Άγιος Άϊδαν, Επίσκοπος Λίντισφαρν (651) (31 Αυγούστου)

Σήμερα, 31 Αυγούστου, η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγίου Άϊδαν, επισκόπου του Λίντισφαρν. Ο Άγιος Άϊδαν γεννήθηκε στην Ιρλανδία και υπήρξε μοναχός της Ιόνας, της μονής που είχε ιδρύσει ο Άγιος Κολουμβάνος. Το 635, μετά από πρόσκληση του βασιλιά Οσβάλδου της Νορθουμβρίας, ανέλαβε την ιεραποστολή για τον εκχριστιανισμό των Αγγλοσαξόνων και ίδρυσε το περίφημο μοναστήρι στη νήσο Λίντισφαρν, που έγινε κέντρο ιεραποστολής και παιδείας.

Ο Άγιος ξεχώρισε για την ταπεινότητά του, τη λιτή ζωή, την προσευχή και τη φιλανθρωπία του. Ό,τι λάμβανε σε δώρα το μοίραζε στους φτωχούς, ενώ συνήθιζε να ταξιδεύει με τα πόδια σε όλη τη Νορθουμβρία, κηρύττοντας και στηρίζοντας το ποίμνιο. Η φιλία του με τον βασιλιά Οσβάλδο υπήρξε καρπός θείας συνεργασίας για τον φωτισμό του λαού. Χαρακτηριστικό περιστατικό αναφέρει ότι, όταν ο βασιλιάς μοίρασε ακόμη και τα ασημένια του σκεύη στους φτωχούς, ο Άγιος Άϊδαν τον ευλόγησε, προφητεύοντας πως το χέρι του θα μείνει άφθαρτο — όπως και έγινε.

Ο Άγιος Άϊδαν εκπροσωπούσε την κελτική χριστιανική παράδοση, η οποία είχε αναπτυχθεί στην Ιρλανδία και στη Σκωτία. Η παράδοση αυτή:

είχε στο κέντρο της τον μοναχισμό και την άσκηση,

έδινε ιδιαίτερη έμφαση στη φιλανθρωπία, τη λιτότητα και τη μετάνοια,

διατηρούσε παλαιότερους τρόπους υπολογισμού του Πάσχα και διαφορετικό κούρεμα των μοναχών. Οι Κέλτες μοναχοί ξύριζαν το μπροστινό μέρος του κεφαλιού, αφήνοντας μαλλιά πίσω, ενώ στη Ρώμη ακολουθούσαν το στρογγυλό κούρεμα (κορώνα ή στεφάνη). Μπορεί να φαίνεται δευτερεύον, αλλά τότε θεωρούνταν ένδειξη εκκλησιαστικής ταυτότητας.

Αντίθετα, η Ρωμαϊκή Εκκλησία: τόνιζε την ενότητα μεταξύ όλων των Εκκλησιών της Δύσης, είχε πιο κεντρική διοίκηση με τον επίσκοπο Ρώμης σε ηγετικό ρόλο, ακολουθούσε πιο πρόσφατους και ακριβείς υπολογισμούς για την ημερομηνία του Πάσχα, σύμφωνα με το πνεύμα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου (Νίκαια, 325).

Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος στη Νίκαια (325) είχε αποφασίσει ότι το Πάσχα θα εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία, ώστε να υπάρχει ενιαίος εορτασμός σε όλη την Εκκλησία.

Ωστόσο, οι Κέλτες συνέχισαν να χρησιμοποιούν έναν παλαιότερο 84ετή κύκλο υπολογισμού, ο οποίος μερικές φορές οδηγούσε σε διαφορετική ημερομηνία από εκείνη που ακολουθούσε η Ρώμη. Έτσι, σε μια περιοχή μπορούσε να συμβεί οι Ρωμαίοι χριστιανοί να εόρταζαν ήδη το Πάσχα, ενώ οι Κέλτες να βρίσκονταν ακόμη στη Σαρακοστή. Αυτό προκαλούσε μεγάλη σύγχυση και φανέρωνε την ανάγκη μιας κοινής πρακτικής.

Το ζήτημα εξετάσθηκε στη Σύνοδο του Whitby το 664. Εκεί οι τοπικοί ηγέτες και κληρικοί έπρεπε να αποφασίσουν αν η Εκκλησία της Αγγλίας θα ακολουθήσει την κελτική ή τη ρωμαϊκή παράδοση.

Οι υποστηρικτές της Κελτικής παράδοσης επικαλούνταν την αγιότητα των προγόνων τους, όπως ο Άγιος Κολουμβάνος και ο Άγιος Άϊδαν. Οι υποστηρικτές της Ρώμης τόνιζαν ότι ακολουθούν την παράδοση της Οικουμενικής Συνόδου και την εξουσία του Αποστόλου Πέτρου.

Ο βασιλιάς Όσουι, που προήδρευσε της Συνόδου, αποφάσισε υπέρ της Ρώμης, λέγοντας ότι δεν ήθελε να βρεθεί αντίθετος με τον Απόστολο Πέτρο στην πύλη του Παραδείσου. Έτσι, η Εκκλησία της Αγγλίας υιοθέτησε πλήρως τη ρωμαϊκή παράδοση για τον εορτασμό του Πάσχα και τα υπόλοιπα έθιμα.

Ο διάδοχος του Άϊδαν, Άγιος Κολμάν, μη μπορώντας να αποδεχθεί την απόφαση, αποσύρθηκε στην Ιόνα, παίρνοντας μαζί του και τα λείψανα του Αγίου Άϊδαν.

Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος