου Χ και να το "έκρυβαν".
Στην επιστολη πρεσβυτερων και διακόνων της Αχαΐας (ep. Achaea) που γράφτηκε στα Λατινικά (6ος αιώνας) με στοιχεία απο τα απόκρυφα, και μεταφραστηκε στα Ελληνικά πάλι δεν γίνεται αναφορά για Σταυρό Χ ή αναποδη Σταυρωση...
Εν ολίγοις προ του 10ου μ.Χ. αιώνος δεν υπάρχει πουθενά στην παράδοση της Ανατολικής Εκκλησίας ότι ο Άγιος Απόστολος σταυρωθηκε σε σταυρο σχηματος Χ.
Ας μείνουμε ομως στην ουσία που αυτή μετράει, οτι ο Αγιος Απόστολος, μαρτυρησε για τον Χριστό στην πόλη μας και ετάφη εδω επίσης. Έχουμε αυτή την μεγάλη ευλογία. Ας έχουμε τις πρεσβείες του και ας γίνουμε μιμητές του στον πόθο του να μοιάσει στον Χριστό.