«Ολίγον μετά την 10ην μ.μ. της χθες ο
Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ ενεφάνισεν εικόνα μείζονος
καρδιακής κρίσεως, ήτις ταχέως ωδήγησεν εις βαρείαν διαταραχήν της καρδιακής
λειτουργίας. Παρά τα εφαρμοσθέντα σύντονα μέτρα ανανήψεως, ο Μακαριώτατος
απεβίωσε περί την 5.15΄ της σήμερον, 3ης Αυγούστου 1977».
Με αυτές τις δύο προτάσεις οι θεράποντες ιατροί
του πρώτου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄,
ανακοίνωσαν την εκδημία του εις Κύριον.
Λίγο αργότερα, στην επίσημη ανακοίνωση της κοιμήσεως από το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, τονίστηκε το βάρος της απώλειας για την Κύπρο, τον Ελληνισμό και τον κόσμο: «Επί τω αδοκήτω θανάτω του Μακαριωτάτου θρηνεί η Κύπρος όλη. Πενθεί το Πανελλήνιον. Θλίβεται η φιλελευθέρα και φιλειρηνική Ανθρωπότης. Το Παγκόσμιον εστερήθη του θαρραλέου αγωνιστού και υπερασπιστού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του συμβόλου της δικαιοσύνης και της ελευθερίας. Το Πανελλήνιον έχασε τον τίμιον, τον συνεπή, τον ανυπέρβλητον πατριώτην, τον μετά σθένους ακαταβλήτου υπερμαχήσαντα των δικαίων του Ελληνισμού. Το Παγκύπριον απώλεσε τον μέγα εκκλησιαστικόν και εθνικόν του Ηγέτην […]. Ο Μακάριος ο Γ΄ υπήρξε μία των γερασμιωτέρων πρωθιεραρχικών μορφών […], και μία των πλέον ικανών, υψηλοφρόνων και σωφρόνων πολιτικών φυσιογνωμιών με παγκόσμιον ακτινοβολίαν και αναγνώρισιν και γενικόν κύρος και θαυμασμόν».
Ακολούθησε σύγκληση της Ιεράς Συνόδου της
Εκκλησίας της Κύπρου, υπό την Προεδρία του Τοποτηρητή του Αρχιεπισκοπικού
Θρόνου, Μητροπολίτη Πάφου Χρυσοστόμου. «Κατώδυνοι την ψυχήν αγγέλλομεν προς τον ευλαβή
κλήρον και τον ευσεβή Ελληνικόν λαόν τον θάνατον του μακαριστού ημών Πατρός,
αοιδίμου Αρχιεπισκόπου και Εθνάρχου ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΤΟΥ Γ΄, επισυμβάντα σήμερον, 3ην
Αυγούστου και ώρα 5.15 π.μ. Μετά την κηδείαν η σεπτή σορός του αειμνήστου
Αρχιεπισκόπου θα μεταφερθή εν πομπή και θα ενταφιασθή εις τον επί τούτω
ετοιμασθέντα χώρον επί της παρά την Ιεράν Μονήν Κύκκου κορυφής ‘Το Θρονί’, […]
ίνα βλέπη εκείθεν […] όλην την αγαπημένην του Κύπρον», γράφτηκε στο συνοδικό ανακοινωθέν, με το
οποίο γνωστοποιήθηκε, επισήμως, το θλιβερό γεγονός.
Στη νεκρώσιμη ακολουθία, η οποία τελέστηκε στις 8
Αυγούστου, στον Ιερό Ναό της Παναγίας της Παλλουριώτισσας, και στην ταφή, στο
Θρονί της Παναγίας του Κύκκου, παρέστησαν εξήντα εκπρόσωποι κρατών, δεκάδες
αντιπρόσωποι χριστιανικών Εκκλησιών και περίπου 250.000 κόσμος.
Στον επικήδειο λόγο του, ο Τοποτηρητής επισήμανε,
μεταξύ άλλων: «Το
άγγελμα του θανάτου του σαν φοβερός σεισμός συγκλόνισε συθέμελα και εσκότισε
τον ουρανό της Κύπρου. Γιατί έπεσε ο πρωταγωνιστής της λευτεριάς και της
δικαιοσύνης, έπεσε στον αγώνα για την επικράτηση των ηθικών αρχών και των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων. […] Πίστευε και αγωνιζόταν για τα ανθρώπινα δικαιώματα
και έπεσε γι’ αυτά, κτυπημένος από την ασυνέπεια, την ανειλικρίνεια, την
υποκρισία των ισχυρών της γης. […] Πώς να χωρέση στην ψυχή μια τέτοια
καταιγίδα, όταν μισή η Πατρίδα βρίσκεται και ο αγωνιστής νεκρός; […] Μακάριε,
[…] οι χιλιάδες του αγαπημένου λαού σου, που κατακλύζουν σήμερα το χώρο τούτο
για να σε χαιρετίσουν για ύστατη φορά, […] είναι […] η πιο ζωντανή μαρτυρία του
μεγαλείου σου […]».
Ακολούθως, ο Προεδρεύων της Δημοκρατίας Σπύρος
Κυπριανού, στο πλαίσιο του δικού του επικήδειου, προέβαλε το χρέος του
Ελληνισμού έναντι του Εθνάρχη: «Ο Ελληνισμός ολόκληρος γονατίζει μπροστά […] στον Ηγέτη που έγινε ίνδαλμα
όλων των λαών της γης, που αγωνίζονται για την ελευθερία τους και τη
δικαιοσύνη. [….] Είναι όρκος μας να ακολουθήσουμε πιστά τα βήματά του, όλος ο
λαός, όλη η πολιτική ηγεσία, όλος ο Ελληνισμός και να συνεχίσουμε τον αγώνα
ανένδοτοι […] μέχρις ότου να δικαιωθή ο τόπος αυτός».
«Αδελφοί, οι μεγάλοι νεκροί δεν εκλείπουν.
Η παρουσία τους γίνεται στη μεταθανάτια πορεία τους μέσα στην ιστορία ακόμη πιο
έντονη. Κλαίμε διότι πέθανε ο Μακάριος. Και ξεχνάμε ότι ο Μακάριος ζει. Ζει
στην ψυχή όλων σας, στη θέλησή σας να πραγματοποιήσετε τη δική του θέληση.
Δεύτε, πονεμένοι αδελφοί, να λάβετε θάρρος, δύναμη και πίστη. Ο Μακάριος υπήρξε
η Κύπρος και η Κύπρος δεν πεθαίνει», τόνισε εμφαντικά ο Πρόεδρος της Ελληνικής
Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τσάτσος, στον δικό του αποχαιρετισμό.
Σήμερα, 48 χρόνια μετά την κοίμηση του
Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου Γ΄, πρώτου προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας η
πατρίδα μας εξακολουθεί να είναι ημισκλαβωμένη ενώ θεμελιώδη ανθρώπινα
δικαιώματα των Κυπρίων εξακολουθούν να παραβιάζονται. Υπό το βάρος αυτών των
δεδομένων, ηγεσία και λαός οφείλουμε, αντλώντας θάρρος, δύναμη και διδάγματα
από την αγωνιστική και φιλοπάτριδα πορεία του Εθνάρχη, να αγωνιστούμε ενωμένοι
για την απαλλαγή της Κύπρου από την τουρκική κατοχή και την ενίσχυση και
ανάδειξη της διεθνούς σημασίας της.
Ειδικά το Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, το
οποίο ο ίδιος ο Εθνάρχης εμπνεύστηκε, παραμένει προσηλωμένο στη διάσωση,
προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου, με σημεία
αναφοράς το αρχικό όραμα και τις σύγχρονες προκλήσεις.
Εικ. 1: Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄, 14 ημέρες πριν από την εκδημία του, ομιλεί στο συλλαλητήριο της 20ής Ιουλίου 1977, στη Λευκωσία.
Εικ. 2: Η νεκρική πομπή του Εθνάρχη Μακαρίου μπροστά από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου.
Εικ. 3: Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τσάτσος προ του σκηνώματος του Εθνάρχη Μακαρίου.
Εικ. 4: Ο τάφος του Εθνάρχη Μακαρίου την επομένη της ταφής του.
Στον πρώτο σύνδεσμο, ντοκιμαντέρ υπό τον τίτλο
«ΑΘΑΝΑΤΟΣ» για τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, με σκηνές από το λαϊκό
προσκύνημα της σορού, την εξόδιο ακολουθία και την ταφή. Συντελεστές: Άντρος
Ζεμπύλας και Ανδρέας Δυμιώτης:
https://www.digital-herodotus.eu/archive/video/items/1843/athanatos/
Στον δεύτερο σύνδεσμο, η προβολή της κηδεία του
Προέδρου Μακαρίου από το Associated Press: https://www.youtube.com/watch?v=vmL1dOlFay4&t=36s
Στον τρίτο σύνδεσμο, Κύπριοι αναχωρούν από την
Αθήνα για την Κύπρο, για να παραστούν στην κηδεία του Εθνάρχη Μακαρίου: https://archive.ert.gr/15592/
Πηγές:
Μιτσίδης, Ανδρέας (επιμ.), Άπαντα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄,
Εκκλησιαστικά – Κοινωνικά, τ. Α΄-Β΄, Λευκωσία 1997-1998.
Νεάρχου, Νέαρχος (επιμ.), Άπαντα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, τ. ΙΗ΄, Λευκωσία: Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου
Μακαρίου Γ΄, 2008.
Επίσημο περιοδικό της Εκκλησίας της Κύπρου Απόστολος Βαρνάβας, τχ. 8, Αύγουστος 1977.
Τύπος: Η Καθημερινή (1977), Η Σημερινή (1977), Ο Ανεξάρτητος (1977), Ο Φιλελεύθερος (1977) Χαραυγή (1977).
Ψηφιακό Αρχείο Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου
«Ψηφιακός Ηρόδοτος»: https://digital-herodotus.eu
Ψηφιακό Αρχείο Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης: https://archive.ert.gr
Ψηφιακό Αρχείο
Associated Press: http://www.aparchive.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου