Είναι εύκολο να μάθει κανείς τα καντονέζικα.

Όταν κάποιοι πληροφορούνται σε ποιό μέρος κατοικώ, με ρωτούν αν είναι εύκολο να μάθει κανείς τα καντονέζικα. Και κάθε φορά χαμογελώ, γιατί η απάντηση εξαρτάται: αν έχεις φωτογραφική μνήμη, καλό μουσικό αυτί, και… γερά νεύρα, τότε ίσως!

Τα καντονέζικα έχουν έξι έως εννέα διαφορετικούς τόνους. Αν αλλάξεις τον τόνο ενός συλλαβικού ήχου, αλλάζει τελείως και η σημασία της λέξης. Και εδώ αρχίζει το γλέντι…

Για να καταλάβετε πόσο «απλό» είναι, ας πάρουμε το πιο στοιχειώδες παράδειγμα — την ίδια την ονομασία του Χονγκ Κονγκ.

Στα καντονέζικα λέγεται Heung¹ Góng² (香港), που σημαίνει κυριολεκτικά Αρωματικό Λιμάνι. Ωραία ως εδώ. Μόνο που, αν δεν προσέξεις τους τόνους, μπορεί να πεις κάτι τελείως διαφορετικό!

Αν αντί για Heung¹ (香) πεις κατά λάθος Heung³ (向), τότε μπορεί να λες «Προς Λιμάνι», σαν να δίνεις οδηγίες σε ταξιδιώτες. Και αν αλλάξεις κι άλλο τόνο και βγει Heung² (响), τότε το «Αρωματικό Λιμάνι» γίνεται «Ηχηρό Λιμάνι» — κάτι που μάλλον θα ακουστεί αστείο σε έναν ντόπιο.

Το ίδιο και με το Gong: η σωστή μορφή είναι Góng² (港) = λιμάνι. Αν όμως το πεις Gong¹ (公), το «Αρωματικό Λιμάνι» μετατρέπεται στο «Αρωματικό Δημόσιο», κάτι μεταξύ σαπουνιού και υπουργείου! Και αν πετύχεις το Gong⁴ (功), τότε θα πεις «Αρωματικό Κατόρθωμα» — και θα διασκεδάσεις απίστευτα τους ντόπιους…

Οι Καντονέζοι, που έχουν συνηθίσει να αντιλαμβάνονται τις μικρές αλλαγές στη φωνή, το θεωρούν ξεκαρδιστικό όταν ένας ξένος κάνει αυτά τα μικρά «τονικά» λάθη. Έτσι, εκεί που νομίζεις ότι είπες με αυτοπεποίθηση πως πηγαίνεις στο «Χονγκ Κονγκ», μπορεί να έχεις δηλώσει κάτι σαν πηγαίνω στο «λιμάνι που τραγουδάει» ή πηγαίνω στον «αρωματικό δημόσιο υπάλληλο»…

Και κάπως έτσι καταλαβαίνεις ότι η γλώσσα αυτή είναι υπέροχη, αλλά χρειάζεται προσοχή και αυτί σαν κουρδισμένο βιολί. Μέχρι να τη μάθεις καλά, οι Καντονέζοι φίλοι σου θα ξεκαρδίζονται στα γέλια…

 Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος