Εκπαιδευτικό πρόγραμμα "Μιλώντας στα παιδιά για τον πολιούχο της πόλης και τον ναό του" - Γιώργος Μαρκάκης

"Μιλώντας στα παιδιά για τον πολιούχο της πόλης και τον ναό του"

Γιώργος Μαρκάκης

(Εισήγηση στην εκδήλωση "Μιλώντας στα παιδιά για τον πολιούχο της πόλης και τον ναό του" που συνδιοργάνωσαν η Ι.Μ. Πατρών, η ΓΕΧΑ Πατρών και οι Εκδόσεις Έαρ, στις 3 Νοεμβρίου 2025, στην Χριστιανική Εστία Πατρών)

Σεβασμιώτατε,

Θεοφιλέστατε,
σεβαστοί πατέρες,
κύριε περιφερειακέ διευθυντά Αβάθμιας και Ββάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδος
κυρία Περιφερειακή Επόπτρια Ποιότητας Εκπαίδευσης
κυρία Επόπτρια Ποιότητας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης

κ. Σύμβουλοι,
κ. Πρόεδρε της ΓΕΧΑ Πατρών,
κ. Πρόεδρε της Χριστιανικής Εστίας Πατρών,
κ. συνάδελφοι

Κυρίες και κύριοι,

το σχολείο κάθε εποχής είναι θεσμός που οφείλει να μεταδίδει στη νέα γενιά την επιστημονική γνώση, το χρηστό ήθος  αλλά και τις δεξιότητες που απαιτούνται για τον βίο του μαθητή στην κοινωνία του αύριο. Οφείλει για το λόγο αυτό να μετασχηματίζει τη γνώση και την εμπειρία μιας κοινωνίας σε μορφή εύληπτη για τους μαθητές, τους πολίτες του αύριο. Και ταυτοχρόνως οφείλει να μετασχηματίζεται και το ίδιο έτσι ώστε να υπηρετεί το ρόλο αυτό με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Έτσι  επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα της ύπαρξής του, αυξάνει την κοινωνική αποδοχή του και με τον τρόπο αυτό καθίσταται συνεχώς αν όχι επιδραστικότερο τουλάχιστον τόσο επιδραστικό όσο και στο παρελθόν.

Αγαπητοί συνάδελφοι δεν είναι πολλά τα χρόνια που φωτισμένοι δάσκαλοι συμπληρώνοντας το απλό συνηθισμένο μάθημα στην τάξη

·       με φτωχά τεχνικά μέσα (μια φωτογραφική μηχανή, μια μακέτα, έναν παλιό εκτυπωτή ή ακόμα παλιότερα έναν πολύγραφο, κλπ)

·       με δυσκολίες εύρεσης χρόνου μέσα σε ένα αυστηρά οριζόμενο και κατακερματισμένο σε σχέση με την ολότητα της επιστήμης curiculum

·       με έλλειψη πρόσβασης σε έναν πλούτο πηγών που σήμερα είναι αυτονόητα στη διάθεσή τους και μάλιστα δωρεάν

·       με χρήση ίδιων χρηματικών πόρων αλλά

·       με όραμα και διαίσθηση ότι προχωρούν στο σωστό δρόμο

ξεκίνησαν τις πρώτες εκείνες παιδαγωγικές επισκέψεις χωρίς να γνωρίζουν ότι γίνονται πρωτοπόροι σε μια σειρά από μοντέρνους όρους όπως διαθεματικότητα, εποπτικότητα, άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία κλπ. Οι ίδιοι ένιωθαν ότι έκαναν απλώς «μάθημα» αν και είμαι σίγουρος πώς τα πλατιά χαμόγελα των μαθητών τους επιβεβαίωναν κάθε στιγμή την ορθότητα της επιλογής τους.

Ήταν τέτοιοι δάσκαλοι που αξιοποίησαν στην πόλη μας την πατροπαράδοτη επίσκεψη κάθε Νοέμβριο των μαθητών στον Ναό του Αγίου Ανδρέου για να προσκυνήσουν την Αγία Κάρα προκειμένου όχι απλώς να προσέλθουν, να προσκυνήσουν και να απέλθουν αλλά να χρησιμοποιήσουν την επίσκεψη για να κάνουν μάθημα. Να διδάξουν στους μαθητές τους νέους όρους όπως πχ τι είναι σολέας και τι άμβωνας, να μυήσουν στην ερμηνεία παραστάσεων, να αφηγηθούν περιστατικά, να εμπνεύσουν -εν τέλει μέσα από μια στάση κι ένα ήθος. Και τέλος όχι λιγότερο σημαντικό να αφήσουν ορθάνοιχτες πόρτες ερωτημάτων για περαιτέρω διερεύνηση στέλνοντας τους μαθητές τους να ξεκινήσουν τις πρώτες τους ερευνητικές δουλειές.

Τις προσπάθειες εκείνες μεμονωμένων συναδέλφων ή άτυπων, μικρών δικτύων από ανθρώπους με τις ίδιες αναζητήσεις ήρθαν στη συνέχεια να υποστηρίξουν τα πρώτα καινοτόμα προγράμματα της εκπαίδευσης όπως Πολιτιστικά και Περιβαλλοντικά προγράμματα, προγράμματα Αγωγής Υγείας. Πέρα από την υποστήριξη σε επίπεδο οργάνωσης, έδιναν πρόσβαση σε πόρους (υλικούς ή γνωστικούς) και επίσης -διόλου αμελητέο- σε ειδικούς όπως οι μουσειοπαιδαγωγοί που μπόλιαζαν με τη δική τους ειδική γνώση το δάσκαλο της τάξης. Του έδιναν παραδείγματα και προσεγγίσεις, ετοίμαζαν μόνοι τους ή μαζί του μουσειοπαιδαγωγικό υλικό κυρίως όμως τον έβαζαν στη λογική να ερευνήσει, να τολμήσει, να εντάξει. Σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα τόσο αφόρητα κεντρικό αυτό αποτελούσε έστω και κεντρικό  μια μικρή επανάσταση.

Στην φάση εκείνη δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά οργανωμένα προγράμματα επίσκεψης στο ναό του Αγίου Ανδρέα. Επιτρέψτε μου εδώ να παρατηρήσω ότι ο Ναός του Αγίου Ανδρέου ή για την ακρίβεια το   μνημειακό συγκρότημα των δύο ναών, παλαιού και νέου καθώς και η κρύπτη του αγιάσματος, προσφέρουν τη δυνατότητα να τα χρησιμοποιήσει κανείς ως αφορμή μαθήματος με πολλαπλές προσεγγίσεις:

1.     Ως επίσκεψη σε έναν ορθόδοξο χριστιανικό ναό,

2.     Ως επίσκεψη σε ένα μνημείο

3.     Τέλος, ως τοπόσημο, ως τόπο  συνδεδεμένο με ένα τόσο σημαντικό για την παγκόσμια ιστορία πρόσωπο -έναν από τους 12 μαθητές του Χριστού 

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που ενώ το πρώτο πρόγραμμα επίσκεψης που δημιουργήσαμε πριν χρόνια για το ναό -και το οποίο ίσως κάποιοι από εσάς είχατε παρακολουθήσει- με επιτόπια ζωντανή ξενάγηση και έτοιμες γραπτές ή παιγνιώδεις δραστηριότητες για τους μαθητές των δύο τελευταίων τάξεων του Δημοτικού επικεντρωνόταν στον Άγιο Ανδρέα ως έναν χριστιανικό ναό, το πρόγραμμα που παρουσιάζουμε σήμερα έχει ως πόλο τον ίδιο τον Άγιο, το βίο και την πολιτεία του. Θα πούμε περισσότερα γι αυτό σε λίγο.

Φτάνουμε στο σχολείο του 2025, το σχολείο του σήμερα. Οι μεμονωμένες «επαναστάσεις» των καινοτόμων προγραμμάτων της προηγούμενης εικοσαετίας μετά την σε εύρος και έκταση έκρηξή τους διαπερνούν πια ολόκληρο το αναλυτικό πρόγραμμα εντάσσοντας όρους όπως διαθεματικότητα, συμπερίληψη κλπ στο  καθημερινό λεξιλόγιο του εκπαιδευτικού κάποτε και ως -επιτρέψτε μου το προσωπικό σχόλιο- αφόρητο κλισέ.

Η αλλαγή αυτή, που αποτελεί πλέον συνθήκη εκ των ων ουκ άνευ στο σημερινό σχολείο και που μέχρι να εγκατασταθεί ως αυτοματισμός ταλαιπωρεί με την πολυπλοκότητά της συναδέλφους εκπαιδευτικούς και δύσμοιρους διευθυντές μένει να κριθεί σε μερικά χρόνια αν αποτέλεσε βήμα προόδου ή προοδευτικής οπισθοδρόμησης. Η κριτική απέναντί της είναι υπαρκτή και όχι οπωσδήποτε συντηρητικής εκπόρευσης. Όποια πάντως κι αν είναι και παρόλο που  επιβάλλεται η επιστημονική της διερεύνηση και μάλιστα εμπειρική αποτελεί ούτως ή άλλως νόμο και ως νόμος οφείλει να εφαρμοστεί. Επιπλέον  επειδή το όποιο σύστημα μπορεί να κρίνεται και να βελτιώνεται στην ζωή ωστόσο κάθε μαθητή αποτελεί τη μία και μοναδική φορά που θα το ζήσει οφείλει να προσφέρει τα μέγιστα δυνατά οφέλη σε αυτόν.

Αν το σχολείο αλλάζει κάθε στιγμή αυτή δεν είναι η μόνη αλλαγή. Ταυτοχρόνως μια άλλη έκρηξη μετασχηματίζει το σχολειό. Η τεχνολογική έκρηξη, που με τη μορφή ενός smartphone δίνει στα χέρια του κάθε εκπαιδευτικού για ένα -τηρουμένων των αναλογιών- ευτελές ποσό μια κάμερα, ένα κασετόφωνο, έναν επεξεργαστή φωτογραφιών και γιατί όχι ένα τηλεοπτικό σταθμό! Ποτέ πριν ένας δάσκαλος δεν είχε στα χέρια του τόσα πολλά εργαλεία οπτικοποίησης, παρουσίασης και προβολής των ιδεών του.

Η αλλαγή αυτή οδήγησε στην έκρηξη παραγωγής «περιεχομένου». Υπολογίζεται ότι κάθε λεπτό παράγεται και ανεβαίνει μόνο στο Youtube 500 ώρες βίντεο. Η τρομακτική αυτή έκρηξη καθιστά την εύρεση του κατάλληλου υλικού έργο σισύφειο που όλο και συχνότερα αναλαμβάνουν για χάρη μας οι αλγόριθμοι των μηχανών αναζήτησης με προφανή θετικά αλλά και σαφώς αρνητικά αποτελέσματα.

Μέσα σ αυτόν τον κυκεώνα οι συνάδελφοι που βρίσκονται όπως και ο ομιλών στη δύση της καριέρας τους την οποία ξεκίνησαν πριν 35 περίπου χρόνια παλεύοντας να οπτικοποιήσουν την διδασκαλία τους και μ  αυτό  το «εποπτικό υλικό» να διδάξουν τους μαθητές τους βρίσκονται σήμερα (ακόμα κι αν έχουν κρατηθεί στην τεχνολογική πρωτοπορία με προσωπικό αγώνα και κόστος) αντιμέτωποι με τη γενιά των μαθητών του Tik Tok και τις βεβαιότητες των διαδόσεων των influencers.

Όπως είναι σε όλους ήδη γνωστό μια καινοτομία του εκπαιδευτικού μας προγράμματος με αποτελεί η υιοθέτηση δράσεων τοπικής ιστορίας και γεωγραφίας. Σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο με τις δράσεις αυτές στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο οι μαθητές/τριες επιδιώκεται να:

·       Εντοπίζουν, επιλέγουν, αξιολογούν και αξιοποιούν τις κατάλληλες πηγές πληροφόρησης τοπικής ιστορίας και τοπικής γεωγραφίας.

·       Ερευνούν την τοπική ιστορία και τοπική γεωγραφία διατυπώνοντας υποθέσεις εργασίας με σκοπό την υλοποίηση δράσεων.

·       Νοηματοδοτούν το ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον, ώστε να κατανοήσουν τον περιβάλλοντα φυσικό και κοινωνικό χώρο και να εντάσσονται δημιουργικά σε αυτόν.

·       Παρατηρούν, περιγράφουν, συγκρίνουν και εξηγούν τους λόγους για τους οποίους το ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον έχει αποκτήσει την παρούσα μορφή του στον συγκεκριμένο χώρο και χρόνο.

·       Συμμετέχουν δημιουργικά σε δράσεις διατήρησης της πολιτισμικής φυσιογνωμίας του τόπου τους.

Ήταν λοιπόν η κατάλληλη ευκαιρία μέσα στο πλαίσιο του κύκλου των εκδηλώσεων των Πρωτοκλητείων που κάθε χρόνο οργανώνει η Ιερά Μητρόπολη Πατρών να απευθυνθούμε στους εκπαιδευτικούς Νηπιαγωγείου, Δημοτικού και Γυμνασίου της πόλεώς μας ώστε:

1.     Να τους επισημάνουμε τη δυνατότητα να ασχοληθούν με τον τοπικό Άγιο και το Ναό στον τόπο του μαρτυρίου του εντάσσοντας το σχετικό πρόγραμμα στις δράσεις τοπικής ιστορίας και γεωγραφίας.

2.     Να τους παραδώσουμε προς χρήση (αλλά και προς βελτίωση) έτοιμο τον πυρήνα ενός προγράμματος επίσκεψης με τους μαθητές τους. Λέω «πυρήνα» καθώς, όπως ήδη αναφέραμε, η λογική των δράσεων προϋποθέτει εκ παραλλήλου την ενεργοποίηση των ίδιων των μαθητών στο σχεδιασμό και την υλοποίηση μέρους της όλης δράσης με βάση τις ικανότητές τους και την εξέλιξη των ικανοτήτων αυτών όπως περιγράφεται στο απόσπασμα της εγκυκλίου που ήδη μνημόνευσα. Παράλληλα συμπεριλαμβάνει και άλλα βήματα όπως η αξιολόγηση του προγράμματος, η διάχυση  κλπ τα οποία δεν υπάρχουν ακόμα στον πυρήνα αυτό.

3.     Να περιγράψουμε και άλλα σχέδια δράσης που μπορούν να ετοιμαστούν σε σχέση με το μνημείο.

4.     Ενδιαφέρον σε σχέση με το πρόγραμμα που θα παρουσιάσουμε αποτελεί η δυνατότητά του και για άλλη χρήση. Όπως θα δείτε από το σχεδιασμό του ο βασικός αφηγηματικός του πυρήνας θα μπορούσε να αποτελέσει  μια μονιμότερη λύση ηλεκτρονικής επιτόπιας ξενάγησης για τον επισκέπτη-μαθητή είτε πατρινό είτε τουρίστα (και γιατί όχι τον μέσο ενήλικο) ο οποίος θα μπορεί χρησιμοποιώντας το κινητό του τηλέφωνο ή το κινητό τηλέφωνο του γονιού του να ξεναγηθεί στον Ναό του Πολιούχου. Η τεχνολογία εδώ αποδεικνύεται ένας πραγματικός σύμμαχος απελευθερώνοντάς μας από την απόκτηση ακριβού επιτόπιου τεχνολογικού εξοπλισμού. Δεν είναι μάλιστα καθόλου δύσκολο να προχωρήσει και η μετάφραση του υλικού σε άλλες γλώσσες καλύπτοντας ανάγκες και των χιλιάδων αλλοδαπών επισκεπτών του ναού.

5.     Τέλος, η αποψινή εκδήλωση, μέσα από μια συνέργια των φορέων της εκπαίδευσης και της τοπικής εκκλησίας, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα δίκτυο εκπαιδευτικών και άλλων ειδικών για την προετοιμασία και άλλου τέτοιου υλικού είτε καλύπτοντας επιπλέον πλευρές του συγκεκριμένου μνημείου είτε άλλα μνημεία-τοπόσημα της Πάτρας, είτε και ιστορικές περιόδους όπως περίοδος της Ελληνικής Επαναστάσεως στην Πάτρα, περίοδος για την οποία η τοπική εκκλησία και μάλιστα προσωπικά ο ιεράρχης μας έχουν επιδείξει εξαιρετικό ενδιαφέρον και πρωτοβουλίες.

Ας στρέψουμε τώρα την προσοχή μας στα χαρακτηριστικά του Ναού που ακροθιγώς ανέφερα νωρίτερα  για να συζητήσουμε τις συντεταγμένες δημιουργίας ενός δικού σας προγράμματος για το Ναό του Αγίου Ανδρέου. Όπως είπαμε ο ναός μπορεί να αξιοποιηθεί:

1.         Ως ορθόδοξος χριστιανικός ναός, δίνοντας τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να διδάξει τα περί του ναού: Τα μέρη του, τα χαρακτηριστικά του κινητά και ακίνητα στοιχεία, την αγιογραφία του, τις αγιογραφικές ζώνες κλπ

2.         Ως μνημείο με όλα τα χαρακτηριστικά που έχει αυτό: Μέγεθος, ειδική μελέτη, ποικιλία και πλούτο υλικών στοιχεία που χαρακτηρίζονται ως μνημειακά. Η ιστορική διαδρομή της μελέτης και κατασκευής του, οι μεταμορφώσεις του, η καταγραφή των επιδράσεων στον τύπο κλπ μπορούν άνετα να αποτελέσουν περιεχόμενο όχι απλώς μιας διδακτικής επίσκεψης αλλά ενός πολύμηνου πρότζεκτ για παιδιά των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου και μάλιστα διαθεματικά αφού πέρα από το αυτονόητο μάθημα των Θρησκευτικών μπορούν να ενσωματωθούν  στο μάθημα της ιστορίας και στο μάθημα των καλλιτεχνικών αλλά και στο μάθημα της Τεχνολογίας. (Συνειδητά παραλείπω τραβηγμένες κατά τη γνώμη μου προσεγγίσεις όπου όλα σχεδόν τα επιμέρους μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος στριμώχνονται στους σχεδιασμούς των προσεγγίσεων. Τέτοιου είδους τεχνητές συγκολλήσεις μάλλον αποδυναμώνουν παρά δυναμώνουν το αποτέλεσμα. Δεν χρειάζεται κανείς να διδάξει μαθηματικά ή γεωμετρία μέσα από το ναό. Εκτός αν προκύψει ως ζωντανή ανάγκη στην διάρκεια του προγράμματος)

3.         Τέλος, ως τόπος συνδεδεμένος με ένα τόσο σημαντικό για την παγκόσμια ιστορία πρόσωπο -έναν από τους 12 μαθητές του Χριστού-  δίνει τη δυνατότητα να ασχοληθεί κανείς με το πρόσωπο αυτό, την ιστορική του πορεία και την καθοριστική του επίδραση στον τόπο, τόσο πριν όσο και μετά τη θυσία του. Ταυτοχρόνως δε με χάρη στον πλούσιο εικονογραφικό διάκοσμο τον σχετικό με τη ζωή του Αγίου  μπορεί κανείς στο μεν Δημοτικό σχολείο να έχει μια έτοιμη εικονογράφηση της διήγησής του στο δε Γυμνάσιο να επικεντρωθεί  στη σχετική μελέτη της εκκλησιαστικής τέχνης και της τέχνης γενικώς παρουσιάζοντας αφηγηματικές τεχνικές δανεισμούς και αλληλεπιδράσεις καλλιτεχνών «σημεία» εικαστικής γλώσσας κλπ.

Το πρόγραμμα και ο σχεδιασμός του

Δεν θα παραπέμψω αυτή τη στιγμή σε βιβλιογραφικές πηγές για το βίο του Αγίου αφού περιέχονται και παρουσιάστηκαν στο πρώτο μέρος της παρουσίασης από την εκλεκτή κα Βοϊνέσκου. Θα υπάρχουν επίσης αναλυτικότατα στον ηλεκτρονικό φάκελο που θα μπορείτε να κατεβάσετε καθένας οποιαδήποτε στιγμή. Επιτρέψτε μου να κάνω εδώ δύο ειδικές αναφορές

1.     Το βιβλιαράκι των εκδόσεων Έαρ υπηρετεί θαυμάσια ως πρώτο ανάγνωσμα έστω και με «δάνειο» αναγνώστη το δάσκαλο ή το γονιό την ηλικία 4 έως 9 ετών και είμαστε ευγνώμονες για την έκδοσή του. Το συγκεκριμένο βιβλίο μπορεί ωστόσο να αξιοποιηθεί και σε μεγαλύτερες ηλικίες με δύο τρόπους:

- Ως σημείο εκκίνησης για τους μαθητές των μεγαλυτέρων τάξεων που θα τους επιτρέψει να χτίσουν έναν αρχικό νοητικό καμβά, μια ιστοριογραμμή του βίου του Αγίου

- Ως ανάγνωσμα για μεγαλύτερο παιδιά με αναγνωστικές ή άλλες μαθησιακές δυσκολίες στο πλαίσιο της συμπερίληψης.  

Με την ευκαιρία αυτή να πω ότι πρώτον η άκρως φιλική τιμή του επιτρέπει και στο μαθητή να το αποκτήσει αλλά και στις σχολικές βιβλιοθήκες να το εντάξουν στον κατάλογό τους. Και δεύτερον ότι αναμένουμε από τις εκδόσεις, και ως δάσκαλοι αλλά και  ως τοπική κοινωνία, να προχωρήσουν στην έκδοση ενός εκτενέστερου παιδικού αναγνώσματος για τον Άγιο προς χρήση από μεγαλύτερους μαθητές.

Δεύτερη ξεχωριστή αναφορά αξίζει στην εξαιρετική όπως διαμορφώνεται ιστοσελίδα του Ναού του Αγίου Ανδρέου. Με εξαιρετική δομή, πλούσιο υλικό και φωτογραφική τεκμηρίωση και εξαιρετική αισθητική παρέχει μια πολύ καλά δομημένη παρουσίαση του βίου του Αγίου αλλά και του Ναού. Αξίζουν πολλά συγχαρητήρια τόσο στην Ιερά Μητρόπολη και στον Μητροπολίτη μας προσωπικά, όσο και στον προϊστάμενο του Ι.Ν Πρωτοσύγκελλο Αρχιμ. π. Αρτέμιο Αργυρόπουλο. Με βάση τις δύο αυτές πηγές καθώς και τις υπόλοιπες που υπάρχουν στη βιβλιογραφία ο εκπαιδευτικός μπορεί στο σχολείο να προετοιμάσει τα βασικά στοιχεία της επισκέψεως των μαθητών του στον Ιερό ναό. Η παρουσίασή τους στο διαδραστικό πίνακα, η μεγαλόφωνη ανάγνωση του ή των κειμένων, η ανάθεση εύρεσης στοιχείων από τους μαθητές, είτε στο μάθημα των Θρησκευτικών ή Ιστορίας είτε στο πρόγραμμα Ενεργού Πολίτη, είτε στη σχολική τάξη είτε στο Εργαστήριο Υπολογιστών μπορούν να λειτουργήσουν ως πρώτη φάση του Προγράμματος στο σχολείο

Το κυρίως μέρος ξεκινά με την άφιξη των μαθητών στο Ναό περιλαμβάνει το χωρισμό των μαθητών σε τέσσερις ομάδες οι οποίες ανά δύο με ένα εκπαιδευτικό (σύνολο 2 εκπαιδευτικοί) θα ξεκινήσουν την ψηφιακή τους περιήγηση στο Ναό με εργαλεία το κινητό του δασκάλου και ένα φορητό ηχείο bluetooth. Ελπίζουμε να βρεθεί τρόπος να υπάρχουν μόνιμα δύο τρία τέτοια ηχεία στο χώρο του ναού (αφού και το κόστος τους είναι αμελητέο)  ώστε να χρησιμοποιούνται κάθε φορά από τα επισκεπτόμενα τμήματα.

Ενδεικτικά παραδείγματα με QRcode 

Σε κάθε στάση της ψηφιακής αφήγησης ο εκπαιδευτικός σκανάρει τον τοποθετημένο από πριν από τον ίδιο κώδικα και οι μαθητές ακούνε την ψηφιακή αφήγηση

Οι δύο υποομάδες μία με κάθε εκπαιδευτικό εκκινούν από διαφορετικά σημεία και ακολουθούν την ίδια διαδρομή απλά με διαφορά φάσεως.

Με τη λήξη της ακουστικής ψηφιακής αφήγησης οι μαθητές χωρίζονται στις 4  ομάδες  τους η καθεμία σε συγκεκριμένο σημείο του ναού και με τεχνικές ομαδοσυνεργατικής μεθόδου (κατανομή ρόλων κλπ) προχωρούν στην απάντηση του μοναδικού διαφορετικού φύλλου εργασίας που έχει κάθε ομάδα.

Με τη λήξη της διαδικασίας οι ομάδες -αναλόγως του υπάρχοντος χρόνου-

είτε προχωρούν στην επόμενη στάση επιλύοντας τα φύλλα εργασίας μιας άλλης ομάδας

είτε επανέρχονται σε ολομέλεια και κάνουν αποτίμηση βαθμολόγηση των φύλλων εργασίας.

Με την λήξη της διαδικασίας επισκέπτονται τον Παλαιό Ναό. Ο δάσκαλος τους παρακινεί να εντοπίσουν σημεία για τα οποία μπορούν τα ίδια να ετοιμάσουν ψηφιακή αφήγηση. Φωτογραφίζονται τα σημεία (ή χρησιμοποιώντας τις υπάρχουσες εξαιρετικές φωτογραφίες στην ιστοσελίδα του Ναού).

Με την επιστροφή στο σχολείο ετοιμάζονται από τους μαθητές τα κείμενα, ηχογραφούνται, με τη βοήθεια του δασκάλου ΤΠΕ ετοιμάζονται τα QR Code και ανεβαίνουν στην ιστοσελίδα του σχολείου. Στέλνεται ένα λινκ σε διεύθυνση που θα δοθεί προκειμένου να δοθεί βραβείο ή διάκριση στα καλύτερα.

Όλα όσα αναφέραμε αποτελούν ανοιχτές ιδέες για περαιτέρω παραγωγή υλικού και ενασχόληση των μαθητών τόσο με το μνημείο όσο και κυρίως με τον Άγιο.

Διότι αγαπητοί συνάδελφοι εκείνο από το οποίο πάσχει σήμερα η κοινωνία μας και αντίστοιχα τα σχολειά μας είναι πρότυπα ζωής. Πρότυπα τα οποία να μη μένουν κολλημένα στα βάθρα των αδριάντων τους, ούτε στις τοιχογραφίες των αγιογραφιών τους. Τέλος να μη γίνονται ούτε καν αντικείμενα γνώσης, λαογραφίας ή αισθητικής απόλαυσης. Αλλά οδοδείκτες ζωής. Άνθρωποι που θα μπορούσαν να ζουν δίπλα μας και να αλλάζουν με τον τρόπο τους τη ζωή μας και τη ζωή όλων. Κι ο Άγιός μας  ήταν ένας τέτοιος άνθρωπος. Ένας άνθρωπος που άγνωστος μεταξύ αγνώστων έφτασε στην τότε μακρινή γι αυτόν ρωμαϊκή πόλη μας και γεμάτος μόνο από το Πνεύμα της Αληθείας με όπλο το ύψιστο όπλο κάθε πολεμιστή τη θυσία, με τρόπο ήσυχο σαν τον σπόρο που μεγαλώνει αθόρυβα μέσα στο χώμα, χωρίς στρατό, χωρίς χρήματα, χωρίς κοινωνικά δίκτυα και ΜΜΕ την άλλαξε. Και την κράτησε δική του μπαίνοντας σα σπόρος αληθινός στο χώμα της.

Για να κατεβάσετε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα στον υπολογιστή σας κάνετε ΕΔΩ πάνω στην εικόνα και μετά επιλέγετε την καρτέλα Εκπαιδευτικές δραστηριότητες.

Παρακολουθείστε την ομιλία εδώ (από το 1:10 και μετά)

ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΕΙΑ 2025 - ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΟΥΧΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΝΑΟ ΤΟΥ - ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΣΤΙΑ ΠΑΤΡΩΝ