Μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών Αμφιλοχίου Επισκόπου Ικονίου (23 Νοεμβρίου) - Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης

Ούτος ο Άγιος, αφ’ ου επέρασε κάθε βαθμόν εκκλησιαστικόν, και έλαμψε με άσκησιν και θείαν γνώσιν, επροχειρίσθη Επίσκοπος Ικονίου με την ψήφον του Θεού και του κοινού λαού, κατά τους χρόνους Ουαλεντινιανού και Ουάλεντος. Έφθασε δε και έως εις τους χρόνους του Μεγάλου Κωνσταντίνου και των υιών αυτού εν έτει τοδ’ [374]. Διδάσκαλος λοιπόν της ορθοδόξου πίστεως γενόμενος, γενναίος αντιστάθη ο αοίδιμος κατά της αιρέσεως του Αρείου και Μακεδονίου και Ευνομίου. Και εκ της αιτίας ταύτης, πολλούς διωγμούς και θλίψεις από τους ασεβείς υπέμεινεν. Ούτος έγινε και συναγωνιστής των εκατόν πεντήκοντα Πατέρων, των εν τη Δευτέρα Οικουμενική Συνόδω συναθροισθέντων κατά Μακεδονίου του Πνευματομάχου, εις εξ αυτών υπάρχων, εν έτει τπα’ [381]. Αφ’ ου δε ο Μέγας Θεοδόσιος παρέδωκε την εξουσίαν των δυτικών μερών της Ευρώπης εις τον νέον Ουαλεντινιανόν, και καταστρέψας τον τύραννον Μάξιμον, επανεγύρισεν εις την Κωνσταντινούπολιν, τότε ο μέγας ούτος Αμφιλόχιος, εισελθών εις τον βασιλέα παρεκάλει αυτόν να διώξη τους Αρειανούς. Επειδή δε αυτός παρητείτο από τούτο, τούτου χάριν ευρήκε μίαν μηχανήν ο θαυμαστός ούτος Πατήρ, δια μέσου της οποίας εδυνήθη να καταπείση τον βασιλέα.

Πηγαίνωντας γαρ εις τα βασίλεια, τον μεν Θεοδόσιον ως βασιλέα, εχαιρέτισε, τον δε υιόν του Αρκάδιον, τον τότε νεωστί χειροτονηθέντα βασιλέα, με κατώτερον τρόπον εχαιρέτισεν. Όθεν ο Θεοδόσιος οργισθείς δια τούτο, ωνόμαζεν εδικήν του ατιμίαν την ατιμίαν του υιού του. Τότε ο Άγιος σοφώτατα φανερόνοι το δράμα και λέγει. Βλέπεις ω βασιλεύ, πως δεν υποφέρεις την ατιμίαν του υιού σου, αλλά οργίζεσαι; Πίστευε λοιπόν, ότι και ο Θεός και Πατήρ, παρομοίως αποστρέφεται και μισεί εκείνους, οπού βλασφημούν εις τον Υιόν του, και λέγουσιν, ότι αυτός είναι κατώτερος του Πατρός. Τότε νοήσας το πράγμα ο βασιλεύς, έγραψε παρευθύς νόμον να διώκωνται οι αιρετικοί μακράν από τους Ορθοδόξους. Ούτος λοιπόν ο αοίδιμος Αμφιλόχιος, εις πολλούς χρόνους ποιμάνας το ποίμνιον του Χριστού, και συντάξας λόγους ορθοδόξους και φθάσας εις βαθύ γήρας, ανεπαύθη εν ειρήνη.

Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης