Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ Ο ΤΗΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΝ ΦΩΤΙΣΑΣ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

Ο  ΜΑΚΑΡΙΟΣ  ΠΑΥΛΟΣ  Ο  ΤΗΝ  ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΝ  ΦΩΤΙΣΑΣ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

     Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος το λέει ανωτέρω, απλά, λιτά, ρητά. Είναι ο Απόστολος που άνοιξε το Χριστό-Χριστιανισμό-Εκκλησία στην Οικουμένη ! Που τον απεγκλώβισε από τα στενά όρια του Ιουδαϊκού και παντός άλλου τυπικισμού ! Και τι φοβερό, τι απροσδόκητο, και ποιος μπορούσε να το φανταστεί; Αυτός ο μέχρι χτες διώκτης του. «Ο δε Σαύλος έτι εμπνέων απειλής και φόνου εις τους μαθητάς του Κυρίου, προσελθών τω αρχιερεί, ητήσατο παρ’ αυτού επιστολάς εις Δαμασκόν, όπως εάν τινας εύρη της οδού-του Χριστού, χριστιανούς-δεδεμένους αγάγει εις Ιερουσαλήμ … Εν δε τω πορεύεσθαι εγένετο αυτόν εγγίζειν εις Δαμασκόν», και άλλαξαν όλα ριζικά, γιατί εκεί ακριβώς τον περίμενε ο ίδιος ο Χριστός.

     «Και εξαίφνης περιήστραψεν αυτόν φως από του ουρανού, και πεσών επί την γην ήκουσε φωνήν λέγουσαν αυτώ. Προσθέστε, πρόσωπο με πρόσωπο. «Σαούλ, Σαούλ τι με διώκεις; Είπε δε. Τις ει, κύριε; Ο δε Κύριος είπεν. Εγώ ειμί Ιησούς, ον συ διώκεις» ! Επώνυμα, ίσια, και καθαρά, όπως της φωνής του Χριστού και τα παρεπόμενα. «Για την ώρα σήκω και πήγαινε στην πόλη, κι εκεί θα σου πουν τι ακολουθεί. «Οι δε άνδρες οι συνοδεύοντες αυτόν έμειναν με ανοιχτό το στόμα, γιατί άκουγαν φωνή, δεν έβλεπαν όμως κανέναν. Αυτός σηκώθηκε κι ενώ τα μάτια του ήταν ανοιχτά δεν έβλεπε τίποτε … Τρεις μέρες ήταν τυφλός. Στο διάστημα αυτό ούτε έφαγε, ούτε ήπιε».

    «Αλλά, η τύφλωση αυτή-γράφει ο ιερός Χρυσόστομος- στάθηκε αιτία και αφορμή να επιτευχθεί της οικουμένης ο φωτισμός. Επειδή ο Θεός είδε ότι μέχρι εκείνη την ώρα ως Σαούλ ή Σαύλος έβλεπε κακά, τον τύφλωσε για να αναβλέψει και να ιδεί καλά, παρέχοντας συνάμα σ’ αυτόν μια συγκλονιστική απόδειξη της θεϊκής του δύναμης, και προδιαγράφοντας έτσι με το πάθημά του αυτό, το κυρίαρχο πνεύμα του μελλοντικού κηρύγματός του. Ότι, δηλαδή, έχοντας αποβάλει εντελώς από μέσα του τα παλιά, έμελλε να τον ακολουθεί παντού με την υπομονή και την υπακοή που υποδηλώνουν τα μάτια τα κλειστά !

     Γι αυτό κι εκείνος ομολογούσε μετά και διακήρυττε. «Όποιος από σας νομίζει ότι είναι σοφός με τα μέτρα αυτού εδώ του αιώνα, ας γίνει μωρός, για να γίνει έτσι πραγματικά σοφός»-1Κο.3,18. Γιατί δεν μπορεί να ανοίξει κανείς τα μάτια του και να ιδεί τα όντως αληθινά, αν πρώτα δεν τυφλωθεί καλά, και δεν βγάλει από την ψυχή του τους ατομικούς-εγωιστικούς λογισμούς, αυτούς που τον ταράζουν και δεν του επιτρέπουν να κατανοήσει ότι, η χριστιανική αλήθεια και πίστη είναι το παν !

     Προσέξτε όμως-συνεχίζει. Όποιος τα ακούει αυτά, ας μην κάνει το λάθος να τα παρανοήσει και να νομίσει, ότι η αποδοχή της κλήσης του Θεού είναι αναγκαστική. Που σημαίνει ότι, μπορούσε κι ο Παύλος, ήταν στο χέρι του, δηλαδή, να μην ανταποκριθεί στη θεία κλήση, να γυρίσει πάλι εκεί από όπου είχε βγει, καθώς και πολλοί που είδαν άλλα, και πιο μεγάλα θαύματα, και γύρισαν εκεί που ήταν πριν, όπως αναφέρουν και η Καινή Διαθήκη και η Παλαιά, αντίστοιχα για τους, Ιούδα και Ναβουχοδονόσορα, τους μάγους Ελύμα και Σίμωνα, τον Ανανία και τη Σαπφείρα, και όλο τον Ιουδαϊκό λαό.  Όχι όμως για τον Παύλο, που στράφηκε στο φως το αληθινό, ανοίχτηκε στο δρόμο του και πέταξε στον ουρανό. Τώρα αν θέλεις να μάθεις για ποιο λόγο τον τύφλωσε ο Θεός, άκουσε ποια εξήγηση δίνει ο ίδιος. «Ασφαλώς έχετε ακούσει για τη διαγωγή μου, όσο καιρό ανήκα στην Ιουδαϊκή θρησκεία, ότι κατεδίωκα με πάθος την εκκλησία του Θεού, και προσπαθούσα να την εξαφανίσω. Και πρόκοβα στον Ιουδαϊσμό πιο πολύ από πολλούς συνομηλίκους συμπατριώτες μου, γιατί είχα μεγαλύτερο ζήλο για τις πατρογονικές μου παραδόσεις»-Γαλ.1,13-14.

        Επειδή λοιπόν ήταν τόσο απρόσιτος και ορμητικός, είχε ανάγκη από χαλινάρι πιο δυνατό, για να μη συνεχίσει σ’ αυτό το δρόμο και με τέτοιο ενθουσιασμό, και φτάσει να παρακούσει όσα έμελλε να του πει ο Θεός. Έτσι καταστέλλει πρώτα τη μανία του αυτή, του καταλαγιάζει με την τύφλωση τα κύματα της ραγδαίας του οργής, και τότε συνομιλεί μαζί του, του δείχνει το απρόσιτο της σοφίας και την υπεροχή της γνώσης του, ώστε να καταλάβει καλά ότι πολεμάει, αυτόν που όχι μόνο όταν τιμωρεί, αλλά και όταν ευεργετεί, να Τον αντέξει δεν μπορεί. Δεν τον τύφλωσε για να τον ρίξει στο σκοτάδι, λοιπόν, τον σκότισε και τον θάμπωσε με το υπέρλαμπρο θεϊκό φως !

     Θα πει όμως κάποιος εδώ-συνεχίζει ο ιερός Χρυσόστομος-γιατί αυτό δεν έγινε από την αρχή; Μην το πολυπραγμονείς, μην πολυψάχνεις αυτό, παραχώρησε το θέμα της επιλογής του κατάλληλου χρόνου στο ακατάληπτο της βουλής του Θεού. Άλλωστε αυτό υπονοεί λίαν ευδιάκριτα κι ο ίδιος, όταν γράφει. «Όταν ευδόκησε ο Θεός, που με είχε ξεχωρίσει από την κοιλιά της μάνας μου, και η χάρη αποκάλυψε μέσα μου τον Υιό του»-Γα.1,15. Μη δείχνεις πια πολύ περιέργεια εσύ, όταν ο ίδιος ο Παύλος λέει αυτό. Τότε ακριβώς, εκείνη την ώρα, ήταν προς το συμφέρον του, γιατί εκείνη την ώρα τα εμπόδια θα είχαν αρθεί.

     Από την περίπτωση του Παύλου ας διδαχτούμε όλοι εμείς, ότι κανένας και με κανένα τρόπο, ούτε από τους πριν απ’ αυτόν, δε βρήκε μόνος του το Χριστό, ο ίδιος ο Χριστός από μόνος του φανέρωσε σε όλους εαυτόν. Γι αυτό και έλεγε. «Δε με διαλέξατε εσείς, αλλά εγώ σας διάλεξα»-Ιω.15,16- … Εσύ όμως που τα ακούς αυτά, το επαναλαμβάνω, μη θεωρήσεις ότι η κλήση είναι αναγκαστική. Ο Θεός δεν αναγκάζει κανένα να τον αγαπήσει, όλους μας αφήνει κύριους και αυτεξούσιους, κι ελεύθερους στην εκλογή και μετά από την κλήση που με δικό του τρόπο μας απευθύνει»*.

******   ***   ******

     «Δε με διαλέξατε εσείς, αλλά εγώ σας διάλεξα»-Ιω.15,1. Βασική αρχή του Χριστού, που ασφαλώς επί του προκειμένου είναι ολοφάνερο το πώς και το γιατί της συγκεκριμένης εκλογής. Αντιγράφω, λοιπόν. «Ειμί Ταρσεύς ουκ ασήμου πόλεως πολίτης-Πρ.21.39. Η Ταρσός συναγωνιζόταν την Αλεξάνδρεια και τας Αθήνας για τα πρωτεία στη μόρφωση. Απ’ εδώ έπαιρναν τους παιδαγωγούς για τους πρίγκιπες της Ρώμης. Μια πόλις με τέτοια έξοχη μόρφωση, δεν ήταν δυνατό να μην έχει επίδραση στη διαμόρφωση της πνευματικής προσωπικότητος του Αποστόλου … Σήμερα έχει γενικώς αναγνωριστεί πως η ελληνική νοοτροπία και ο ελληνικός τρόπος ζωής έχουν μεγάλη επίδραση  πάνω στον Παύλο … Σκεφτόταν. μιλούσε, και έγραφε ελληνικά όπως στην μητρική του γλώσσα, ενώ ο Πέτρος μόλις έβγαινε σε ιεραποστολή έξω από την Παλαιστίνη, χρειαζόταν μεταφραστή, και κυρίως όταν έγραφε επιστολές». Έτι δε από πλευράς Ιουδαϊκής ο Παύλος είχε σπουδάσει παρά τους πόδας του ονομαστού Νομοδιδάσκαλου Γαμαλιήλ. Σε σημερινή γλώσσα και με σημερινά δεδομένα θα λέγαμε ότι είχε σπουδάσει Εβραϊκό Κανονικό Δίκαιο, Ηθική, Δογματική, και Εκκλησιατική Ιστορία.

    Ήγουν, και για να μην πολυλογούμε ο Παύλος ήταν το πρόσωπο που έβλεπε εκείνη την εποχή τον όλο κόσμο με μάτια ανοιχτά, όχι μυωπικά, γράφε, μικρόψυχα. Ήταν το πρόσωπο που εκείνη την ώρα, ας πούμε έτσι, χρειαζόταν ο Χριστός για να κάνει υπεύθυνα τη μεγάλη και θεμελιακή δουλειά. Πράγματα όλα αυτά, και πιο πολύ η εν Χριστώ Μεταστροφή του, γράφε, απόστασία ασυγχώρητη, για τους τότε εμμονικούς, που όμως αυτός δεν έπαυε να τους θεωρεί «αδελφούς και συγγενείς κατά σάρκα», και να εύχεται να γίνει ανάθεμα ο ίδιος, αν είναι να σωθούν αυτοί».

     Έτσι η όλη προσπάθειά του κινήθηκε και πραγματοποιήθηκε στην ακόλουθη μαρτυρική μορφή. «Παρά Ιουδαίων πεντάκις τεσσαράκοντα παρά μιαν έλαβον τρις ερραβδίσθην, άπαξ ελιθάσθην, τρις εναυάγησα νυχθημερόν εν τω βυθώ πεποίηκα, οδοιπορίαις πολλάκις κινδύνοις ποταμών κινδύνοις ληστών κινδύνοις εκ γένους κινδύνοις εξ εθνων κινδύνοις εν πόλει κινδύνοις εν ερημία κινδύνοις εν θαλάσση κινδύνοις εν ψευδαδέλφοις. εν κόπω και μοόχθω εν αγρυπνίαις πολλάκις εν λιμώ και δίψει εν νηστείαις πολλάκις εν ψύχει και γυμνότητι. χωρίς των παρεκτός η επισύστασις μου η καθ’ ημέραν η μέριμνα πασών των εκκλησιών. τις ασθενεί και ουκ ασθενώ τις σκανδαλίζεται και ουκ εγώ πυρούμαι»-2Κο.11,24 κε.

     Κάθε χρόνο τέτοια μέρα ας μετράμε σε ποια απόσταση βρισκόμαστε από έναν τέτοιο θησαυρό, ασφαλώς και τον αδελφικό αυτού για την Εκκλησία Απόστολο Πέτρο !

Αθανάσιος Κοτταδάκης

• Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου Ομιλιών Μικρή Φιλοκαλία, 4^ο Εγκώμιο στον Απ. Παύλο, εκδόσεις Ταώς